fbpx
Wikipedia

Ağa Musa Nağıyev

Ağa Musa Nağıyev və ya Musa Nağıyev (1848, Biləcəri, Kirov rayonumart 1919, Bakı) — tanınmış azərbaycanlı milyonçu, neft hasilatçısı, xeyriyyəçi.

Ağa Musa Nağıyev
Ağa Musa Hacı Nağı oğlu Nağıyev
Doğum tarixi 1848
Doğum yeri
Vəfat tarixi mart 1919
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı
Həyat yoldaşları Yelizaveta Qriqoryevna
Ümməsəlmə Kərbalayı Cəfərqızı
Uşaqları İsmayıl Nağıyev
Ümbülbanu
Atası Hacı Nağı Nağıyev
Fəaliyyəti sahibkar
Mükafatları
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

 
Ağa Musa Nağıyevin gənclik illəri

Musa Nağıyev adi saman satanın oğlu idi. 1849-ci ildə anadan olub. Sonralar varlanan Musa Nağıyev var-dövlətdə Hacı Zeynalabdin Tağıyevdən geri qalmırdı. Hətta ondan zəngin idi. Axır vaxtlarda Tağıyevin tanxası beş-altı milyon, o da əmlak və əşyadan ibarət olduğu halda, Musa Nağıyevin var dövləti 10 milyonlarla qızıl pula çatmışdı.

Milyonçu Ağa Musa "əfsanəvi" bir şəxsiyyətə dönmüşdü. "Cəmiyyəti xeyriyyə" üçün şəhərin mərkəzində əzəmətli "İsmailiyyə" binasını ucaltmağına, bu mülkdən bir qədər yuxarıda Realni məktəbin inşasını öhdəsinə alıb yarımçıq qalmış üçüncü mərtəbəsinin xərcini ödəməsinə, şəhər kənarında keçmiş Semaşko, indiki Ağa Musa Nağıyev xəstəxanasını tikdirməyinə və Bakı su kəməri üçün xeyli pul verməyinə və digər çoxlu xeyriyyə işləri görməyinə baxmayaraq camaat tərəfindən xəsis adıyla damğalanmaşdı.

Ağa Musa bəhayi məzhəbini qəbul etmişdi. Onun şərəfinə əzəmətli əfsanəvi "İsmailiyyə binası"nın əsas fasadında, lap yuxarıda Şeyx Bəhanın qranitdən böyük bir heykəlini qoydurmuşdu. Onun altında, girdə pəncərələrin birində isə vaxtsız vəfat etmiş oğlu Ağa İsmayılın kresloda oturmuş halda mərmərdən yonulmuş heykəli dururdu.

Ağa Musa Biləcəridə çox kasıb ailədə doğulmuşdu. Atası qeyd edilən kimi saman satmaqla məşğul idi. Qardaşı isə ömrünün sonuna qədər hamamçı olmuşdu.Hal-hazırda Ağa Musa Nağıyevin Biləcəri kəndindəki evində onun qardaşının nəvə və nəticələri yaşayır. Hacı Mürsəlin oğlu Hənifə oğlu Xasməmməd oğlu Ənnağı oğlu Xasməmməd oğlu Fərid..

 
İsmayıl bəy Nağıyev

Fəaliyyəti

Ağa Musa cavanlıqda dalında palan biri üç qəpiyə, beş qəpiyə ona-buna şələ daşıyarmış. Zəhmət-əmək hesabına pul yığıb əvvəl Balaxanıda neft təbəqələri dayazda yerləşən, quyu qazdırmaq nisbətən asan olan yerdə balaca sahə aldı. Gecə gündüz quyu qazanların yanından çəkilmir, heç kimi bekar qalmağa, hədər vaxt itirməyə qoymurdu. Adətən xoş dillə onları işləməyə vadar edirdi. Yeri gələndə acıqlanarmış. Hər iki halda da fəhlələrə "atam-atam" deyə müraciət edirmiş.

