Rəng – rəngsiz, qar kimi ağ, qatışıqlarından asılı olaraq boz, sarımtıl, mavi, narıncı, qırmızı, qəhvəyi, qara rənglər alır; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – ayrılma müstəvilərində şüşə, sədəfi, lifli aqreqatlarında – ipəyi; Şəffaflıq – şəffafdan yarımşəffafadək; Sıxlıq – 2,32; Sərtlik – 1,5–2; Vərəqləri əyilgəndir, lakin elastik deyil; Ayrılma – {010} üzrə tam mükəmməl; {100} üzrə orta; Sınıqlar – kristallarda – pilləli, xırdadənəli aqreqatlarda – hamar, çubuqvarı əmələgəlmələrdə – tikanlı; Başqa xassələr – suda 1 hissə gips : 2 hissə su nisbətində hiss olunacaq dərəcədə həll olur; Morfologiya – kristallar: lövhə- və sütunvarı, prizmatik; İkiləşmə: {100} və {101} üzrə tez-tez qaranquş quyruğunu xatırladan təmas ikiləşmələri rast gəlir; nadir hallarda xaç şəkilli qarşılıqlı nüfuzetmə ikiləşməsi qeyd edilir; Mineral aqreqatları: bütöv, dənəvər, sıx, lifli, vərəq- və torpaqvari kütlələr, konkresiyalar, druzalar, "gips-qızılgülü" şəklində kristal bitişikləri, anhidrit, halit və kalsit üzrə psevdomorfozalar, ontoditlər, helektitlər və s. Gips müxtəlifliklikləri: alebastr – incədənəli massiv, bəzən mərmərə bənzər Gips; selenit – parallel-lifli yarımşəffaf Gips; atlas şpat–lifli, ipək parıltılı Gips; poykilit Gips – çoxlu (75%-dək) qum möhtəviləri saxlayan kristallik qumlu Gips.
Mənşəyi və yayılması
Müxtəlif mineraləmələgəlmə proseslərinin məhsuludur. Dəniz hövzələrinin tam tədric olunmamış ayrılmış sahələrində buxarlanma yolu ilə halogenezin başlanğıc mərhələlərində karbonatlardan sonra xemogen-çökmə yolla ilk kristallaşan minerallardan biridir. Müxtəlif çökmə süxurlarda – əhəngdaşları, mergel, gillərdə və b. nazik laycıqlar əmələ gətirir. Gipsin iri yataqlarının böyük əksəriyyətinin formalaşması səthəyaxın zonada (100–150 metrədək) aşağı xarici təzyiq şəraitində ("gips papaqları" və s.) çökmə süxur qatlarında anhidritin hidratlaşması ilə əlaqədardır. Sulfid yataqlarının oksidləşmə zonalarında, müxtəlif süxurların aşınma qabığında sulfat məhlullarının karbonat əmələgəlmələrinə təsiri nəticəsində də kristallaşır. Hidrotermal mənşəli gips adətən sulfid yataqlarında qeyd edilir. Aktiv vulkanizm rayonlarında isti bulaqların, fumarolların və solfatarların çöküntülərində rast gəlir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: anhidrit, kalsit, araqonit, dolomit, kizerit, sərbəst kükürd, kvars, pirit, xalkopirit və b. Mineralın tapıldığı yerlər: Siciliya adası (İtaliya); Qarts (Almaniya); Volqaboyu, Dağıstan, Qərbi Uralyanı (Rusiya); Qaurdağ (Türkmənistan); Saxara səhrası (Şimali Afrika); bir sıra ştatlar (ABŞ) və b. Azərbaycanda gips obyektləri – Yuxarı Ağcakənd, Dəstəgir, Monaşid, Araz, Şahtaxtı, Qarğalıq, Çeildağ yataqları və mineralın çoxsaylı təzahürləri əsasən Kiçik Qafqazın Şimal-Şərq hissəsində, Naxçıvan MR-da və Qobustanda cəmləşmişdir. Gips az miqdarda Abşeron yarımadasında aşkar edilmişdir. Filizçay, Katex, Daşkəsən, Gədəbəy, Çıraqdərə, Toğanalı, Mehmana, Qızılbulaq və başqa filiz yataqlarının oksidləşmə zonalarındakı gips tapıntıları mineraloji baxımdan önəmlidir.
Tətbiqi
Tikinti sənayesi üçün mühüm xammaldır. Həmçinin şüşə, keramika, boya və başqa sənaye sahələrində, metallurgiyada, təbabətdə, dekorativ məqsədlər və s. üçün istifadə edilir.
