fbpx
Wikipedia

İbrahim Rəhimov

Rəhimov İbrahim Molla Rəhim oğlu (1849, Dağkəsəmən k./Qazax-3.4.1927, Bakı) — ilk psixiatr həkimlərdəndir; atası Molla Rəhim Süleyman oğlu Gəncə qəzasının Dağkəsəmən kəndinin dövlət kəndlilərindən idi.

İbrahim Rəhimov
Doğum tarixi
Doğum yeri Qazax rayonu
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Dağkəsəmən
Uşağı Sona Vəlixan
Atası Rəhim Süleyman
Təhsili Moskva Universiteti (1881)

Həyatı

İbrahim Rəhimov 1849-cu ildə Tiflis gimnaziyasının türk dili (azərbaycan dili)və şəriət müəllimi ailəsində doğulub. Onun atası Rəhim Süleyman oğlu Gəncə qəzasının Dağkəsəmən kəndinin dövlət kəndlilərindən idi. O, şərq dillərini vəşəriəti mənimsəyərək mollalıq etmişdir. 1850-ci ildə Tiflis Klassik Gimnaziyasında müəllim kimi fəaliyyətini davametdirən Molla Rəhim ailəsini Tiflisə köçürür və oğlunun tərbiyəsi ilə özü məşqul olur, əvvəlcə ona “Qurani-Kərimi” və doğma dilini öyrədir, 1858-ci ildə isəİbarhimi dərs dediyi gimnaziyanın hazırlıq kursuna göndərir. Ciddi gimnaziyaqaydaları ilə tərbiyyə alan İ.Rəhimov artıq birinci sinifdə rus dilini mükəmməl bilirdi. O dərslərini yaxşı oxuyur, öyrədilən proqramı asanlıqla qavrayırdı, onun soyadı əlaçılar gimnazistlərin siyahısında idi. .

Təhsil

1867-ci ildə Tiflis quberniyası gimnaziyasının direktoruna ünvanlanan müraciətidiqqətsiz qalmır. Təhsildə qazandığı müvəffəqiyyətlərin, dünyəvi elmlərə həvəsini,xüsusi əqli inkişafa malik olmasını nəzərə alan Tiflis Klassik Gimnaziyasının Pedaqoji Şurası 1867-ci il iyunun 19-da keçirilən növbəti iclasında İ. Rəhimova Moskva Universitetində oxumaq üçün zəmanət verir. Əla qiymətlərlə gimnaziyanı bitirən İ.Rəhimov həmin il Moskvaya gəlir,qəbul imtahanlarını müvəffəqiyyətlə verib, nə üçünsə universitetin tibb fakültəsinə deyil, fizika-riyaziyyat fakültəsinə qəbul olunur. Tiflisdən Moskvaya həkim olmaq arzusu ilə gedən İbrahimin ciddi səyi nəticəsində onu tibb fakültəsinə keçirirlər.Gənc İbrahimi alim-zooloq və görkəmli ictimai xadim A.P.Boqdanov, histofzioloq və bakterioloqların Moskva məktəbinin yaradıcısı A.İ. Babuxin, görkəmli terapevt Q.A.Zaxarin, istedadlı nevropatoloq A.J. Kojevnikov və başqalarından tibb elmininsirlərini öyrənir. Təkcə onu qeyd etmək kifayətdir ki, universitetdə təhsil aldığı müddətdə, botanikafizika fənləri istisna olmaqla, bütün fənlərdən əla qiymətalmışdı. Uşaqlığdan zəhmətsevən və qənaətcil olan İbrahim maddi cəhətdən özünü təmin etmək üçün Moskva gimnazistlərinə rus dilindən xüsusi dərslər də verirdi.