"Atam-atam çox sağol! Yaxşı işlə xoşum gəlsin səndən!"
"Atam-atam başıva dönüm!"
"Atam-atam, belə eləsən məni müflis edərsən"
"Atam-atam deyəsən məqsədin mənim boynuma torba salıb dilənçi etməkdir!"
Ağa Musa Nağıyevin fəhlələrə müraciətləri.

Özüdə fəhlələrlə bərabər ağır işlərdə işləyirdi. Nəhayət tale üzünə gülür, quyu fontan vurur, şələçi Musa dönüb olur Ağa Musa, milyonçu Ağa Musa Nağıyev. Özüdə get-gedə bacarıqlı bir iqtisadçı olur. Sərvət artdıqca, tamah, həvəs, ehtiras da artır, gecə-gündüz işləyir, iş artdıqca isə qüvvə, arzu da böyüyür. 1893-cü ildə qonşu Sabunçuda, Ramanada mədən salır. O zamanlar ən zəngin hesab edilən Bibiheybət dərəsində, Naftalan körfəzi sahilində mədən ələ keçirir. Qazılan quyuların hamısı güclü fontan vurur. İnsan tamahının hüdudu yoxdur. Çox keçir ki, Ağa Musa Suraxanıda da mədən salır. Qaraşəhərdə xüsusi neftayırma zavodu tikdirir. Öz mədənlərində alınan neftdən başqa həm də kənar neftxudalar üçün neft təmizlətdirib haqqını alır. Mexaniki emalatxana düzəltdirir. Hər yerdən qara neft qızıla çevrilib bulaq kimi sandıqlarına axır.

XIX əsrin lap sonlarında Ağa Musa "Neftçıxarma firması" yaradır. Şəhərdə çoxlu mülk tikdirir və alır, yüzə qədər əzəmətli bina və neçə-neçə gəmi sahibi olur.

O, uzun müddət Bayır şəhərdə, Qasım bəy məscidinin arxasında Zərgərlər küçəsi ilə Gimnazist (Lev Tolstoy) küçəsinin tinində, ikimərtəbəli, səkili binada yaşayırdı. Evin tinindəki daş fənərə "səng fənər" deyirdilər. Daş fənərə qırmızı, yaşıl, abı, firuzəyi şüşələr salmışdılar. Axşamlar fənər əlvan işıqlarla yanırdı. Uşaqlar toplaşıb "səng fənər"ə heyran-heyran, maraqla tamaşa edərdilər.

Ağa Musa Nağıyevin yaşadığı evin kənardan görünüşü
Musa Nağıyevin yaşadığı ev. Hal hazırda Bakının mərkəzində yerləşir

Ağa Musa təmtərağı, dəbdəbəni sevməzdi, şan-şöhrətdən məst olmazdı, artıq xərcdən, israfçılıqdan qaçardı. Məddahlığı səmimilikdən mahir psixoloq kimi ayırardı. Tərifi milçək vızıltısı hesab edirdi. Ağa Musa həmin evdə axıradək qalmadı, sonralar Hacı Zeynalabdin Tağıyevin təkidi ilə xanəndə Seyid Mirbabayevdən aldığı dəniz qırağında, Bağ küçəsindəki əzəmətli mülkə kirayənişin köçdü. Təbiətdə, cəmiyyətdə, eləcə dı insanların özündə bəzən daban-dabana bir-birinə zidd cəhətlər, xüsuiyyətlər olur. Xəsislikdə ad çıxarmış Ağa Musa bəzən elə səxavət göstərirdi ki, hamı heyrətlənirdi.

İsaq Qaraxanov adlı bir dəlləl hər həftə gəlib Ağa Musanın saqqalını qırxar, başını düzəldərdi. Dəllək bir dəfə yerə döşənmiş xalını göstərib, deyir ki, xozeyin, dövlətli adamsan, bu xalını bağışla mənə. Ağa Musadan görünməyən səxavət, işlər müdirinə tapşırır ki, bir belə xalı alıb, ustaya versin.

