Ak Saka adı Dədə Qorqud dastanlarında bəhs olunan qədim yer adlarındandır: Məgər Başı Açuq Tatyan qələsindən, Aq Səqa qələsindən kafərin casusu vardı... Daha sonrakı tarix səhifələrində ondan X-XI əsrlərə aid qala kimi bəhs olunur. 1. Bir də yeri gəlmişkən qeyd edək ki, mətndə adı çəkilən "Başı Açuq" indiki Kutaisi ərazisinin Şərq mənbələrində rast gəlinən adıdır. Budur, XI yüzillikdə Ak Saka-Cıldır mahalı Böyük Səlcüqlü dövlətinin tərkibindədir. 13-cü əsrdə isə Cənub-Qərbi Qafqazla birgə Çingiz xan və İlxanilər dövlətinə məxsusdur; 14-cü əsrdən bu yerlərdə Çobanilər, Cəlayirilər, Qaraqoyunlular hakimiyyət sürür. 15-ci əsrin axırlarından Ak Saka Osmanlı dövlətinin tərkibindədir; bu zamandan etibarən Azqur, Altunqala, İdə, Koblıyan, Qüzey, Güney və s. kimi 14 sancaqdan ibarət olan Ak Saka paşalığı güclü vilayətə çevrilir; möhkəm qalalar, məscidlər tikilir. 2. Səyahəti əsnasında Ak Sakadan keçən Övliya Çələbi yalçın qaya üzərində daşdan yonulmuş "Ahiska qalası"ndan danışır. Ak Saka (yerli türklər öz şəhərlərində Ahıska (Akıska deyirlər) Ədirnə sülhünün (1829) şərtlərinə görə Rusiyaya keçən torpaqlarla birlikdə Osmanlılardan alındı. Vilayət mərkəzi Ak Saka olan Cıldır əyalətinə daxil olan Ardanıc, Artvin, Şavşat, Borçka, Yusif Eli isə milli hüdudlar içərisində qaldı. 1828-ci ilin avqust ayının 16-da Sərəsgər Mehmed paşanın komandanlığı altında türklərin igidcəsinə müqavimətinə baxmayaraq Paskeviç qalanı alır. Rusların əlinə keçdikdə üstündən dumanlar yüksələn bir xaraba halına gəlmişdir. Bu hücumda polkovnik Borodinin başçılığı altında vuruşan Şirvan alayı xüsusən fərqlənir. Qalanın idarəsi general Bebutova tapşırılır. Lakin məşhur Acarlı Əhməd bəy qalanın itirilməsi ilə barışa bilmir və qalaya hücuma keçir. General Burtsev tələsik köməyə gəlir. Qala mühasirədən yalnız martda çıxa bilir. Bu vaxtdan başlayaraq Türkiyə ilə mənəvi bağları qırmaq məqsədilə bu şəhərə ermənilər köçürülür; bununla dərhal əhalinin tərkibi ermənilərin xeyrinə dəyişir. Tezliklə sakinlərin 10-dan 8-ni ermənilər təşkil edir. Belə ki, bundan 25 il sonra Krım müharibəsi zamanı qalanın müdafiəsi general Andronikova həvalə olunur. Ak Sakanın gözəl təbiəti vardır; bağları-bağçaları ilə məşhurdur. Şəhərin yaxınlığında Abaz Tuban kurortu (Indi Abastumani), Səfər yaylağı yerləşir. Səfər yaylağında vaxtilə şəhərin hakimləri olan atabəylərin bağları və sarayları var idi. Bu yaylaqlar Urabal çayı (Kür hövzəsi) üstündədir. Indi bu səfalı yaylaqlara can verən Urabal çayının adı dəyişdirilmişdir, çayın yeni gürcü adı Potskovi-Skali adlanır. Ak Saka ərazilərindən əqiq çıxarılır. Azərbaycan milli mətbuat tarixində mühüm yeri olan "Molla Nəsrəddin" jurnalını Mirzə Cəlillə birlikdə nəşr edən Ömər Faiq Nemanzadənin vətənidir. O həm də 1918-ci ilin martında "İstiqlal komitəs"inin üzvü olmuş, Nağı Şeyxzamanlı ilə məhz o Türkiyəyə diplomatik görüşə göndərilmişdir.
