Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bavean adası (indo. Pulau Bawean) — İndoneziyanın Yava dənizində yerləşən ada. Sahəsi 196,11 km²-dir. 2010-cu il iyul ayından etibarən adada, 70242 nəfər qeydə alınıb. Lakin 26 min nəfər (70 % kişi əhalisi) xaricdə yaşayır. Xaricdə işləmək əsasən XIX əsrin birinci yarısından İndoneziya, Sinqapur və Malayziyada sosial-iqtisadi həyatının əsas xüsusiyyətidir. Şərqi Yava əyalətinin tərkib hissəsi olan Qresik rayonu iki rayona bölünür: Sanqapur və Tambak. Zəngin görünüşə maikdir. Bir neçə dəniz, neft və qaz yatağı adanın yaxınlığında yerləşən dəniz şelfində yerləşir. İkinci Dünya müharibəsi dövründə, Adanın su sahəsindəki müttəfiq dəniz qüvvələri ilə Yaponiya arasında bir sıra böyük miqyaslı döyüşlər baş verib.
| Bavean adası | |
|---|---|
| indo. Pulau Bawean | |
 Şərqi Yava əyalətinin Qresik rayonunun Bavean adası | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 19611 km² |
| Uzunluğu | 655 km |
| Eni | 11 km |
| Hündür nöqtəsi | 655 m |
| Əhalisi | 70.242 nəfər (2010-cu il) |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  İndoneziya |
| Region |
|
| Rayon |
|
| Arxipelaq | |
| Akvatoriya | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Etimologiya
Adanın adı fərziyyə görə "ba" — işıq, "biz" — günəş mənasını verir. Əfsanəyə görə, ada 1350-ci ildə yaranmışdır. Əvvəllər ada məcid kimi tanınmışdır.
Bavean sözü yəni günəş işığı deməkdir. Əfsanəyə görə, təxminən 1350, bir dənizçi qrupu Yava dənizində bir fırtına ilə yaxalanıb. Neqarakertaqama qeyd edir ki, 18-ci əsrdə bu ada Lubek, Baviyan, Boviyan, Lobok adlarını daşıyıb. 16-cı əsrin əvvəllərində 1501-ci ildə İslam dini Seyyid Maulana Əhdi Sidik tərəfindən bu ad gətirilib.
Fiziki və coğrafi xüsusiyyətlər
Bavean Yava dənizində yerləşir. Ada, Madura adasının 150 km şimalda yerləşən Yava dənizində yerləşir. Ərazisi 196,11 km²dir. 18 km, minimum, orta-maksimum 15 km dairəvi, 11 km eninədir. Sahillər olduqca möhkəmdir, bir çox kiçik körfəzlərdən ibarətdir. Ada vulkanik mənşəyə malikdir. onun geoloji strukturların əsas əhəngdaşı, qumdaşı, dolomit var, bəzi yerlərdə maqmatik süxurlar (təxminən 85 %) təşkil edir. Sahə seysmik cəhətdən fəaldır: müntəzəm olaraq zəlzələlər olur, tez-tez torpaq sürüşmələri və torpaq hərəkətləri ilə müşayiət olunur. Adada kifayət qədər böyük bütün yataqlar var , həmçinin kiçik kömür və qızıl ehtiyatları var. Baveana ərazisində yerləşən şelfdə İndoneziyanın ən böyük neft və qaz yataqları var: Bavean I, Bavean II, Şərq Bavean I, Şərqi Bavean II. 1960-cı illərin sonlarından etibarən aktiv şəkildə inkişaf etmişdir. Dağlıq sahənin əksər hissəsi yalnız dar bir sahil və adanın cənub-qərb ucunda kiçik bir sahə var. Bavean bəzən "99 dağın