fbpx
Wikipedia

1995 Azərbaycanda dövlət çevrilişinə cəhd

1995 Azərbaycanda hərbi çevrilişə cəhd — 1995-ci ildə Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsinin komandiri polkovnik Rövşən Cavadov rəhbərliyində Azərbaycan hərbçiləri tərəfindən edilən hərbi çevriliş cəhdidir. Məqsəd prezident Heydər Əliyevdən ölkə hakimiyyətini almaq və əvvəlki prezident Əbülfəz Elçibəyi hakimiyyətə gətirmək idi. Türkiyə prezidenti Süleyman Dəmirəl Türkiyədə çevrilişi dəstəkləyən ünsürlərdən xəbərdar olanda xəbərdar etmək üçün Əliyevə zəng elədi. 17 mart 1995-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin dəstələri üsyançıların düşərgəsini mühasirəyə aldı və hücum edərək Cavadovu öldürdü. 1996-cı il Susurluq Qəzasından sonra Türkiyədə ortaya çıxan məlumatlar bəzi Türkiyə kəşfiyyatçılarının çevrilişi dəstəklədiyini və rol oynadığını üzə çıxardı.

1995 Azərbaycanda hərbi çevrilişə cəhd
Tarix 13–17 mart 1995
Yeri Azərbaycan
Nəticəsi Uğursuzluq
Münaqişə tərəfləri
Komandan(lar)

Hadisələr

12 dekabr 1994-cü ildə Korkut Eken (Türkiyənin Milli Kəşfiyyat Təşkilatı), İbrahim Şahin və Ayxan Çarxın (Türkiyənin Özəl Hərəkat Dairəsi Başkanlığı) və Abdullah Çatlının daxil olduğu qrup Türkiyədən Azərbaycana gəldi. Onların məqsədi 60 OMON polis məmurunu çevriliş üçün hazırlamaq idi.Onlar OMON komandiri Rövşən Cavadov tərəfindən dəvət edilmişdilər. Rusiya Federal Təhlükəsizlik XidmətiABŞ-ın Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi hadisələri izləyirdi.

Türkiyənin Yeni Şafak qəzetinə görə çevriliş türk polkovniki Necabettin Ergenekon tərəfindən idarə edilirdi. Bu zaman o, guya Adıyaman Jandarma Alayının komandiri idi. Ancaq başqa qəzetlər məlumat verir ki, o, 1982-ci ildə Adıyaman Hərbi Vəziyyət Komandanlığından təqaüdə çıxmışdı. Yeni Şafak həm də qeyd edir ki, Elçibəyin türk generalı Veli Küçüklə əlaqəsi vardı.

Dövlət çevrilişi 10 mart 1995-ci ildə Türkiyənin Milli İstihbarat Təşkilatı Süleyman Dəmirəli xəbərdar edəndə pozuldu. Süleyman Dəmirəl Əliyevə zəng etdi. 17 mart 1995-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin dəstələri üsyançıların düşərgəsini mühasirəyə aldı və hücum edərək Cavadovu öldürdü.

Dəstəklər

1996-cı il Milli İstihbarat Təşkilatı məlumatlarına görə Türkiyənin baş naziri Tansu Çillər nazir Ayvaz Gökdemir, polis müdiri Mehmet Ağar, İbrahim Şahin və Korkut Ekenə Elçibəyi prezident etmək üçün yaşıl işıq yandırmışdı. Elçibəy Türkiyənin Milliyətçi Hərəkat Partiyasının lideri Alparslan Türkeşin ideolojik müttəfiqi idi. Alparslan Türkeş Qafqaza qədər uzanan bir türk dövləti yaratmaq arzusunda idi. Türkeşin çevrilişə verdiyi dəstək Türkiyə və Azərbaycan arasında diplomatik böhrana səbəb oldu. Azərbaycan dövlət çevrilişi cəhdi ilə bağlı məruzə hissəsinin təkzib edilməsi barədə bəyanat tələb etdi.

1996-cı il Susurluq Qəzasından sonra Türkiyədə ortaya çıxan məlumatlar göstərir ki, baş nazir Tansu Çillərin baş məsləhətçiləri Acar Okan və Süleyman Kamil Yüceoral çevriliş cəhdi ilə əlaqədar idilər. Susurluq Kommissiyası üzvü Fikri Sağlara görə məqsəd Əfqanıstandan başlayan narkotik marşrutu qorumaq idi. Sağlar qeyd edir ki, Yüceoral Əfqanıstanda general Əbdül Rəşid Dostuma pul ödəyib.

