| Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Əhali Fondu UNFPA, FNUAP, ЮНФПА, FPNU, ՄԱԿԲՀ | |
|---|---|
| |
| Yaranma tarixi | 1969 |
| Mərkəzi | |
| unfpa.org | |
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Əhali Fondu (UNFPA) — bütün dünyada reproduktiv və ana sağlamlığın yaxşılaşdırılmasına yönəlmiş BMT agentliyi. Onun fəaliyyətinə milli səhiyyə strategiyaları və protokollarının işlənib hazırlanması, doğuma nəzarət imkanlarının artırılması, uşaq nikahına, gender zorakılığına, mamalıq fistulasına və qadın sünnətinə qarşı aparıcı kampaniyalar daxildir.
UNFPA 4 coğrafi region üzrə 144-dən çox ölkədə proqramları dəstəkləyir: Ərəb dövlətləri, Avropa, Asiya və Sakit Okean, Latın Amerikası, Karib dənizi və Afrika. İşçilərin təxminən dörddə üçü bu sahədə çalışır. O, Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinin yerinə yetirilməsinə yönəlmiş BMT agentlikləri və proqramlarının toplusu olan Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Qrupunun təsisçi üzvüdür.
Mənşəyi
| ]1966-cı ilin dekabrında 12 dövlət başçısı BMT-ni əhali məsələləri ilə məşğul olmağa çağıran bəyanat verdi. Baş katib 1967-ci ildə əhali üçün etibar fondu yaratdı. Agentlik 1969-cu ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Fondunun rəhbərliyi altında Əhali Fəaliyyətləri üzrə Birləşmiş Millətlər Fondu kimi fəaliyyətə başlamışdır. 1971-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasının səlahiyyətinə verildi. Onun adı 1987-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Əhali Fonduna çevrildi. Bununla belə, UNFPA qısaldılmış adı saxlanılıb.
UNFPA və dayanıqlı inkişaf məqsədləri
| ]2015-ci ilin sentyabrında Birləşmiş Millətlər Təşkilatının 193 üzv dövləti növbəti 15 il ərzində dünyanı dəyişdirməyi hədəfləyən 17 məqsəddən ibarət Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərini yekdilliklə qəbul etdi. Bu məqsədlər yoxsulluğun, ayrı-seçkiliyin, qarşısı alına bilən ölümlərin aradan qaldırılması, ətraf mühitin dağıdılması ilə mübarizə və bütün insanlar üçün, hər yerdə inkişaf erasının başlaması üçün nəzərdə tutulub.
Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri iddialıdır və onlar ölkələr, qitələr, sənayelər və elm sahələri üzrə böyük səylər tələb edir. Lakin onlara nail olmaq mümkündür. UNFPA hökumətlər, tərəfdaşlar və BMT-nin digər agentlikləri ilə birbaşa olaraq bu məqsədlərin bir çoxunun - xüsusilə sağlamlıq üzrə Məqsəd 3, təhsil üzrə Məqsəd 4 və gender bərabərliyi üzrə Məqsəd 5 - birbaşa olaraq işləyir və bir çox digər məqsədlərə nail olmaq üçün müxtəlif yollarla öz töhfəsini verir. .
Rəhbərlik
| ]UNFPA-nın icraçı direktorları və baş katibin müavinləri:
| İcraçı direktor | ölkə | Dövr | |
|---|---|---|---|
| 1 | Rafael M. Salas | 1969–1987 | |
| 2 | Nafis Sadiq | 1987–2000 | |
| 3 | Thoaraya Ahmed Obaid | 2001–2010 | |
| 4 | Babatunde Osotimehin | 2011–2017 | |
| 5 | Natalia Kanem | 2017-indiki |
Fəaliyyət sahələri
| ]UNFPA əhali və reproduktiv sağlamlıq proqramları üçün dünyanın ən böyük çoxtərəfli maliyyə mənbəyidir. Fond beynəlxalq ictimaiyyətin dəstəyi ilə 150-dən çox ölkədə hökumətlər və qeyri-hökumət təşkilatları ilə işləyir, qadınlara, kişilərə və gənclərə kömək edən proqramları dəstəkləyir:
- könüllü olaraq arzuladıqları uşaq sayını planlaşdırmaq və dünyaya gətirmək və arzuolunmaz hamiləliyin qarşısını almaq
- təhlükəsiz hamiləlik və doğum keçirilməsi
- cinsi yolla ötürülən infeksiyaların yayılmasının qarşısını almaq
- qadınlara qarşı zorakılığın azaldılması
- qadınların bərabərliyini artırmaq
- doğum nəzarətinin istifadəsini təşviq etmək
UNFPA üç "transformativ məqsəd"i həll etmək üçün proqramlaşdırmada insan hüquqlarına əsaslanan yanaşmadan istifadə edir:
- Sıfır qarşısı alına bilən ana ölümü
- Sıfır gender əsaslı zorakılıq
- Səfər ailə planlaşdırılması üçün ödənilməmiş ehtiyac.
