fbpx
Wikipedia

II Əbdülməcid

Noyabr 02, 2021

Əbdülməcid Əfəndi və ya II Əbdülməcid (d. 29 may 1868 - ö. 23 avqust 1944) — 29-cu Osmanlı və 116-cı İslam xəlifəsi.

Əbdülməcid Əfəndi
الثاني عبد المهد أفندي
29-cu Osmanlı xəlifəsi
116-cı İslam xəlifəsi
19 noyabr 1922 — 3 mart 1924
Sələfi VI Mehmed
Xələfi Xilafət ləğv edildi
Sələfi VI Mehmed
Xələfi Əhməd Nihad Əfəndi
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri İstanbul, Osmanlı imperiyası
Vəfat tarixi (76 yaşında)
Vəfat yeri Paris, Fransa
Vəfat səbəbi ürək tutması
Dəfn yeri
Atası Əbdüləziz
Anası Heyranıdil Qadınəfəndi
Həyat yoldaşları Şahsüvar Qadınəfəndi
Mihrimah Qadınəfəndi
Hayrunisa Qadınəfəndi
Məhisti Qadınəfəndi
Bəhruzə Qadınəfəndi
Uşaqları Ömər Fərrux Əfəndi
Dürrüşəhvar Sultan
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Atası Sultan Əbdüləziz, anası Heyranıdil Qadındır. 29 may 1868-ci ildə İstanbulda dünyaya gəlmişdir. Atasının 1876-cı ildə taxtdan endirilməsindən sonra ikinci məşrutiyyətə qədər sarayda qapalı bir həyat yaşadı. Bu əsnada əcnəbi dillər öyrəndi. İncəsənətə, xüsusilə də rəsmə marağı vardı. Əmisinin oğlu Mehmed Vahidəddinin 4 iyul 1918-ci ildə taxta çıxmasıyla vəliəhd elan olundu. Birinci Dünya müharibəsindən sonra İstanbulun işğalı illərində Sultan Vahidəddinin bəzi hərəkətlərini açıqca tənqid etməyə başladı. O illərdə işğalçılara qarşı mübarizə aparan milli ordunun lehinə bəyanatlar verirdi. Hətta bir müddət sonra Ankaraya getmək istəsə də, azadlıq hərəkatının başında Osmanlı sülaləsindən birinin olmasını istəməyən ingilislər onu nəzarət altına aldılar.

TBMM 1 noyabr 1922-ci ildə 431 saylı iki maddədən ibarət bir qanunla səltənət və xilafəti bir-birindən ayıraraq səltənəti ləğv etdi. Beləliklə, Osmanlı sülaləsinə qarşı ilk addım atıldı. Həmin qanunun ikinci maddəsində xəlifəliyin Osmanlı ailəsinə məxsus olduğu, TBMM tərəfindən bu ünvanın Osmanlı ailəsindən ən layiqli şəxsə veriləcəyi qeyd edildi. Ancaq 3 noyabrda baş tutan cümə salamlığına Sultan Vahidəddinin həm padşah, həm də xəlifə olaraq qatılması vəziyyəti gərginləşdirdi. Nəhayət, Sultan Vahidəddin 16 noyabrda “vətən xaini” elan edildi və həmin gecə ingilis zirehli gəmisiylə ölkəni tərk etdi.

Bu hadisədən sonra xəlifəliyin boş qaldığını elan edən TBMM 19 noyabrda Əbdülməcid Əfəndini xəlifə seçdi. “Xəlifeyi-müslimin” ünvanıyla 24 noyabr günü Topqapı sarayındakı Hırka-ı Şərif otağında keçirilən mərasimlə xəlifə elan olundu. Bu mərasimə TBMM-nin təmsilçisi olaraq Rüfət Paşa və Xoca Müfid Əfəndi də qatılmışdı. İlk dəfə ərəbcə deyil, türkcə dua edildi. Fateh məscidində yeni xəlifənın adına Xoca Müfid Əfəndi tərəfindən ilk dəfə türkcə xütbə oxundu. Yeni xəlifə İslam aləminə bir bəyannamə nəşr etdirərək onu seçən məclisə təşəkkür etdi.

