fbpx
Wikipedia

Kalimantan

Avqust 12, 2021

Kalimantan (ind. Kalimantan), bəzən Borneo (malay Borneo) — Adaların dünyada sahəsinə görə sıralamasında üçüncüdür. Adada üç dövlət yerləşir: İndoneziya, Bruney və Malayziya. Onun sahəsi 743,330 km² təşkil edir. Ada Malay arxipelaqının daxilində, cənub-şərqi Asiyada yerləşir.

Kalimantan adası
ind. Kalimantan, malay Borneo
Ümumi məlumatlar
Sahəsi 743,330 km²
Uzunluğu
  • 1.366 km
Eni 1.026 km
Sahil uzunluğu 4.971 km
Hündür nöqtəsi 4 095 m
Əhalisi 19.800.000 nəfər (2010-cu il)
Yerləşməsi
1°30′00″ şm. e. 115°05′00″ ş. u.
Ölkələr
Kalimantan adası
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ada avropalılar tərəfindən 1521-ci ildə Magellanın ekspedisiyası zamanı kəşf edilir.

Etimalogiyası

Ada bir çox adlarla məşhurdur. Ada ümumxalq dilində Borneo adlanır. Bu ad Bruney sultanlığının adı ilə bağlıdır. Magellanın ekspedisiyası adanın bu hissəsinə lövbər atırlar. Sonradan isə Borneo adı bütün adaya şamil edilir.

İndoneziyalı aborigenlər adanı Kalimantan adlandırırlar. Bu adın bir necə varianları vardır. Bunlardan sanskrit sözü olan "Kalamanthana" əmələ gəlmiş və mənası "yandıran havanın adası" (səbəb isə isti və rütubətli iqlimi idi) anlamındadır. Ən geniş yayılmış variant isə "Kalimantandır", bu söz klemanton qəbiləsinin adından yarandığı bildirilir. Digər versiyalar: "manqo torpağı" və "almaz çayı".

Coğrafiyası

Kalimantan adasının şimal və şimal-qərbdən Cənubi Çin dənizi, şimal-şərdən Sulu dənizi, şərqdən Sulavesi dənizi və Makassar boğazı, cənubdan Yava dənizi və Karimata boğazı sahillərini yuyur. Qərbdə Malay yarımadası və Sumatra adası, cənubda Yava adası, şərqdə Sulavesi adası və şimal-qərbdə isə Filippinə məxsus adalar yerləşir.

Adanın sahəsi 743 330 km² təşkil edir, bu göstərici ilə Asiyanın ən iri adasıdır.

Kalimantanın ən hündür nöqtəsi Kinabaku dağıdır (4 095 m). Elə buradaça fəaliyyətdə olan vulkan Bombalay yerləşir.

Ən iri çay sistemini Kapuas çayı əmələ gətirir və Cənubi Çin dənizinə axır (1143;km, Qərbi Kalimntan). Digər iri çayları Mahakam 980 km, Barito 880;km, Padjanq 262,5 km.

İqlimi

Adada Ekvatorial iqlim hakimdir. İllik temperatur 26° S təşkil edir. İllik yağıntının miqdarı 2000–3000 mm, dağlarda 5000 mm keçir.

Bölgü

İnzibati bölgü

Təxmini olaraq adanın 78% (582 593 km²) İndoneziyaya (Kalimantan), bir hissəsi Malayziyaya və kiçik bir qismi isə Bruney sultanlığına mənsubdur.

İndoneziya

Kalimantan adasının İndoneziyaya aid hissəsi 5 vilayətə bölünür:

  • Mərkəzi Kalimantan, paytaxtı — Palankarya
  • Şərqi Kalimantan, paytaxtı — Samarinda
  • Cənubi Kalimantan, paytaxtı — Bancarmasin
  • Qərbi Kalimantan, paytaxtı — Pontianak
  • Şimali Kalimantan, paytaxtı — Таncunqselor

Malayziya

Kalimantan adasının bir hissəsi Malayziyaya məxsusdur ki, onunda 2 ştatı və bir federal ərazisi var:

Təbiəti

Adada çoxlu dağlar vardır. Onların böyük qisminin hündürlüyü 1000–2000 metrdən alçaqdır. Şimal-şərqdə isə adanın ən hündür nöqtəsi olan Kinabalu dağı (4,095) yerləşir.

Kalimantan adası zəngin meşələrlə örtülü olması burada hələdə elmə məlum olmayan canlı növlərinin olmasına səbəb olur. Son zamanlar təşkil edilən exspedisiyalar zamanı bir çox canlı növləri aşkarlanmışdır.

