fbpx
Wikipedia

Çökək hamam

Çökək hamamGəncədəki Cümə Məscidi yaxınlığında yerləşən tarixi hamamdır.

Çökək hamam
40°40′38″ şm. e. 46°21′29″ ş. u.
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Şəhər Gəncə
Yerləşir Şah İsmayıl Xətai pr.
Aidiyyatı Səfəvilər imperiyası
Memar Şeyx Bahəddin Məhəmməd Amil
Sifarişçi I Abbas
Tikilmə tarixi 1606
Üslubu Arran memarlıq məktəbi
Vəziyyəti fəaliyyət göstərir
İstinad nöm.3870
Çökək hamam

1606-cı ildə memar Şeyx Bahəddin Məhəmməd Amilin layihəsi əsasında Gəncədə tikilmişdir. Binanın tikintisində gil-əhəng qatışığı və qırmızı kərpicdən istifadə olunub. Bina günbəzlidir. Hamamda 2013-cü ildə təmir işləri aparılıb. Hazırda binada dekorativ sənət mərkəzi yerləşir.

Tarixi və memarlıq quruluşu

Səfəvi hökmdarı I Abbasın əmri ilə 1601-ci ildə Gəncədə Cümə məscidinin (yaxud Şah Abbas məscidi) inşasına başlanılmışdır. 1606-cı ildə Cümə məscidinin inşasından bir müddət sonra memar Şeyx Bahəddin həmin il bir az yaxınlıqda Çökək hamamın tikintisinə başlayıb.

Hamamın tikintisində o zamanın ənənəvi materialları – qırmızı kərpicyumurtanın ağı, giləhəngin bərkidici qarışığından istifadə edilib. Hamam iki iç-içə zaldan ibarətdir: mərkəzində çarhovuz və fəvvarə olan əsas zal istirahət üçün, kiçik zal isə yuyunmaq üçün nəzərdə tutulub. Hamamın iki böyük və beş kiçik günbəzi var. Böyük günbəzlərin qırağında ventilyator rolu oynayan yarımgünbəzlər tikilib ki, onlardan ventilyasiya boruları divarların içərisindəki məkana doğru ayrılır. Qışda burada çox isti, yayda isə sərin olurdu. Hamam odunla qızdırılırdı. Zirzəmidə iki buxar qazanı yerləşirdi. Divarlarda və hamamın döşəməsində quraşdırılmış keramik borularla buxar zallara ötürülürdü. Buxar bərabər ölçüdə dövr edir və bütün otaqları qızdırırdı. Dörd yüz illik tarixi olan bu sistem 1963-cü ilədək mükəmməl işləyib.

Hamamın "Çökək hamam" adlandırılması texniki quruluşdan irəli gəlir. Suyun təzyiqini təmin etmək üçün hamam çökəkdə inşa edilib. Tikilinin altındakı zirzəmi isə qızdırıcı soba rolunu oynayır. Belə ki, su qızdırılan zaman qazanın altında yandırılan odunun tüstüsü zirzəmiyə yönəldilir, buxar vasitəsi ilə hamamın altının və divarlarının qızdırılmasını təmin edirdi. Digər tərəfdən isti suyun özünü də kirəmit borularla divarın içərisindən dolanma yollarla istifadə nöqtəsinə çatdırılır.

2002-ci ildən Çökək hamam beynəlxalq əhəmiyyətli mədəniyyət abidəsi statusu aldı və UNESCO tərəfindən mühafizə olunur.

Yenidən təmiri

Abidə 2013-cü ildə təmir olunub. Restavrasiya zamanı tarixi orijinallıq saxlanılmasına çalışılmışdır. Bərpa işləri köhnə kərpiçlə aparılıb. Eyni zamanda daxildən suların hamama daxil olmaması üçün izolyasiya işləri aparılıb.

Abidənin erroziyaya uğrayan hissələri, həmçinin dam örtüyü, demək olar ki, yenidən bərpa olunub. Restavrasiya zamanı qədimdə istifadə edilən tikinti materiallarının oxşarından istifadə edilib.

Qalereya

İstinadlar

  1. ganja.az. (azərb.). 2019-10-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-23.
  2. ganjanews.az (14.12.2013). "Gəncənin Çökək Hamamı" (azərb.). Bahar Fərmanlı. İstifadə tarixi: 2019-10-23.
  3. oxu.az (12.02.2018). "Azərbaycanın qədim hamamlarının dəbdəbəsi" (azərb.). İstifadə tarixi: 2019-10-23.
  4. news.day.az (13.09.2018). "Azərbaycanın qədim hamamlarının dəbdəbəsi" (azərb.). İstifadə tarixi: 2019-10-23.
  5. news.milli.az (13.09.2013). ""Çökək hamam"da təmir-bərpa işləri davam edir" (azərb.). İstifadə tarixi: 2019-10-23.
  6. lent.az (27.04.2014). (azərb.). Ləman Mustafaqızı. 2019-10-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-23.

