fbpx
Wikipedia

Şərq meyvəyeyəni

Şərq meyvəyeyəni (lat. Grapholitha molesta) - Buğumayaqlılar tipinin Pulcuqluqanadlılar dəstəsinin Yarpaqbükənlər fəsiləsinə aid olan növ.

?Şərq meyvəyeyəni
Grapholitha molesta

Şərq meyvəyeyəni
Elmi təsnifat
Aləmi:Heyvanlar
Yarımaləm:Eumetazoylar
Bölmə:İkitərəflisimmetriyalılar
Yarımbölmə:İlkağızlılar
Ranqsız:Ecdysozoa
Tip:Buğumayaqlılar
Növ: Şərq meyvəyeyəni
Elmi adı
Grapholitha molesta Busck.

Şəkil
axtarışı
NCBI  
EOL  

Xarici quruluşu

Şərq meyvəyeyəninin kəpənəyinin qanadlarının açılmış halda ölçüsü 12-14 mm olmaqla rəngi bozumtul-qonurdur. Ön qanadlarının qabaq kənarlarında dırnaq şəkilli 7 cüt ağ ləkə, arxa kənarlarında isə 7 cüt qara ləkə vardır. Arxa qanadları bozumtul qonur olmaqla, bürünc kimi parlaqdır, saçaqlı haşiyələrlə örtülüdür. Bığcıqları sapvaridir, üzərində nazik nəzərə çarpacaq dərəcədə halqalar vardır. Qarıncığın alt tərəfi ağ rəngdə, üst tərəfi isə boz-qonur rəngdədir. Yumurtaları oval şəkildə olub, uzunluğu 0,4-0,5 mm, eni isə 0,15 mm-dir. İlk əvvəl ağ rəngdə olan yumurtalar 2-3 gündən sonra çəhrayı-narıncı rəngə çalır. Tırtılı birinci yaşda ağımtıl-süd rəngində, 4-5-ci yaşda isə çəhrayı ağımtıl rəngdə olmaqla uzunluğu 11 mm-dir. Pupu oval formada, qonur rəngdə olub, uzunluğu 6-8 mm-dir.

Həyat tərzi

Şərq meyvəyeyəni axırıncı yaş (4-5 yaş) tırtıl mərhələsində, ipək sapdan hazırlanmış barama içərisində, torpaqdan 30-40 sm hündürlükdə olan ağac gövdəsinin qabığı altında qışlayır. Bundan başqa yerə tökülmüş yarpaqlar və heyva meyvəsinin içərisində də qışlaması müşahidə edilmişdir. İsmayıllı, Qəbələ və Şəki rayonlarında aparılan tədqiqatlara əsasən, barama daxilində qışı keçirmiş tırtıllar, mart ayının axırı, aprel ayının əvvəli pup mərhələsinə keçirlər. Pupun inkişafı 10-12 gün çəkir. Aprel ayının ikinci yarısında puplardan kəpənəklər çıxmağa başlayır və uçuş may ayının axırınadək çəkir. Pupdan çıxan kəpənəklər elə həmin gündən cütləşməyə başlayırlar. Cütləşmədən 14-18 saat sonra yumurta qoyurlar. Yumurtalar tək-tək olmaqla, yarpağın üst və alt hissəsinə, tumurcuq yanlığına və meyvə saplağına qoyulur. Bir dişi kəpənək 50-250 ədəd yumurta qoya bilir. 8-10 gündən sonra yumurtalardan kiçik yaşlı tırtıllar çıxmağa başlayır. Onlar ağacların cavan zoğlarının içərisinə daxil olur, orada 10-25 gün qidalanaraq 4-5-ci yaş dövrünə çatır və puplaşırlar. 25-30 gündən sonra puplardan yeni nəslin kəpənəkləri çıxır. Şərq meyvəyeyəninin bir nəslinin inkişafı 30-45 gün çəkir. Aparılan hesablamalara əsasən, şərq meyvəyeyəninin tırtılları heyva və ərik ağaclarına 45-50%, tez yetişən şaftalı sortlarına 28-36%, gec yetişən şaftalı sortlarına 50-60%, bəzi illərdə heyva ağacına 80-90% zərər verir.

Yayılması

Şərq meyvəyeyəninin vətəni Şərqi Asiya ölkələri- Koreya, ÇinYaponiyadır. Şərq meyvəyeyəni bu ölkələrdən Avropa ölkələrinə (Bolqarıa, Macarıstana, Yunanıstana, İtaliyayaFransaya), Amerika ölkələrinə (Kanada, ABŞ, Argentina) və eləcə də Avstraliyaya yayılmışdır. Son illərə qədər keçmiş SSRİ-də xarici karantin obyekti sayılan şərq meyvəyeyəni ilk dəfə 1964-cü ilin sentyabr ayında Krasnodar diyarının Soçi şəhəri ətrafında, 1965-ci ildə isə Azərbaycanın Quba-Xaçmaz zonasında qeydə alınmışdır.