Maraqlı bitkilərdən çoxlu sayda Səhləbkimilər, Arnold rafflesiyası (eni 100 sm, ağırlığı 12 kq), yırtıçı bitki olan Nepentes (həşaratlar və kiçik quşlarla qidalanır).

Adada Oranqutan, Hibbinlar, Bəbir, Kərgədanlar, Fillər, Nəhəng uçan tülkü kimi canlılarda yaşayır. Uzunburun meymun isə ancaq Kalimanta adasında rast gəlinir.

Kalimantam sanki quşların cənnətidir. Burada dünyanın ən zəhərli ilanı olan Kral kobrası geniş ərazilərdə yaşayır. Digər maraqlı canlılardan uzunluğu 10 metrə çatan Setçat pitonu, üstəlik Timsah və Ağacqurbağaları yaşayır.

Meşələ və endemiklər

Kalimanta meşələri 140 milyon il önçə yaranmışdır, bu dünyanın ən qədin tropik meşələrindəndir. Burada 15000 növ bitki və 3000 növ ağac, 221 növ məməli, 420 növ quş və 440 növ balıq yaşayır. Bu canlıların bir çoxu emdemikdir. Bunlardan Kalimantan oranqutanı, Asiya fili, Sumatra kərgədanı və Borneo bəbiri.

Əhalisi

Adada 19,8 milyon insan yaşayır (2010). Hər Km² 26 nəfər düşür. İnsanların böyük əksəriyyəti sahil zonası ərazilərində qalır və əsas məşğuliyyəti kənd təsərrüfatı ilə məşğul olur. Bununla daxil hissələrdə kənd və şəhərlərdə vardı. Min illər əvvəl olduğu kimi hazırdada insanlar çay qırağı ərazilələ meyl edirlər.

Yaşayan xalqlar

Kalimantan əhalisi 300 müxtəlif etnik qruplardan ibarətdir. Onlarında böyük əksəriyyəti müxtəlif dillərdə danışır.

Adaya ilk insanlar 40 min il önçə ayaq basmışlar. Onlarda Avstro-Maleneziya qəblindən olan və Papuaslara bənzərlər idilər. Bu xüsusiyyətlərə malik insanlara adada hələdə rast gəlmək olar. Onlar əsasən şərqdə dağlıq hissələrə kompakt şəkildə yaşayırlar. Onların sayı adada 3000,000 nəfərdir.

Ən böyük etnik qrup isə dayaklardır. Ümumi sayları 3,7 milyon nəfərdir.

Din

Əhalinin 51% animizim dinindədirlər. Bu dinin ardıcılları əçdadlarının ruhlarına sitayiş edirlər. İkinci ən geniş yalılan (Haqq olan din) din İslamdır. Əhalinin 24 % bu dindədir. Təqribi 19 % əhali isə xristiandır.

Tarixi

Kalimantan adasına ilk insanlar Afrikadan 40,000 il önçə gəlmişlər. 13,000 önçə isə onlar Malay yarımadasına keçmişlər. Adada yaşayan əhalilərin əçdadları Neqiroit olmuşlar. Malayziyada hal-hazırda qara dərili insanlara rast gəlinir.

8 min il önçə isə neqiroidlər Şərqi Asiya və Tayvan ərazisinə yayılmışlar. 3–5 min il önçə isə poleneziyalılar neqroidləri tədricən afanın dağlıq hissələrinə sıxışdırmışlar. Polineziyalıların nəsilləri hal-hazırda Dusunlar, Murutlar və Dayaklar adanın daxili hissələrində və İndoneziyanın adalarında yaşayırlar. Neqirlər və poleneziyalılar adanın köklü əhalisi hesab edilir.

B.ə 3-cü əsrdə adaya monqoloidlər ayaq basmışlar. Mongoloidlərlə qaynıyan pollineziyalılar cənuba doğri irəliləyirdirər XV əsrdən ada İndoneziya imperiyası olan Macapahitdən asılı olur. Cunqcunq Bui Hindu dövləti olan Nepara Dipanın hökmdarı idi. O Yava şahzadəsi Suriyanataya ərə gedir və krallığı birgə idarə edirlər. Krallıq 1365-ci ildən Macapaxitin tərkibinə daxil olmuşdur. Şahzadə Neqara-Dipı Samudra islamı qəbul edir və onun sahib olduğu Bandar knyazlığı və hind çarlığı olan Neqara-Daxanın ərazisin böyük hissəsi islamı qəbul etdi. Adanın şimalı XV əsrdən XVII əsrə qədər Bruney sultanlığının tərkibinə daxil idi. 1703-cü bəzi mənbələrdə isə 1658-ci ildə adanın şimalının bir hissəsi Sulu Sultanlığının tərkibinə keçir. Sulu sultanlığı Filippin ərazisində yerləşirdi. Bu addımın səbəbi isə Bruney sultanlığında baş verən üsyanı yatırılması zamanı Sulu sultanlığı Bruney sultanına etdiyi yardımın əzi idi.