Sonrakı məlumatlar iddia edir ki, Veli Küçükün üzvü olması ehtimal edilən Ergenekon bu çevrilişdən məsul idi. Bu da Susurluq ilə Ergenekon arasındakı əlaqəni göstərir.

Videoqrafiya

  • "Rovsen Cavadov - 1" ( (azərb.) və  (rus.)). YouTube. 2011-07-03. İstifadə tarixi: 2015-01-17.
  • "Rovsen Cavadov - 2" ( (azərb.) və  (rus.)). YouTube. 2011-07-03. İstifadə tarixi: 2015-01-17.
  • ANS TV, Heç kim və heç nə unudulmayacaq — "OMON qiyamı", 1995-03-17, YouTube-da izlə
  • ANS TV, Dərs — "1994-ün oktyabr hadisələri", 1995-10-04, YouTube-da izlə
  • ANS TV, Ən Yeni Tarix — "Mart hadisələri", 2000-03-18, YouTube-da izlə
  • ANS TV, Ən Yeni Tarix — "1994-cü il oktyabr hadisələri", YouTube-da izlə
  • Azadlıq Radiosu, Kontext — "Rövşən Саvаdоv və ОМОN hаdisələri hаqdа detаllаr", 15 mart 2012, YouTube-da izlə
  • Meydan TV, Sevinc Osmanqızı ilə — "Qiyam - Rövşən Cavadov Heydər Əliyevə qarşı", 25 mart 2017, YouTube-da izlə

İstinadlar

  1. de Waal, 2003. səh. 295
  2. (HRFT, 1998. səh. 48)
  3. de Waal, 2003. səh. 252
  4. "Darbede kilit isimler" ( (türk.)). hurriyet.com.tr. 1998-02-17. 2017-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-04.
  5. "Bu oyunun adı üç maymunlar". Yorum ( (türk.)). Radikal. 1998-06-25. 2015-09-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-12-29. KGB'nin adamıyken CIA'ya kayan ve çok taraflı çalışmalarıyla dikkat çeken Ruşen Cevadov'a Azerbaycan'da darbe yaptırılmasına kalkışmaktır.
  6. (HRFT, 1998. səh. 49)
  7. Dönmez, Ahmet (2008-07-19). ( (türk.)). Zaman. 2015-02-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-12-25.
  8. Arslan, Saban (2008-12-24). "Üzeyir Garih'in ipi Aliyev'e darbe planında çekildi". Gündem ( (türk.)). Yeni Şafak. 2011-10-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-12-25.
  9. Aslaneli, Hakan; Yoruk, Zafer F (1996-11-06). "'Traffic Monster' reveals state-mafia relations". Turkish Daily News. Hürriyet. İstifadə tarixi: 2008-12-11.
  10. Los Angeles Times, 18 March 1995, Azerbaijan Coup Attempt Crushed Caucasus: Loyal forces storm a building and overcome mutinous police units, president reports.
  11. Savumlu, Serpil; Doğan, Şahin (2006-11-04). . Gündem. Evrensel (Turkish). 2009-07-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-12-23.
  12. (HRFT, 1998. səh. 50)
  13. "Report: Garih's execution warrant issued in 1995". Today's Zaman. 2008-12-17. 2013-07-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-12-26. This was at a time when the Ergenekon organization was trying to overthrow late Azerbaijani President Haydar Aliyev and reinstate Elçibey, who was ousted in 1993 in a coup d'état.

Ədəbiyyat

  • de Waal, Thomas (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War. New York: New York University Press. ISBN 978-0-8147-1945-9.
  • (PDF). Ankara: Human Rights Foundation of Turkey. 2000. 2009-02-05 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-21. (contains the Susurluk reports in the annex, and material on the Counter-Guerrilla)  (ing.)
  • "Azərbaycan Respublikasında dövlət çevrilişi cəhdinin qarşısının alınması və Azərbaycan dövlətçiliyinin möhkəmləndirilməsi tədbirləri haqqında". e-qanun.az. 20 fevral 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 20 fevral 2017.
  • Ferman Demirkol, "Diktatörleri Uyku Tutmaz", DER YAYINLARI, 2002, ISBN 9753532555

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  • Azerbaycanlı darbeciler: 'Çiller ve Gökdemir'le yemekte buluştuk' 2019-09-06 at the Wayback Machine
  • Darbeden haberim vardı
  • Bir darbe girişiminin perde arkası
  • İşte Bakü darbesi