Xarici keçidlər

  • Çökək Hamam - Gəncə Daşların Yaddaşı

Həmçinin bax

çökək, hamam, gəncədəki, cümə, məscidi, yaxınlığında, yerləşən, tarixi, hamamdır, ölkə, azərbaycan, azərbaycanşəhər, gəncəyerləşir, şah, ismayıl, xətai, aidiyyatı, səfəvilər, imperiyasımemar, şeyx, bahəddin, məhəmməd, amilsifarişçi, abbastikilmə, tarixi, 1606ü. Cokek hamam Gencedeki Cume Mescidi yaxinliginda yerlesen tarixi hamamdir Cokek hamam40 40 38 sm e 46 21 29 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanSeher GenceYerlesir Sah Ismayil Xetai pr 1 Aidiyyati Sefeviler imperiyasiMemar Seyx Baheddin Mehemmed AmilSifarisci I AbbasTikilme tarixi 1606Uslubu Arran memarliq mektebiVeziyyeti fealiyyet gosterirAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 3870Cokek hamam1606 ci ilde memar Seyx Baheddin Mehemmed Amilin layihesi esasinda Gencede tikilmisdir Binanin tikintisinde gil eheng qatisigi ve qirmizi kerpicden istifade olunub Bina gunbezlidir Hamamda 2013 cu ilde temir isleri aparilib Hazirda binada dekorativ senet merkezi yerlesir 2 Mundericat 1 Tarixi ve memarliq qurulusu 1 1 Yeniden temiri 2 Qalereya 3 Istinadlar 4 Xarici kecidler 5 Hemcinin baxTarixi ve memarliq qurulusu RedakteSefevi hokmdari I Abbasin emri ile 1601 ci ilde Gencede Cume mescidinin yaxud Sah Abbas mescidi insasina baslanilmisdir 1606 ci ilde Cume mescidinin insasindan bir muddet sonra memar Seyx Baheddin hemin il bir az yaxinliqda Cokek hamamin tikintisine baslayib 3 Hamamin tikintisinde o zamanin enenevi materiallari qirmizi kerpic ve yumurtanin agi gil ve ehengin berkidici qarisigindan istifade edilib Hamam iki ic ice zaldan ibaretdir merkezinde carhovuz ve fevvare olan esas zal istirahet ucun kicik zal ise yuyunmaq ucun nezerde tutulub Hamamin iki boyuk ve bes kicik gunbezi var Boyuk gunbezlerin qiraginda ventilyator rolu oynayan yarimgunbezler tikilib ki onlardan ventilyasiya borulari divarlarin icerisindeki mekana dogru ayrilir Qisda burada cox isti yayda ise serin olurdu 4 Hamam odunla qizdirilirdi Zirzemide iki buxar qazani yerlesirdi Divarlarda ve hamamin dosemesinde qurasdirilmis keramik borularla buxar zallara oturulurdu Buxar beraber olcude dovr edir ve butun otaqlari qizdirirdi Dord yuz illik tarixi olan bu sistem 1963 cu iledek mukemmel isleyib 3 Hamamin Cokek hamam adlandirilmasi texniki qurulusdan ireli gelir Suyun tezyiqini temin etmek ucun hamam cokekde insa edilib Tikilinin altindaki zirzemi ise qizdirici soba rolunu oynayir 5 Bele ki su qizdirilan zaman qazanin altinda yandirilan odunun tustusu zirzemiye yoneldilir buxar vasitesi ile hamamin altinin ve divarlarinin qizdirilmasini temin edirdi Diger terefden isti suyun ozunu de kiremit borularla divarin icerisinden dolanma yollarla istifade noqtesine catdirilir 6 2002 ci ilden Cokek hamam beynelxalq ehemiyyetli medeniyyet abidesi statusu aldi ve UNESCO terefinden muhafize olunur 3 4 Yeniden temiri Redakte Abide 2013 cu ilde temir olunub Restavrasiya zamani tarixi orijinalliq saxlanilmasina calisilmisdir Berpa isleri kohne kerpicle aparilib Eyni zamanda daxilden sularin hamama daxil olmamasi ucun izolyasiya isleri aparilib 5 Abidenin erroziyaya ugrayan hisseleri hemcinin dam ortuyu demek olar ki yeniden berpa olunub Restavrasiya zamani qedimde istifade edilen tikinti materiallarinin oxsarindan istifade edilib 5 Qalereya Redakte Istinadlar Redakte ganja az Hamam Cokek hamam azerb 2019 10 21 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 23 ganjanews az 14 12 2013 Gencenin Cokek Hamami azerb Bahar Fermanli Istifade tarixi 2019 10 23 1 2 3 oxu az 12 02 2018 Azerbaycanin qedim hamamlarinin debdebesi azerb Istifade tarixi 2019 10 23 1 2 news day az 13 09 2018 Azerbaycanin qedim hamamlarinin debdebesi azerb Istifade tarixi 2019 10 23 1 2 3 news milli az 13 09 2013 Cokek hamam da temir berpa isleri davam edir azerb Istifade tarixi 2019 10 23 lent az 27 04 2014 Bir hamamin taleyi azerb Leman Mustafaqizi 2019 10 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 23 Xarici kecidler RedakteCokek Hamam Gence Daslarin YaddasiHemcinin bax RedakteGence Cume mescidi Cavad xan turbesi Vikianbarda Cokek hamam ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Cokek hamam amp oldid 6042439, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.