 
Kalimantan sahilləri

1780-ci ildə kral Bantana özünə məxsus ərazilərin qir qismini hollandlara güzəştə gedir. Artıq [[1823-ccü ildə hollandlar adanın cənub şərqinə hakim olurlar. İngilslərdə dəfələrlə adaya hakim olmağa can atmışlar (1712-ci ildən). 1846-cı ildə Şimal krallığı ilə olan manflikt səbəbindən onların paytaxtı olan Borneo şəhərinə hüçum edirlər. Bundan sonra kral Labuan adasını və Borneo buxtasını və ərazisinin bir qismini onlara gezəştə getməli olur.

1857-ci ildə Sulu sultanı Camalul Ahlam Kiram (1863—1881) Şimali Kalimantanı Şimali Borneo Britaniya şirkətinə verir. Bu ərazi hazırda Sabah adı ilə Mayzuyanın tərkibinə daxildir. Adanın saxili tuzemlərlə məskunlaşılıb. Adanın sahil əraziləri XIX əsrdə hələdə Bruney sultanlığına daxil idi. Sonradan isə Ceyms Brukun təşkil etdiyi vilayətin ərazisinə keçir. Hazırda bu ərazilər malay vilayəti olan Saravakın tərkibinə daxildir.

Ehtiyyatlar

Adada zəngin neft yataqları vardır. Bu Bruney sultanlığının iqtisadiyyatının əsasını təşkil edir. Üstəlik İndoneziya iqtisadiyyatınada öz müsbət təsirini göstərir. Adadan Almaz çıxarılır. Burada zəngin Ekvatoril meşələr vadır və ağac tədarük edilir. Meşələrin tədarükü, güçlü yanğınlar (1997–1998 il) meşə örtüyünü xeyli azaltmışdır.

Milli Parkları

  • Kayan-Mentaranq milli parkı. Onun sahəsi — 13,6 min km² təşkil edir. Burada nadir heyvan növləri Malay kalaosu, Burunlu meymun və Laqur. Üstəlik burada Bəbir, Malay kələzi, Mərmər pişik və b. heyvvanlar yaşayır.

Maraqlı Faktlar

  • Adadan axan ən uzun çay Kanuasdır. Bu çay İndoneziyanın ən uzun çayı olmaqla yanaş, dünyada adada yerləşən ən uzun çaydır. Onun uzunluğu 1143 km təşkil edir.
  • Pontianak şəhəri faktiki Ekvatorda yerləşir və onun mərkəzindən simvolik olaraq bir xətt keçir. Bu ekvator xəttini bildirir.
  • 28 dekabr 2014 il adanın yaxınlığında Yava dənizi sularında Indonesia AirAsia şirkətinə məxsus QZ8501, Surbaya-Sinqapur xətti ilə ucan təyyarə qəzaya uğramışdır. Onun göyərtəsində 162 nəfər həlak olmuşdur.

İstinadlar

  1. Kalimantan // Dünyanın coğrafi adları: Topoqrafik lüğət. — М: АСТ. Pospelov Е.М. 2001.
  2. "Central Kalimantan Province". archipelago fastfact.
  3. "Kalimantan - geosfera.info".
  4. Borneoda açılışlar
  5. İnsanların yayılma ariyalları. İnsan deankalarında olan oxşarlıqlar
  6. . 2007-03-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-11.
  7. . 2008-10-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-11.
  8. Bu hadisələrə əsas səbəb kimi El-Ninyo hadisəsidir

Ədəbiyyat

  • Gudgeon, L. W. W. 1913. British North Borneo. Adam and Charles Black, London. (An early well-illustrated book on "British North Borneo", now known as Sabah.)
  • Quber А. А., İndoneziya, М. — L., 1932.
  • Republik Indonesia. Propinsi Kalimantan, [s. 1.], [s. a.].