Tələbə İbrahim S.Q. Neçayevin “Народная расправа” adlanan qeyri-leqal təşkilatına qəbul edilməmişdən öncə, ilk həyat imtahanından-inqilabi sınaqdan çıxır. 1869-cu ili noktyabr ayında məhşur “Полунинская история” hərəkatında fəal iştirak etdiklərinə görə univesitetdən qovulan tələbələr sırasında İbrahim də vardı. Başqa dustaqlarla birgə o, Peterburqa göndərilmiş və Petropavlov qalasına salınmışdı.. Rəhimov qalanın müxtəlif kameralarında 11 may 1870-ci ildən 1 oktyabr 1871-ci ilədək oturdu. O, məhbusluq dönəmini ləyaqətlə keçirdi. Dindirmələrdən sonrakı boş vaxtlarında alman dilini öyrəndi və bu, sonralar onun xeyli əlindən tutdu. İ.R.Rəhimov həddi-büluğa çatmamış gənc kimi Peterburqdakı Litva qalasında üç həftəlik dustaqlığa,1869-da həbs edilib və universitetdən çıxarılaraq 5 il polis nəzarəti altında yaşayıb.

Zindandan çıxan I. Rəhimov Xarkovda yerləşməyi qərara aldı ki, universitet təhsilini davam edə bilsin. Xarkovda iş tapa bilmədi və çəkilməkdə olan Xarkov-Sevastopol dəmiryolu xəttində feldşer işləməyə məcbur oldu. O, bir müddət dəmiryolunun Melitopol sahəsində yaşadı. Rusiyada ali təhsilini davam etrdirə bilməyəcəyinə bir daha əmin olanİ.Rəhimov 1875-ci ildə Vyanaya gedərək Vyana Universitetinin tibb fakültəsinə qəbul olundu. Vyanadakı bahalıq və onun maddi baxımdan təminatsızlığı onu təhsilini davam etdirmək üçün kiçik universitet şəhəri olan Yenaya (Almaniya)köçməyə məcbur etdi. Tibb təhsilini başa vuran İ.Rəhimov Xarkova döndü. Onun siyasi əhval-ruhiyyəsini Rusiya-Avstriya sərhədindəki bir hadisə səciyyələndirir.Çar sərhədçiləri gənc həkimin çamadanından K.Marksın “Kapital” əsərini tapdılar.Kitab dərhal müsadirə olundu. Rəhimovun üzərində polis nəzarəti o, xaricdən qayıdandan sonra da bərpa edildi və 1917-ci ildəki fevral inqilabınadək davam etdi. İ.Rəhimova Qafqazda yaşamağa icazə verilmədi və o, Xarkovda yurd saldı. Doğma diyarına getmək üçün hər dəfə jandarmeriyadan icazə alması tələb olunurdu.1881-ci ildə həkim işləmək hüququ almaqdan ötrü o, Xarkov Universitetində həkim rütbəsinə imitahanlar verdi. İ.Rəhimov fiziologiya sahəsində elmi araşdırmalarla məşğul olmağa can atırdı. Bu sahədə ilk addımlarını tibb fakültəsinin məhkəmə təbabəti kafedrasında atdı.

İ.R.Rəhimov tibb doktoru dərəcəsi almaq üçün uğurla imtahan verdi, ancaq dissertasiyanı təqdim edə bilmədi. Onun elmi mənsəbi polisin müdaxiləsi ilə yarımçıq qaldı - siyasi baxımdan səvatsız sayılan doktorant (özü də qeyri-rus)1888-ci ildə “öz xahişinə əsasən” universitetdən çıxarıldı. 1891-ci ildə İ.Rəhimov Xarkov quberniyasında “Saburov bağı” adıyla məşhur yerli xəstəxanada ordinator işləməyə başladı. 34 il boyunca kəsskin ruhi xəstəliklər şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışdı, müvəqqəti olaraq bəzən baş həkimi də əvəz etdi.

17 iyul 1916-cı ildə İbrahim Rəhimovun 25 illik həkimlik və ictimai fəaliyyəti Saburov bağıda qeyd olundu. Yubilyarın ünvanına görkəmli alimlərdən, dostlarından və iş yoldaşlarından çoxlu təbriklər gəldi. Əməkdaşlarının dediklərinə görə,İ.Rəhimov olduqca geniş elmi zəkaya, böyük həkimlik təcrübəsinə malik idi. O,gənc psixiatr mütəxəssislərin bir neçə nəslini tərbiyə edib.

