fbpx
Wikipedia

Aydağ seolit yatağı

Tovuz rayonunda yerləşən Üst Təbaşir yaşlı seolit yatağı.

Azərbaycanda Üst Təbaşirin seolit yataqları

Azərbaycanda Üst Təbaşirin seolit yataqları Kiçik Qafqazın dağətəklərində, eləcə də Orta Kür çökəkliyinin cənub kənarlarının çökmə strukturlarında və Böyük Qafqazın Vəndam zonasında yerləşir.

Stratiqrafiyası

Aydağ seolit yatağı Aydağ sinklinalının periklinal hissəsinə daxil olmaqla, Qazax çökəkliyinin cənub-şərq hissəsində yerləşir və Koroğlu lay dəstəsinin Santon çöküntülərinə aiddir. Yataq 2 massiv (25-30 m) və bir neçə zəif qalınlığa malik, Santon-Alt Kampan pelitomorf əhəngdaşıları və mergellərdən ibarət olan laylarla təmsil olunub. Yer səthinə çıxan hissənin eni 20-120 m, uzunluğu 3 km dərinliyi 40-200 m-dir. Layların cənub-şərq istiqamətində monoklinal yatımı müşahidə olunur və bu layların qalınlığı şimal-şərq istiqamətdə artır. Karyer rayonlarında ən böyük qalınlıq mövcuddur, bununla da gələcək kəşfiyyat işlərinin perspektivliyi əlaqələndirilir. Seolitli küllər sonradan  linzavari ləkəli çəhrayı-yaşıl, açıq-yaşıl, sıx yaşıl mergeləbənzər tuflara keçən çəhrayı-ağ dənəvər biotit tuflarla örtülüb. Burada eləcədə seolit-gilli, seolit-silisiumlu  kristallaşması və çəhrayı-boz bentonit əlavələri müşahidə olunur. Aydağ külləri Öksüzlü küllərinə nisbətən cavandır.

Kimyəvi tərkib

Müxtəlif trassların kimyəvi tərkibi lavanın tərkibinə yaxındır. Əsas kimyəvi komponentlər SiO2 (silisium-dioksid)(64.6-66.19%) və Al2O3-in (alüminium oksid) (10.08-12.32%) miqdarı eynidir, lakin qələvilərin, dəmir oksidin, manqanın tərkibi isə bir qədər fərqlidir. Beləliklə küllü tufların bir çox problarında K2O-nun (kalium oksidi) Na2O-ya (natrium oksid) və Fe2O3-ün (dəmir(III) oksid) FeO-ya nisbətən üstünlüyü, MnO-nun (manqan(II) oksid) böyük miqdarı, SO3 (kükürd trioksid) və MgO-nun (maqnezium oksid) aşağı miqdarı müşahidə olunur. Öksüzlü traslarında isə bu oksidlərin miqdarı Ayadağdakıların əksidir.

Qırılma pozulması Aydağ yatağını üç hissəyə bölür: qərb, mərkəz və şərq. Ən perspektivli hissə Yer səthinə 200 m çıxışı olan mərkəzi hissədir. Burada üç layın olduğu müəyyən olunmuşdur: 1) açıq boz tuflar; 2) qonurvari boz tuflar; 3) alt – maviyəçalan-boz cizgilər.

Ehtiyatı

Bu ya­taq­da də­qiq kəş­fiy­yat iş­lə­ri apa­rıl­mış və B+C1+C2 ka­te­qo­ri­ya­la­rı üz­rə eh­ti­ya­tı 12,6 mln.ton he­sab­lan­mış­dır. Hazırda Aydağ seolit yatağı «Azərseolit» Elmi Sənaye Birliyi tərəfindən istismar edilir.

Tətbiqi

Aydağ yatağının təbii seolitləri qazların qurudulması, benzolsu buxarının təbii qazlardan tutulması, neft-kimya proseslərində katalizator kimi, sutəmizləyici qurğularda süzgəc kimi, rezin, plastik kütlə, kağız, aşqar sement istehsalı, tibbdə, yuyucu tozların və mineral-polimer materialların istehsalında doldurucu kimi yararlıdır, kənd təsərrüfatında torpaqların keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması və məhsuldarlığın artırılması, heyvandarlıq və quşçuluqda yemə inert əlavə kimi onların istifadə sahələri müəyyənləşdirilmişdir.