Mənbə

  • Borneo: Eco Warriors 2006-05-17 at the Wayback Machine — Online documentary
  • İ. Korabelnikovadan çıxarış.

Avqust 12, 2021
kalimantan, bəzən, borneo, malay, borneo, adaların, dünyada, sahəsinə, görə, sıralamasında, üçüncüdür, adada, üç, dövlət, yerləşir, indoneziya, bruney, malayziya, onun, sahəsi, təşkil, edir, malay, arxipelaqının, daxilində, cənub, şərqi, asiyada, yerləşir, ada. Kalimantan ind Kalimantan bezen Borneo malay Borneo Adalarin dunyada sahesine gore siralamasinda ucuncudur Adada uc dovlet yerlesir Indoneziya Bruney ve Malayziya Onun sahesi 743 330 km teskil edir Ada Malay arxipelaqinin daxilinde cenub serqi Asiyada yerlesir Kalimantan adasiind Kalimantan malay BorneoUmumi melumatlarSahesi 743 330 km Uzunlugu 1 366 kmEni 1 026 kmSahil uzunlugu 4 971 kmHundur noqtesi 4 095 mEhalisi 19 800 000 nefer 2010 cu il Yerlesmesi1 30 00 sm e 115 05 00 s u Olkeler Indoneziya IndoneziyaMalayziya MalayziyaBruney BruneyKalimantan adasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarAda avropalilar terefinden 1521 ci ilde Magellanin ekspedisiyasi zamani kesf edilir Mundericat 1 Etimalogiyasi 2 Cografiyasi 2 1 Iqlimi 3 Bolgu 3 1 Inzibati bolgu 3 2 Indoneziya 3 3 Malayziya 4 Tebieti 4 1 Mesele ve endemikler 5 Ehalisi 5 1 Yasayan xalqlar 5 2 Din 6 Tarixi 7 Ehtiyyatlar 8 Milli Parklari 9 Maraqli Faktlar 10 Istinadlar 11 Edebiyyat 12 MenbeEtimalogiyasi RedakteAda bir cox adlarla meshurdur Ada umumxalq dilinde Borneo adlanir Bu ad Bruney sultanliginin adi ile baglidir Magellanin ekspedisiyasi adanin bu hissesine lovber atirlar Sonradan ise Borneo adi butun adaya samil edilir 1 Indoneziyali aborigenler adani Kalimantan adlandirirlar Bu adin bir nece varianlari vardir Bunlardan sanskrit sozu olan Kalamanthana emele gelmis ve menasi yandiran havanin adasi sebeb ise isti ve rutubetli iqlimi idi anlamindadir 2 En genis yayilmis variant ise Kalimantandir bu soz klemanton qebilesinin adindan yarandigi bildirilir Diger versiyalar manqo torpagi ve almaz cayi 3 Cografiyasi RedakteKalimantan adasinin simal ve simal qerbden Cenubi Cin denizi simal serden Sulu denizi serqden Sulavesi denizi ve Makassar bogazi cenubdan Yava denizi ve Karimata bogazi sahillerini yuyur Qerbde Malay yarimadasi ve Sumatra adasi cenubda Yava adasi serqde Sulavesi adasi ve simal qerbde ise Filippine mexsus adalar yerlesir Adanin sahesi 743 330 km teskil edir bu gosterici ile Asiyanin en iri adasidir Kalimantanin en hundur noqtesi Kinabaku dagidir 4 095 m Ele buradaca fealiyyetde olan vulkan Bombalay yerlesir En iri cay sistemini Kapuas cayi emele getirir ve Cenubi Cin denizine axir 1143 km Qerbi Kalimntan Diger iri caylari Mahakam 980 km Barito 880 km Padjanq 262 5 km Iqlimi Redakte Adada Ekvatorial iqlim hakimdir Illik temperatur 26 S teskil edir Illik yagintinin miqdari 2000 3000 mm daglarda 5000 mm kecir Bolgu RedakteInzibati bolgu Redakte Texmini olaraq adanin 78 582 593 km Indoneziyaya Kalimantan bir hissesi Malayziyaya ve kicik bir qismi ise Bruney sultanligina mensubdur Indoneziya Redakte Kalimantan adasinin Indoneziyaya aid hissesi 5 vilayete bolunur Merkezi Kalimantan paytaxti Palankarya Serqi Kalimantan paytaxti Samarinda Cenubi Kalimantan paytaxti Bancarmasin Qerbi Kalimantan paytaxti Pontianak Simali Kalimantan paytaxti TancunqselorMalayziya Redakte Kalimantan adasinin bir hissesi Malayziyaya mexsusdur ki onunda 2 stati ve bir federal erazisi var Sabah inzibati merkez