adası" adlanır. Ən böyük relyef adanın mərkəzi və şərq hissələrində əldə edilir, ən yüksək nöqtə 655 metr yüksəklikdə olan Qunung Tinqqi təpəsidir (sözün mənası "yüksək dağ" deməkdir). Dəniz səviyyəsindən təxminən 0,3 km² və 140 metr dərinlikdə olan Kastoba gölü (Danau Kastoba) dəniz səviyyəsindən təxminən 300 metr yüksəklikdə yerləşən bir neçə ehiyatlar var. Adada bir neçə kiçik çay var, bir neçə şəlalə var, ən yüksək: Laçkar və Patar-Selamatdır. Xüsusilə, Kebun Daya və Taubat kimi geotermal bulaqlar var. İndoneziyanın bu hissəsində iqlim tropik, musson, orta həddindən daha az nəmdir. İllik və gündəlik temperaturun dəyişməsi əhəmiyyətsizdir: orta illik göstərici 30 °C, orta minimum isə 24.5 °C-dir. Eyni zamanda, ortalama temperaturların tədricən artmasına doğru aydın bir tendensiya var: 1993-cü ildən 2003-cü ilə qədər olan onillikdə orta istiləşmə İndoneziyadan bir qədər yüksək olan, 1,15 °C idi. Yağışlı mövsüm dekabrdan mart ayına qədər davam edir. Orta aylıq yağış, dekabrda 402 mmdən, avqust ayında 23 mm-ə qədər dəyişir. Yağışlı dövrdə quru-şərq küləklərində şimal-qərb küləkləri üstünlük təşkil edir. Baveananın təbii şərtləri ümumiyyətlə Yava dilinə bənzəyir. Əvvəlcə, bura tropikdir. Lakin sahəsi insan fəaliyyəti nəticəsində tədricən azalıb və XX əsrin sonunda ada 10 %-dən az idi.
Tarix
XVII–XVIII əsrlərdə ada müntəzəm arxipelaqı öz mövqeyini gücləndirmək üçün, Holland Şərqi Hindistan Şirkəti (Neuquen) gəmiləri tərəfindən ziyarət olunur və 1743-cü ildə rəsmi Datk Lyubokun nəzarətinəl gəldi. 1798-ci ildə Bavean Hollandiya hökuməti bir-başa nəzarəti altında gəldi. Bu müstəmləkə rəhbərliyi rəsmi mövqeyi təqdim edildi. Xüsusilə, 1882-ci ildə, dini məhkəmə quruldu. 1930-cu illərdə Baveana üzərində tik ağaclarının genişmiqyaslı əkilməsi başlandı və bu, ərazinin əhəmiyyətli bir hissəsində meşələrin müşahidəsinə gətirib çıxardı. İkinci Dünya müharibəsi zamanı Baveana ətrafında dəniz 1941–1942-ci illərdə Hollandiya Şərqi Hindistandakı döyüşlərdə ilk növbədə, müttəfiq dəniz qüvvələri və Yaponiya arasında genişmiqyaslı döyüş oldu. 25 fevral 1942-ci ildə ada yapon partiyası tərəfindən tutuldu. Ertəsi gün, fevralın 26-da, Bavaeon şəhərində radio stansiyasını quraşdırdıqdan sonra Yaponiyanın mövqeləri "S-38" Amerikan sualtı qayığı işdən çıxartdı. 1949-cu ilin dekabrında Madura əyaləti İndoneziya (ABŞ), İndon Birləşmiş Ştatlarının bir hissəsi oldu. 23 avqust — 2 noyabr 1949-cu il tarixləri arasında dəyirmi masa üzrə Haaqa Konfransının qərarı ilə təsis edilən İndoneziya Respublikasının bir hissəsi oldu. 1950-ci ilin martında Bavean, Maduranın bütün ərazisi kimi, İndoneziya Respublikasının ərazisinə daxil edilmiş və bu, 1950-ci ilin avqustunda İndoneziyanı vahid dövlət kimi elan etmişdir.
