fbpx
Wikipedia

Şimonoseki müqaviləsi

September 08, 2021

Şimonoseki müqaviləsi(yap. 下関条約 şimoneseki jo Çində Maquan Müqaviləsi olaraq bilinir, çin 馬關條約)— 5 aprel (17) 1895-ci ildə Yaponiya imperiyası ilə Tsin sülaləsi arasında Çinin 1894-1895-ci illərdə Çin-Yapon müharibəsində məğlub olması nəticəsində Şimonoseki şəhərində bağlanmış qeyri-bərabər saziş. Çinin ərazi parçalanması uğrunda imperialist güclərin mübarizəsinin əsasını qoydu və və ölkənin yarım müstəmləkəyə çevrilməsində vacib addım idi.

Şimonoseki müqaviləsi
Şimonoseki müqaviləsi
Müqavilənin tipi Qeyri-bərabər müqavilə
İmzalanma tarixi 17 aprel 1895-ci il
İmzalanma yeri Şimonoseki şəhəri
Tərəflər Yaponiya imperiyası,
Tsin sülaləsi
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Şimonoseki müqaviləsi Vikimənbədə

Ümumi məlumat

Çin-Yapon müharibəsinin başlanmasından üç ay sonra (1894-1895) Çin barışıq əldə etmək üçün yollar axtarmağa başladı: qaçılmaz hərbi məğlubiyyətə əlavə olaraq, qaçılmaz hərbi məğlubiyyətə səbəb imperatiriça Tsinin 60 illik yubileyindən əvvəl hərbi əməliyyatları dayandırmaq istəyi idi. 1894-cü il noyabrın əvvəlində Tsinlər Koreyanın suverenliyinin tanınması şərti ilə barışıq müqaviləsi təklif etdi. Ancaq Yaponiya bu təklifdən artıq razı qalmadı, indi ərazi iddialarının əhatə dairəsinə Lyaodun yarımadası, Tayvan, Penxu adaları (Peskador) və hətta Fucyen və Makaonun sahil əyaləti də daxil idi.

Yaponiya, 1895-ci ilin yanvarında Çanq Yinhuanq və Şao Yulianın namizədliyini "səlahiyyətinin olmaması" səbəbindən rədd etdikdən sonra Li Honqzhanq - paytaxt Çjili əyalətinin qubernatoru, sülh tərəfdarı və Tsin imperiyasının ən nüfuzlu və eyni zamanda ən iyrənc hörmətli şəxslərindən biri Çindən Şimonosekiyə səfir olaraq göndərildi. Ona Tsinin tamamilə ümidsizliyinin nəticəsi olan "ərazi güzəştləri" səlahiyyəti verildi: Çin Yaponiyanın Tayvanın ilhaqını tələb edəcəyinə əmin idi İngiltərə və Rusiya adanın kredit üçün girov kimi istifadə edilməsi təklifini rədd etdikdən sonra "atalarının torpaqlarını (Lyaodun)" qorumağa ümid edərək bu ərazi itkisinə hazırlaşdı.

Müqavilənin imzalanması

Danışıqların gedişatı

 
Şimonoseki Müqaviləsinin imzalandığı Şanpanro salonu

Danışıqlar Tsin sülaləsinin müşaviri vəzifəsini icra edən keçmiş ABŞ dövlət katibi Con Fosterin iştirakı ilə 1895-ci il martın 20-dən 17-dək davam etdi. Danışıqlara paralel olaraq, Yapon donanması Çin adalarına doğru irəlilədi, dərhal əldə edilmiş ərazilərin işğalına başladı.

Martın 24-də Li Xuncjan yapon ekstremisti tərəfindən arxadan vuruldu. Çinli bir diplomatın həyatına edilən cəhd qəzəbli fırtına doğurdu və yaponlardan tələblərini bir qədər aşağı salmağa və müvəqqəti atəşkəsə razı olmağa məcbur etdi. Sülh danışıqları müvəqqəti dayandırıldı. Yalnız aprelin 1-də bərpa edildi. Yaponiya böyük ərazilərin (Lyaoudun, ona bitişik adalarla Tayvan və [[Penhuledao|Penxu arxipelaqı]]) verilməsini tələb etdi, bu barədə Li Xuncjan dərhal Pekinə məlumat verdi. Əslində,  hər iki tərəf güzəştə getmək istəmədikdə Çin nümayəndəsi son dərəcə çətin vəziyyətə düşdü. Tayvanın təhvil verilməsini qətiliklə israr edən Yaponiya tərəfinin nümayəndəsi İto Hirobuminin qətiyyətli mövqeyi Pekini adanı qorumaq fikrindən getdikcə imtina etməyə məcbur etdi: aprelin 10-da dördüncü görüşdən sonra Li ən son anda Tayvanın faydalı qazıntılarını güzəştə getməklə,torpaqları və itaətində olanların əvvəlki kimi Çində qalması haqqında teleqram aldı; aprelin 12-də Pekin "Tayvanın yarısını, Cənubi Tayvanın Penxuya yaxın hissəsini verməyə",lakin Şimali Tayvanın Çində qalacağını elan etdi. Ito Hirobumi, Pekin tərəfindən başqa bir gecikmə halında danışıqları pozacağını təhdidini etdikdən sonra, 14 apreldə Li Xuncjana sülh şərtlərini imzalamağa icazə verildi; 17 Apreldə Şimonosek Müqaviləsi imzalandı.

Müqavilənin şərtləri

  Vikimənbədə bu mətnin orijinalı var.
Bax: Симоносекский договор

Razılaşma 11 maddədən ibarət idi, buna əsasən Çin Koreyanın müstəqilliyini tanıdı, Yaponiyanın Koreyada genişlənməsi üçün əlverişli imkanlar yaratdı; Tayvan adası, Penxu adaları və Lyaodun yarımadası əbədi olaraq Yaponiyaya köçürüldü; 200 milyon lian məbləğində kompensasiya; ticarət üçün bir sıra limanlar açdı; yaponlara Çində sənaye müəssisələri tikmək və oraya sənaye avadanlıqları gətirmək hüququnu verdi. Son bənd, Çinin digər güclərlə bağladığı müqavilələrə daxil edilən ən çox bəyənilən millət prinsipinə görə, xarici kapitalın Çinə iqtisadi nüfuz etməsi üçün geniş imkanlar açdı.

Bundan əlavə, sülh müqaviləsi ratifikasiya edildikdən və hər iki ölkəyə mübadiləsindən sonra   dərhal yüksək səviyyəli rəsmiləri Tayvana göndərməli və iki ay ərzində Tayvanın Yaponiyaya qəti səkildə təhvil verilməsi haqqında sənəd mübadiləsi edilməli idi.

Üçlü müdaxilə

Üçlü müdaxilə

Yaponiyanın Çinə tətbiq etdiyi şərtlər Rusiya, Almaniya və Fransanın qondarma "üçtərəfli müdaxiləsinə" səbəb oldu - bu dövrdə Çin ilə geniş əlaqələri saxlamış və bu səbəbdən imzalanmış müqaviləni öz maraqlarına zərər verən kimi qəbul etmişdi. 23 aprel 1895-ci ildə Rusiya, Almaniya və Fransa Lyaodun yarımadasının ilhaqından imtina etmək istəyi ilə Yaponiya hökumətinə müraciət etdi; Port Artur üzərində Yapon nəzarətinin qurulmasına səbəb ola biləcək bir müddətdə, Qərb müttəfiqləri tərəfindən dəstəklənən II Nikolay, Port Arturun Rusiya üçün buzsuz bir liman kimi öz fikirlərinə sahib idi.

Nəticələr

 
Şimonoseki müqaviləsinin Yapon versiyası, 17 aprel 1895-ci il

Yaponiya qansız müharibədən 1895-ci ilin Noyabr ayında Çindən 30 milyon lyanlıq əlavə kompensasiya alaraq imtina etməyə məcbur oldu.Buna baxmayaraq, bu məcburi güzəşt Yaponiyada milli alçaqlıq kimi qəbul edildi və bir çox yapon tarixçisinin fikrincə, bu, əvvəllər iqtisadi hegemonluğa əsaslanan Yaponiyanın xarici siyasətinin açıq millətçiliyə, militarizmə və ərazi genişlənməsinə çevrilməsində bir dönüş nöqtəsi idi.

Yaponiyanın ilk koloniyası olan Tayvanın tutulması, onu Asiyada müstəmləkə gücünə çevirdi, bu da Tokionun imperiya ambisiyalarının və müstəmləkə iddialarının böyüməsini əhəmiyyətli dərəcədə sürətləndirdi.

