Abidə Arpaçayın sahilindəki Qaratpə dağında yerləşir. Abidə 2006 - cı ildən AMEA və Pensilvaniya Universitetinin mütəxəssisləri tərəfindən, Naxçıvan Arxeoloji Layihəsi (The Naxçıvan Archaeological Project) çərçivəsində tədqiq edilməkdədir.
Qala çoxpilləli möhtəşəm müdafiə sistemindən ibarətdir. Sədlərdən bir – birinə keçid yolu vardır. Müdafiə divarları (eni 2 – 2,5 m) yonulmuş iri daşlardan yetkin memarlıq üslubunda inşa edilmişdir. Qazançı qalasının e.ə. II minilliyin əvvəllərində Əlincəçay vadisində yaşamış iri tayfa birliklərindən birinin mərkəzi olduğu güman edilir. Qala divarlarının tikinti texnikası Oğlanqalanı təkrar edir.
Qalanın daxili hissəsi 8 mərtəbəyə bölünür. Hər mərtəbə yonma daşlarla tikilmiş, günbəz formalı tavanla örtülmüşdür. Daşdan hörülmüş bu tavanların ortasında dairəvi deşiklər vardır. Deşiklər şaquli xətt istiqamətindədir. Belə ki, VIII mərtəbənin tavanının ortasında olan dairəvi deşikdən baxdıqda birinci mərtəbənin döşəməsini görmək mümkündür. Qalaya yeganə giriş yolu onun qərb tərəfində, yerin əvvəlki səthindən 2 m hündürlükdə və 1,1 m enində olan tağlı qapı yeridir.
Abidə 2001 – ci ildə Naxçıvan Arxeoloji Ekspedisiyası tərəfindən aşkar edilmişdir. Qala – şəhərin salındığı yüksəklik əlverişli strateji mövqeyə malikdir. Anadolu – Sədərək – Naxçıvan istiqamətindəki qədim karvan yolu buradan yaxşı müşahidə olunur və nəzarətdə saxlanılırdı.
Qalanın qalıqları üzərində Şirvanşahların dövründə yeni qala inşa edilmişdir. Dövrümüzə çatmş qala ikiqatlı divardan ibarət olub, birinci divar ŞirvanşahIII Mənuçöhr, ikinci divar isə ŞirvanşahI Axsitanın zamanında tikilmişdir.
Bayıl burnu yaxınlığına yerləşən qala hazırda dəniz sularının altında qalmışdır. Qala Şirvanşahların hakiiyyəti dövründə yenidən inşa edilərək memarlıq quruluşuna xeyli əlavələr edilmişdir. Xəzər dənizinin suyunun qalxıb-enməsi ilə zamanla gah dənizin üzünə çıxır, gah da sulara qərq olaraq görünməz olur.
Şabran qalası müasir Qubadan cənuba doğru axan eyniadlı çayın üstündə idi. Şəhər yerinin arxeoloji tədqiqi bu qədim şəhərin erkən dövr həyatı haqqında bir söz deməyə imkan verməmişdir. S.T.Yeremyanın fıkrincə, Şabran şəhəri erkən orta əsrlərdə Şərvan vilayətinin mərkəzi və Massaget Arşakilərinin siyasi mərkəzi olmuşdur.
Qalanın mərkəzi hissəsində tikinti qalıqlarına, bişmiş kərpic, çəhrayı gil qab və dən daşlarının qalıqlarına, ocaq yerinə təsadüf edilmişdir. Tapıntılar Şapurqalada həyatın eramızın ilk əsrlərindən XV-XVI əsrlərə kimi davam etdiyini göstərmişdir. Qaladan müdafiə məqsədi ilə, həmçinin gözətçi məntəqəsi kimi istiadə olunmuşdur.
Bərdə və Gəncə şəhərlərini birləşdirən əsas qədim karvan yolunun üstündə yerləşdiyinə görə VI-IX əsrlərdə şəhər xeyli böyümüş, X-XII əsrlərdə və XIII əsrin əvvəllərində özünün ən gur inkişaf dövrünü yaşamışdır. XIII əsrdə monqolların hücumu zamanı qala ciddi müqavimət göstərdiyindən dağıdılmışdır.