1995, azərbaycanda, dövlət, çevrilişinə, cəhd, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərs. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Bu sehifenin neytralligi subhe dogurur Meqalede teref tutma ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirler oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar muzakirelerde istirak edesiniz 1995 Azerbaycanda herbi cevrilise cehd 1995 ci ilde Xususi Teyinatli Polis Destesinin komandiri polkovnik Rovsen Cavadov rehberliyinde Azerbaycan herbcileri terefinden edilen herbi cevrilis cehdidir Meqsed prezident Heyder Eliyevden olke hakimiyyetini almaq ve evvelki prezident Ebulfez Elcibeyi hakimiyyete getirmek idi Turkiye prezidenti Suleyman Demirel Turkiyede cevrilisi destekleyen unsurlerden xeberdar olanda xeberdar etmek ucun Eliyeve zeng eledi 4 17 mart 1995 ci ilde Azerbaycan Silahli Quvvelerinin desteleri usyancilarin dusergesini muhasireye aldi ve hucum ederek Cavadovu oldurdu 1996 ci il Susurluq Qezasindan sonra Turkiyede ortaya cixan melumatlar bezi Turkiye kesfiyyatcilarinin cevrilisi desteklediyini ve rol oynadigini uze cixardi 4 1995 Azerbaycanda herbi cevrilise cehdTarix 13 17 mart 1995 1 2 Yeri AzerbaycanNeticesi UgursuzluqMunaqise terefleriOMON Destekleyenler Boz qurdlar MHP 3 Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Azerbaycan Silahli QuvveleriKomandan lar Rovsen Cavadov Mahir Cavadov Elcin Emiraslanov Heyder Eliyev Sefer Ebiyev Ramil Usubov Destekleyenler Suleyman Demirel Mundericat 1 Hadiseler 2 Destekler 3 Videoqrafiya 4 Istinadlar 5 Edebiyyat 6 Hemcinin bax 7 Xarici kecidlerHadiseler Redakte12 dekabr 1994 cu ilde Korkut Eken Turkiyenin Milli Kesfiyyat Teskilati Ibrahim Sahin ve Ayxan Carxin Turkiyenin Ozel Herekat Dairesi Baskanligi ve Abdullah Catlinin daxil oldugu qrup Turkiyeden Azerbaycana geldi Onlarin meqsedi 60 OMON polis memurunu cevrilis ucun hazirlamaq idi Onlar OMON komandiri Rovsen Cavadov terefinden devet edilmisdiler 4 5 Rusiya Federal Tehlukesizlik Xidmeti ve ABS in Merkezi Kesfiyyat Idaresi hadiseleri izleyirdi 6 Turkiyenin Yeni Safak qezetine gore cevrilis turk polkovniki Necabettin Ergenekon terefinden idare edilirdi Bu zaman o guya Adiyaman Jandarma Alayinin komandiri idi Ancaq basqa qezetler melumat verir ki o 1982 ci ilde Adiyaman Herbi Veziyyet Komandanligindan teqaude cixmisdi 7 Yeni Safak hem de qeyd edir ki Elcibeyin turk generali Veli Kucukle elaqesi vardi 8 Dovlet cevrilisi 10 mart 1995 ci ilde Turkiyenin Milli Istihbarat Teskilati Suleyman Demireli xeberdar edende pozuldu Suleyman Demirel Eliyeve zeng etdi 9 17 mart 1995 ci ilde Azerbaycan Silahli Quvvelerinin desteleri usyancilarin dusergesini muhasireye aldi ve hucum ederek Cavadovu oldurdu 10 Destekler Redakte1996 ci il Milli Istihbarat Teskilati melumatlarina gore Turkiyenin bas naziri Tansu Ciller nazir Ayvaz Gokdemir polis mudiri Mehmet Agar Ibrahim Sahin ve Korkut Ekene Elcibeyi prezident etmek ucun yasil isiq yandirmisdi 6 11 Elcibey Turkiyenin Milliyetci Herekat Partiyasinin lideri Alparslan Turkesin ideolojik muttefiqi idi Alparslan Turkes Qafqaza qeder uzanan bir turk dovleti yaratmaq arzusunda idi Turkesin cevrilise verdiyi destek Turkiye ve Azerbaycan arasinda diplomatik bohrana sebeb oldu Azerbaycan dovlet cevrilisi cehdi ile bagli meruze hissesinin tekzib edilmesi barede beyanat teleb etdi 12 1996 ci il Susurluq Qezasindan sonra Turkiyede ortaya cixan melumatlar gosterir ki bas nazir Tansu Cillerin bas meslehetcileri Acar Okan ve Suleyman Kamil Yuceoral cevrilis cehdi ile elaqedar idiler Susurluq Kommissiyasi uzvu Fikri Saglara gore meqsed Efqanistandan baslayan narkotik marsrutu qorumaq idi Saglar qeyd edir ki Yuceoral