Səltənətsiz bir xilafətin necə idarə olunacağı bilinmədiyi üçün o illərdə güclü müxalif qüvvələr yarandı. Cumhuriyyətin elanına qədərki dövrdə, xəlifənin ölkə rəhbəri olub-olmaması barədə müzakirələr davam etdi. Bu əsnada 21-27 dekabr 1922 tarixində toplanan Hindistan xilafət konferansı Əbdülməcidin xəlifəliyini təsdiq və qəbul etdi. Yenə hind müsəlmanları 3 yanvar 1923-cü ildə Mustafa Kamal Paşaya “münci-i xilafət” (xilafətin xilaskarı) ünvanı verdi.

29 oktyabr 1923-cü ildə cümhuriyyətin elan edilməsinin ardından xilafət və xəlifənin vəziyyəti yenidən gündəmə gəldi. Qəzetlərdə xəlifənin istehfa verəcəyi haqda xəbərlər çıxdı. Şəxsən Əbdülməcid Əfəndi tərəfindən yalanlanan xəbərlərin ardından ingilislərin müdaxiləsi ilə xəlifənin nüfuzu artırıldı.

İngilis hökumətinin bu tərzdə müdaxilə etməsindən narahat olan TBMM 8-9 dekabr 1923 gecəsi gizli bir müşavirə keçirdi. Nəhayət, uzun müzakirələrdən sonra 3 mart 1924 tarixində xəlifəliyin ləğvi və Osmanlı sülaləsinin ölkədən sürgün edilməsini bildirən 431 saylı qanun qəbul edildi.

Əbdülməcid Əfəndi, yanında oğlu Ömər Fərrux Əfəndi, qızı Dürrüşəhvar Sultan, uşaqlarının müəllimi Saleh Kəramət Nigar Əfəndi, 2 xanımı, şəxsi katibi Hüseyn Nakib və həkimi Səlahəddin bəylə həmin günün gecəsi maşınla Çatalcaya, buradan isə qatarla ölkə xaricinə yola düşdü. Qatara minərkən dövrün Çatalca valisi tərəfindən zərfin içərisində 2 min sterlinqlə birlikdə İsveçrə tərəfindənm viza alınana və yalnız ölkədən çıxışı təmin edən vətəndaşlıq vəsiqəsi verildi. Bundan başqa İsveçrənin Böyük Alp otelində yer ayrıldı.

 
Əbdülməcid və qızı Dürrüşəhvar Fransanın Nitsa şəhərində

Otelə yerləşdikdən sonra bir çox Avropa ölkəsindən jurnalistlər xəlifdən müsahibə almaq üçün otelə axın etdi. Əbdülməcid və ailəsinin otel məsrəfləri getdikcə artığından Saleh Kəramət Nigarı müsəlman ölkələrin səfirləriylə görüşərək yardım almaq məqsədilə Parisə göndərdi. Burdan yardım ala bilmədiyi üçün Londona gedən Kəramət Nigar burada apardığı müzakirələrin sonunda Heydərabad nizamının Əbdülməcid Əfəndiyə aylıq 300 sterlinq maaş verilməsini təmin etdi. 1924-cü ilin oktyabrında Fransaya gedən və burada Nitsa şəhərində sakit bir həyat yaşayan Əbdülməcid Əfəndi burada özünü ibadətə həsr etdi. Heydərabad nizamı, böyük oğlu Əzəm Cah üçün Əbdülməcid Əfəndinin qızı Dürrüşəhvar Sultanı, kiçik oğlu Müəzzəm Cah üçün isə V Muradın nəticəsi Nilufər Sultanı istədi. Sadə bir mərasimlə 2 Osmanlı sultanının Heydərabad sarayına gəlin getməsi Əbdülməcid Əfəndinin maddi vəziyyətini xeyli yaxşılaşdırdı.