İbtidai təhsilini kənd mollaxanasında aldıqdan sonra 25 yaşınadək kənddə atasına kömək edir. 25 yaşına çatanda atası ölür. Öləndə atasının 300 manat borcu qalır. Ruhdan düşməyən Musa 200 manat da borc eləyib, özünə kiçik bir dükan açır. Beləliklə cibində bir qəpik olmadan 500 manat borcla müstəqil fəaliyyətə başlayır. İki ildən sonra borcunu qaytarır və parça alveri ilə məşğul olur. 5 ildən sonra 2 000 manat qənaət toplayır. Topladığı pula Qara şəhərdə əl ilə işləyən kiçik bir kerosin zavodu alır. Sonra neftli torpaq sahələri alaraq neft istehsalına başlayır. Xüsusilə Bibiheybətin mədənlərində bir-birinin dalınca vuran neft fontanları başqaları kimi onu da milyonçu edir. 1908-ci ildə onun şirkəti rekord miqdarda — 12 328 300 pud xam neft istehsal edir. Bu Azərbaycanın neft şirkətləri arasında ən yüksək göstəricidir.

 
Musa Nağıyev orta yaşlarında olarkən

O, müsəlman arvadını boşayıb, adlı bir gürcü qadınla evlənir. Müsəlman arvadından olan İsmayıl adlı oğlu vərəm xəstəliyinə tutulur və ölür. İstiqlaliyyət küçəsində tikdirdiyi bina da İsmayılın xatirəsinə "İsmailiyyə" adlandırılır. 1914-cü ilin maliyyə hesabına görə Ağa Musa Nağıyevin qızılla yetmiş milyon manata yaxın tanxası varmış. Mirasın ümumi dəyəri bundan qat-qat çox imiş.

Ağa Musa Nağıyev 1919-cu ilin mart ayında vəfat etmişdir.

Haqqında olan mif

Musa Nağıyev "Cəmiyyəti xeyriyyə" üçün şəhərin mərkəzində əzəmətli "İsmailiyyə" binasını ucaltmağına, bu mülkdən bir qədər yuxarıda "Realnı" məktəbinin inşasını öhdəsinə alıb yarımçıq qalmış üçüncü mərtəbəsinin xərcini ödəməyinə, şəhər kənarında (indiki Semaşko) xəstəxananı tikdirdiyinə və Bakı su kəməri üçün xeyli pul verməyinə baxmayaraq camaat tərəfindən xəsis sözü ilə damğalanmışdı. Hacı Zeynalabdin Tağıyev ona bu binanı baha satmaq istədi amma Ağa Musa onun bu fikiri ilə razılaşmadı. Bu onun oğlu Ismayılın adı ilə bağlı və onun şərəfinə tikdirmək istəyirdi sonra isə belə bir "İsmailliyə" binası tikildi.

28 may küçəsindəki qoşa imarətlər, həmçinin həmin küçədə qırmızı kərpicdən tikilmiş əzəmətli bina, Nizami küçəsində Opera teatrının yanındakı yaşayış evi, Azərbaycan prospektində köhnə Mərkəzi poçt binası, Nigar Rəfibəyli küçəsindəki əzəmətli yaşayış binası, Səməd Vurğun küçəsində Qış klubu (indiki Zabitlər evi), "Astoriya" və "Yeni Avropa" mehmanxanaları və sair bu kimi şəhərin gözəgəlimli binaları Ağa Musa Nağıyevin pulu ilə tikilmişdir.

O, birinci "Realnı" məktəbinin hamiliyini boynuna almışdı, ildə hazırlıq sinfinə 25 müsəlman uşağını əlavə qəbul etdirməyə nail olmuşdu. Bunun nəticəsində az bir zamanda məktəbdə müsəlman şagirdlərinin sayı 50%-ə çatmışdı.

Ailəsi

Oğlu İsmayıl bəy Nağıyev gənc yaşda vəfat etdikdən sonra atası tərəfindən İsmailiyyə Sarayı onun şərəfinə tikilmişdir.