Kota Kinabalu Saravak inzibati merkez Kucinq Labuan Federal vilayeti inzibati merkez Beder LabuanTebieti RedakteAdada coxlu daglar vardir Onlarin boyuk qisminin hundurluyu 1000 2000 metrden alcaqdir Simal serqde ise adanin en hundur noqtesi olan Kinabalu dagi 4 095 yerlesir Kalimantan adasi zengin meselerle ortulu olmasi burada helede elme melum olmayan canli novlerinin olmasina sebeb olur Son zamanlar teskil edilen exspedisiyalar zamani bir cox canli novleri askarlanmisdir 4 Nepentes Maraqli bitkilerden coxlu sayda Sehlebkimiler Arnold rafflesiyasi eni 100 sm agirligi 12 kq yirtici bitki olan Nepentes hesaratlar ve kicik quslarla qidalanir Adada Oranqutan Hibbinlar Bebir Kergedanlar Filler Neheng ucan tulku kimi canlilarda yasayir Uzunburun meymun ise ancaq Kalimanta adasinda rast gelinir Kalimantam sanki quslarin cennetidir Burada dunyanin en zeherli ilani olan Kral kobrasi genis erazilerde yasayir Diger maraqli canlilardan uzunlugu 10 metre catan Setcat pitonu ustelik Timsah ve Agacqurbagalari yasayir Mesele ve endemikler Redakte Kalimanta meseleri 140 milyon il once yaranmisdir bu dunyanin en qedin tropik meselerindendir Burada 15000 nov bitki ve 3000 nov agac 221 nov memeli 420 nov qus ve 440 nov baliq yasayir Bu canlilarin bir coxu emdemikdir Bunlardan Kalimantan oranqutani Asiya fili Sumatra kergedani ve Borneo bebiri Ehalisi RedakteAdada 19 8 milyon insan yasayir 2010 Her Km 26 nefer dusur Insanlarin boyuk ekseriyyeti sahil zonasi erazilerinde qalir ve esas mesguliyyeti kend teserrufati ile mesgul olur Bununla daxil hisselerde kend ve seherlerde vardi Min iller evvel oldugu kimi hazirdada insanlar cay qiragi erazilele meyl edirler Yasayan xalqlar Redakte Kalimantan ehalisi 300 muxtelif etnik qruplardan ibaretdir Onlarinda boyuk ekseriyyeti muxtelif dillerde danisir Adaya ilk insanlar 40 min il once ayaq basmislar Onlarda Avstro Maleneziya qeblinden olan ve Papuaslara benzerler idiler Bu xususiyyetlere malik insanlara adada helede rast gelmek olar Onlar esasen serqde dagliq hisselere kompakt sekilde yasayirlar Onlarin sayi adada 3000 000 neferdir En boyuk etnik qrup ise dayaklardir Umumi saylari 3 7 milyon neferdir Din Redakte Ehalinin 51 animizim dinindedirler Bu dinin ardicillari ecdadlarinin ruhlarina sitayis edirler Ikinci en genis yalilan Haqq olan din din Islamdir Ehalinin 24 bu dindedir Teqribi 19 ehali ise xristiandir Tarixi RedakteKalimantan adasina ilk insanlar Afrikadan 40 000 il once gelmisler 13 000 once ise onlar Malay yarimadasina kecmisler 5 Adada yasayan ehalilerin ecdadlari Neqiroit olmuslar Malayziyada hal hazirda qara derili insanlara rast gelinir 8 min il once ise neqiroidler Serqi Asiya ve Tayvan erazisine yayilmislar 3 5 min il once ise poleneziyalilar neqroidleri tedricen afanin dagliq hisselerine sixisdirmislar Polineziyalilarin nesilleri hal hazirda Dusunlar Murutlar ve Dayaklar adanin daxili hisselerinde ve Indoneziyanin adalarinda yasayirlar Neqirler ve poleneziyalilar adanin koklu ehalisi hesab edilir B e 3 cu esrde adaya monqoloidler ayaq basmislar Mongoloidlerle qayniyan pollineziyalilar cenuba dogri irelileyirdirer XV esrden ada Indoneziya imperiyasi olan Macapahitden asili olur Cunqcunq Bui Hindu dovleti olan Nepara Dipanin hokmdari idi O Yava sahzadesi Suriyanataya ere gedir ve kralligi birge idare edirler Kralliq 1365 ci ilden Macapaxitin terkibine daxil olmusdur Sahzade Neqara Dipi Samudra islami qebul edir