Efqanistanda general Ebdul Resid Dostuma pul odeyib 12 Sonraki melumatlar iddia edir ki Veli Kucukun uzvu olmasi ehtimal edilen Ergenekon bu cevrilisden mesul idi Bu da Susurluq ile Ergenekon arasindaki elaqeni gosterir 13 Videoqrafiya Redakte Rovsen Cavadov 1 azerb ve rus YouTube 2011 07 03 Istifade tarixi 2015 01 17 Rovsen Cavadov 2 azerb ve rus YouTube 2011 07 03 Istifade tarixi 2015 01 17 ANS TV Hec kim ve hec ne unudulmayacaq OMON qiyami 1995 03 17 YouTube da izle ANS TV Ders 1994 un oktyabr hadiseleri 1995 10 04 YouTube da izle ANS TV En Yeni Tarix Mart hadiseleri 2000 03 18 YouTube da izle ANS TV En Yeni Tarix 1994 cu il oktyabr hadiseleri YouTube da izle Azadliq Radiosu Kontext Rovsen Savadov ve OMON hadiseleri haqda detallar 15 mart 2012 YouTube da izle Meydan TV Sevinc Osmanqizi ile Qiyam Rovsen Cavadov Heyder Eliyeve qarsi 25 mart 2017 YouTube da izleIstinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir de Waal 2003 seh 295 HRFT 1998 seh 48 de Waal 2003 seh 252 1 2 3 Darbede kilit isimler turk hurriyet com tr 1998 02 17 2017 08 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 08 04 Bu oyunun adi uc maymunlar Yorum turk Radikal 1998 06 25 2015 09 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 12 29 KGB nin adamiyken CIA ya kayan ve cok tarafli calismalariyla dikkat ceken Rusen Cevadov a Azerbaycan da darbe yaptirilmasina kalkismaktir 1 2 HRFT 1998 seh 49 Donmez Ahmet 2008 07 19 Veli Kucuk un komutani Ergenekon Vatan hainleri soyadimi kirletti turk Zaman 2015 02 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 12 25 Arslan Saban 2008 12 24 Uzeyir Garih in ipi Aliyev e darbe planinda cekildi Gundem turk Yeni Safak 2011 10 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 12 25 Aslaneli Hakan Yoruk Zafer F 1996 11 06 Traffic Monster reveals state mafia relations Turkish Daily News Hurriyet Istifade tarixi 2008 12 11 Los Angeles Times 18 March 1995 Azerbaijan Coup Attempt Crushed Caucasus Loyal forces storm a building and overcome mutinous police units president reports Savumlu Serpil Dogan Sahin 2006 11 04 Susurluk tan 10 yil sonra Gundem Evrensel Turkish 2009 07 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 12 23 1 2 HRFT 1998 seh 50 Report Garih s execution warrant issued in 1995 Today s Zaman 2008 12 17 2013 07 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 12 26 This was at a time when the Ergenekon organization was trying to overthrow late Azerbaijani President Haydar Aliyev and reinstate Elcibey who was ousted in 1993 in a coup d etat Edebiyyat Redaktede Waal Thomas 2003 Black Garden Armenia and Azerbaijan Through Peace and War New York New York University Press ISBN 978 0 8147 1945 9 1998 Report PDF Ankara Human Rights Foundation of Turkey 2000 2009 02 05 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 06 21 contains the Susurluk reports in the annex and material on the Counter Guerrilla ing Azerbaycan Respublikasinda dovlet cevrilisi cehdinin qarsisinin alinmasi ve Azerbaycan dovletciliyinin mohkemlendirilmesi tedbirleri haqqinda e qanun az 20 fevral 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 fevral 2017 Ferman Demirkol Diktatorleri Uyku Tutmaz DER YAYINLARI 2002 ISBN 9753532555Hemcinin bax Redakte4 iyun Gence qiyami 1994 Azerbaycanda dovlet cevrilisine cehdXarici kecidler RedakteAzerbaycanli darbeciler Ciller ve Gokdemir le yemekte bulustuk Arxivlesdirilib 2019 09 06 at the Wayback Machine Darbeden haberim vardi Bir darbe girisiminin perde arkasi Iste Baku darbesiMenbe https az wikipedia org w index php title 1995 Azerbaycanda dovlet cevrilisine cehd amp oldid 6064096, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.