Əhali
Yüksək miqrasiya dinamikasını nəzərə alaraq, adada yaşayan insanların sayının dəqiq hesablanması problemlidir. İndoneziyada 2010-cu ildə keçirilmiş ümummilli əhalinin siyahıya alınması nəticəsində Baveana şəhərində qeydiyyatdan keçmiş sakinlərin sayı 70242 idi; Malayziya, Sinqapur və daha az dərəcədə Yava və İndoneziyanın digər hissələri. Əhalinin orta sıxlığı 1 kv. km-ə təxminən 360 adam təşkil edir. Ada çox qeyri-bərabər məskunlaşmışdır: onun əhalisinin mütləq əksəriyyəti sahilyanı ərazilərdə yaşayır, bir çox daxili ərazilər isə demək olar ki, qeyri-yaşayış sahəsidir. Ən sıx məskunlaşmış adanın cənub sahilidir — xüsusilə adaların yarısı Sankapura şəhərində yaşayır. Cəmi olaraq, 2009-cu ildəki adada 209 yaşayış yeri var idi. XX əsr Bavean dərəcələri əvvəlində aşağı idi: üç onilliklər ərzində, bu ardıcıl 30 min idi. Beləliklə adada həyat və Madura yeni immiqrantların gəlməsi səviyyəsinin artırılması ilə əhəmiyyətli dərəcədə artıb. Daha sonra, artım tədricən azalıb. Lakin 2000-ci illərin sonunda, dinamikası müsbət olaraq qalır. Adanın cənub hissəsində bu göstərici ənənəvi olaraq şimal hissələrdən bir qədər yüksəkdir. Əhalinin mütləq əksəriyyəti yerli insanlardır. Etnogem prosesi çox çətin idi. XV–XVI əsrlərdə ada yerləşdirən insanların böyük hissəsi madurilər, daha az dərəcədə yava dili idi. Həmin dövrdə, balıqçılar və quldurlar qrupu əsasən Buqis, Makassar və Malay tərəfindən müşayiət olundu. Onların əksəriyyəti adada məskunlaşmışdı.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2021-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-01-18.
- . 2018-01-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-01-18.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-03-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-01-18.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-02-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-01-18.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-05-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-01-18.
- . 2018-01-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-01-18.
- "Arxivlənmiş surət". 2020-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-01-18.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-05-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-01-18.
Xarici keçidlər
Информационный портал "Медиа Бавеан" 2011-03-08 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bavean adasi indo Pulau Bawean Indoneziyanin Yava denizinde yerlesen ada Sahesi 196 11 km dir 2010 cu il iyul ayindan etibaren adada 70242 nefer qeyde alinib Lakin 26 min nefer 70 kisi ehalisi xaricde yasayir Xaricde islemek esasen XIX esrin birinci yarisindan Indoneziya Sinqapur ve Malayziyada sosial iqtisadi heyatinin esas xususiyyetidir Serqi Yava eyaletinin terkib hissesi olan Qresik rayonu iki rayona bolunur Sanqapur ve Tambak Zengin gorunuse maikdir Bir nece deniz neft ve qaz yatagi adanin yaxinliginda yerlesen deniz selfinde yerlesir Ikinci Dunya muharibesi dovrunde Adanin su sahesindeki muttefiq deniz quvveleri ile Yaponiya arasinda bir sira boyuk miqyasli doyusler bas verib Bavean adasiindo Pulau BaweanSerqi Yava eyaletinin Qresik rayonunun Bavean adasiUmumi melumatlarSahesi 19611 km Uzunlugu 655 