Qeydlər

  1. Sözün mənası var-dövlət deməkdir.
  2. Xozeyin Ağa Musa Nağıyevə müraciət kimi deyilib.

Mənbə

  • Sona Xəyal, "Ağa Musa Nağıyevin xeyriyyəçilik və ictimai fəaliyyəti". Bütöv Azərbaycan qəzeti, № 06 (182), 13–19 fevral, 2013.
  • Ağa Musa Nağıyevin xatirəsinə abidə ucaldılıb

İstinadlar

  1. http://azer.com/aiweb/categories/magazine/ai132_folder/132_articles/132_mansion_academy.html
  2. "Məşhur neft milyonçusu Musa Nağı oğlu Nağıyev - xaricdə yatan milyonlar və qızıllar…'". anspress.com. İstifadə tarixi: 7 mart 2018. (#archive_url)
  3. "Бакинский миллионер Ага Муса Нагиев" (rus). portal.azertag.az. İstifadə tarixi: 11 mart 2018. (#archive_url)
  4. . Socarplus.az. 2019-02-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-02.
  5. "Куда делись миллионы Нагиева — рассказывает внучка миллионера". ru.sputnik.az. İstifadə tarixi: 11 mart 2018. (#archive_url)
  6. "Бакинские миллионеры - Ага Муса Нагиев (Часть 2)". banco.az. İstifadə tarixi: 2018-03-02. (#archive_url)
  7. Suleyma ov, Manaf (1987). Memories. Azerneshr. ISBN 5-552-00349-7.
  8. Национальная буржуазия в период Азербайджанской Демократической Республики. 2007.
  9. Pəri Mirzəyeva. "Baku Oil and Oil Magnates" (ingilis). vyshka.azeurotel.com. İstifadə tarixi: 24 dekabr 2007. (#archive_url)
  10. Stories of Taghiyev: Baku's Most Renowned Oil Baron by Manaf Suleymanov. Azerbaijan International. Summer 2002 (10.2). Retrieved 25 December 2007
  11. Azər Əliyev. "A Golden Million for the People" (rus). azcongress.ru. İstifadə tarixi: 25 dekabr 2007. (#archive_url)
  12. "В отличие от Тагиева, это был беспощадный, жестокий эксплуататор, к тому же, очень скупой, прижимистый. Этот никогда не бросал денег "на ветер"" (rus). baku-eto.az. İstifadə tarixi: 14 mart 2018. (#archive_url)
  13. Okan Yeşilot. "Aga Musa Nagiyev: Azerbaycan için birçok ilki gerçeleştirmiş efsanevi petrol kralının hazin sonu: şöhreti, serveti ve hayırseverliği" (PDF) (türk). kutuphane.tbmm.gov.tr. İstifadə tarixi: 14 mart 2018. (#archive_url)
  14. http://www.azerbaijan-news.az/index.php?Lng=aze&year=2010&Pid=6760