ve onun sahib oldugu Bandar knyazligi ve hind carligi olan Neqara Daxanin erazisin boyuk hissesi islami qebul etdi Adanin simali XV esrden XVII esre qeder Bruney sultanliginin terkibine daxil idi 1703 cu bezi menbelerde ise 1658 ci ilde adanin simalinin bir hissesi Sulu Sultanliginin terkibine kecir Sulu sultanligi Filippin erazisinde yerlesirdi Bu addimin sebebi ise Bruney sultanliginda bas veren usyani yatirilmasi zamani Sulu sultanligi Bruney sultanina etdiyi yardimin ezi idi Kalimantan sahilleri 1780 ci ilde kral Bantana ozune mexsus erazilerin qir qismini hollandlara guzeste gedir Artiq 1823 ccu ilde hollandlar adanin cenub serqine hakim olurlar Ingilslerde defelerle adaya hakim olmaga can atmislar 1712 ci ilden 1846 ci ilde Simal kralligi ile olan manflikt sebebinden onlarin paytaxti olan Borneo seherine hucum edirler Bundan sonra kral Labuan adasini ve Borneo buxtasini ve erazisinin bir qismini onlara gezeste getmeli olur 1857 ci ilde Sulu sultani Camalul Ahlam Kiram 1863 1881 Simali Kalimantani Simali Borneo Britaniya sirketine verir 6 Bu erazi hazirda Sabah adi ile Mayzuyanin terkibine daxildir Adanin saxili tuzemlerle meskunlasilib Adanin sahil erazileri XIX esrde helede Bruney sultanligina daxil idi Sonradan ise Ceyms Brukun teskil etdiyi vilayetin erazisine kecir 7 Hazirda bu eraziler malay vilayeti olan Saravakin terkibine daxildir Ehtiyyatlar RedakteAdada zengin neft yataqlari vardir Bu Bruney sultanliginin iqtisadiyyatinin esasini teskil edir Ustelik Indoneziya iqtisadiyyatinada oz musbet tesirini gosterir Adadan Almaz cixarilir Burada zengin Ekvatoril meseler vadir ve agac tedaruk edilir Meselerin tedaruku guclu yanginlar 1997 1998 il mese ortuyunu xeyli azaltmisdir 8 Milli Parklari RedakteKayan Mentaranq milli parki Onun sahesi 13 6 min km teskil edir Burada nadir heyvan novleri Malay kalaosu Burunlu meymun ve Laqur Ustelik burada Bebir Malay kelezi Mermer pisik ve b heyvvanlar yasayir Maraqli Faktlar RedakteAdadan axan en uzun cay Kanuasdir Bu cay Indoneziyanin en uzun cayi olmaqla yanas dunyada adada yerlesen en uzun caydir Onun uzunlugu 1143 km teskil edir Pontianak seheri faktiki Ekvatorda yerlesir ve onun merkezinden simvolik olaraq bir xett kecir Bu ekvator xettini bildirir 28 dekabr 2014 il adanin yaxinliginda Yava denizi sularinda Indonesia AirAsia sirketine mexsus QZ8501 Surbaya Sinqapur xetti ile ucan teyyare qezaya ugramisdir Onun goyertesinde 162 nefer helak olmusdur Istinadlar Redakte Kalimantan Dunyanin cografi adlari Topoqrafik luget M AST Pospelov E M 2001 Central Kalimantan Province archipelago fastfact Kalimantan geosfera info Borneoda acilislar Insanlarin yayilma ariyallari Insan deankalarinda olan oxsarliqlar History of Sabah 2007 03 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 07 11 History of Sarawak 2008 10 31 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 07 11 Bu hadiselere esas sebeb kimi El Ninyo hadisesidirEdebiyyat RedakteGudgeon L W W 1913 British North Borneo Adam and Charles Black London An early well illustrated book on British North Borneo now known as Sabah Quber A A Indoneziya M L 1932 Republik Indonesia Propinsi Kalimantan s 1 s a Menbe RedakteBorneo Eco Warriors Arxivlesdirilib 2006 05 17 at the Wayback Machine Online documentary I Korabelnikovadan cixaris Menbe https az wikipedia org w index php title Kalimantan amp oldid 5971020, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.