40 ildən artıq bir vaxtda Xarkov quberniyasının Zemskaya xəstəxanasındavicdanla çalışan İ.Rəhimov səhhəti ilə bağlı əlaqədar təqaüdə çıxanda, 1925-ci ildəxəstəxananın həkimləri Xarkov quberniya icra komitəsinə müraciət etmişlər ki,ona əməkdar əmək veteranı kimi fərdi təqaüd təyin edilsin və xəstəxananın fəxrikonsultantı adı ilə təltif olunsun.1925-ci ildə İ.Rəhimov ağır xəstə ikən qızı Sona xanımın yanına gəlir, 2 ilsonra onu doğma kəndi Dağkəsəmənə aparırlar. 1927-ci il apreli 3-də İ.Rəhimovcanından atrıq sevdiyi, ömür boyu həsrət qaldığı, yalnız son nəfəsində qovuşduğudoğma Azərbaycana vida deyərək gözlərini əbədi yumur.

Muzeyin Sənədli Mənbələr, Hədiyyələr və Xatirə Əşyaları Fondlarında görkəmli həkim İbrahim Rəhimovun materialları qorunmaqdadır..

İbrahim öncə Tiflis gimnaziyasını qurtarıb (1859-1867); həmin ildə Moskva Univ. tibb fak. girib; "Narodnaya rasprava" təşk. üzvü olub,

1875-ci ildə Vyana Univ. tibb fak. girib, ancaq 1877-ci ildə Almaniyaya köçərək təhsilini Yena Univ-də başa vurub; 1880-də Rusiyaya dönüb, ancaq yolda sərhədçilər çamadanında Marksın "Kapital"ını tapdıqlarına görə yenə polis nəzarəti altına düşüb; Azərbaycana gəlməsinə icazə verilmədiyindən Xarkovda həkimlik edib, ağır xəstəykən 1925-də Bakıya köçüb; Sona xanım Vəlixanın atasıdır)

Mənbə

  • [1][ölü keçid]
  1. [2]
  2. Nərmin Bağırova. https://www.academia.edu/41995143/Milli_Az%C9%99rbaycan_Tarixi_Muzeyi_2019 Bir nəsildən iki həkim (MATM-nin kolleksiyasında həkimlər İ.Rəhimov və S.Vəlixanın materialları əsasında) S. 210-211] / Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi-2019. Bakı, 2019.
  3. Nərmin Bağırova.https://www.academia.edu/41995143/Milli_Az%C9%99rbaycan_Tarixi_Muzeyi_2019 Bir nəsildən iki həkim(MATM-nin kolleksiyasında həkimlər İ.Rəhimov və S.Vəlixanın materialları əsasında) S. 211-213] / Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi-2019. Bakı, 2019.

