fbpx
Wikipedia

Andranik Ozanyan

Andranik Ozanyan (erm. Անդրանիկ Թորոսի Օզանյան; 25 fevral 1865 – 31 avqust 1927) — Ermənistan milli qəhrəmanı, Bolqarıstanın milli qəhrəmanı. 1918-ci ildə əsasən QarabağZəngəzurda azərbaycanlıların yaşadıqları kəndləlirin dağıdılmasında və əhalisinin qırğınında Andranikin başçılıq etdiyi dəstə böyük rol oynamışdı.

Andranik Ozanyan
erm. Անդրանիկ Թորոսի Օզանյան
Doğum tarixi
Doğum yeri Sivas,  Osmanlı İmperiyası
Vəfat tarixi (62 yaşında)
Vəfat yeri Kaliforniya, ABŞ
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti siyasətçi, hərbi qulluqçu, fədai, zabit
Fəaliyyət illəri 1888-ci ildən
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İlk illər

Osmanlı imperiyasında anadan olub. Bir müddət "Hnçak" partiyasının, sonra isə "Daşnaksütunun" üzvü olub. 1880-ci illərdə Andranik Osmanlı dövlətinə xəyanət etdiyi üçün cəza kimi onun qulağını kəsirlər, bundan sonra ona xalq arasında "birqulaqlı Andranik" deyirlər. Andranik Türkiyədə fəaliyyət göstərən erməni silahlı dəstələri üçün silah qaçaqmalçılığı ilə məşğul olur. 1890-cı illərdə Türk ordusuna qarşı döyüşlərdə iştirak edir. 1904-cü ildə türk ordusu erməni üsyanını yatırdıqdan sonra Andranik Türkiyədən qaçır. Bir müddət Qafqazda olur, sonra isə Avropaya yollanır. 1907-ci ildə Bolqarıstanda, Daşnaksütunun IV qurultayında iştirak edir.

Balkan müharibəsi

1912-ci ildə müharibə başlayanda, Qareqin Njde ilə birlikdə ermənilərdən ibarət könüllü dəstə yaradır. Burada erməni silahlı dəstələri yerli türk əhalisinə qarşı kütləvi qırğınlar törədməklə məşğul idi. Bu döyüşlərdə iştrakına görə Andranik Ozanyan Bolqarıstanın ali dövlət təltifi olan, "İgidliyə qörə qızıl xaç" ordeni ilə təltif olunur. Bundan əlavə onu digər mükafatlarla da təltif edirlər, həmçinin Andranik Bolqarıstan vətəndaşlığına qəbul olunur.[Mənbə göstərin]

Birinci dünya müharibəsi

1914-cü ilin avqustunda Andranik Rusiyanın Qafqaz ordusunun komandanı general Aleksandr Malışayevski ilə görüşür və rus ordusuna öz xidmətlərini təklif edir. Rus ordusu Andranikə erməni hərbi dəstələrini formalaşdırmağı tapşırır. Türk ordusuna qarşı hərbi əməliyyatlarda iştrakına görə rus və fransız ordusunun komandanlığı tərəfindən bir sıra orden və medallarla təltif edilir.

1916-cı ildə çar ordusunun komandanlığı ilə yaranan problemlərə görə cəbhəni tərk edir. Andranikin Türkiyənin şərqində olduğu bütün müddət ərzində, onun başçılıq etdiyi silahlı erməni dəstələri buradakı türkkürd əhalisinin kütləvi qətlləri ilə məşğul olurdular.