kmEni 11 kmHundur noqtesi 655 mEhalisi 70 242 nefer 2010 cu il Yerlesmesi5 47 00 sm e 132 39 37 s u Olke IndoneziyaRegion YavaRayon Qresik rayonuArxipelaq MalayziyaAkvatoriya Yava deniziBavean adasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarEtimologiyaAdanin adi ferziyye gore ba isiq biz gunes menasini verir Efsaneye gore ada 1350 ci ilde yaranmisdir Evveller ada mecid kimi taninmisdir Bavean sozu yeni gunes isigi demekdir Efsaneye gore texminen 1350 bir denizci qrupu Yava denizinde bir firtina ile yaxalanib Neqarakertaqama qeyd edir ki 18 ci esrde bu ada Lubek Baviyan Boviyan Lobok adlarini dasiyib 16 ci esrin evvellerinde 1501 ci ilde Islam dini Seyyid Maulana Ehdi Sidik terefinden bu ad getirilib Fiziki ve cografi xususiyyetlerSankapur seheri yaxinliginda adanin gorunusu Bavean Yava denizinde yerlesir Ada Madura adasinin 150 km simalda yerlesen Yava denizinde yerlesir Erazisi 196 11 km dir 18 km minimum orta maksimum 15 km dairevi 11 km eninedir Sahiller olduqca mohkemdir bir cox kicik korfezlerden ibaretdir Ada vulkanik menseye malikdir onun geoloji strukturlarin esas ehengdasi qumdasi dolomit var bezi yerlerde maqmatik suxurlar texminen 85 teskil edir Sahe seysmik cehetden fealdir muntezem olaraq zelzeleler olur tez tez torpaq surusmeleri ve torpaq hereketleri ile musayiet olunur Adada kifayet qeder boyuk butun yataqlar var hemcinin kicik komur ve qizil ehtiyatlari var Baveana erazisinde yerlesen selfde Indoneziyanin en boyuk neft ve qaz yataqlari var Bavean I Bavean II Serq Bavean I Serqi Bavean II 1960 ci illerin sonlarindan etibaren aktiv sekilde inkisaf etmisdir Dagliq sahenin ekser hissesi yalniz dar bir sahil ve adanin cenub qerb ucunda kicik bir sahe var Bavean bezen 99 dagin adasi adlanir En boyuk relyef adanin merkezi ve serq hisselerinde elde edilir en yuksek noqte 655 metr yukseklikde olan Qunung Tinqqi tepesidir sozun menasi yuksek dag demekdir Deniz seviyyesinden texminen 0 3 km ve 140 metr derinlikde olan Kastoba golu Danau Kastoba deniz seviyyesinden texminen 300 metr yukseklikde yerlesen bir nece ehiyatlar var Adada bir nece kicik cay var bir nece selale var en yuksek Lackar ve Patar Selamatdir Xususile Kebun Daya ve Taubat kimi geotermal bulaqlar var Indoneziyanin bu hissesinde iqlim tropik musson orta heddinden daha az nemdir Illik ve gundelik temperaturun deyismesi ehemiyyetsizdir orta illik gosterici 30 C orta minimum ise 24 5 C dir Eyni zamanda ortalama temperaturlarin tedricen artmasina dogru aydin bir tendensiya var 1993 cu ilden 2003 cu ile qeder olan onillikde orta istilesme Indoneziyadan bir qeder yuksek olan 1 15 C idi Yagisli movsum dekabrdan mart ayina qeder davam edir Orta ayliq yagis dekabrda 402 mmden avqust ayinda 23 mm e qeder deyisir Yagisli dovrde quru serq kuleklerinde simal qerb kulekleri ustunluk teskil edir Baveananin tebii sertleri umumiyyetle Yava diline benzeyir Evvelce bura tropikdir Lakin sahesi insan fealiyyeti neticesinde tedricen azalib ve XX esrin sonunda ada 10 den az idi TarixXVII XVIII esrlerde ada muntezem arxipelaqi oz movqeyini guclendirmek ucun Holland Serqi Hindistan Sirketi Neuquen gemileri terefinden ziyaret olunur ve 1743 cu ilde resmi Datk Lyubokun nezaretinel geldi 1798 ci ilde Bavean