ibrahim, rəhimov, rəhimov, ibrahim, molla, rəhim, oğlu, 1849, dağkəsəmən, qazax, 1927, bakı, psixiatr, həkimlərdəndir, atası, molla, rəhim, süleyman, oğlu, gəncə, qəzasının, dağkəsəmən, kəndinin, dövlət, kəndlilərindən, doğum, tarixi, 1849doğum, yeri, qazax, r. Rehimov Ibrahim Molla Rehim oglu 1849 Dagkesemen k Qazax 3 4 1927 Baki ilk psixiatr hekimlerdendir atasi Molla Rehim Suleyman oglu Gence qezasinin Dagkesemen kendinin dovlet kendlilerinden idi Ibrahim RehimovDogum tarixi 1849Dogum yeri Qazax rayonuVefat tarixi 4 mart 1927Vefat yeri DagkesemenUsagi Sona VelixanAtasi Rehim SuleymanTehsili Moskva Universiteti 1881 1 Heyati RedakteIbrahim Rehimov 1849 cu ilde Tiflis gimnaziyasinin turk dili azerbaycan dili ve seriet muellimi ailesinde dogulub Onun atasi Rehim Suleyman oglu Gence qezasinin Dagkesemen kendinin dovlet kendlilerinden idi O serq dillerini veserieti menimseyerek mollaliq etmisdir 1850 ci ilde Tiflis Klassik Gimnaziyasinda muellim kimi fealiyyetini davametdiren Molla Rehim ailesini Tiflise kocurur ve oglunun terbiyesi ile ozu mesqul olur evvelce ona Qurani Kerimi ve dogma dilini oyredir 1858 ci ilde iseIbarhimi ders dediyi gimnaziyanin hazirliq kursuna gonderir Ciddi gimnaziyaqaydalari ile terbiyye alan I Rehimov artiq birinci sinifde rus dilini mukemmel bilirdi O derslerini yaxsi oxuyur oyredilen proqrami asanliqla qavrayirdi onun soyadi elacilar gimnazistlerin siyahisinda idi 2 Tehsil Redakte1867 ci ilde Tiflis quberniyasi gimnaziyasinin direktoruna unvanlanan muracietidiqqetsiz qalmir Tehsilde qazandigi muveffeqiyyetlerin dunyevi elmlere hevesini xususi eqli inkisafa malik olmasini nezere alan Tiflis Klassik Gimnaziyasinin Pedaqoji Surasi 1867 ci il iyunun 19 da kecirilen novbeti iclasinda I Rehimova Moskva Universitetinde oxumaq ucun zemanet verir Ela qiymetlerle gimnaziyani bitiren I Rehimov hemin il Moskvaya gelir qebul imtahanlarini muveffeqiyyetle verib ne ucunse universitetin tibb fakultesine deyil fizika riyaziyyat fakultesine qebul olunur Tiflisden Moskvaya hekim olmaq arzusu ile geden Ibrahimin ciddi seyi neticesinde onu tibb fakultesine kecirirler Genc Ibrahimi alim zooloq ve gorkemli ictimai xadim A P Boqdanov histofzioloq ve bakterioloqlarin Moskva mektebinin yaradicisi A I Babuxin gorkemli terapevt Q A Zaxarin istedadli nevropatoloq A J Kojevnikov ve basqalarindan tibb elmininsirlerini oyrenir Tekce onu qeyd etmek kifayetdir ki universitetde tehsil aldigi muddetde botanika ve fizika fenleri istisna olmaqla butun fenlerden ela qiymetalmisdi Usaqligdan zehmetseven ve qenaetcil olan Ibrahim maddi cehetden ozunu temin etmek ucun Moskva gimnazistlerine rus dilinden xususi dersler de verirdi Telebe Ibrahim S Q Necayevin Narodnaya rasprava adlanan qeyri leqal teskilatina qebul edilmemisden once ilk heyat imtahanindan inqilabi sinaqdan cixir 1869 cu ili noktyabr ayinda mehsur Poluninskaya istoriya herekatinda feal istirak etdiklerine gore univesitetden qovulan telebeler sirasinda Ibrahim de vardi Basqa dustaqlarla birge o Peterburqa gonderilmis ve Petropavlov qalasina salinmisdi Rehimov qalanin muxtelif kameralarinda 11 may 1870 ci ilden 1 oktyabr 1871 ci iledek oturdu O mehbusluq donemini leyaqetle kecirdi Dindirmelerden sonraki bos vaxtlarinda alman dilini oyrendi ve bu sonralar onun xeyli elinden tutdu I R Rehimov heddi buluga catmamis genc kimi Peterburqdaki Litva qalasinda uc heftelik dustaqliga 1869 da hebs edilib ve universitetden cixarilaraq 5 il polis nezareti altinda yasayib Zindandan cixan I Rehimov Xarkovda yerlesmeyi qerara aldi ki universitet tehsilini davam ede bilsin Xarkovda is tapa bilmedi ve cekilmekde olan Xarkov Sevastopol demiryolu xettinde feldser islemeye mecbur oldu O bir muddet demiryolunun Melitopol sahesinde yasadi Rusiyada ali tehsilini davam etrdire bilmeyeceyine bir daha emin olanI Rehimov 1875 