1917-ci ildən sonra

1917-ci il fevral inqilabından sonra Qafqazdakı rus ordusu tədricən dağılmağa başlayır. Yaranmış vəziyyətdən istifadə edən ermənilər, öz silahlı dəstələrini gücləndirir, çar ordusundan qalmış silah və sursatı mənimsəyirdilər. Bu zaman başsız qalmış Rusiyanın Qafqaz ordusunun komandanlığı Andranikə general-mayor rütbəsi verir, lakin qeyd etmək lazımdır ki, yaranmış vəziyyətdə komandanlığın verdiyi rütbələr daha çox rəmzi əhəmiyyət kəsb edirdi. Andranik 1918-ci ildə Ermənistanla Türkiyə arasında imzalanmış müqaviləni tanımaqdan imtina edir. Bu dəfə Andranik bolşeviklərlə əməkdaşlıq etməyə başlayır, o, 1918-ci ilin iyulunda Stepan Şaumyana teleqram qöndərir, teleqramda Andranik bildirir ki, "Naxçıvan qəzası özünü Sovet Rusiyasının bir hissəsi sayır, və o özü dəstəsi ilə birlikdə bolşeviklərin tabeliyinə keçməyə hazırdır". Lakin iyulun 19-u türk ordusu NaxçıvanıCulfanı tutur, Andranik Zəngəzura qaçır. Zəngəzurda Andranikin rəhbərlik etdiyi silahlı dəstələr Azərbaycan kəndlərini dağıtmaqla məşğul idilər. Bu kəndlərin əhalisi kütləvi şəkildə öldürülür, diri-diri yandırılır, qılıncdan keçirilirdi.

Andranikin quldurlarının vəhşiliyi barədə erməni tarixçisi A.Lalayan bunları yazır:

"Andranikin başçılıq etdiyi daşnak dəstələri, türk kəndlilərinin uşaqların, qadınların və qocaların qətli zamanı "böyük sücaət" göstərirdilər. Daşnak dəstələri tərəfindən tutulmuş müsəlman kəndlərində, sağ adamlar qalmırdı, onlar insan qalıqları ilə dolu, xarabalığa çevrilirdi"

.

Andranikin silahlı dəstələri 1918-ci ildə Naxçıvan qəzasının Yaycı kəndinə hücum edərək 2500 nəfəri qətlə yetirir, meyitlərini isə Araz çayına atır. 1918-ci ilin sonlarında Andranikin dəstələri Qarabağda bir çox azərbaycan kəndlərinə hücum edərək kütləvi qətllər törədir, kəndləri talan edir. Rəsmi məlumatlara görə bu dövrdə 115 azərbaycan kəndi dağıdılmış, 10 mindən artıq əhalisi qətlə yetirilmiş, əmlakları talan edilmişdir.

1919-cu ilin aprelində Andranik Eçmiadzinə gəlir, burada o dəstəsinin böyük hissəsini sərbəst buraxır, bir hissəsini isə özü ilə mühacirətə aparır. Birinci Dünya Müharibəsindən sonra Türkiyə hökuməti Andranikin hərbi cinayətkar kimi beynəlxalq axtarışını elan edir. Andranik muhacirətdə Fransada, sonra isə ABŞ-da yaşayır. ABŞ-da Kaliforniya ştatının Fresno şəhərində vəfat edir.

28 may 2011-ci ildə Rusiyanın Soçi şəhərinin yaxınlığındakı Volkonka qəsəbəsində Andranik Ozonyananın abidəsi açılmalı idi. Tədbirdə Krasnodar diyarından 5-6 minə qədər erməninin gələcəyi gözlənilirdi. Ancaq yerli hakimiyyət orqanları tədbirə etiraz etdilər. Bildirildi ki, ermənilər abidəni sökməlidirlər, yoxsa yerli hakimiyyət onu dağıtmalı olacaqdır.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  • ПРЕСТУПЛЕНИЯ АРМЯНСКИХ БАНДИТСКИХ И ТЕРРОРИСТИЧЕСКИХ ФОРМИРОВАНИЙ ПРОТИВ ЧЕЛОВЕЧЕСТВА 2010-04-20 at the Wayback Machine
  • Истоки армянского терроризма – факты[ölü keçid]
  • Андраник как зеркало армянского менталитета[ölü keçid]
  • Фактаж массовых убийств мусульман и грузин армянскими дашнаками в 1918-1919 гг. 2011-03-03 at the Wayback Machine

İstinadlar

  1. Mark Levene. Devastation: Volume I: The European Rimlands 1912-1938. Oxford University Press, 2013. S. 217.

    In Van and Bitlis provinces on the one hand, and in the cross-border Kars region on the other, Armenian units—notably those led by Andranik in the latter case—went on a veritable killing spree 'emptying one Tatar (Azeri) village after another'.