Hollandiya hokumeti bir basa nezareti altinda geldi Bu mustemleke rehberliyi resmi movqeyi teqdim edildi Xususile 1882 ci ilde dini mehkeme quruldu 1930 cu illerde Baveana uzerinde tik agaclarinin genismiqyasli ekilmesi baslandi ve bu erazinin ehemiyyetli bir hissesinde meselerin musahidesine getirib cixardi Ikinci Dunya muharibesi zamani Baveana etrafinda deniz 1941 1942 ci illerde Hollandiya Serqi Hindistandaki doyuslerde ilk novbede muttefiq deniz quvveleri ve Yaponiya arasinda genismiqyasli doyus oldu 25 fevral 1942 ci ilde ada yapon partiyasi terefinden tutuldu Ertesi gun fevralin 26 da Bavaeon seherinde radio stansiyasini qurasdirdiqdan sonra Yaponiyanin movqeleri S 38 Amerikan sualti qayigi isden cixartdi 1949 cu ilin dekabrinda Madura eyaleti Indoneziya ABS Indon Birlesmis Statlarinin bir hissesi oldu 23 avqust 2 noyabr 1949 cu il tarixleri arasinda deyirmi masa uzre Haaqa Konfransinin qerari ile tesis edilen Indoneziya Respublikasinin bir hissesi oldu 1950 ci ilin martinda Bavean Maduranin butun erazisi kimi Indoneziya Respublikasinin erazisine daxil edilmis ve bu 1950 ci ilin avqustunda Indoneziyani vahid dovlet kimi elan etmisdir EhaliYuksek miqrasiya dinamikasini nezere alaraq adada yasayan insanlarin sayinin deqiq hesablanmasi problemlidir Indoneziyada 2010 cu ilde kecirilmis umummilli ehalinin siyahiya alinmasi neticesinde Baveana seherinde qeydiyyatdan kecmis sakinlerin sayi 70242 idi Malayziya Sinqapur ve daha az derecede Yava ve Indoneziyanin diger hisseleri Ehalinin orta sixligi 1 kv km e texminen 360 adam teskil edir Ada cox qeyri beraber meskunlasmisdir onun ehalisinin mutleq ekseriyyeti sahilyani erazilerde yasayir bir cox daxili eraziler ise demek olar ki qeyri yasayis sahesidir En six meskunlasmis adanin cenub sahilidir xususile adalarin yarisi Sankapura seherinde yasayir Cemi olaraq 2009 cu ildeki adada 209 yasayis yeri var idi XX esr Bavean dereceleri evvelinde asagi idi uc onillikler erzinde bu ardicil 30 min idi Belelikle adada heyat ve Madura yeni immiqrantlarin gelmesi seviyyesinin artirilmasi ile ehemiyyetli derecede artib Daha sonra artim tedricen azalib Lakin 2000 ci illerin sonunda dinamikasi musbet olaraq qalir Adanin cenub hissesinde bu gosterici enenevi olaraq simal hisselerden bir qeder yuksekdir Ehalinin mutleq ekseriyyeti yerli insanlardir Etnogem prosesi cox cetin idi XV XVI esrlerde ada yerlesdiren insanlarin boyuk hissesi maduriler daha az derecede yava dili idi Hemin dovrde baliqcilar ve quldurlar qrupu esasen Buqis Makassar ve Malay terefinden musayiet olundu Onlarin ekseriyyeti adada meskunlasmisdi Istinadlar Arxivlenmis suret 2021 09 01 tarixinde Istifade tarixi 2018 01 18 2018 01 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 01 18 Arxivlenmis suret 2021 03 19 tarixinde Istifade tarixi 2018 01 18 Arxivlenmis suret 2018 02 01 tarixinde Istifade tarixi 2018 01 18 Arxivlenmis suret 2018 05 27 tarixinde Istifade tarixi 2018 01 18 2018 01 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 01 18 Arxivlenmis suret 2020 10 22 tarixinde Istifade tarixi 2018 01 18 Arxivlenmis suret 2018 05 27 tarixinde Istifade tarixi 2018 01 18 Xarici kecidlerInformacionnyj portal Media Bavean 2011 03 08 at the Wayback Machine