Fond məlumatlılığı artırır və bu məqsədlərə çatmaq üçün səyləri dəstəkləyir, əhalinin qayğılarına yaxından diqqət yetirməyi müdafiə edir və dövlətlərə davamlı inkişafı dəstəkləmək üçün siyasət və strategiyaların formalaşdırılmasına kömək edir.
ABŞ hökuməti ilə münasibətlər
| ]UNFPA Amerikanın həyat tərəfdarı qrupları tərəfindən məcburi abortları və məcburi sterilizasiyanı təşviq edən dövlət proqramlarına dəstək verməkdə ittiham olunur. UNFPA deyir ki, o, "abort xidmətləri üçün dəstək vermir". Onun nizamnaməsində məcburiyyəti pisləyən sərt bəyanat var. Bu iddialara cavab olaraq, ABŞ Konqresi 1985-ci ildə Kemp-Kasten düzəlişini qəbul edərək, prezidentə "məcburi abort və ya məcburi sterilizasiya" daxil olmaqla, prezidentin hesab etdiyi proqramların ABŞ tərəfindən maliyyələşdirilməsini əngəlləmək səlahiyyətini verdi. Keçiddən bəri bütün Respublikaçı prezidentlər (Reyqan, H. U. Buş, U. Buş və Tramp) UNFPA-dan maliyyələşdirməyi dayandırıblar. – Mexico City Siyasəti kimi tanınan siyasət.
İstinadlar
| ]- ROR Data. v1.19 2023. doi:10.5281/ZENODO.7644942
- "About us – UNFPA – United Nations Population Fund". 5 sentyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 dekabr 2016.
- United Nations Sustainable Development Group Retrieved 16 July 2018. undg.org
- Salas, Rafael. UNFPA & International Population Assistance. New York: UNFPA. mart 1986. 2.
- "UNFPA in the United Nations System". United Nations Population Fund. 2 sentyabr 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 sentyabr 2024.
- "Sustainable development goals – United Nations". 22 may 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 dekabr 2016.
- "Ministry of Social Solidarity announces national strategy for birth control". Daily News Egypt. 27 may 2018. İstifadə tarixi: 16 oktyabr 2018.
- "UNFPA Transformative Results". UNFPA – United Nations Population Fund. 20 oktyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2019.
- Cabatu, Elena; Bonk, Kathy. "Global Population Media Analysis: UNFPA". National Council for Science and the Environment. 4 iyul 2002. 27 sentyabr 2007 tarixində arxivləşdirilib.
- "About us". unfpa.org. 17 oktyabr 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 may 2015.
- "Maternal health – UNFPA – United Nations Population Fund". unfpa.org. İstifadə tarixi: 7 may 2015.[ölü keçid]
- "The Global Gag Rule and Fights over Funding UNFPA: The Issues That Won't Go Away". Guttmacher Institute (ingilis). 8 iyun 2015. 10 oktyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 fevral 2024.
- "UNFPA Funding & Kemp-Kasten: An Explainer". . 30 sentyabr 2022. 14 mart 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 fevral 2024.
- Marquis, Christopher. "U.S. Cuts Off Financing of U.N. Unit For 3rd Year". The New York Times. 17 iyul 2004. 21 sentyabr 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 sentyabr 2024.
- "U.S. Funding for the United National Population Fund (UNFPA) Withheld for the Third Consecutive Year". SIECUS. iyul 2004. 17 mart 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 fevral 2016.