İstinadlar

  1. Геология Азербайджана, том VI. Полезные ископаемые. Баку-2005.
  2. Минерально-сырьевые ресурсы Азербайджана. Баку-2005
  3. http://az.strategiya.az/chap.php?id=37553[ölü keçid]
  4. http://eco.gov.az/en/682-qeyri-filiz-xammali-ve-tikinti-materiallari

aydağ, seolit, yatağı, tovuz, rayonunda, yerləşən, üst, təbaşir, yaşlı, seolit, yatağı, mündəricat, azərbaycanda, üst, təbaşirin, seolit, yataqları, stratiqrafiyası, kimyəvi, tərkib, ehtiyatı, tətbiqi, istinadlarazərbaycanda, üst, təbaşirin, seolit, yataqları,. Tovuz rayonunda yerlesen Ust Tebasir yasli seolit yatagi Mundericat 1 Azerbaycanda Ust Tebasirin seolit yataqlari 2 Stratiqrafiyasi 1 3 Kimyevi terkib 4 Ehtiyati 5 Tetbiqi 6 IstinadlarAzerbaycanda Ust Tebasirin seolit yataqlari RedakteAzerbaycanda Ust Tebasirin seolit yataqlari Kicik Qafqazin dageteklerinde elece de Orta Kur cokekliyinin cenub kenarlarinin cokme strukturlarinda ve Boyuk Qafqazin Vendam zonasinda yerlesir 1 Stratiqrafiyasi 1 RedakteAydag seolit yatagi Aydag sinklinalinin periklinal hissesine daxil olmaqla Qazax cokekliyinin cenub serq hissesinde yerlesir ve Koroglu lay destesinin Santon cokuntulerine aiddir Yataq 2 massiv 25 30 m ve bir nece zeif qalinliga malik Santon Alt Kampan pelitomorf ehengdasilari ve mergellerden ibaret olan laylarla temsil olunub Yer sethine cixan hissenin eni 20 120 m uzunlugu 3 km derinliyi 40 200 m dir Laylarin cenub serq istiqametinde monoklinal yatimi musahide olunur ve bu laylarin qalinligi simal serq istiqametde artir Karyer rayonlarinda en boyuk qalinliq movcuddur bununla da gelecek kesfiyyat islerinin perspektivliyi elaqelendirilir Seolitli kuller sonradan linzavari lekeli cehrayi yasil aciq yasil six yasil mergelebenzer tuflara kecen cehrayi ag denever biotit tuflarla ortulub Burada elecede seolit gilli seolit silisiumlu kristallasmasi ve cehrayi boz bentonit elaveleri musahide olunur Aydag kulleri Oksuzlu kullerine nisbeten cavandir Kimyevi terkib RedakteMuxtelif trasslarin kimyevi terkibi lavanin terkibine yaxindir Esas kimyevi komponentler SiO2 silisium dioksid 64 6 66 19 ve Al2O3 in aluminium oksid 10 08 12 32 miqdari eynidir lakin qelevilerin demir oksidin manqanin terkibi ise bir qeder ferqlidir Belelikle kullu tuflarin bir cox problarinda K2O nun kalium oksidi Na2O ya natrium oksid ve Fe2O3 un demir III oksid FeO ya nisbeten ustunluyu MnO nun manqan II oksid boyuk miqdari SO3 kukurd trioksid ve MgO nun maqnezium oksid asagi miqdari musahide olunur Oksuzlu traslarinda ise bu oksidlerin miqdari Ayadagdakilarin eksidir 1 Qirilma pozulmasi Aydag yatagini uc hisseye bolur qerb merkez ve serq En perspektivli hisse Yer sethine 200 m cixisi olan merkezi hissedir Burada uc layin oldugu mueyyen olunmusdur 1 aciq boz tuflar 2 qonurvari boz tuflar 3 alt maviyecalan boz cizgiler 2 Ehtiyati RedakteBu ya taq da de qiq kes fiy yat is le ri apa ril mis ve B C1 C2 ka te qo ri ya la ri uz re eh ti ya ti 12 6 mln ton he sab lan mis dir 3 Hazirda Aydag seolit yatagi Azerseolit Elmi Senaye Birliyi terefinden istismar edilir 4 Tetbiqi RedakteAydag yataginin tebii seolitleri qazlarin qurudulmasi benzol ve su buxarinin tebii qazlardan tutulmasi neft kimya proseslerinde katalizator kimi sutemizleyici qurgularda suzgec kimi rezin plastik kutle kagiz asqar sement istehsali tibbde yuyucu tozlarin ve mineral polimer materiallarin istehsalinda doldurucu kimi yararlidir kend teserrufatinda torpaqlarin keyfiyyetinin yaxsilasdirilmasi ve mehsuldarligin artirilmasi heyvandarliq ve qusculuqda yeme inert elave kimi onlarin istifade saheleri mueyyenlesdirilmisdir 4 Istinadlar Redakte 1 2 3 Geologiya Azerbajdzhana tom VI Poleznye iskopaemye Baku 2005 Mineralno syrevye resursy Azerbajdzhana Baku 2005 http az strategiya az chap php id 37553 olu kecid 1 2 http eco gov az en 682 qeyri filiz xammali ve tikinti materiallariMenbe https az wikipedia org w index php title Aydag seolit yatagi amp oldid 5719384, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.