Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Böyük əyridimdik (lat. Numenius arquata) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin çovdarçıkimilər dəstəsinin tənbəlcüllütlər fəsiləsinin əyridimdik cinsinə aid heyvan növü.
| Böyük əyridimdik | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Böyük əyridimdik | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Statusu
Nadirdir.
Kateqoriyası
(NT). Təhlükə həddinə yaxındır.
Genefond əhəmiyyəti
Azərbaycan faunasında cinsin 3 növündən biridir.
Qısa təsviri
Qarğadan böyükdür (0,5-1,2 kq). Ümumi rənginə görə kiçik əyridimdiyə oxşayır. Amma başında və döşündə qonur fon üzərində uzanan qara naxışlar var. Quyruqüstü lələkləri ağdır.
Yayılması
Reproduktiv arealı Avropa və Asiyanın meşə-bozqır zonasında yerləşib. Avropanın qərb hissəsində, Aralıq dənizi sahillərində, Afrikada və Asiyanın cənubunda qışlayır. Azərbaycana qışlamaq üçün gəlir, payızda və yazda buradan ötüb keçən miqrant populyasiyası da var.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Rusiyada reproduktiv populyasiyası meşə-bozqır zonasının bataqlıq sahələrində məskunlaşıb nəsil verir. Azərbaycanda əsas qışlaq və miqrasiya yeri Xəzər dənizi sahilidir. Miqrant populyasiyası yazda mart ayında, payızda isə avqustdan oktyabra qədər müşahidə edilir. Qalıb qışlayanlara tək-tək təsadüf edilir. Əsas yemi həşərat və başqa onurğasız heyvanlardır.
Sayı
XX əsrin ortalarına qədər miqrant populyasiyası çoxsaylı, Azərbaycanda qalıb qışlayanlar isə adi saylı olublar. Sonralar hər iki populyasiyası azalıb nadir olub.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Azalmasının əsas səbəbi reproduktiv arealında antropogen və antropik təsirlər olub: ovçuların birbaşa təqib etməsi, xam torpaqların istifadəsi, səs-küyün çoxalması, otlaqlarda yuvaların dağıdılması və s. Azərbaycanda miqrant və qışlamağa gələn populyasiyasının ovlanması da olub.
Əhali üçün əhəmiyyəti
Elmi və estetik əhəmiyyəti var.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Ramsar, Bern, Bonn konvensiyalarına və AEWA sazişinə daxildir. Azərbaycanda xüsusi mühafizə statusu yoxdur.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Azərbaycanda ovlanma hallarının aradan qaldırılması və "Qırmızı Kitab"a daxil edilməsi məsləhətdir.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Boyuk eyridimdik lat Numenius arquata heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin covdarcikimiler destesinin tenbelcullutler fesilesinin eyridimdik cinsine aid heyvan novu Boyuk eyridimdikElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Klad Deste CovdarcikimilerYarimdeste Fesile TenbelcullutlerCins EyridimdikNov Boyuk eyridimdikBeynelxalq elmi adiNumenius arquata L 1758 Sekil axtarisiITIS 176596NCBI 31919EOL 45509193FW 368591StatusuNadirdir Kateqoriyasi NT Tehluke heddine yaxindir Genefond ehemiyyetiAzerbaycan faunasinda cinsin 3 novunden biridir Qisa tesviriQargadan boyukdur 0 5 1 2 kq Umumi rengine gore kicik eyridimdiye oxsayir Amma basinda ve dosunde qonur fon uzerinde uzanan qara naxislar var Quyruqustu lelekleri agdir YayilmasiReproduktiv areali Avropa ve Asiyanin mese bozqir zonasinda yerlesib Avropanin qerb hissesinde Araliq denizi sahillerinde Afrikada ve Asiyanin cenubunda qislayir Azerbaycana qislamaq ucun gelir payizda ve yazda buradan otub kecen miqrant populyasiyasi da var Yasayis yeri ve heyat terziRusiyada reproduktiv populyasiyasi mese bozqir zonasinin bataqliq sahelerinde meskunlasib nesil verir Azerbaycanda esas qislaq ve miqrasiya yeri Xezer denizi sahilidir Miqrant populyasiyasi yazda mart ayinda payizda ise avqustdan oktyabra qeder musahide edilir Qalib qislayanlara tek tek tesaduf edilir Esas yemi heserat ve basqa onurgasiz heyvanlardir SayiXX esrin ortalarina qeder miqrant populyasiyasi coxsayli Azerbaycanda qalib qislayanlar ise adi sayli olublar Sonralar her iki populyasiyasi azalib nadir olub Mehdudlasdirici amillerAzalmasinin esas sebebi reproduktiv arealinda antropogen ve antropik tesirler olub ovcularin birbasa teqib etmesi xam torpaqlarin istifadesi ses kuyun coxalmasi otlaqlarda yuvalarin dagidilmasi ve s Azerbaycanda miqrant ve qislamaga gelen populyasiyasinin ovlanmasi da olub Ehali ucun ehemiyyetiElmi ve estetik ehemiyyeti var Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerRamsar Bern Bonn konvensiyalarina ve AEWA sazisine daxildir Azerbaycanda xususi muhafize statusu yoxdur Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerAzerbaycanda ovlanma hallarinin aradan qaldirilmasi ve Qirmizi Kitab a daxil edilmesi meslehetdir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 IOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3Hemcinin bax