Daha sonra Parisə köçən Əbdülməcid Əfəndi İkinci Dünya müharibəsində Paris bombalandığı əsnada 23 avqust 1944 tarixində vəfat etdi. Bu əsnada İstanbulda olan şəxsi katibi Kəramət Nigar cənazənin ölkəyə qaytarılması məqsədilə müzakirələr aparsa da, bu heç bir nəticə vermədi. Hətta qızı Dürrüşəhvar Sultan Heydərabad şahzadəsi ünvanıyla ölkəyə gələrək İsmət İnönü ilə görüşmüş, Paris məscidində xüsusi dərmanlarla mühafizə olunan cənazənin ölkəyə gətirilməsi barədə söz almasına baxmayaraq, Əbdülməcid Əfəndinin cənazəsi bir müddət daha Parisdə qaldı. 10 il boyunca burada gözlədilən Əbdülməcid Əfəndinin cənazəsi Mədinəyə gətirildi və 30 mart 1954-cü ildə burada Bəqi məzarlığında torpağa verildi.

Ailəsi

Hərəmxanası

Oğlan uşaqları

Qız uşaqları

Qalereya

  • Əbdülməcid Əfəndi, qızı Dürrüşəhvar Sultan və kürəkəni Əzəm Cah

  • Əbdülməcid Əfəndi və qızı Dürrüşəhvar Sultan

  • Əbdülməcid Əfəndinin Dolmabağça sarayındakı şəxsi kitabxanası

  • Əbdülməcid Əfəndinin çəkdiyi "Məscid qapısı" əsəri

  • Əbdülməcid Əfəndinin çəkdiyi "Hərəmdə Bethoven" əsəri

  • Əbdülməcid Əfəndinin çəkdiyi "Hərəmdə Göte" əsəri

İstinadlar

Mənbə

  • TBMM Gizli Celse Zabıtları, IV, 314-328, 330-353;
  • Râsih [Kaplan] v.dğr., Hâkimiyyet-i Milliyye ve Hilâfet-i İslâmiyye, İstanbul 1341;
  • M. Kâmran Ardakoç, Hilâfet Meselesi, İstanbul 1955;
  • A. Fuat Cebesoy, Siyâsî Hatıralar, İstanbul 1957, I, 165;
  • Ayşe Osmanoğlu, Babam Abdülhamid, İstanbul 1960, s. 223 vd.;
  • İ. H. Danişmend, Kronoloji, İstanbul 1961, IV, 228, 469;
  • Salih Nigâr Keramet, Halîfe II. Abdülmecid, İstanbul 1964;
  • Şadiye Osmanoğlu, Hayatımın Acı ve Tatlı Günleri, İstanbul 1966;
  • Mehmet Emin Bozarslan, Hilâfet ve Ümmetçilik Sorunu, İstanbul 1969, s. 123;
  • G. Jaeschke, Yeni Türkiye’de İslâmlık (trc. Hayrullah Örs), Ankara 1972, s. 33, 115-123;
  • Kadir Mısıroğlu, Kurtuluş Savaşında Sarıklı Mücahitler, İstanbul 1972, s. 418;
  • a.mlf., Osmanoğullarının Dramı, İstanbul 1979, s. 241-267;
  • Mahmut Goloğlu, Halifelik Ne İdi? Nasıl Alındı-Niçin Kaldırıldı? Ankara 1973, s. 54 vd.;
  • Adnan Turani, Batı Anlayışına Dönük Türk Resim Sanatı, Ankara 1977, s. XXVI vd.;
  • A. Afetinan, Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Devrimi, Ankara 1977, s. 44, 100;
  • Mete Tunçay, Türkiye Cumhuriyetinde Tek Parti Yönetiminin Kurulması (1923-1931), Ankara 1981, s. 68-86;
  • Razi Yalkın, “Son Halife Abdülmecid ve Hânedân-ı Âl-i Osman İstanbul’dan Nasıl Çıkarıldı”, Tarih Dünyası Dergisi, sy. 1 vd., İstanbul 1950.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

II Əbdülməcid
Doğum: 29 may 1868 Vəfat: 23 avqust 1944
Sünni İslam titulları
Sələfləri 
VI Mehmed Vahidəddin 		 
İslam Xəlifəsi (خلافة إسلامية) 		Xələfləri 
Yox
Xilafətin ləğv edilməsi
Hüseyn ibn Əli xəlifəliyini elan etdi

