Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Üçüncü Lozanna konfransında türk-tatar heyəti — Rusiya imperiyası türk xalqlarının millətlər birliyinin üçüncü Lozanna konfransında (1916, 27-29 iyun) iştirak edən nümayəndə heyəti.
Üzvləri
Nümayəndə heyətinin tərkibinə azərbaycanlılardan Əli bəy Hüseynzadə və Əhməd Ağaoğlu, Kazandan Yusif Akçura və , buxaralı , qazax və qırğızlar adından Məhəmmədsəfər Əhmədov, Dağıstandan qumıq Əhmədsaib Kaplanov, Seyid Tahir, çərkəz Əziz Məkər və b. daxil idilər. Heyət üzvləri İsveçrə, Osmanlı dövləti, Bolqarıstan, Almaniya və Avstriya-Macarıstanda konfranslar keçirərək ictimai rəyi yaşayan türklərin problemlərinə yönəltməyə çalışmışlar. Üçüncü Lozanna konfransında nümayəndə heyətinin birgə mətn təqdim etmək hüququ olmadığı üçün nümayəndələr ayrı-ayrılıqda öz millətlərinin vəziyyəti, haqlarının pozulması barədə çıxışlar etmiş, onların həlli yollarını göstərmişdilər. Konfransın gedişində nümayəndə heyəti üzvlərinin tələbləri çap edilərək (18 səhifə) yayımlanmışdır. Nümayəndələr konfransa hələ 1915-ci ilin dekabrında çap olunmuş memorandum təqdim etmişdilər. Memorandumda deyilirdi:
 | Rusiya öz təbəəsi olan türk və digər müsəlman xalqlarının ən təbii məmburə müqəddəs haqlarını cəbrən əbərindən almışdır. Onlara öz irqdasları ilə hər cür təmas və münasibət təsisi yasaq edilmişdir. Məsələn, kazanlı vəya qafqazlı türkə Türküstan və qırğız yerlərində mülk və ərca torpaq almaq qətiyyən qadağandır. Rusiyadakı müsəlmanlar ən müqəddəs dini vəzifələrini belə icradan məhrum bııraxılırlar, hər cür dini və milli tərbiyə imkanı onların əllərindən alınmışdır. Əllərimizi göyə qaldıraraq xahiş edirik: bizi rus zəncirindən xilas ediniz. |  |
Bununla belə, müharibədə Rusiyaya qarşı hərbi əməliyyatlar aparan dövlətlər türk və müsəlman xalqlara diqqətlərini artırsalar da, onların hüquqlarının müdafiəsi üçün əməli addımlar atmadılar.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Məmmədzadə M.B., Milli Azərbaycan hərəkatı. B.. 1992;
- Qasımov M., Birinci Dünya müharibəsi illərində böyük dövlətlərin Azərbaycan siyasəti (1914-1918-ci illər), 3 hissədə, h. l. B.. 2000;
- Kurat M., Türkiye ve Rusiya. Ankara, 1990;
- Bayat Ali Haydar, Hüseynzade Alibey, Ankara, 1998.
İstinadlar
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı: "Lider". 2005. səh. 417. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ucuncu Lozanna konfransinda turk tatar heyeti Rusiya imperiyasi turk xalqlarinin milletler birliyinin ucuncu Lozanna konfransinda 1916 27 29 iyun istirak eden numayende heyeti Mundericat 1 Uzvleri 2 Hemcinin bax 3 Edebiyyat 4 IstinadlarUzvleriredakteNumayende heyetinin terkibine azerbaycanlilardan Eli bey Huseynzade ve Ehmed Agaoglu Kazandan Yusif Akcura ve Ibrahim Ebdurresid buxarali Beycan Mukimeddin qazax ve qirgizlar adindan Mehemmedsefer Ehmedov Dagistandan qumiq Ehmedsaib Kaplanov Seyid Tahir cerkez Eziz Meker ve b daxil idiler Heyet uzvleri Isvecre Osmanli dovleti Bolqaristan Almaniya ve Avstriya Macaristanda konfranslar kecirerek ictimai reyi Rusiya Imperatorlugunda yasayan turklerin problemlerine yoneltmeye calismislar Ucuncu Lozanna konfransinda numayende heyetinin birge metn teqdim etmek huququ olmadigi ucun numayendeler ayri ayriliqda oz milletlerinin veziyyeti haqlarinin pozulmasi barede cixislar etmis onlarin helli yollarini gostermisdiler Konfransin gedisinde numayende heyeti uzvlerinin telebleri cap edilerek 18 sehife yayimlanmisdir Numayendeler konfransa hele 1915 ci ilin dekabrinda cap olunmus memorandum teqdim etmisdiler Memorandumda deyilirdi nbsp Rusiya oz tebeesi olan turk ve diger muselman xalqlarinin en tebii membure muqeddes haqlarini cebren eberinden almisdir Onlara oz irqdaslari ile her cur temas ve munasibet tesisi yasaq edilmisdir Meselen kazanli veya qafqazli turke Turkustan ve qirgiz yerlerinde mulk ve erca torpaq almaq qetiyyen qadagandir Rusiyadaki muselmanlar en muqeddes dini vezifelerini bele icradan mehrum biiraxilirlar her cur dini ve milli terbiye imkani onlarin ellerinden alinmisdir Ellerimizi goye qaldiraraq xahis edirik bizi rus zencirinden xilas ediniz nbsp Bununla bele muharibede Rusiyaya qarsi herbi emeliyyatlar aparan dovletler turk ve muselman xalqlara diqqetlerini artirsalar da onlarin huquqlarinin mudafiesi ucun emeli addimlar atmadilar 1 Hemcinin baxredakteEli bey Huseynzade Ehmed AgaogluEdebiyyatredakteMemmedzade M B Milli Azerbaycan herekati B 1992 Qasimov M Birinci Dunya muharibesi illerinde boyuk dovletlerin Azerbaycan siyaseti 1914 1918 ci iller 3 hissede h l B 2000 Kurat M Turkiye ve Rusiya Ankara 1990 Bayat Ali Haydar Huseynzade Alibey Ankara 1998 Istinadlarredakte Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider 2005 seh 417 ISBN 9952 417 44 4 Menbe https az wikipedia org w index php title Ucuncu Lozanna konfransinda turk tatar heyeti amp oldid 7906075