Həmçinin bax

ağa, musa, nağıyev, musa, nağıyev, 1848, biləcəri, kirov, rayonu, mart, 1919, bakı, tanınmış, azərbaycanlı, milyonçu, neft, hasilatçısı, xeyriyyəçi, ağa, musa, hacı, nağı, oğlu, nağıyevdoğum, tarixi, 1848, doğum, yeri, biləcəri, kirov, rayonu, azərbaycanvəfat,. Aga Musa Nagiyev ve ya Musa Nagiyev 1848 1 Bileceri Kirov rayonu mart 1919 Baki taninmis azerbaycanli milyoncu neft hasilatcisi xeyriyyeci Aga Musa NagiyevAga Musa Haci Nagi oglu NagiyevDogum tarixi 1848 1 Dogum yeri Bileceri Kirov rayonu AzerbaycanVefat tarixi mart 1919Vefat yeri Baki Baki qezasi Baki quberniyasi AXCDefn yeri Dagustu qebiristanligiVetendasligi Azerbaycan Rusiya Imperiyasi AXCHeyat yoldaslari Yelizaveta QriqoryevnaUmmeselme Kerbalayi Ceferqizi 2 Usaqlari Ismayil NagiyevUmbulbanuAtasi Haci Nagi NagiyevFealiyyeti sahibkarMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 1 1 Fealiyyeti 2 Haqqinda olan mif 3 Ailesi 4 Qeydler 5 Menbe 5 1 Istinadlar 6 Hemcinin baxHeyati Redakte Aga Musa Nagiyevin genclik illeri Musa Nagiyev adi saman satanin oglu idi 1849 ci ilde anadan olub 3 Sonralar varlanan Musa Nagiyev var dovletde Haci Zeynalabdin Tagiyevden geri qalmirdi Hetta ondan zengin idi Axir vaxtlarda Tagiyevin tanxasi qeyd 1 bes alti milyon o da emlak ve esyadan ibaret oldugu halda Musa Nagiyevin var dovleti 10 milyonlarla qizil pula catmisdi 4 Milyoncu Aga Musa efsanevi bir sexsiyyete donmusdu Cemiyyeti xeyriyye ucun seherin merkezinde ezemetli Ismailiyye binasini ucaltmagina bu mulkden bir qeder yuxarida Realni mektebin insasini ohdesine alib yarimciq qalmis ucuncu mertebesinin xercini odemesine 5 seher kenarinda kecmis Semasko 6 indiki Aga Musa Nagiyev xestexanasini tikdirmeyine ve Baki su kemeri ucun xeyli pul vermeyine ve diger coxlu xeyriyye isleri gormeyine baxmayaraq camaat terefinden xesis adiyla damgalanmasdi 7 Aga Musa behayi mezhebini qebul etmisdi Onun serefine ezemetli efsanevi Ismailiyye binasi nin esas fasadinda lap yuxarida Seyx Behanin qranitden boyuk bir heykelini qoydurmusdu Onun altinda girde pencerelerin birinde ise vaxtsiz vefat etmis oglu Aga Ismayilin kresloda oturmus halda mermerden yonulmus heykeli dururdu 8 Aga Musa Bileceride cox kasib ailede dogulmusdu Atasi qeyd edilen kimi saman satmaqla mesgul idi Qardasi ise omrunun sonuna qeder hamamci olmusdu Hal hazirda Aga Musa Nagiyevin Bileceri kendindeki evinde onun qardasinin neve ve neticeleri yasayir Haci Murselin oglu Henife oglu Xasmemmed oglu Ennagi oglu Xasmemmed oglu Ferid 9 Ismayil bey Nagiyev Fealiyyeti Redakte Aga Musa cavanliqda dalinda palan biri uc qepiye bes qepiye ona buna sele dasiyarmis Zehmet emek hesabina pul yigib evvel Balaxanida neft tebeqeleri dayazda yerlesen quyu qazdirmaq nisbeten asan olan yerde balaca sahe aldi Gece gunduz quyu qazanlarin yanindan cekilmir hec kimi bekar qalmaga heder vaxt itirmeye qoymurdu Adeten xos dille onlari islemeye vadar edirdi Yeri gelende aciqlanarmis Her iki halda da fehlelere atam atam deye muraciet edirmis 10 Atam atam cox sagol Yaxsi isle xosum gelsin senden Atam atam basiva donum Atam atam bele elesen meni muflis edersen Atam atam deyesen meqsedin menim boynuma torba salib dilenci etmekdir Aga Musa Nagiyevin fehlelere muracietleri 11 Ozude fehlelerle beraber agir islerde isleyirdi Nehayet tale uzune gulur quyu fontan vurur seleci Musa donub olur Aga Musa milyoncu Aga Musa Nagiyev Ozude get gede bacariqli bir iqtisadci olur Servet artdiqca tamah heves ehtiras da artir