Noyabr 02, 2021
əbdülməcid, məqalənin, sonunda, mənbə, siyahısı, ancaq, mətndaxili, mənbələr, heç, kifayət, qədər, istifadə, edilmədiyi, üçün, bəzi, məlumatların, mənbəsi, bilinmir, lütfən, mənbələri, uyğun, şəkildə, mətnin, daxilində, yerləşdirərək, məqalənin, təkmilləşdiril. Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var ancaq metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Ebdulmecid Efendi ve ya II Ebdulmecid d 29 may 1868 o 23 avqust 1944 29 cu Osmanli ve 116 ci Islam xelifesi Ebdulmecid Efendiالثاني عبد المهد أفندي29 cu Osmanli xelifesi 116 ci Islam xelifesi19 noyabr 1922 3 mart 1924Selefi VI MehmedXelefi Xilafet legv edildiOsmanli sulalesinin 2 ci reisi surgunde 16 may 1926 23 avqust 1944Selefi VI MehmedXelefi Ehmed Nihad EfendiSexsi melumatlarDogum tarixi 29 may 1868Dogum yeri Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi 23 avqust 1944 76 yasinda Vefat yeri Paris FransaVefat sebebi urek tutmasiDefn yeri Beqi qebiristanligiAtasi EbdulezizAnasi Heyranidil QadinefendiHeyat yoldaslari Sahsuvar QadinefendiMihrimah QadinefendiHayrunisa QadinefendiMehisti QadinefendiBehruze QadinefendiUsaqlari Omer Ferrux EfendiDurrusehvar Sultan Vikianbarda elaqeli mediafayllarMundericat 1 Heyati 2 Ailesi 2 1 Heremxanasi 2 2 Oglan usaqlari 2 3 Qiz usaqlari 3 Qalereya 4 Istinadlar 5 Menbe 6 Hemcinin bax 7 Xarici kecidlerHeyati RedakteAtasi Sultan Ebduleziz anasi Heyranidil Qadindir 29 may 1868 ci ilde Istanbulda dunyaya gelmisdir Atasinin 1876 ci ilde taxtdan endirilmesinden sonra ikinci mesrutiyyete qeder sarayda qapali bir heyat yasadi Bu esnada ecnebi diller oyrendi Incesenete xususile de resme maragi vardi Emisinin oglu Mehmed Vahideddinin 4 iyul 1918 ci ilde taxta cixmasiyla veliehd elan olundu Birinci Dunya muharibesinden sonra Istanbulun isgali illerinde Sultan Vahideddinin bezi hereketlerini aciqca tenqid etmeye basladi O illerde isgalcilara qarsi mubarize aparan milli ordunun lehine beyanatlar verirdi Hetta bir muddet sonra Ankaraya getmek istese de azadliq herekatinin basinda Osmanli sulalesinden birinin olmasini istemeyen ingilisler onu nezaret altina aldilar TBMM 1 noyabr 1922 ci ilde 431 sayli iki maddeden ibaret bir qanunla seltenet ve xilafeti bir birinden ayiraraq selteneti legv etdi Belelikle Osmanli sulalesine qarsi ilk addim atildi Hemin qanunun ikinci maddesinde xelifeliyin Osmanli ailesine mexsus oldugu TBMM terefinden bu unvanin Osmanli ailesinden en layiqli sexse verileceyi qeyd edildi Ancaq 3 noyabrda bas tutan cume salamligina Sultan Vahideddinin hem padsah hem de xelife olaraq qatilmasi veziyyeti gerginlesdirdi Nehayet Sultan Vahideddin 16 noyabrda veten xaini elan edildi ve hemin gece ingilis zirehli gemisiyle olkeni terk etdi Bu hadiseden sonra xelifeliyin bos qaldigini elan eden TBMM 19 noyabrda Ebdulmecid Efendini xelife secdi Xelifeyi muslimin unvaniyla 24 noyabr gunu Topqapi sarayindaki Hirka i Serif otaginda kecirilen merasimle