fbpx
Wikipedia

Atik Sinan

Atik Sinan - Sinani-Atik və ya Azad Sinan adı ilə tanınan Fateh II Mehmetin işğal etdiyi yunan torpaqlarından olan Osmanlı memarıdır.

Həyatı

Atik azad edilmiş qullara verilən ad olub. Memar haqqında müasir dövrə qədər az məlumat gəlib çatsa da, adının qarşısındakı atik sözündən onun xristian qullardan olduğu məlum olur. 18-ci əsrin əvvəllərində “Osmanlı dövlətinin yüksəlişi və çöküşü” adlı kitabın müəllifi, münəccim və bəstəkar Dimitri Qantəmirə görə əsl adı Xristodulos'dur. Osmanlı qaynaqlarında isə Abdullah olaraq göstərilmişdir. Hər ikisi “Allahın qulu” mənasına gəlir.

Qantəmirə görə Xristodulos Fateh II Mehmetin sevimli memarı olub. Fateh onun xahişi ilə monqolların Müqəddəs Məryəm kilsəsi və ya Qanlı kilsə olaraq tanınan Panaia Muchlotissa kilsəsini heç vaxt məscidə çevirməyəcəyi fərmanını imzalamışdır. Bu kilsə həmin fərman nəticəsində Bizans dövründən qalan, lakin yerində məscid tikilməyən yeganə kilsə olmuşdur. Fərmanın bir nüsxəsi indi də kilsədə saxlanılır. Atik Sinanın qardaşı oğlu da memar olmuş və Bəyazid məscidini ucaltmışdır.

Ölümü

Fatehin ən böyük arzularından biri də Aya Sofya kilsəsindən daha böyük məscid tikdirərək öz damğasını Osmanlı imperatorluğunun yeni paytaxtı İstanbula vurmaq idi. Bu məqsədlə, Fateh məscidinin inşaası Atik Sinana tapşırılır. Lakin Fateh nəticədən narazı qalır. Fatehin bu məscidin tikintisi üçün xüsusi olaraq gətirtdiyi sütunların memar tərəfindən kəsildiyini eşitdikdə daha da qəzəblənir və bu hərəkəti qəsdən Aya Sofyadan uca məscid tikmək istəməməsi ilə əlaqələndirir. Bunun səbəbini soruşduqda Sinan “Padşahım, Konstantinopolda tez-tez zəlzələ olur, sütunların daha yüksək olması təhlükəlidir” cavabını verir. Sultan qəzəblənir və “üzrün qəbahətindən böyükdür” deyərək Atik Sinanın əllərini kəsdirir. Bu hadisədən sonra memar İstanbul qazisi Xızır bəyin yanına gedərək Fatehdən şikayət etdiyini bildirir. Qazı Sinanın iddiasını haqlı hesab edir və “sənin də qisas hüququn var” deyir. Yəni bu vəziyyətdə Fatehin də əlləri kəsilməli idi. Lakin islam dininin ədalətini görən Atik bu hüquqdan imtina edir və sultandan üzr istəyir. Ancaq qəzəbi soyumamış Fateh memarı yenidən zindana atdıraraq 1471-ci ildə döyə-döyə edam etdirir. Əkrəm Haqqı Ayverdiyə görə Atik Sinan edam edilməmişdən qabaq özü intihar edib. Bəzi mənbələrə görə edamına səbəb pul mənimsəməsi olmuşdur.

Ölümündən sonra

1766-cı il zəlzələsi Atik Sinanın haqlı olduğunu ortaya çıxarır və Fateh məscidi yerlə-yeksan olur. Bu gün mövcud olan Fateh məscidi III Mustafanın dövründə memar Mehmet Tahir Ağa tərəfindən tikilib. Məscidin ilkin versiyası yaradıcısını haqlı çıxararaq məhv olmuşdur.

Deyilənlərə görə, bu hadisələrdən 70 il sonra Sultan Süleyman Qanuni Memar Sinandan Süleymaniyyə məscidinin tikintisinin yubanma səbəbini soruşduqda, adaşının başına gələnləri ona xatırladırmış.