Xarici keçidlər
THE MINERAL GYPSUM
Mənbə
"Azərbaycan mineralları" // Bakı, "Nafta-Press" nəşriyyatı, 2004
September 04, 2021
gips, mineral, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, gips, gips, caso4, 2h2o, monoklinik, sinqoniya, rast, gəlmə, tezliyi, şkalası, rast, gələn, gips, gips, çöl, gülü, səhra, uzunluğu, mündəricat, xassələri, mənşəyi, yayılması, tətbiqi, xarici, keçidlər, mən. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Gips Gips CaSO4 2H2O monoklinik sinqoniya Rast gelme tezliyi skalasi tez tez rast gelen Gips Gips col gulu Sehra uzunlugu 47 sm Mundericat 1 Xasseleri 2 Menseyi ve yayilmasi 3 Tetbiqi 4 Xarici kecidler 5 MenbeXasseleri RedakteReng rengsiz qar kimi ag qatisiqlarindan asili olaraq boz sarimtil mavi narinci qirmizi qehveyi qara rengler alir Mineralin cizgisinin rengi ag Parilti ayrilma mustevilerinde suse sedefi lifli aqreqatlarinda ipeyi Seffafliq seffafdan yarimseffafadek Sixliq 2 32 Sertlik 1 5 2 Vereqleri eyilgendir lakin elastik deyil Ayrilma 010 uzre tam mukemmel 100 uzre orta Siniqlar kristallarda pilleli xirdadeneli aqreqatlarda hamar cubuqvari emelegelmelerde tikanli Basqa xasseler suda 1 hisse gips 2 hisse su nisbetinde hiss olunacaq derecede hell olur Morfologiya kristallar lovhe ve sutunvari prizmatik Ikilesme 100 ve 101 uzre tez tez qaranqus quyrugunu xatirladan temas ikilesmeleri rast gelir nadir hallarda xac sekilli qarsiliqli nufuzetme ikilesmesi qeyd edilir Mineral aqreqatlari butov denever six lifli vereq ve torpaqvari kutleler konkresiyalar druzalar gips qizilgulu seklinde kristal bitisikleri anhidrit halit ve kalsit uzre psevdomorfozalar ontoditler helektitler ve s Gips muxtelifliklikleri alebastr incedeneli massiv bezen mermere benzer Gips selenit parallel lifli yarimseffaf Gips atlas spat lifli ipek pariltili Gips poykilit Gips coxlu 75 dek qum mohtevileri saxlayan kristallik qumlu Gips Menseyi ve yayilmasi RedakteMuxtelif mineralemelegelme proseslerinin mehsuludur Deniz hovzelerinin tam tedric olunmamis ayrilmis sahelerinde buxarlanma yolu ile halogenezin baslangic merhelelerinde karbonatlardan sonra xemogen cokme yolla ilk kristallasan minerallardan biridir Muxtelif cokme suxurlarda ehengdaslari mergel gillerde ve b nazik layciqlar emele getirir Gipsin iri yataqlarinin boyuk ekseriyyetinin formalasmasi setheyaxin zonada 100 150 metredek asagi xarici tezyiq seraitinde gips papaqlari ve s cokme suxur qatlarinda anhidritin hidratlasmasi ile elaqedardir Sulfid yataqlarinin oksidlesme zonalarinda muxtelif suxurlarin asinma qabiginda sulfat mehlullarinin karbonat emelegelmelerine tesiri neticesinde de kristallasir Hidrotermal menseli gips adeten sulfid yataqlarinda qeyd edilir Aktiv vulkanizm rayonlarinda isti bulaqlarin fumarollarin ve solfatarlarin cokuntulerinde rast gelir Birlikde rast geldiyi minerallar anhidrit kalsit araqonit dolomit kizerit serbest kukurd kvars pirit xalkopirit ve b Mineralin tapildigi yerler Siciliya adasi Italiya Qarts Almaniya Volqaboyu Dagistan Qerbi Uralyani Rusiya Qaurdag Turkmenistan Saxara sehrasi Simali Afrika bir sira statlar ABS ve b Azerbaycanda gips obyektleri Yuxari Agcakend Destegir Monasid Araz Sahtaxti Qargaliq Ceildag yataqlari ve mineralin coxsayli tezahurleri esasen Kicik Qafqazin Simal Serq hissesinde Naxcivan MR da ve Qobustanda cemlesmisdir Gips az miqdarda Abseron yarimadasinda askar edilmisdir Filizcay Katex Daskesen Gedebey Ciraqdere Toganali Mehmana Qizilbulaq ve basqa filiz yataqlarinin oksidlesme zonalarindaki gips tapintilari mineraloji baximdan onemlidir Tetbiqi RedakteTikinti senayesi ucun muhum xammaldir Hemcinin suse keramika boya ve basqa senaye sahelerinde metallurgiyada tebabetde dekorativ meqsedler ve s ucun istifade edilir Xarici kecidler RedakteTHE MINERAL GYPSUMMenbe Redakte Azerbaycan minerallari Baki Nafta Press nesriyyati 2004Menbe https az wikipedia org w index php title Gips mineral amp oldid 5912895, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
