fbpx
Wikipedia

Çökmə süxurlar

Çökmə süxurlar-maddələrin su mühitində, az-az hallarda havadan və buzlağın fəaliyyəti nəticəsində quruda və ya dənizdəokeanda çökdürülməsi əmələ gəlir. Çökmə süxurlara nümunə olaraq qum, çaydaşı, çınqıl və gil bunlar tikintidə geniş istifadə olunur.Torf, daş kömür, əhəngdaşı və təbaşir kimi çökmə süxurlarda bitki və heyvan qalıqlarından yaranmışdır Su hövzələrində və ya quruda toplanan süxurlar. Ç.s.adətən laylı olub tərkibində bitki və heyvan qalıqları olur.Mənşəyinə görə Ç.s. kimyəvi (daşduz, əhəngdaşı, gips, və s.), orqanogen (daş kömür, torf, mərcan qalıqları) və qırıntı süxurlara bölünür.Kimyəvi və orqanegen çöküntüklər isə quruda çökdürülür və müvafiq olaraq protogen /ilk/ və kontinental süxurlar adlanır.Yer səthinin 75%-i Ç.s.örtür.

Dinamik çökmə süxur kompleksləri, Straxov, 1949 - Yer qabığının həm geniş və həm də məhdud sahələrini əhatə edən ehtizazi hərəkətlərin müxtəlif mərhələlərində əmələ gələn kompleksləridir. Dənizin trans­qressiyasına uyğun gələn ərazinin çökəlməsi bu hərəkətlərin başlanğıcı kimi qəbul edilir; bu mərhələdə transqressiv dinamik kompleksi təşkil edən konqlomerat, qum və alevrolitlər, qismən gillər, humid zonalarda bunlarla assosiasiya təşkil edən Al, Fe, Mn filizləri, fosforitlər, bəzən kömürlər, arid zonalarda isə gipslər toplanır. Ərazinin çökəlməsi başa çatdıqdan sonra hövzənin sərhədləri və dərinliyi az dəyişən stabil mərhələ gəlir. Bu zaman humid zonada əsasən gil, karbonat və silisium süxurları; dənizkənarı paralik (sahiləyaxın) zonada - kömürlər; arid zonada - gil, dolomit və silisiumlu süxurlar, hövzənin kənar hissəsində isə fosforitlər, halogen süxurlar (gips, halitit, kalium duzları) əmələ gəlir. Bütün bu süxurlar stabil kompleks təşkil edir. Qalxma (dənizin reqressiyası) mərhələsində yenidən qırıntılı süxurlar top­lanır. Humid zonalarda bu mərhələ ilə çox qalın kömür yığımları, arid zonalarda isə duzəmələgəlmə əlaqədardır.

Təsnifatı

Çökmə süxurlar üzvi və qeyri-üzvi çökmə süxurlar olaraq iki əsas qrupa bölünür.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Geomorfoloji Terminlərin İzahlı Lüğəti "Elm" Bakı 2012 səh. 54

Mənbə

  • Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press. 2006. 679.

çökmə, süxurlar, maddələrin, mühitində, hallarda, havadan, buzlağın, fəaliyyəti, nəticəsində, quruda, dənizdə, okeanda, çökdürülməsi, əmələ, gəlir, nümunə, olaraq, çaydaşı, çınqıl, bunlar, tikintidə, geniş, istifadə, olunur, torf, daş, kömür, əhəngdaşı, təbaşi. Cokme suxurlar maddelerin su muhitinde az az hallarda havadan ve buzlagin fealiyyeti neticesinde quruda ve ya denizde ve okeanda cokdurulmesi emele gelir Cokme suxurlara numune olaraq qum caydasi cinqil ve gil bunlar tikintide genis istifade olunur Torf das komur ehengdasi ve tebasir kimi cokme suxurlarda bitki ve heyvan qaliqlarindan yaranmisdir Su hovzelerinde ve ya quruda toplanan suxurlar C s adeten layli olub terkibinde bitki ve heyvan qaliqlari olur Menseyine gore C s kimyevi dasduz ehengdasi gips ve s orqanogen das komur torf mercan qaliqlari ve qirinti suxurlara bolunur Kimyevi ve orqanegen cokuntukler ise quruda cokdurulur ve muvafiq olaraq protogen ilk ve kontinental suxurlar adlanir Yer sethinin 75 i C s ortur 1 Dinamik cokme suxur kompleksleri Straxov 1949 Yer qabiginin hem genis ve hem de mehdud sahelerini ehate eden ehtizazi hereketlerin muxtelif merhelelerinde emele gelen kompleksleridir Denizin trans qressiyasina uygun gelen erazinin cokelmesi bu hereketlerin baslangici kimi qebul edilir bu merhelede transqressiv dinamik kompleksi teskil eden konqlomerat qum ve alevrolitler qismen giller humid zonalarda bunlarla assosiasiya teskil eden Al Fe Mn filizleri fosforitler bezen komurler arid zonalarda ise gipsler toplanir Erazinin cokelmesi basa catdiqdan sonra hovzenin serhedleri ve derinliyi az deyisen stabil merhele gelir Bu zaman humid zonada esasen gil karbonat ve silisium suxurlari denizkenari paralik sahileyaxin zonada komurler arid zonada gil dolomit ve silisiumlu suxurlar hovzenin kenar hissesinde ise fosforitler halogen suxurlar gips halitit kalium duzlari emele gelir Butun bu suxurlar stabil kompleks teskil edir Qalxma denizin reqressiyasi merhelesinde yeniden qirintili suxurlar top lanir Humid zonalarda bu merhele ile cox qalin komur yigimlari arid zonalarda ise duzemelegelme elaqedardir Mundericat 1 Tesnifati 2 Hemcinin bax 3 Istinadlar 4 MenbeTesnifati RedakteCokme suxurlar uzvi ve qeyri uzvi cokme suxurlar olaraq iki esas qrupa bolunur Hemcinin bax RedakteCografi komponentler Yer qabigi TransqressiyaIstinadlar Redakte Geomorfoloji Terminlerin Izahli Lugeti Elm Baki 2012 seh 54Menbe RedakteGeologiya terminlerinin izahli lugeti Baki Nafta Press 2006 679 Menbe https az wikipedia org w index php title Cokme suxurlar amp oldid 5607985, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.