1898-ci ildə zəifləyən Çin Port Arturu Rusiyaya 25 illik güzəşt üçün təhvil verməyə razı oldu və Rusiyaya dəmir yolu inşa etmək hüququnu verdi. Beləliklə, Rusiya və Yaponiyanın maraq dairələri və təsir dairələri bir-birinə zidd oldu, çünki Port Arturun möhkəmləndirilmiş ərazisinə daxil olmaq üçün Rusiya, bütün Xarici Mancuriya, Harbinə qədər - Yaponiyanın təsir dairəsi hesab etdiyi Koreyaya birbaşa bitişik olan ərazilərə nəzarət etməli idi. Yaponiyanın Qərb ölkələrinə güzəşt etməsi Yapon cəmiyyəti tərəfindən kəskin şəkildə qəbul edildi və Yaponiyada militarist və ekspansionist dairələrin güclənməsi ilə 1904-1905-ci illər Rus-Yapon müharibəsinə səbəb oldu.

İstinadlar

  1. Это общепринятый вариант написания города, употребимый в подавляющем большинстве авторитетных источников (как российских, так и китайских). Однако согласно системе Поливанова, а также ряду японских источников (в частности, энциклопедии «Япония от А до Я» 2008-12-16 at the Wayback Machine и сайту посольства Японии 2010-04-21 at the Wayback Machine) название пишется через «э» — «Симоносэкский».
  2. Симоносекский договор 1895. (Историческая энциклопедия). 12. Жуков Е.М., Науч. совет изд-ва «Сов.энциклопедия», Отд-ние истории АН СССР. Жуков Е.М., Науч. совет изд-ва «Сов.энциклопедия», Отд-ние истории АН СССР. М.: Сов.энциклопедия. 1969.  874.
  3. ↑ Головачёв В. Ц. Симоносекский договор и борьба Китая против уступки Тайваня (1894 - 1895) // Восток. 2008№ 5. 20-30.