  2. The Modern Review, Volume 36, 1924.

    As soon as the troops of the Azerbaidjan government had departed, the bands of Andranik began again to pillage and massacre the population… Acts of savagery and revolutional atrocities were committed by Armenian insurgents of Turkey commanded by Andeanik who continued to destroy the Musulman villages of Karabakh.

  3. Donald Bloxham. The Great Game of Genocide: Imperialism, Nationalism, and the Destruction of the Ottoman Armenians (Oxford University Press, 2005)

    From mid-1918, Andranik was prominent in the destruction of Muslim settlements during the purging of the Armenian-Azeri border region of Zangezur.

  4. Аслан Халилов. Геноцид против мусульманского населения Закавказья в 1917-1920 гг. в исторических источниках. 2010-07-29 at the Wayback Machine
  5. Haluk Selvi. Armenian question: from the first world war to the treaty of Lausanne. Sakarya University, 2007. S. 129.

    As well as assisting the policies of Great Powers in the region, Andranik was in search of making his ideals come true. Upon his arrival, the massacres in the region hastened and 10.068 people were killed and 115 villages destroyed.

  6. Mehmet Saray. The Principles of Turkish Administration and Their Impact on the Lives of Non-Muslim Peoples: The Armenians as a Case Study. Atatürk Research Center, 2003. S. 32.

    As a result of this British protection the Armenian terror organizations, under the command of Andranik, massacred thousands of Muslim Turks.

  7. Лалаян А., Журнал Революционный Восток, 1936, № 2—3. S. 36—37.

    Дашнакские отряды, возглавляемые Андраником, Амазаспом и другими, проявили максимум "отваги" в деле уничтожения тюркских женщин и детей, стариков и подростков. Села, захваченные дашнакскими отрядами, были ими "освобождены" от живых людей и превращены в переполненные обезображенными трупами руины.

  8. http://www.sherg.az/2012/07/05/get=51297[ölü keçid]
  9. . 2013-04-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-28.