İstinadlar
БСЭ т.2. с. 458
Dr. M. Fahrettin Kırzıoğlu. Osmanlıların Kafkaz ellerinin fethi (1451-1590), Ankara, 1998, s. 209
Энциклопедический словарь Брокгауз и Eфрона, СП-б, 1898, т.2, с.527
Mənbə
Minaxanım Təkləli, Türk kitabı. Unudulan tarix. Dəyişdirilən adlar, Bakı, Nurlar, 2009, 20-22
axısqa, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, mə. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Axaltsixe ve ya Axisxa Gurcustanda seher SeherAxaltsixeAxisqaBayraq Gerb41 38 20 sm e 42 59 10 s u Olke Gurcustan GurcustanRegion Samtsxe CavaxetiTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1200Evvelki adi AxisqaMerkezin hundurluyu 1 029 0 mSaat qursagi UTC 4EhalisiEhalisi 16 943 nefer 2020 Resmi dili Gurcu diliReqemsal identifikatorlarPoct indeksi 0800 1 akhaltsikhe gov geXeriteni goster gizle Axaltsixe Axaltsixe Vikianbarda elaqeli mediafayllarAxaltsixe RedakteAk Saka adi Dede Qorqud dastanlarinda behs olunan qedim yer adlarindandir Meger Basi Acuq Tatyan qelesinden Aq Seqa qelesinden kaferin casusu vardi Daha sonraki tarix sehifelerinde ondan X XI esrlere aid qala kimi behs olunur 1 Bir de yeri gelmisken qeyd edek ki metnde adi cekilen Basi Acuq indiki Kutaisi erazisinin Serq menbelerinde rast gelinen adidir Budur XI yuzillikde Ak Saka Cildir mahali Boyuk Selcuqlu dovletinin terkibindedir 13 cu esrde ise Cenub Qerbi Qafqazla birge Cingiz xan ve Ilxaniler dovletine mexsusdur 14 cu esrden bu yerlerde Cobaniler Celayiriler Qaraqoyunlular hakimiyyet surur 15 ci esrin axirlarindan Ak Saka Osmanli dovletinin terkibindedir bu zamandan etibaren Azqur Altunqala Ide Kobliyan Quzey Guney ve s kimi 14 sancaqdan ibaret olan Ak Saka pasaligi guclu vilayete cevrilir mohkem qalalar mescidler tikilir 2 Seyaheti esnasinda Ak Sakadan kecen Ovliya Celebi yalcin qaya uzerinde dasdan yonulmus Ahiska qalasi ndan danisir Ak Saka yerli turkler oz seherlerinde Ahiska Akiska deyirler Edirne sulhunun 1829 sertlerine gore Rusiyaya kecen torpaqlarla birlikde Osmanlilardan alindi Vilayet merkezi Ak Saka olan Cildir eyaletine daxil olan Ardanic Artvin Savsat Borcka Yusif Eli ise milli hududlar icerisinde qaldi 1828 ci ilin avqust ayinin 16 da Seresger Mehmed pasanin komandanligi altinda turklerin igidcesine muqavimetine baxmayaraq Paskevic qalani alir Ruslarin eline kecdikde ustunden dumanlar yukselen bir xaraba halina gelmisdir Bu hucumda polkovnik Borodinin basciligi altinda vurusan Sirvan alayi xususen ferqlenir Qalanin idaresi general Bebutova tapsirilir Lakin meshur Acarli Ehmed bey qalanin itirilmesi ile barisa bilmir ve qalaya hucuma kecir General Burtsev telesik komeye gelir Qala muhasireden yalniz martda cixa bilir Bu vaxtdan baslayaraq Turkiye ile menevi baglari qirmaq meqsedile bu sehere ermeniler kocurulur bununla derhal ehalinin terkibi ermenilerin xeyrine deyisir Tezlikle sakinlerin 10 dan 8 ni ermeniler teskil edir Bele ki bundan 25 il sonra Krim muharibesi zamani qalanin mudafiesi general Andronikova hevale olunur Ak Sakanin gozel tebieti vardir baglari bagcalari ile meshurdur Seherin yaxinliginda Abaz Tuban kurortu Indi Abastumani Sefer yaylagi yerlesir Sefer yaylaginda vaxtile seherin hakimleri olan atabeylerin baglari ve saraylari var idi Bu yaylaqlar Urabal cayi Kur hovzesi ustundedir Indi bu sefali yaylaqlara can veren Urabal cayinin adi deyisdirilmisdir cayin yeni gurcu adi Potskovi Skali adlanir Ak Saka erazilerinden eqiq cixarilir Azerbaycan milli metbuat tarixinde muhum yeri olan Molla Nesreddin jurnalini Mirze Celille birlikde nesr eden Omer Faiq Nemanzadenin vetenidir O hem de 1918 ci ilin martinda Istiqlal komites inin uzvu olmus Nagi Seyxzamanli ile mehz o Turkiyeye diplomatik goruse gonderilmisdir Istinadlar RedakteBSE t 2 s 458 Dr M Fahrettin Kirzioglu Osmanlilarin Kafkaz ellerinin fethi 1451 1590 Ankara 1998 s 209 Enciklopedicheskij slovar Brokgauz i Efrona SP b 1898 t 2 s 527Menbe RedakteMinaxanim Tekleli Turk kitabi Unudulan tarix Deyisdirilen adlar Baki Nurlar 2009 20 22 Georgian Post 1805 lt a href https wikidata org wiki Track Q12869041 gt lt a gt Menbe https az wikipedia org w index php title Axisqa amp oldid 6067785, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}