Ədəbiyyat

  • E.F.Səfərova. Abşeronda bəzək bitkilərinə zərərverən cücülər, onların biotənzimlənməsində entomofaqların rolu (Dissertasiya). Bakı, 2013

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

NAXÇIVAN MUXTAR RESPUBLİKASINDA ÇƏYİRDƏKLİ MEYVƏ AĞACLARINA ZƏRƏRVERƏN HƏŞƏRATLAR VƏ ONLARIN ENTOMOFAQLARI

İstinadlar

  1. E.F.Səfərova. Abşeronda bəzək bitkilərinə zərərverən cücülər, onların biotənzimlənməsində entomofaqların rolu (Dissertasiya). Bakı, 2013
  2. NAXÇIVAN MUXTAR RESPUBLİKASINDA ÇƏYİRDƏKLİ MEYVƏ AĞACLARINA ZƏRƏRVERƏN HƏŞƏRATLAR VƏ ONLARIN ENTOMOFAQLARI

şərq, meyvəyeyəni, grapholitha, molesta, buğumayaqlılar, tipinin, pulcuqluqanadlılar, dəstəsinin, yarpaqbükənlər, fəsiləsinə, olan, növ, grapholitha, molestaelmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalılaryarımbölmə, ilkağı. Serq meyveyeyeni lat Grapholitha molesta Bugumayaqlilar tipinin Pulcuqluqanadlilar destesinin Yarpaqbukenler fesilesine aid olan nov Serq meyveyeyeniGrapholitha molestaSerq meyveyeyeniElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme IlkagizlilarRanqsiz EcdysozoaTip BugumayaqlilarNov Serq meyveyeyeniElmi adiGrapholitha molesta Busck SekilaxtarisiNCBI 192188EOL 362671 Mundericat 1 Xarici qurulusu 2 Heyat terzi 3 Yayilmasi 4 Edebiyyat 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidler 7 IstinadlarXarici qurulusu RedakteSerq meyveyeyeninin kepeneyinin qanadlarinin acilmis halda olcusu 12 14 mm olmaqla rengi bozumtul qonurdur On qanadlarinin qabaq kenarlarinda dirnaq sekilli 7 cut ag leke arxa kenarlarinda ise 7 cut qara leke vardir Arxa qanadlari bozumtul qonur olmaqla burunc kimi parlaqdir sacaqli hasiyelerle ortuludur Bigciqlari sapvaridir uzerinde nazik nezere carpacaq derecede halqalar vardir Qarincigin alt terefi ag rengde ust terefi ise boz qonur rengdedir Yumurtalari oval sekilde olub uzunlugu 0 4 0 5 mm eni ise 0 15 mm dir Ilk evvel ag rengde olan yumurtalar 2 3 gunden sonra cehrayi narinci renge calir Tirtili birinci yasda agimtil sud renginde 4 5 ci yasda ise cehrayi agimtil rengde olmaqla uzunlugu 11 mm dir Pupu oval formada qonur rengde olub uzunlugu 6 8 mm dir Heyat terzi RedakteSerq meyveyeyeni axirinci yas 4 5 yas tirtil merhelesinde ipek sapdan hazirlanmis barama icerisinde torpaqdan 30 40 sm hundurlukde olan agac govdesinin qabigi altinda qislayir Bundan basqa yere tokulmus yarpaqlar ve heyva meyvesinin icerisinde de qislamasi musahide edilmisdir Ismayilli Qebele ve Seki rayonlarinda aparilan tedqiqatlara esasen barama daxilinde qisi kecirmis tirtillar mart ayinin axiri aprel ayinin evveli pup merhelesine kecirler Pupun inkisafi 10 12 gun cekir Aprel ayinin ikinci yarisinda puplardan kepenekler cixmaga baslayir ve ucus may ayinin axirinadek cekir Pupdan cixan kepenekler ele hemin gunden cutlesmeye baslayirlar Cutlesmeden 14 18 saat sonra yumurta qoyurlar Yumurtalar tek tek olmaqla yarpagin ust ve alt hissesine tumurcuq yanligina ve meyve saplagina qoyulur Bir disi kepenek 50 250 eded yumurta qoya bilir 8 10 gunden sonra yumurtalardan kicik yasli tirtillar cixmaga baslayir Onlar agaclarin cavan zoglarinin icerisine daxil olur orada 10 25 gun qidalanaraq 4 5 ci yas dovrune catir ve puplasirlar 25 30 gunden sonra puplardan yeni neslin kepenekleri cixir Serq meyveyeyeninin bir neslinin inkisafi 30 45 gun cekir Aparilan hesablamalara esasen serq meyveyeyeninin tirtillari heyva ve erik agaclarina 45 50 tez yetisen saftali sortlarina 28 36 gec yetisen saftali sortlarina 50 60 bezi illerde heyva agacina 80 90 zerer verir Yayilmasi RedakteSerq meyveyeyeninin veteni Serqi Asiya olkeleri Koreya Cin ve Yaponiyadir Serq meyveyeyeni bu olkelerden Avropa olkelerine Bolqaria Macaristana Yunanistana Italiyaya ve Fransaya Amerika olkelerine Kanada ABS Argentina ve elece de Avstraliyaya yayilmisdir Son illere qeder kecmis SSRI de xarici karantin obyekti sayilan serq meyveyeyeni ilk defe 1964 cu ilin sentyabr ayinda Krasnodar diyarinin Soci seheri etrafinda 1965 ci ilde ise Azerbaycanin Quba Xacmaz zonasinda qeyde alinmisdir 1 2 Edebiyyat RedakteE F Seferova Abseronda bezek bitkilerine zererveren cuculer onlarin biotenzimlenmesinde entomofaqlarin rolu Dissertasiya Baki 2013Hemcinin bax RedakteErik qabiqyeyeni Qoz meyveyeyeniXarici kecidler RedakteNAXCIVAN MUXTAR RESPUBLIKASINDA CEYIRDEKLI MEYVE AGACLARINA ZERERVEREN HESERATLAR VE ONLARIN ENTOMOFAQLARIIstinadlar Redakte E F Seferova Abseronda bezek bitkilerine zererveren cuculer onlarin biotenzimlenmesinde entomofaqlarin rolu Dissertasiya Baki 2013 NAXCIVAN MUXTAR RESPUBLIKASINDA CEYIRDEKLI MEYVE AGACLARINA ZERERVEREN HESERATLAR VE ONLARIN ENTOMOFAQLARI Menbe https az wikipedia org w index php title Serq meyveyeyeni amp oldid 5331224, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.