ci ilde Vyanaya gederek Vyana Universitetinin tibb fakultesine qebul olundu Vyanadaki bahaliq ve onun maddi baximdan teminatsizligi onu tehsilini davam etdirmek ucun kicik universitet seheri olan Yenaya Almaniya kocmeye mecbur etdi Tibb tehsilini basa vuran I Rehimov Xarkova dondu Onun siyasi ehval ruhiyyesini Rusiya Avstriya serhedindeki bir hadise seciyyelendirir Car serhedcileri genc hekimin camadanindan K Marksin Kapital eserini tapdilar Kitab derhal musadire olundu Rehimovun uzerinde polis nezareti o xaricden qayidandan sonra da berpa edildi ve 1917 ci ildeki fevral inqilabinadek davam etdi I Rehimova Qafqazda yasamaga icaze verilmedi ve o Xarkovda yurd saldi Dogma diyarina getmek ucun her defe jandarmeriyadan icaze almasi teleb olunurdu 1881 ci ilde hekim islemek huququ almaqdan otru o Xarkov Universitetinde hekim rutbesine imitahanlar verdi I Rehimov fiziologiya sahesinde elmi arasdirmalarla mesgul olmaga can atirdi Bu sahede ilk addimlarini tibb fakultesinin mehkeme tebabeti kafedrasinda atdi I R Rehimov tibb doktoru derecesi almaq ucun ugurla imtahan verdi ancaq dissertasiyani teqdim ede bilmedi Onun elmi mensebi polisin mudaxilesi ile yarimciq qaldi siyasi baximdan sevatsiz sayilan doktorant ozu de qeyri rus 1888 ci ilde oz xahisine esasen universitetden cixarildi 1891 ci ilde I Rehimov Xarkov quberniyasinda Saburov bagi adiyla meshur yerli xestexanada ordinator islemeye basladi 34 il boyunca kesskin ruhi xestelikler sobesinin mudiri vezifesinde calisdi muveqqeti olaraq bezen bas hekimi de evez etdi 17 iyul 1916 ci ilde Ibrahim Rehimovun 25 illik hekimlik ve ictimai fealiyyeti Saburov bagida qeyd olundu Yubilyarin unvanina gorkemli alimlerden dostlarindan ve is yoldaslarindan coxlu tebrikler geldi Emekdaslarinin dediklerine gore I Rehimov olduqca genis elmi zekaya boyuk hekimlik tecrubesine malik idi O genc psixiatr mutexessislerin bir nece neslini terbiye edib 40 ilden artiq bir vaxtda Xarkov quberniyasinin Zemskaya xestexanasindavicdanla calisan I Rehimov sehheti ile bagli elaqedar teqaude cixanda 1925 ci ildexestexananin hekimleri Xarkov quberniya icra komitesine muraciet etmisler ki ona emekdar emek veterani kimi ferdi teqaud teyin edilsin ve xestexananin fexrikonsultanti adi ile teltif olunsun 1925 ci ilde I Rehimov agir xeste iken qizi Sona xanimin yanina gelir 2 ilsonra onu dogma kendi Dagkesemene aparirlar 1927 ci il apreli 3 de I Rehimovcanindan atriq sevdiyi omur boyu hesret qaldigi yalniz son nefesinde qovusdugudogma Azerbaycana vida deyerek gozlerini ebedi yumur Muzeyin Senedli Menbeler Hediyyeler ve Xatire Esyalari Fondlarinda gorkemli hekim Ibrahim Rehimovun materiallari qorunmaqdadir 3 Ibrahim once Tiflis gimnaziyasini qurtarib 1859 1867 hemin ilde Moskva Univ tibb fak girib Narodnaya rasprava tesk uzvu olub 1875 ci ilde Vyana Univ tibb fak girib ancaq 1877 ci ilde Almaniyaya kocerek tehsilini Yena Univ de basa vurub 1880 de Rusiyaya donub ancaq yolda serhedciler camadaninda Marksin Kapital ini tapdiqlarina gore yene polis nezareti altina dusub Azerbaycana gelmesine icaze verilmediyinden Xarkovda hekimlik edib agir xesteyken 1925 de Bakiya kocub Sona xanim Velixanin atasidir Menbe Redakte 1 olu kecid 2 Nermin Bagirova https www academia edu 41995143 Milli Az C9 99rbaycan Tarixi Muzeyi 2019 Bir nesilden iki hekim MATM nin kolleksiyasinda hekimler I Rehimov ve S Velixanin materiallari esasinda S 210 211 Milli Azerbaycan Tarixi Muzeyi 2019 Baki 2019 Nermin Bagirova https www academia edu 41995143 Milli Az C9 99rbaycan Tarixi Muzeyi 2019 Bir nesilden iki hekim MATM nin kolleksiyasinda hekimler I Rehimov ve S Velixanin materiallari esasinda S 211 213 Milli Azerbaycan Tarixi Muzeyi 2019 Baki 2019 Menbe https az wikipedia org w index php title Ibrahim Rehimov amp oldid 6025981, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.