Qalanın tikilmə tarixi tədqiqatçılar tərəfindən Qafqaz Albaniyası dövrünə aid edilir. Yerli daşlardan tikilən qala möhkəm müdafiə qurğusu olub. XVIII-XIX əsrlərdə mövcud olmuş Gülüstan məlikliyinin mərkəzi olub. Tarixi Gülüstan müqaviləsi də bu qalada imzalanıb.
Qaladakı tapıntılar IX-XI əsrlərdə Bəlləburla Bizans və digər qonşu dövlətlər arasında ticarət əlaqələrinin olduğunu göstərir. Tapıntılar arasında Bizansa məxsus mis və qızıl sikkələr var. Bir sıra alimlərin fikrincə, Bəlləbur qalası 830-cu illərdə Babəkin sığınacağı olub.
Gəncə şəhər yerində 1949-cu ildən etibarən professor İshaq Cəfərzadənin başçılığı ilə arxeoloji qazıntı işləri aparılıb.
İstinadlar
Вели Алиев. Культура эпохи средней бронзы Азербайджана. — «Элм», 1991. — 253 с
V. H. Əliyev – Azərbaycanda Tunc dövrünün Boyalı Qablar Mədəniyyəti, Bakı, 1977
. 2015-11-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-01-06.
A. Q. Seyidov – Naxçıvan tunc dövründə, Bakı, 200, səh 42
↑ "АЗЕРБАЙДЖАН IV—XVIII веков" Л. С. Бретаницкий, Б. В. Веймарн Издательство "ИСКУССТВО ", Москва, 1976
AMEA, Naxçıvan Ensiklopediyası, Bakı, 2006, Sədərək qalası məqaləsi
О. Ш. Исмизаде – Крепостное сооружение в Бакинской бухте, СА, 1966, № 1
Mинopcкий. Иcтopия Шиpвaнa, c.108-110
Epeмян. Шaпoтpeнa, c.77-78.
Ə. İ. Novruzlu, V. B. Baxşəliyev – Şahbuz bölgəsinin arxeoloji abidələri, Bakı, 1992
Azərbaycanın Tarixi-Siyasi Coğrafiyası 2017-11-16 at the Wayback Machine səh. 44, Vaqif Piriyev
Mənbə
VikianbardaAzərbaycan qalalarının siyahısı ilə əlaqəli mediafayllar var.
Tarixi abidələr Azerbaijans.com
September 24, 2021
azərbaycan, qalalarının, siyahısı, azərbaycan, qalaları, azərbaycan, respublikasının, ərazisində, yerləşən, qalalar, daş, bişmiş, kərpic, tikililər, redaktəadı, əsası, qoyulduğu, dövr, aşağıda, divar, qalınlığı, metrlə, yuxarıda, divar, qalınlığı, metrlə, saxl. Azerbaycan qalalari Azerbaycan Respublikasinin erazisinde yerlesen qalalar Das ve bismis kerpic tikililer RedakteAdi Esasi qoyuldugu dovr Asagida divar qalinligi metrle Yuxarida divar qalinligi metrle Saxlanilmis hissenin hundurluyu metrle Yerlesdiyi rayon Sekil QeydQarakopektepe IV ve V tebeqeler e e III minillik 3 0 2 5 Fuzuli Abidede ilk tedqiqat isleri 1898 ci ilde arxeoloq Aleksey Ivanov terefinden aparilmisdir 1 Calxanqala e e III II minillikler 3 0 0 5 1 0 Kengerli Abidede ilk tedqiqat isleri 1978 ci ilde Naxcivan Arxeoloji Ekspedisiyasi terefinden aparilmisdir 2 Vayxir Gavurqala e e XVII X esrler 3 0 3 5 2 3 5 NaxcivanOglanqala e e II I minillikler 2 5 3 0 3 4 Serur Abide Arpacayin sahilindeki Qaratpe daginda yerlesir Abide 2006 ci ilden AMEA ve Pensilvaniya Universitetinin mutexessisleri terefinden Naxcivan Arxeoloji Layihesi The Naxcivan Archaeological Project cercivesinde tedqiq edilmekdedir 3 Qazanci qalasi e e II I minillikler 3 0 3 5 2 3 5 Culfa Qala coxpilleli mohtesem mudafie sisteminden ibaretdir Sedlerden bir birine kecid yolu vardir Mudafie divarlari eni 2 2 5 m yonulmus iri daslardan yetkin memarliq uslubunda insa edilmisdir Qazanci qalasinin e e II minilliyin evvellerinde Elincecay vadisinde