Həmçinin bax


   Çin portalı

September 08, 2021
şimonoseki, müqaviləsi, şimonoseki, müqaviləsi, 下関条約, şimoneseki, çində, maquan, müqaviləsi, olaraq, bilinir, çin, 馬關條約, aprel, 1895, ildə, yaponiya, imperiyası, ilə, tsin, sülaləsi, arasında, çinin, 1894, 1895, illərdə, çin, yapon, müharibəsində, məğlub, olma. Simonoseki 1 muqavilesi yap 下関条約 simoneseki jo Cinde Maquan Muqavilesi olaraq bilinir cin 馬關條約 5 aprel 17 1895 ci ilde Yaponiya imperiyasi ile Tsin sulalesi arasinda Cinin 1894 1895 ci illerde Cin Yapon muharibesinde meglub olmasi neticesinde Simonoseki seherinde baglanmis qeyri beraber sazis Cinin erazi parcalanmasi ugrunda imperialist guclerin mubarizesinin esasini qoydu ve ve olkenin yarim mustemlekeye cevrilmesinde vacib addim idi 2 Simonoseki muqavilesiSimonoseki muqavilesiMuqavilenin tipi Qeyri beraber muqavileImzalanma tarixi 17 aprel 1895 ci ilImzalanma yeri Simonoseki seheriTerefler Yaponiya imperiyasi Tsin sulalesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarSimonoseki muqavilesi VikimenbedeSimonoseki muqavilesinin imzalanmasi Mundericat 1 Umumi melumat 2 Muqavilenin imzalanmasi 2 1 Danisiqlarin gedisati 2 2 Muqavilenin sertleri 3 Uclu mudaxile 4 Neticeler 5 Istinadlar 6 Hemcinin baxUmumi melumat RedakteCin Yapon muharibesinin baslanmasindan uc ay sonra 1894 1895 Cin barisiq elde etmek ucun yollar axtarmaga basladi qacilmaz herbi meglubiyyete elave olaraq qacilmaz herbi meglubiyyete sebeb imperatirica Tsinin 60 illik yubileyinden evvel herbi emeliyyatlari dayandirmaq isteyi idi 1894 cu il noyabrin evvelinde Tsinler Koreyanin suverenliyinin taninmasi serti ile barisiq muqavilesi teklif etdi Ancaq Yaponiya bu teklifden artiq razi qalmadi indi erazi iddialarinin ehate dairesine Lyaodun yarimadasi Tayvan Penxu adalari Peskador ve hetta Fucyen ve Makaonun sahil eyaleti de daxil idi Yaponiya 1895 ci ilin yanvarinda Canq Yinhuanq ve Sao Yulianin namizedliyini selahiyyetinin olmamasi sebebinden redd etdikden sonra Li Honqzhanq paytaxt Cjili eyaletinin qubernatoru sulh terefdari ve Tsin imperiyasinin en nufuzlu ve eyni zamanda en iyrenc hormetli sexslerinden biri Cinden Simonosekiye sefir olaraq gonderildi Ona Tsinin tamamile umidsizliyinin neticesi olan erazi guzestleri selahiyyeti verildi Cin Yaponiyanin Tayvanin ilhaqini teleb edeceyine emin idi Ingiltere ve Rusiya adanin kredit ucun girov kimi istifade edilmesi teklifini redd etdikden sonra atalarinin torpaqlarini Lyaodun qorumaga umid ederek bu erazi itkisine hazirlasdi 3 Muqavilenin imzalanmasi RedakteDanisiqlarin gedisati Redakte Simonoseki Muqavilesinin imzalandigi Sanpanro salonu Danisiqlar Tsin sulalesinin musaviri vezifesini icra eden kecmis ABS dovlet katibi Con Fosterin istiraki ile 1895 ci il martin 20 den 17 dek davam etdi Danisiqlara paralel olaraq Yapon donanmasi Cin adalarina dogru ireliledi derhal elde edilmis erazilerin isgalina basladi Martin 24 de Li Xuncjan yapon ekstremisti terefinden arxadan vuruldu Cinli bir diplomatin heyatina edilen cehd qezebli firtina dogurdu ve yaponlardan teleblerini bir qeder asagi salmaga ve muveqqeti ateskese razi olmaga mecbur etdi Sulh danisiqlari muveqqeti dayandirildi Yalniz aprelin 1 de berpa edildi Yaponiya boyuk erazilerin Lyaoudun ona bitisik adalarla Tayvan ve Penhuledao Penxu arxipelaqi verilmesini teleb etdi bu barede Li Xuncjan derhal Pekine melumat verdi Eslinde her iki teref guzeste getmek istemedikde Cin numayendesi son derece cetin veziyyete dusdu Tayvanin tehvil verilmesini qetilikle israr eden Yaponiya terefinin numayendesi Ito Hirobuminin qetiyyetli movqeyi Pekini adani qorumaq fikrinden getdikce imtina etmeye mecbur etdi aprelin 10 da dorduncu gorusden sonra Li en son anda Tayvanin faydali qazintilarini guzeste getmekle torpaqlari ve itaetinde olanlarin evvelki kimi Cinde qalmasi haqqinda teleqram aldi aprelin 12 de Pekin Tayvanin yarisini Cenubi Tayvanin Penxuya yaxin hissesini vermeye lakin Simali Tayvanin Cinde qalacagini elan etdi Ito Hirobumi Pekin terefinden basqa bir gecikme halinda danisiqlari pozacagini tehdidini