andranik, ozanyan, Անդրանիկ, Թորոսի, Օզանյան, fevral, 1865, avqust, 1927, ermənistan, milli, qəhrəmanı, bolqarıstanın, milli, qəhrəmanı, 1918, ildə, əsasən, qarabağ, zəngəzurda, azərbaycanlıların, yaşadıqları, kəndləlirin, dağıdılmasında, əhalisinin, qırğınınd. Andranik Ozanyan erm Անդրանիկ Թորոսի Օզանյան 25 fevral 1865 31 avqust 1927 Ermenistan milli qehremani Bolqaristanin milli qehremani 1918 ci ilde esasen Qarabag ve Zengezurda azerbaycanlilarin 1 yasadiqlari kendlelirin dagidilmasinda ve ehalisinin qirgininda Andranikin basciliq etdiyi deste boyuk rol oynamisdi 1 2 3 4 5 6 7 Andranik Ozanyanerm Անդրանիկ Թորոսի ՕզանյանDogum tarixi 25 fevral 1865Dogum yeri Sivas Osmanli ImperiyasiVefat tarixi 31 avqust 1927 62 yasinda Vefat yeri Kaliforniya ABSDefn yeri Per Lasez qebiristanligiYerablur d FresnoVetendasligi Osmanli imperiyasi Rusiya imperiyasi Ermenistan Demokratik Respublikasi ABSFealiyyeti siyasetci herbi qulluqcu fedai zabitFealiyyet illeri 1888 ci ilden Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Ilk iller 2 Balkan muharibesi 3 Birinci dunya muharibesi 4 1917 ci ilden sonra 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidler 7 IstinadlarIlk iller RedakteOsmanli imperiyasinda anadan olub Bir muddet Hncak partiyasinin sonra ise Dasnaksutunun uzvu olub 1880 ci illerde Andranik Osmanli dovletine xeyanet etdiyi ucun ceza kimi onun qulagini kesirler bundan sonra ona xalq arasinda birqulaqli Andranik deyirler Andranik Turkiyede fealiyyet gosteren ermeni silahli desteleri ucun silah qacaqmalciligi ile mesgul olur 1890 ci illerde Turk ordusuna qarsi doyuslerde istirak edir 1904 cu ilde turk ordusu ermeni usyanini yatirdiqdan sonra Andranik Turkiyeden qacir Bir muddet Qafqazda olur sonra ise Avropaya yollanir 1907 ci ilde Bolqaristanda Dasnaksutunun IV qurultayinda istirak edir Balkan muharibesi Redakte1912 ci ilde muharibe baslayanda Qareqin Njde ile birlikde ermenilerden ibaret konullu deste yaradir Burada ermeni silahli desteleri yerli turk ehalisine qarsi kutlevi qirginlar toredmekle mesgul idi Bu doyuslerde istrakina gore Andranik Ozanyan Bolqaristanin ali dovlet teltifi olan Igidliye qore qizil xac ordeni ile teltif olunur Bundan elave onu diger mukafatlarla da teltif edirler hemcinin Andranik Bolqaristan vetendasligina qebul olunur Menbe gosterin Birinci dunya muharibesi Redakte1914 cu ilin avqustunda Andranik Rusiyanin Qafqaz ordusunun komandani general Aleksandr Malisayevski ile gorusur ve rus ordusuna oz xidmetlerini teklif edir Rus ordusu Andranike ermeni herbi destelerini formalasdirmagi tapsirir Turk ordusuna qarsi herbi emeliyyatlarda istrakina gore rus ve fransiz ordusunun komandanligi terefinden bir sira orden ve medallarla teltif edilir 1916 ci ilde car ordusunun komandanligi ile yaranan problemlere gore cebheni terk edir Andranikin Turkiyenin serqinde oldugu butun muddet erzinde onun basciliq etdiyi silahli ermeni desteleri buradaki turk ve kurd ehalisinin kutlevi qetlleri ile mesgul olurdular 1917 ci ilden sonra Redakte1917 ci il fevral inqilabindan sonra Qafqazdaki rus ordusu tedricen dagilmaga baslayir Yaranmis veziyyetden istifade eden ermeniler oz silahli destelerini guclendirir car ordusundan qalmis silah ve sursati menimseyirdiler Bu zaman bassiz qalmis Rusiyanin Qafqaz ordusunun komandanligi Andranike general mayor rutbesi verir lakin qeyd etmek lazimdir ki yaranmis veziyyetde komandanligin verdiyi rutbeler daha cox remzi ehemiyyet kesb edirdi Andranik 1918 ci ilde Ermenistanla Turkiye arasinda imzalanmis muqavileni tanimaqdan imtina edir Bu defe Andranik bolseviklerle emekdasliq etmeye baslayir o 1918 ci ilin iyulunda Stepan Saumyana teleqram qonderir teleqramda Andranik bildirir ki Naxcivan qezasi ozunu Sovet Rusiyasinin bir hissesi sayir ve o ozu destesi ile birlikde bolseviklerin tabeliyine kecmeye hazirdir Lakin iyulun 19 u turk ordusu Naxcivani ve Culfani tutur Andranik Zengezura qacir Zengezurda Andranikin rehberlik etdiyi silahli desteler Azerbaycan kendlerini dagitmaqla mesgul idiler Bu kendlerin ehalisi kutlevi sekilde oldurulur diri diri yandirilir qilincdan kecirilirdi Andranikin quldurlarinin vehsiliyi barede ermeni tarixcisi A Lalayan bunlari yazir Andranikin basciliq etdiyi dasnak desteleri turk kendlilerinin