gece gunduz isleyir is artdiqca ise quvve arzu da boyuyur 1893 cu ilde qonsu Sabuncuda Ramanada meden salir O zamanlar en zengin hesab edilen Bibiheybet deresinde Naftalan korfezi sahilinde meden ele kecirir Qazilan quyularin hamisi guclu fontan vurur Insan tamahinin hududu yoxdur Cox kecir ki Aga Musa Suraxanida da meden salir Qaraseherde xususi neftayirma zavodu tikdirir Oz medenlerinde alinan neftden basqa hem de kenar neftxudalar ucun neft temizletdirib haqqini alir Mexaniki emalatxana duzeltdirir Her yerden qara neft qizila cevrilib bulaq kimi sandiqlarina axir 12 XIX esrin lap sonlarinda Aga Musa Neftcixarma firmasi yaradir Seherde coxlu mulk tikdirir ve alir yuze qeder ezemetli bina ve nece nece gemi sahibi olur 13 O uzun muddet Bayir seherde Qasim bey mescidinin arxasinda Zergerler kucesi ile Gimnazist Lev Tolstoy kucesinin tininde ikimertebeli sekili binada yasayirdi Evin tinindeki das fenere seng fener deyirdiler Das fenere qirmizi yasil abi firuzeyi suseler salmisdilar Axsamlar fener elvan isiqlarla yanirdi Usaqlar toplasib seng fener e heyran heyran maraqla tamasa ederdiler Aga Musa Nagiyevin yasadigi evin kenardan gorunusu Musa Nagiyevin yasadigi ev Hal hazirda Bakinin merkezinde yerlesir Aga Musa temteragi debdebeni sevmezdi san sohretden mest olmazdi artiq xercden israfciliqdan qacardi Meddahligi semimilikden mahir psixoloq kimi ayirardi Terifi milcek viziltisi hesab edirdi Aga Musa hemin evde axiradek qalmadi sonralar Haci Zeynalabdin Tagiyevin tekidi ile xanende Seyid Mirbabayevden aldigi deniz qiraginda Bag kucesindeki ezemetli mulke kirayenisin kocdu Tebietde cemiyyetde elece di insanlarin ozunde bezen daban dabana bir birine zidd cehetler xusuiyyetler olur Xesislikde ad cixarmis Aga Musa bezen ele sexavet gosterirdi ki hami heyretlenirdi Isaq Qaraxanov adli bir dellel her hefte gelib Aga Musanin saqqalini qirxar basini duzelderdi Dellek bir defe yere dosenmis xalini gosterib deyir ki xozeyin qeyd 2 dovletli adamsan bu xalini bagisla mene Aga Musadan gorunmeyen sexavet isler mudirine tapsirir ki bir bele xali alib ustaya versin Ibtidai tehsilini kend mollaxanasinda aldiqdan sonra 25 yasinadek kendde atasina komek edir 25 yasina catanda atasi olur Olende atasinin 300 manat borcu qalir Ruhdan dusmeyen Musa 200 manat da borc eleyib ozune kicik bir dukan acir Belelikle cibinde bir qepik olmadan 500 manat borcla musteqil fealiyyete baslayir Iki ilden sonra borcunu qaytarir ve parca alveri ile mesgul olur 5 ilden sonra 2 000 manat qenaet toplayir Topladigi pula Qara seherde el ile isleyen kicik bir kerosin zavodu alir Sonra neftli torpaq saheleri alaraq neft istehsalina baslayir Xususile Bibiheybetin medenlerinde bir birinin dalinca vuran neft fontanlari basqalari kimi onu da milyoncu edir 1908 ci ilde onun sirketi rekord miqdarda 12 328 300 pud xam neft istehsal edir Bu Azerbaycanin neft sirketleri arasinda en yuksek gostericidir Musa Nagiyev orta yaslarinda olarken O muselman arvadini bosayib adli bir gurcu qadinla evlenir Muselman arvadindan olan Ismayil adli oglu verem xesteliyine tutulur ve olur Istiqlaliyyet kucesinde tikdirdiyi bina da Ismayilin xatiresine Ismailiyye adlandirilir 1914 cu ilin maliyye hesabina gore Aga Musa Nagiyevin qizilla yetmis milyon manata yaxin tanxasi varmis Mirasin umumi deyeri bundan qat qat cox imis Aga Musa Nagiyev 1919 cu ilin mart ayinda vefat etmisdir 14 Haqqinda olan mif RedakteMusa Nagiyev Cemiyyeti xeyriyye ucun seherin merkezinde