xelife elan olundu Bu merasime TBMM nin temsilcisi olaraq Rufet Pasa ve Xoca Mufid Efendi de qatilmisdi Ilk defe erebce deyil turkce dua edildi Fateh mescidinde yeni xelifenin adina Xoca Mufid Efendi terefinden ilk defe turkce xutbe oxundu Yeni xelife Islam alemine bir beyanname nesr etdirerek onu secen meclise tesekkur etdi Seltenetsiz bir xilafetin nece idare olunacagi bilinmediyi ucun o illerde guclu muxalif quvveler yarandi Cumhuriyyetin elanina qederki dovrde xelifenin olke rehberi olub olmamasi barede muzakireler davam etdi Bu esnada 21 27 dekabr 1922 tarixinde toplanan Hindistan xilafet konferansi Ebdulmecidin xelifeliyini tesdiq ve qebul etdi Yene hind muselmanlari 3 yanvar 1923 cu ilde Mustafa Kamal Pasaya munci i xilafet xilafetin xilaskari unvani verdi 29 oktyabr 1923 cu ilde cumhuriyyetin elan edilmesinin ardindan xilafet ve xelifenin veziyyeti yeniden gundeme geldi Qezetlerde xelifenin istehfa vereceyi haqda xeberler cixdi Sexsen Ebdulmecid Efendi terefinden yalanlanan xeberlerin ardindan ingilislerin mudaxilesi ile xelifenin nufuzu artirildi Ingilis hokumetinin bu terzde mudaxile etmesinden narahat olan TBMM 8 9 dekabr 1923 gecesi gizli bir musavire kecirdi Nehayet uzun muzakirelerden sonra 3 mart 1924 tarixinde xelifeliyin legvi ve Osmanli sulalesinin olkeden surgun edilmesini bildiren 431 sayli qanun qebul edildi Ebdulmecid Efendi yaninda oglu Omer Ferrux Efendi qizi Durrusehvar Sultan usaqlarinin muellimi Saleh Keramet Nigar Efendi 2 xanimi sexsi katibi Huseyn Nakib ve hekimi Selaheddin beyle hemin gunun gecesi masinla Catalcaya buradan ise qatarla olke xaricine yola dusdu Qatara minerken dovrun Catalca valisi terefinden zerfin icerisinde 2 min sterlinqle birlikde Isvecre terefindenm viza alinana ve yalniz olkeden cixisi temin eden vetendasliq vesiqesi verildi Bundan basqa Isvecrenin Boyuk Alp otelinde yer ayrildi Ebdulmecid ve qizi Durrusehvar Fransanin Nitsa seherinde Otele yerlesdikden sonra bir cox Avropa olkesinden jurnalistler xelifden musahibe almaq ucun otele axin etdi Ebdulmecid ve ailesinin otel mesrefleri getdikce artigindan Saleh Keramet Nigari muselman olkelerin sefirleriyle goruserek yardim almaq meqsedile Parise gonderdi Burdan yardim ala bilmediyi ucun Londona geden Keramet Nigar burada apardigi muzakirelerin sonunda Heyderabad nizaminin Ebdulmecid Efendiye ayliq 300 sterlinq maas verilmesini temin etdi 1924 cu ilin oktyabrinda Fransaya geden ve burada Nitsa seherinde sakit bir heyat yasayan Ebdulmecid Efendi burada ozunu ibadete hesr etdi Heyderabad nizami boyuk oglu Ezem Cah ucun Ebdulmecid Efendinin qizi Durrusehvar Sultani kicik oglu Muezzem Cah ucun ise V Muradin neticesi Nilufer Sultani istedi Sade bir merasimle 2 Osmanli sultaninin Heyderabad sarayina gelin getmesi Ebdulmecid Efendinin maddi veziyyetini xeyli yaxsilasdirdi Daha sonra Parise kocen Ebdulmecid Efendi Ikinci Dunya muharibesinde Paris bombalandigi esnada 23 avqust 