- U.S. withdraws funding for U.N. Population Fund Arxiv surəti 26 fevral 2019 tarixindən (Wayback Machine) saytında – Reuters
Xarici keçidlər
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Birlesmis Milletler Teskilatinin Ehali Fondu UNFPA FNUAP YuNFPA FPNU ՄԱԿԲՀYaranma tarixi 1969Merkezi Nyu Yorkunfpa org Vikianbarda elaqeli mediafayllar Birlesmis Milletler Teskilatinin Ehali Fondu UNFPA butun dunyada reproduktiv ve ana saglamligin yaxsilasdirilmasina yonelmis BMT agentliyi Onun fealiyyetine milli sehiyye strategiyalari ve protokollarinin islenib hazirlanmasi doguma nezaret imkanlarinin artirilmasi usaq nikahina gender zorakiligina mamaliq fistulasina ve qadin sunnetine qarsi aparici kampaniyalar daxildir UNFPA 4 cografi region uzre 144 den cox olkede proqramlari destekleyir Ereb dovletleri Avropa Asiya ve Sakit Okean Latin Amerikasi Karib denizi ve Afrika Iscilerin texminen dordde ucu bu sahede calisir O Dayaniqli Inkisaf Meqsedlerinin yerine yetirilmesine yonelmis BMT agentlikleri ve proqramlarinin toplusu olan Birlesmis Milletler Teskilatinin Inkisaf Qrupunun tesisci uzvudur Menseyi span 1966 ci ilin dekabrinda 12 dovlet bascisi BMT ni ehali meseleleri ile mesgul olmaga cagiran beyanat verdi Bas katib 1967 ci ilde ehali ucun etibar fondu yaratdi Agentlik 1969 cu ilde Birlesmis Milletler Teskilatinin Inkisaf Fondunun rehberliyi altinda Ehali Fealiyyetleri uzre Birlesmis Milletler Fondu kimi fealiyyete baslamisdir 1971 ci ilde Birlesmis Milletler Teskilatinin Bas Assambleyasinin selahiyyetine verildi Onun adi 1987 ci ilde Birlesmis Milletler Teskilatinin Ehali Fonduna cevrildi Bununla bele UNFPA qisaldilmis adi saxlanilib UNFPA ve dayaniqli inkisaf meqsedleri span 2015 ci ilin sentyabrinda Birlesmis Milletler Teskilatinin 193 uzv dovleti novbeti 15 il erzinde dunyani deyisdirmeyi hedefleyen 17 meqsedden ibaret Dayaniqli Inkisaf Meqsedlerini yekdillikle qebul etdi Bu meqsedler yoxsullugun ayri seckiliyin qarsisi alina bilen olumlerin aradan qaldirilmasi etraf muhitin dagidilmasi ile mubarize ve butun insanlar ucun her yerde inkisaf erasinin baslamasi ucun nezerde tutulub Dayaniqli Inkisaf Meqsedleri iddialidir ve onlar olkeler qiteler senayeler ve elm saheleri uzre boyuk seyler teleb edir Lakin onlara nail olmaq mumkundur UNFPA hokumetler terefdaslar ve BMT nin diger agentlikleri ile birbasa olaraq bu meqsedlerin bir coxunun xususile saglamliq uzre Meqsed 3 tehsil uzre Meqsed 4 ve gender beraberliyi uzre Meqsed 5 birbasa olaraq isleyir ve bir cox diger meqsedlere nail olmaq ucun muxtelif yollarla oz tohfesini verir Rehberlik span UNFPA nin icraci direktorlari ve bas katibin muavinleri Icraci direktor olke Dovr1 Rafael M Salas Filippin 1969 19872 Nafis Sadiq Pakistan 1987 20003 Thoaraya Ahmed Obaid Seudiyye Erebistani 2001 20104 Babatunde Osotimehin Nigeriya 2011 20175 Natalia Kanem Panama 2017 indikiFealiyyet saheleri span UNFPA ehali ve reproduktiv saglamliq proqramlari ucun dunyanin en boyuk coxterefli maliyye menbeyidir Fond beynelxalq ictimaiyyetin desteyi ile 150 den cox olkede hokumetler ve qeyri hokumet teskilatlari ile isleyir qadinlara kisilere ve genclere komek eden proqramlari destekleyir konullu olaraq arzuladiqlari usaq sayini planlasdirmaq ve dunyaya getirmek ve arzuolunmaz hamileliyin qarsisini almaq tehlukesiz hamilelik ve dogum kecirilmesi cinsi yolla oturulen infeksiyalarin yayilmasinin qarsisini almaq qadinlara qarsi zorakiligin azaldilmasi qadinlarin beraberliyini artirmaq dogum nezaretinin istifadesini tesviq etmek UNFPA uc transformativ meqsed i hell etmek ucun proqramlasdirmada insan huquqlarina esaslanan yanasmadan istifade edir Sifir qarsisi alina bilen ana olumu Sifir gender esasli zorakiliq Sefer aile planlasdirilmasi ucun odenilmemis ehtiyac Fond melumatliligi artirir ve bu meqsedlere catmaq ucun seyleri destekleyir ehalinin qaygilarina yaxindan diqqet yetirmeyi mudafie edir ve dovletlere davamli inkisafi desteklemek ucun siyaset ve strategiyalarin formalasdirilmasina komek edir ABS hokumeti ile munasibetler span UNFPA Amerikanin heyat terefdari qruplari terefinden mecburi abortlari ve mecburi sterilizasiyani tesviq eden dovlet proqramlarina destek vermekde ittiham olunur UNFPA deyir ki o abort xidmetleri ucun destek vermir Onun nizamnamesinde mecburiyyeti pisleyen sert beyanat var Bu iddialara cavab olaraq ABS Konqresi 1985 ci ilde Kemp Kasten duzelisini qebul ederek prezidente mecburi abort ve ya mecburi sterilizasiya daxil olmaqla prezidentin hesab etdiyi proqramlarin ABS terefinden maliyyelesdirilmesini engellemek selahiyyetini verdi Kecidden beri butun Respublikaci prezidentler Reyqan H U Bus U Bus ve Tramp UNFPA dan maliyyelesdirmeyi dayandiriblar Mexico City Siyaseti kimi taninan siyaset Istinadlar span ROR Data v1 19 2023 doi 10 5281 ZENODO 7644942 About us UNFPA United Nations Population Fund 5 sentyabr 2015 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 dekabr 2016 United Nations Sustainable Development Group Retrieved 16 July 2018 undg org Salas Rafael UNFPA amp International Population Assistance New York UNFPA mart 1986 2 UNFPA in the United Nations System United Nations Population Fund 2 sentyabr 2009 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 sentyabr 2024 Sustainable development goals United Nations 22 may 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 dekabr 2016 Ministry of Social Solidarity announces national strategy for birth control Daily News Egypt 27 may 2018 Istifade tarixi 16 oktyabr 2018 UNFPA Transformative Results UNFPA United Nations Population Fund 20 oktyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 8 noyabr 2019 Cabatu Elena Bonk Kathy Global Population Media Analysis UNFPA National Council for Science and the Environment 4 iyul 2002 27 sentyabr 2007 tarixinde arxivlesdirilib About us unfpa org 17 oktyabr 2009 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 may 2015 Maternal health UNFPA United Nations Population Fund unfpa org Istifade tarixi 7 may 2015 olu kecid The Global Gag Rule and Fights over Funding UNFPA The Issues That Won t Go Away Guttmacher Institute ingilis 8 iyun 2015 10 oktyabr 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 fevral 2024 UNFPA Funding amp Kemp Kasten An Explainer 30 sentyabr 2022 14 mart 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 fevral 2024 Marquis Christopher U S Cuts Off Financing of U N Unit For 3rd Year The New York Times 17 iyul 2004 21 sentyabr 2018 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 sentyabr 2024 U S Funding for the United National Population Fund UNFPA Withheld for the Third Consecutive Year SIECUS iyul 2004 17 mart 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 15 fevral 2016 U S withdraws funding for U N Population Fund Arxiv sureti 26 fevral 2019 tarixinden Wayback Machine saytinda Reuters Xarici kecidler span https www unfpa org https azerbaijan unfpa org az Kateqoriyalar Elifba sirasina gore teskilatlar1969 cu ilde yaradilmis teskilatlarBMT nin orqanlariDemoqrafiyaGizli kateqoriya Vikipediya Vikidatada menbeleri olan meqaleler