ezemetli Ismailiyye binasini ucaltmagina bu mulkden bir qeder yuxarida Realni mektebinin insasini ohdesine alib yarimciq qalmis ucuncu mertebesinin xercini odemeyine seher kenarinda indiki Semasko xestexanani tikdirdiyine ve Baki su kemeri ucun xeyli pul vermeyine baxmayaraq camaat terefinden xesis sozu ile damgalanmisdi Haci Zeynalabdin Tagiyev ona bu binani baha satmaq istedi amma Aga Musa onun bu fikiri ile razilasmadi Bu onun oglu Ismayilin adi ile bagli ve onun serefine tikdirmek isteyirdi sonra ise bele bir Ismailliye binasi tikildi 28 may kucesindeki qosa imaretler hemcinin hemin kucede qirmizi kerpicden tikilmis ezemetli bina Nizami kucesinde Opera teatrinin yanindaki yasayis evi Azerbaycan prospektinde kohne Merkezi poct binasi Nigar Refibeyli kucesindeki ezemetli yasayis binasi Semed Vurgun kucesinde Qis klubu indiki Zabitler evi Astoriya ve Yeni Avropa mehmanxanalari ve sair bu kimi seherin gozegelimli binalari Aga Musa Nagiyevin pulu ile tikilmisdir O birinci Realni mektebinin hamiliyini boynuna almisdi ilde hazirliq sinfine 25 muselman usagini elave qebul etdirmeye nail olmusdu Bunun neticesinde az bir zamanda mektebde muselman sagirdlerinin sayi 50 e catmisdi Ailesi RedakteOglu Ismayil bey Nagiyev genc yasda vefat etdikden sonra atasi terefinden Ismailiyye Sarayi onun serefine tikilmisdir Qeydler Redakte Sozun menasi var dovlet demekdir Xozeyin Aga Musa Nagiyeve muraciet kimi deyilib Menbe RedakteSona Xeyal Aga Musa Nagiyevin xeyriyyecilik ve ictimai fealiyyeti Butov Azerbaycan qezeti 06 182 13 19 fevral 2013 Aga Musa Nagiyevin xatiresine abide ucaldilibIstinadlar Redakte 1 2 3 http azer com aiweb categories magazine ai132 folder 132 articles 132 mansion academy html Meshur neft milyoncusu Musa Nagi oglu Nagiyev xaricde yatan milyonlar ve qizillar anspress com Istifade tarixi 7 mart 2018 archive url Bakinskij millioner Aga Musa Nagiev rus portal azertag az Istifade tarixi 11 mart 2018 archive url Nagiyev Agamusa neft senayecisi milyoncu xeyriyyeci Socarplus az 2019 02 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 03 02 Kuda delis milliony Nagieva rasskazyvaet vnuchka millionera ru sputnik az Istifade tarixi 11 mart 2018 archive url Bakinskie millionery Aga Musa Nagiev Chast 2 banco az Istifade tarixi 2018 03 02 archive url Suleyma ov Manaf 1987 Memories Azerneshr ISBN 5 552 00349 7 Nacionalnaya burzhuaziya v period Azerbajdzhanskoj Demokraticheskoj Respubliki 2007 Peri Mirzeyeva Baku Oil and Oil Magnates ingilis vyshka azeurotel com Istifade tarixi 24 dekabr 2007 archive url Stories of Taghiyev Baku s Most Renowned Oil Baron by Manaf Suleymanov Azerbaijan International Summer 2002 10 2 Retrieved 25 December 2007 Azer Eliyev A Golden Million for the People rus azcongress ru Istifade tarixi 25 dekabr 2007 archive url V otlichie ot Tagieva eto byl besposhadnyj zhestokij ekspluatator k tomu zhe ochen skupoj prizhimistyj Etot nikogda ne brosal deneg na veter rus baku eto az Istifade tarixi 14 mart 2018 archive url Okan Yesilot Aga Musa Nagiyev Azerbaycan icin bircok ilki gercelestirmis efsanevi petrol kralinin hazin sonu sohreti serveti ve hayirseverligi PDF turk kutuphane tbmm gov tr Istifade tarixi 14 mart 2018 archive url http www azerbaijan news az index php Lng aze amp year 2010 amp Pid 6760Hemcinin bax RedakteBanin Qafqaz gunleriMenbe https az wikipedia org w index php title Aga Musa Nagiyev amp oldid 6080665, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.