1944 tarixinde vefat etdi Bu esnada Istanbulda olan sexsi katibi Keramet Nigar cenazenin olkeye qaytarilmasi meqsedile muzakireler aparsa da bu hec bir netice vermedi Hetta qizi Durrusehvar Sultan Heyderabad sahzadesi unvaniyla olkeye gelerek Ismet Inonu ile gorusmus Paris mescidinde xususi dermanlarla muhafize olunan cenazenin olkeye getirilmesi barede soz almasina baxmayaraq Ebdulmecid Efendinin cenazesi bir muddet daha Parisde qaldi 10 il boyunca burada gozledilen Ebdulmecid Efendinin cenazesi Medineye getirildi ve 30 mart 1954 cu ilde burada Beqi mezarliginda torpaga verildi Ailesi RedakteHeremxanasi Redakte Sahsuvar Basqadinefendi Mihrimah Qadinefendi o 23 may 1899 Hayrunisa Qadinefendi d 2 mart 1876 Istanbul o 3 sentyabr 1936 Nitsa 18 iyun 1902 tarixinde evlenmisdir Mehisti Qadinefendi Behruze Qadinefendi d 24 may 1903 Izmit o 1955 Istanbul 21 mart 1921 tarixinde evlenmisdir Oglan usaqlari Redakte Sahzade Omer Ferrux EfendiQiz usaqlari Redakte Durrusehvar SultanQalereya Redakte Ebdulmecid Efendi qizi Durrusehvar Sultan ve kurekeni Ezem Cah Ebdulmecid Efendi ve qizi Durrusehvar Sultan Ebdulmecid Efendinin Dolmabagca sarayindaki sexsi kitabxanasi Ebdulmecid Efendinin cekdiyi Mescid qapisi eseri Ebdulmecid Efendinin cekdiyi Heremde Bethoven eseri Ebdulmecid Efendinin cekdiyi Heremde Gote eseriIstinadlar RedakteMenbe RedakteTBMM Gizli Celse Zabitlari IV 314 328 330 353 Rasih Kaplan v dgr Hakimiyyet i Milliyye ve Hilafet i Islamiyye Istanbul 1341 M Kamran Ardakoc Hilafet Meselesi Istanbul 1955 A Fuat Cebesoy Siyasi Hatiralar Istanbul 1957 I 165 Ayse Osmanoglu Babam Abdulhamid Istanbul 1960 s 223 vd I H Danismend Kronoloji Istanbul 1961 IV 228 469 Salih Nigar Keramet Halife II Abdulmecid Istanbul 1964 Sadiye Osmanoglu Hayatimin Aci ve Tatli Gunleri Istanbul 1966 Mehmet Emin Bozarslan Hilafet ve Ummetcilik Sorunu Istanbul 1969 s 123 G Jaeschke Yeni Turkiye de Islamlik trc Hayrullah Ors Ankara 1972 s 33 115 123 Kadir Misiroglu Kurtulus Savasinda Sarikli Mucahitler Istanbul 1972 s 418 a mlf Osmanogullarinin Drami Istanbul 1979 s 241 267 Mahmut Gologlu Halifelik Ne Idi Nasil Alindi Nicin Kaldirildi Ankara 1973 s 54 vd Adnan Turani Bati Anlayisina Donuk Turk Resim Sanati Ankara 1977 s XXVI vd A Afetinan Turkiye Cumhuriyeti ve Turk Devrimi Ankara 1977 s 44 100 Mete Tuncay Turkiye Cumhuriyetinde Tek Parti Yonetiminin Kurulmasi 1923 1931 Ankara 1981 s 68 86 Razi Yalkin Son Halife Abdulmecid ve Hanedan i Al i Osman Istanbul dan Nasil Cikarildi Tarih Dunyasi Dergisi sy 1 vd Istanbul 1950 Hemcinin bax RedakteXarici kecidler RedakteII EbdulmecidOsmanli sulalesiDogum 29 may 1868 Vefat 23 avqust 1944Sunni Islam titullariSelefleri VI Mehmed Vahideddin Islam Xelifesi خلافة إسلامية Xelefleri Yox Xilafetin legv edilmesi Huseyn ibn Eli xelifeliyini elan etdi Menbe https az wikipedia org w index php title II Ebdulmecid amp oldid 6174799, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.