usaqlarin qadinlarin ve qocalarin qetli zamani boyuk sucaet gosterirdiler Dasnak desteleri terefinden tutulmus muselman kendlerinde sag adamlar qalmirdi onlar insan qaliqlari ile dolu xarabaliga cevrilirdi Andranikin silahli desteleri 1918 ci ilde Naxcivan qezasinin Yayci kendine hucum ederek 2500 neferi qetle yetirir meyitlerini ise Araz cayina atir 1918 ci ilin sonlarinda Andranikin desteleri Qarabagda bir cox azerbaycan kendlerine hucum ederek kutlevi qetller toredir kendleri talan edir Resmi melumatlara gore bu dovrde 115 5 azerbaycan kendi dagidilmis 10 minden artiq 5 ehalisi qetle yetirilmis emlaklari talan edilmisdir 8 1919 cu ilin aprelinde Andranik Ecmiadzine gelir burada o destesinin boyuk hissesini serbest buraxir bir hissesini ise ozu ile muhacirete aparir Birinci Dunya Muharibesinden sonra Turkiye hokumeti Andranikin herbi cinayetkar kimi beynelxalq axtarisini elan edir Andranik muhaciretde Fransada sonra ise ABS da yasayir ABS da Kaliforniya statinin Fresno seherinde vefat edir 28 may 2011 ci ilde Rusiyanin Soci seherinin yaxinligindaki Volkonka qesebesinde Andranik Ozonyananin abidesi acilmali idi Tedbirde Krasnodar diyarindan 5 6 mine qeder ermeninin geleceyi gozlenilirdi Ancaq yerli hakimiyyet orqanlari tedbire etiraz etdiler Bildirildi ki ermeniler abideni sokmelidirler yoxsa yerli hakimiyyet onu dagitmali olacaqdir 9 Hemcinin bax RedakteErmeni terrorizmiXarici kecidler RedaktePRESTUPLENIYa ARMYaNSKIH BANDITSKIH I TERRORISTIChESKIH FORMIROVANIJ PROTIV ChELOVEChESTVA Arxivlesdirilib 2010 04 20 at the Wayback Machine Istoki armyanskogo terrorizma fakty olu kecid Andranik kak zerkalo armyanskogo mentaliteta olu kecid Faktazh massovyh ubijstv musulman i gruzin armyanskimi dashnakami v 1918 1919 gg Arxivlesdirilib 2011 03 03 at the Wayback MachineIstinadlar Redakte 1 2 Mark Levene Devastation Volume I The European Rimlands 1912 1938 Oxford University Press 2013 S 217 In Van and Bitlis provinces on the one hand and in the cross border Kars region on the other Armenian units notably those led by Andranik in the latter case went on a veritable killing spree emptying one Tatar Azeri village after another The Modern Review Volume 36 1924 As soon as the troops of the Azerbaidjan government had departed the bands of Andranik began again to pillage and massacre the population Acts of savagery and revolutional atrocities were committed by Armenian insurgents of Turkey commanded by Andeanik who continued to destroy the Musulman villages of Karabakh Donald Bloxham The Great Game of Genocide Imperialism Nationalism and the Destruction of the Ottoman Armenians Oxford University Press 2005 From mid 1918 Andranik was prominent in the destruction of Muslim settlements during the purging of the Armenian Azeri border region of Zangezur Aslan Halilov Genocid protiv musulmanskogo naseleniya Zakavkazya v 1917 1920 gg v istoricheskih istochnikah Arxivlesdirilib 2010 07 29 at the Wayback Machine 1 2 3 Haluk Selvi Armenian question from the first world war to the treaty of Lausanne Sakarya University 2007 S 129 As well as assisting the policies of Great Powers in the region Andranik was in search of making his ideals come true Upon his arrival the massacres in the region hastened and 10 068 people were killed and 115 villages destroyed Mehmet Saray The Principles of Turkish Administration and Their Impact on the Lives of Non Muslim Peoples The Armenians as a Case Study Ataturk Research Center 2003 S 32 As a result of this British protection the Armenian terror organizations under the command of Andranik massacred thousands of Muslim Turks Lalayan A Zhurnal Revolyucionnyj Vostok 1936 2 3 S 36 37 Dashnakskie otryady vozglavlyaemye Andranikom Amazaspom i drugimi proyavili maksimum otvagi v dele unichtozheniya tyurkskih zhenshin i detej starikov i podrostkov Sela zahvachennye dashnakskimi otryadami byli imi osvobozhdeny ot zhivyh lyudej i prevrasheny v perepolnennye obezobrazhennymi trupami ruiny http www sherg az 2012 07 05 get 51297 olu kecid Arxivlenmis suret 2013 04 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 05 28 Menbe https az wikipedia org w index php title Andranik Ozanyan amp oldid 6080976, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.