yasamis iri tayfa birliklerinden birinin merkezi oldugu guman edilir Qala divarlarinin tikinti texnikasi Oglanqalani tekrar edir 4 Atesi Baquanda Midiya Abseron tipli Ahura Mazda mebediQiz qalasi e e VIII VII esrler 5 0 4 0 32 35 Baki Qalanin daxili hissesi 8 mertebeye bolunur Her mertebe yonma daslarla tikilmis gunbez formali tavanla ortulmusdur Dasdan horulmus bu tavanlarin ortasinda dairevi desikler vardir Desikler saquli xett istiqametindedir Bele ki VIII mertebenin tavaninin ortasinda olan dairevi desikden baxdiqda birinci mertebenin dosemesini gormek mumkundur Qalaya yegane giris yolu onun qerb terefinde yerin evvelki sethinden 2 m hundurlukde ve 1 1 m eninde olan tagli qapi yeridir 5 Sederek qalasi e e XIV VII esrler 2 5 1 5 2 0 Sederek Abide 2001 ci ilde Naxcivan Arxeoloji Ekspedisiyasi terefinden askar edilmisdir Qala seherin salindigi yukseklik elverisli strateji movqeye malikdir Anadolu Sederek Naxcivan istiqametindeki qedim karvan yolu buradan yaxsi musahide olunur ve nezaretde saxlanilirdi 6 Atesi Baquan qala divarlari e e VIII VII esrler 2 0 2 5 1 5 2 0 saxlanilib 11 15 Baki Qalanin qaliqlari uzerinde Sirvansahlarin dovrunde yeni qala insa edilmisdir Dovrumuze catms qala ikiqatli divardan ibaret olub birinci divar Sirvansah III Menucohr ikinci divar ise Sirvansah I Axsitanin zamaninda tikilmisdir 5 Sebail qala mebed kompleksi e e VII VI esrler 1 8 2 0 Baki Bayil burnu yaxinligina yerlesen qala hazirda deniz sularinin altinda qalmisdir Qala Sirvansahlarin hakiiyyeti dovrunde yeniden insa edilerek memarliq qurulusuna xeyli elaveler edilmisdir Xezer denizinin suyunun qalxib enmesi ile zamanla gah denizin uzune cixir gah da sulara qerq olaraq gorunmez olur 7 Bugurt qalasi e e IV III esrler 1 2 1 6 5 10 Samaxi Qala orta esrlerde Sirvansahlar terefinden berpa olunaraq istifade edilmisdir 1509 cu ilde I Sah Ismayil Sirvana hucum edende Sirvansah Seyxsah Bugurt qalasinda mudafie olunmusdu Ciraqqala e e IV III esrler 2 8 2 0 1 5 2 8 2 0 1 5 14 saxlanilib Sabran Qafqaz Albaniyasi dovrunde b e IV V esrleri inkisaf etdirilerek Gilgilcay seddinin esas mudafie qurgularindan biri kimi istifade olunmusdur Qebele qalasi e e III I esrler 5 11 3 saxlanilib Qebele Alban hokmdarlari terefinden paytaxt seherin mudafiesini temin etmek ucun insa edilmisdi Eskipara mudafie sistemi I esr 2 0 2 4 5 0 10 0 saxlanilib Qazax Orta esrlerde Eskipara monastirinin insasi zamani bir hissesi berpa olunaraq qapali mekan halina getirilib Sabran qalasi I esr 2 0 5 1 0 saxlanilib Sabran Sabran qalasi muasir Qubadan cenuba dogru axan eyniadli cayin ustunde idi 8 Seher yerinin arxeoloji tedqiqi bu qedim seherin erken dovr heyati haqqinda bir soz demeye imkan vermemisdir S T Yeremyanin fikrince Sabran seheri erken orta esrlerde Servan vilayetinin merkezi ve Massaget Arsakilerinin siyasi merkezi olmusdur 9 Periqala I esr ZaqatalaCalgiqala I esr LacinSusa qalasi I III esrler Susa Qala monqollarin Azerbaycana yurusu zamani tamamile dagidilmis Qarabag xani Penaheli xanin hakimiyyeti dovrunde berpa edilmisdir Sapurqala I III esrler Sahbuz Qalanin merkezi