etdikden sonra 14 aprelde Li Xuncjana sulh sertlerini imzalamaga icaze verildi 17 Aprelde Simonosek Muqavilesi imzalandi Muqavilenin sertleri Redakte Vikimenbede bu metnin orijinali var Bax Simonosekskij dogovorRazilasma 11 maddeden ibaret idi buna esasen Cin Koreyanin musteqilliyini tanidi Yaponiyanin Koreyada genislenmesi ucun elverisli imkanlar yaratdi Tayvan adasi Penxu adalari ve Lyaodun yarimadasi ebedi olaraq Yaponiyaya kocuruldu 200 milyon lian mebleginde kompensasiya ticaret ucun bir sira limanlar acdi yaponlara Cinde senaye muessiseleri tikmek ve oraya senaye avadanliqlari getirmek huququnu verdi Son bend Cinin diger guclerle bagladigi muqavilelere daxil edilen en cox beyenilen millet prinsipine gore xarici kapitalin Cine iqtisadi nufuz etmesi ucun genis imkanlar acdi Bundan elave sulh muqavilesi ratifikasiya edildikden ve her iki olkeye mubadilesinden sonra derhal yuksek seviyyeli resmileri Tayvana gondermeli ve iki ay erzinde Tayvanin Yaponiyaya qeti sekilde tehvil verilmesi haqqinda sened mubadilesi edilmeli idi Uclu mudaxile RedakteUclu mudaxileYaponiyanin Cine tetbiq etdiyi sertler Rusiya Almaniya ve Fransanin qondarma ucterefli mudaxilesine sebeb oldu bu dovrde Cin ile genis elaqeleri saxlamis ve bu sebebden imzalanmis muqavileni oz maraqlarina zerer veren kimi qebul etmisdi 23 aprel 1895 ci ilde Rusiya Almaniya ve Fransa Lyaodun yarimadasinin ilhaqindan imtina etmek isteyi ile Yaponiya hokumetine muraciet etdi Port Artur uzerinde Yapon nezaretinin qurulmasina sebeb ola bilecek bir muddetde Qerb muttefiqleri terefinden desteklenen II Nikolay Port Arturun Rusiya ucun buzsuz bir liman kimi oz fikirlerine sahib idi Neticeler Redakte Simonoseki muqavilesinin Yapon versiyasi 17 aprel 1895 ci il Yaponiya qansiz muharibeden 1895 ci ilin Noyabr ayinda Cinden 30 milyon lyanliq elave kompensasiya alaraq imtina etmeye mecbur oldu Buna baxmayaraq bu mecburi guzest Yaponiyada milli alcaqliq kimi qebul edildi ve bir cox yapon tarixcisinin fikrince bu evveller iqtisadi hegemonluga esaslanan Yaponiyanin xarici siyasetinin aciq milletciliye militarizme ve erazi genislenmesine cevrilmesinde bir donus noqtesi idi 3 Yaponiyanin ilk koloniyasi olan Tayvanin tutulmasi onu Asiyada mustemleke gucune cevirdi bu da Tokionun imperiya ambisiyalarinin ve mustemleke iddialarinin boyumesini ehemiyyetli derecede suretlendirdi 1898 ci ilde zeifleyen Cin Port Arturu Rusiyaya 25 illik guzest ucun tehvil vermeye razi oldu ve Rusiyaya demir yolu insa etmek huququnu verdi Belelikle Rusiya ve Yaponiyanin maraq daireleri ve tesir daireleri bir birine zidd oldu cunki Port Arturun mohkemlendirilmis erazisine daxil olmaq ucun Rusiya butun Xarici Mancuriya Harbine qeder Yaponiyanin tesir dairesi hesab etdiyi Koreyaya birbasa bitisik olan erazilere nezaret etmeli idi Yaponiyanin Qerb olkelerine guzest etmesi Yapon cemiyyeti terefinden keskin sekilde qebul edildi ve Yaponiyada militarist ve ekspansionist dairelerin guclenmesi ile 1904 1905 ci iller Rus Yapon muharibesine sebeb oldu Istinadlar Redakte Eto obsheprinyatyj variant napisaniya goroda upotrebimyj v podavlyayushem bolshinstve avtoritetnyh istochnikov kak rossijskih tak i kitajskih Odnako soglasno sisteme Polivanova a takzhe ryadu yaponskih istochnikov v chastnosti enciklopedii Yaponiya ot A do Ya Arxivlesdirilib 2008 12 16 at the Wayback Machine i sajtu posolstva Yaponii Arxivlesdirilib 2010 04 21 at the Wayback Machine nazvanie pishetsya cherez e Simonosekskij Simonosekskij dogovor 1895 Istoricheskaya enciklopediya 12 Zhukov E M Nauch sovet izd va Sov enciklopediya Otd nie istorii AN SSSR Zhukov E M Nauch sovet izd va Sov enciklopediya Otd nie istorii AN SSSR M Sov enciklopediya 1969 874 1 2 Golovachyov V C Simonosekskij dogovor i borba Kitaya protiv ustupki Tajvanya 1894 1895 Vostok 2008 5 20 30 Hemcinin bax RedakteTzin sulalesi Cin yapon muharibesi 1894 1895 Cin tarixi Yaponiya tarixi Cin portaliMenbe https az wikipedia org w index php title Simonoseki muqavilesi amp oldid 5471679, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.