Borneo fili

? Borneo fili
Elmi təsnifat
Aləmi: Heyvanlar Tip: Xordalılar Sinif: Məməlilər Dəstə: Xortumlular Fəsilə: Fillər Cins: Asiya filləri Növ: Asiya fili Yarımnöv: E. m. borneensis
Elmi adı
Elephas maximus borneensis
Vikinnövlərdə təsnifat Vikianbarda axtar ÜTMS [1] NCBI {{{1}}}

Borneo fili (lat. Elephas maximus borneensis) və ya Borneo piqme fili - Asiya filinin Kalimantan adasının şimal-şərqində yaşayan alt növü.

Xarakteristikası

Ümumi olaraq, Asiya fili Afrika filindən daha balacadır və başının ən yuxarı hissəsində ləkə var. Xortumun forması təkbarmaqvaridir. Belləri qabarıq və ya hamardır.

Malayziya yarımadasından 15, Sabahdan 6 Borneo filinin morfolojik ölçüləri götürülmüş və hər bir fil üçün 3 dəfə təkrarlanılmış və ortalaması əldə edilmişdir. Nəticələrə görə, iki fərqli ərazidə yaşayan fil populyasiyası arasında ciddi bir fərq yoxdur.

Borneo filləri həddən artıq cansıxıcı və passivdirlər. Bəzi alimlərin fikrinə görə bu xüsusiyyət onlara qədim daxili kolleksiyadan gəlir.

Yayıldığı ərazilər

Əsasən, Kalimantan adasının şimal və şimal-şərq hissələrində yaşayırlar. 1980-cı illərdə Malayziyanın Sabah ştatında iki fərqli populyasiya tapıldı. Kalimantan adasında əsas yaşadıqları ərazi Sembakunq çayının şərq hissəsidir.

Borneo adasının başqa yerlərində yaşayış sahələri olsa da, Kalimantan və Sabahdakı vəhşi fillərin ərazi çeşidliliyi son yüz il də çox az dəyişib. Bəzi nəzəriyyələrə görə, vəhşi fillərin adada yayılması torpağın qeyri-münbitliyi və mineral mənbələrin azlığı ilə məhdudlaşıb.

1992-ci ildə Sabah ştatındakı Tabin Vəhşi Həyat Qoruğu, Kinabatanqan rayonu və Deramakot Təbiət Qoruğunda aparılan araşdırmalar nəticəsində Borneo fil sayının 500-2000 aralığında olduğu aşkar edilmişdir.

Təhdidlər

Növün qarşılaşdığı ən böyük təhdidlər yaşayış sahəsinin azalması və məhv edilməsidir.

Mühafizəsi

1986-ci ildən bəri Elephas maximus Beynəlxalq Təbiətin və Təbii Sərvətlərin Mühafizəsi Birliyi (IUCN) tərəfindən son üç nəsildə (65-70 il) populyasiyası ən az 50% azaldığı üçün nəsli kəsilməkdə olan növlər arasında göstərilmişdir.

Taksonomiya tarixi

Taksonomik təsnifatı hələ də mübahisə mövzusudur. Elephas maximus borneensis alt növü olaraq təsnifatlandırılmaq üçün geniş diametrli morfometrik və genetik işlərin nəticələnməsi gözlənilir.

Tarixi

18-cı əsrdə Sulu Sultanı filləri Kalimantana gətirərək meşəyə buraxmışdır.

Qalereya

•  

  Ana və bala Borneo fili

•  

  Sürü

İstinadlar

1. Shoshani, J.; Eisenberg, J.F. (1982). "Elephas maximus" (PDF). Mammalian Species. 182 (182): 1–8. doi:10.2307/3504045. JSTOR 3504045. 30 August 2006 tarixində (PDF).
2. Nurzhafarina, O.; Maryati, M.; Ahmad, A.H.; Nathan, S.; Pierson, H.T.; Goosens, B. (2008). "A preliminary study on the morphometrics of the Bornean Elephant" (PDF). Journal of Tropical Biology and Conservation. 4 (1): 109–113. 7 March 2012 tarixində (PDF).
3. Fernando P.; Vidya T.N.C.; Payne J.; Stuewe M.; Davison G. Alfred, R.J.; Andau, P. Bosi; E. Kilbourn; A. Melnick, D.J. (2003). "DNA Analysis Indicates That Asian Elephants Are Native to Borneo and Are Therefore a High Priority for Conservation". PLOS Biol. 1 (1): e6. doi:10.1371/journal.pbio.0000006. PMC 176546. PMID 12929206.
4. "New elephant subspecies discovered". WWF News. 2003.
5. Medway, L. (1977). Mammals of Borneo: Field keys and an annotated checklist. Monographs of the Malaysian Branch of the R.A.S. Kuala Lumpur, Malaysia: Royal Asiatic Society.
6. Sukumar, R. (1993). The Asian Elephant: Ecology and Management (Second). Cambridge University Press. ISBN 052143758X – Google Books vasitəsilə.
7. Ambu, L.N.; Andua. P.M.; Nathan, S.; Tuuga, A.; Jensen, S.M.; Cox, R.; Alfred, R.; Payne, J. (2002). "Asian Elephant Action Plan – Sabah, Malaysia" (PDF). 22 July 2011 tarixində (PDF).. Sabah Wildlife Department
8. Şablon:Cite iucn
9. Cranbrook, E.; Payne, J.; Leh, C.M.U. (2008). "Origin of the elephants Elephas maximus L. of Borneo" (PDF). Sarawak Museum Journal.

Xarici keçidlər

• WWF: Borneo elephant
• eurekalert April 2008: 'Extinct' elephant may have been found again -- on a different island