İstinadlar

  1. [1]
  2. Rabah Saoud (July 2004)."Muslim Architecture under Ottoman Patronage (1326–1924)". Foundation for Science Technology and Civilisation.
  3. [2]

atik, sinan, sinani, atik, azad, sinan, adı, ilə, tanınan, fateh, mehmetin, işğal, etdiyi, yunan, torpaqlarından, olan, osmanlı, memarıdır, mündəricat, həyatı, ölümü, ölümündən, sonra, istinadlarhəyatı, redaktəatik, azad, edilmiş, qullara, verilən, olub, memar. Atik Sinan Sinani Atik ve ya Azad Sinan adi ile taninan Fateh II Mehmetin isgal etdiyi yunan torpaqlarindan olan Osmanli memaridir Mundericat 1 Heyati 2 Olumu 3 Olumunden sonra 4 IstinadlarHeyati RedakteAtik azad edilmis qullara verilen ad olub Memar haqqinda muasir dovre qeder az melumat gelib catsa da adinin qarsisindaki atik sozunden onun xristian qullardan oldugu melum olur 18 ci esrin evvellerinde Osmanli dovletinin yukselisi ve cokusu adli kitabin muellifi muneccim ve bestekar Dimitri Qantemire gore esl adi Xristodulos dur Osmanli qaynaqlarinda ise Abdullah olaraq gosterilmisdir Her ikisi Allahin qulu menasina gelir Qantemire gore Xristodulos Fateh II Mehmetin sevimli memari olub Fateh onun xahisi ile monqollarin Muqeddes Meryem kilsesi ve ya Qanli kilse olaraq taninan Panaia Muchlotissa kilsesini hec vaxt mescide cevirmeyeceyi fermanini imzalamisdir Bu kilse hemin ferman neticesinde Bizans dovrunden qalan lakin yerinde mescid tikilmeyen yegane kilse olmusdur Fermanin bir nusxesi indi de kilsede saxlanilir Atik Sinanin qardasi oglu da memar olmus ve Beyazid mescidini ucaltmisdir 1 Olumu RedakteFatehin en boyuk arzularindan biri de Aya Sofya kilsesinden daha boyuk mescid tikdirerek oz damgasini Osmanli imperatorlugunun yeni paytaxti Istanbula vurmaq idi Bu meqsedle Fateh mescidinin insaasi Atik Sinana tapsirilir Lakin Fateh neticeden narazi qalir Fatehin bu mescidin tikintisi ucun xususi olaraq getirtdiyi sutunlarin memar terefinden kesildiyini esitdikde daha da qezeblenir ve bu hereketi qesden Aya Sofyadan uca mescid tikmek istememesi ile elaqelendirir Bunun sebebini sorusduqda Sinan Padsahim Konstantinopolda tez tez zelzele olur sutunlarin daha yuksek olmasi tehlukelidir cavabini verir Sultan qezeblenir ve uzrun qebahetinden boyukdur deyerek Atik Sinanin ellerini kesdirir Bu hadiseden sonra memar Istanbul qazisi Xizir beyin yanina gederek Fatehden sikayet etdiyini bildirir Qazi Sinanin iddiasini haqli hesab edir ve senin de qisas huququn var deyir Yeni bu veziyyetde Fatehin de elleri kesilmeli idi Lakin islam dininin edaletini goren Atik bu huquqdan imtina edir ve sultandan uzr isteyir 2 Ancaq qezebi soyumamis Fateh memari yeniden zindana atdiraraq 1471 ci ilde doye doye edam etdirir Ekrem Haqqi Ayverdiye gore Atik Sinan edam edilmemisden qabaq ozu intihar edib Bezi menbelere gore edamina sebeb pul menimsemesi olmusdur Olumunden sonra Redakte1766 ci il zelzelesi Atik Sinanin haqli oldugunu ortaya cixarir ve Fateh mescidi yerle yeksan olur Bu gun movcud olan Fateh mescidi III Mustafanin dovrunde memar Mehmet Tahir Aga terefinden tikilib Mescidin ilkin versiyasi yaradicisini haqli cixararaq mehv olmusdur Deyilenlere gore bu hadiselerden 70 il sonra Sultan Suleyman Qanuni Memar Sinandan Suleymaniyye mescidinin tikintisinin yubanma sebebini sorusduqda adasinin basina gelenleri ona xatirladirmis 3 Istinadlar Redakte 1 Rabah Saoud July 2004 Muslim Architecture under Ottoman Patronage 1326 1924 Foundation for Science Technology and Civilisation 2 Menbe https az wikipedia org w index php title Atik Sinan amp oldid 4284001, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.