hissesinde tikinti qaliqlarina bismis kerpic cehrayi gil qab ve den daslarinin qaliqlarina ocaq yerine tesaduf edilmisdir Tapintilar Sapurqalada heyatin eramizin ilk esrlerinden XV XVI esrlere kimi davam etdiyini gostermisdir Qaladan mudafie meqsedi ile hemcinin gozetci menteqesi kimi istiade olunmusdur 10 Setel qalasi I III esrler 3 5 Goranboy Berde ve Gence seherlerini birlesdiren esas qedim karvan yolunun ustunde yerlesdiyine gore VI IX esrlerde seher xeyli boyumus X XII esrlerde ve XIII esrin evvellerinde ozunun en gur inkisaf dovrunu yasamisdir XIII esrde monqollarin hucumu zamani qala ciddi muqavimet gosterdiyinden dagidilmisdir Niyalqala III V esrler IsmayilliLev qalasi III V esrler Kelbecer rayonu Gulustan qalasi V VII esrler 0 8 0 9 1 5 Goranboy Qalanin tikilme tarixi tedqiqatcilar terefinden Qafqaz Albaniyasi dovrune aid edilir Yerli daslardan tikilen qala mohkem mudafie qurgusu olub XVIII XIX esrlerde movcud olmus Gulustan melikliyinin merkezi olub 11 Tarixi Gulustan muqavilesi de bu qalada imzalanib Izz qalasi VII esr TerterSindan qalasi VII esrle 18 50 NeminGirdiman qalasi VII esr IsmayilliRamana qalasi VII IX esrler 1 9 1 6 13 Ramana Sirvansahlarin hakimiyyeti dovrunde esasli berpa edilerek istifade olunub Samaxi qalasi VII VIII esrler Samaxi Samaxi zelzelesi zamani monqollarin Azerbaycana yurusu zamani ve sonuncu defe 1918 ci ilde ermeniler terefinden dagidilib Balabur qalasi VII esr 1 5 4 5 Lenkeran Qaladaki tapintilar IX XI esrlerde Belleburla Bizans ve diger qonsu dovletler arasinda ticaret elaqelerinin oldugunu gosterir Tapintilar arasinda Bizansa mexsus mis ve qizil sikkeler var Bir sira alimlerin fikrince Bellebur qalasi 830 cu illerde Babekin siginacagi olub Kinon qalasi VIII esr LenkeranEndorab qalasi VIII IX esrler Terter Umumi sahesi 8 hektar olan qala Terter cayinin sahilinde Berde Gence ticaret yolunun kenarinda yerlesir Gence qalasi IX esr Gence Gence seher yerinde 1949 cu ilden etibaren professor Ishaq Ceferzadenin basciligi ile arxeoloji qazinti isleri aparilib Istinadlar Redakte Veli Aliev Kultura epohi srednej bronzy Azerbajdzhana Elm 1991 253 s V H Eliyev Azerbaycanda Tunc dovrunun Boyali Qablar Medeniyyeti Baki 1977 Oglanqala Site Survey 2015 11 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 01 06 A Q Seyidov Naxcivan tunc dovrunde Baki 200 seh 42 1 2 AZERBAJDZhAN IV XVIII vekov L S Bretanickij B V Vejmarn Izdatelstvo ISKUSSTVO Moskva 1976 AMEA Naxcivan Ensiklopediyasi Baki 2006 Sederek qalasi meqalesi O Sh Ismizade Krepostnoe sooruzhenie v Bakinskoj buhte SA 1966 1 Minopckij Ictopiya Shipvana c 108 110 Epemyan Shapotpena c 77 78 E I Novruzlu V B Baxseliyev Sahbuz bolgesinin arxeoloji abideleri Baki 1992 Azerbaycanin Tarixi Siyasi Cografiyasi Arxivlesdirilib 2017 11 16 at the Wayback Machine seh 44 Vaqif PiriyevMenbe Redakte Vikianbarda Azerbaycan qalalarinin siyahisi ile elaqeli mediafayllar var Tarixi abideler Azerbaijans comMenbe https az wikipedia org w index php title Azerbaycan qalalarinin siyahisi amp oldid 6147390, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
