Azərbaycan Mərkəzi Əxzi-Əsgər İdarəsi — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ərazisində hərbi mükəlləfiyyətin təşkilinə məsuliyyət daşıyan orqan.
Yaradılması
| ]Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Parlamenti tərəfindən 1919-cu il mayın 26-da qəbul edilmişdi. Qanunda təsbit olunurdu ki, ölkə ərazisində hərbi mükəlləfiyyətin həyata keçirilməsinə rəhbərlik edən orqan Azərbaycan Mərkəzi Əxzi-əsgər İdarəsidir.
Vəzifələri
| ]Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bu idarəsi aşağıdakı tapşırıqları yerinə yetirməli idi:
- Vətəndaşların hərbi xidmətə çağırılması,
- Onların natural hərbi mükəlləfiyyətlərini (əsasən at və qoşqu vasitələri ilə) yerinə yetirməsinə nəzarət edilməsi,
- Çağırış yaşlı şəxslərin tibbi müayinədən keçirilməsinə nəzarət edilməsi,
- Qəza, şəhər və dairə əxzi-əsgər şöbələrinin işi ilə bağlı şikayətlərə baxılması,
- Həmin şöbələrin fəaliyyəti haqqında hesabatların təhlil edilməsi,
- Hərbi mükəlləfiyyətin yerinə yetirilməsi üçün zəruri olan büdcə layihəsinin hazırlanması,
- Ayrılmış büdcə vəsaitini şöbələr arasında bölüşdürülməsi.
Azərbaycan Mərkəzi Əxzi-əsgər İdarəsinin rəisi daxili işlər nazirinin müavini, üzvləri isə idarənin işlər idarəsinin müdiri, həmçinin hərbi nazirliklə ədliyyə nazirliyinin nümayəndələri olmalı idilər.
Fəaliyyəti
| ]Yerlərdə vətəndaşların hərbi mükəlləfiyyətlərini yerinə yetirmələri ilə qəza, dairə və şəhər əxzi-əsgər şöbələri məşğul olmalı idi. Bu orqanlara aşağıdakı vəzifələr həvalə olunurdu: çağırışçıların siyahısının tərtib edilməsi; çağırışçı siyahılarının yoxlanılması; çağırışçıların qeydiyyatı və xidmətə çağırılanların sayı barədə Mərkəzi Əxzi-əsgər İdarəsinə məlumat verilməsi; çağırışçıların hərbi xidmətə çağırılması; çağırışçıların tibbi müayinəsinin aparılması; çağırışçıların hərbi xidmətə qəbul edilməsi; məsuliyyətə cəlb edilməli olan çağırışçılar haqqında polis orqanlarına məlumat verilməsi; yerlərdə atların və qoşqu vasitələrinin qeydiyyatının aparılması və onların xidmətə cəlb edilməsi; səfərbərlik planlarının hazırlanması; hərbi xidmət zamanı xəsarət almış əsgərlərin tibbi müayinədən keçirilməsi. Qəza, dairə və şəhər əxzi-əsgər şöbəsinin rəisi yerli qəza rəisi və ya daxili işlər naziri tərəfindən təyin edilmiş şəxs ola bilərdi. Hərbi nazirlik tərəfindən ezam edilmiş zabit və kəndlərdən seçilmiş nümayəndələr qəza əxzi-əsgər şöbələrinin üzvü olmalı idilər. Qanuna əsasən, bütün qəza mərkəzlərində qəza əxzi-əsgər şöbələri təsis edilməli idi. Bu şöbələr hərbi nazirliklə razılaşdırıldıqdan sonra daxili işlər nazirliyinin qərarı ilə açılmalı idi. Qəza əxzi-əsgər şöbələri tədriclə açıla bilərdi. Lakin qanuna əsasən, Gəncə, Qazax, Nuxa, Tərtər, Cəbrayıl, Bakı, Göyçay, Salyan, Şamaxı, Zaqatala və Şuşa qəzalarında isə əxzi-əsgər şöbələri dərhal açılmalı idi. Parlamentin "Azərbaycan Respublikasında hərbi mükəlləfiyyətin icrasına rəhbərlik edən təşkilatların yaradılması haqqında qanun"una (1919, 26 may) əsasən, Mərkəzi Əxzi-əsgər İdarəsinin və qəza əxzi-əsgər şöbələrinin fəaliyyəti üçün zəruri olan büdcə təsdiq edilmişdi.
İstinadlar
| ]- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. I cild. Bakı: "Lider". 2004. səh. 357. ISBN .
Həmçinin bax
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Azerbaycan Merkezi Exzi Esger Idaresi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti erazisinde herbi mukellefiyyetin teskiline mesuliyyet dasiyan orqan Yaradilmasi span Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Parlamenti terefinden 1919 cu il mayin 26 da qebul edilmisdi Qanunda tesbit olunurdu ki olke erazisinde herbi mukellefiyyetin heyata kecirilmesine rehberlik eden orqan Azerbaycan Merkezi Exzi esger Idaresidir Vezifeleri span Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin bu idaresi asagidaki tapsiriqlari yerine yetirmeli idi Vetendaslarin herbi xidmete cagirilmasi Onlarin natural herbi mukellefiyyetlerini esasen at ve qosqu vasiteleri ile yerine yetirmesine nezaret edilmesi Cagiris yasli sexslerin tibbi muayineden kecirilmesine nezaret edilmesi Qeza seher ve daire exzi esger sobelerinin isi ile bagli sikayetlere baxilmasi Hemin sobelerin fealiyyeti haqqinda hesabatlarin tehlil edilmesi Herbi mukellefiyyetin yerine yetirilmesi ucun zeruri olan budce layihesinin hazirlanmasi Ayrilmis budce vesaitini sobeler arasinda bolusdurulmesi Azerbaycan Merkezi Exzi esger Idaresinin reisi daxili isler nazirinin muavini uzvleri ise idarenin isler idaresinin mudiri hemcinin herbi nazirlikle edliyye nazirliyinin numayendeleri olmali idiler Fealiyyeti span Yerlerde vetendaslarin herbi mukellefiyyetlerini yerine yetirmeleri ile qeza daire ve seher exzi esger sobeleri mesgul olmali idi Bu orqanlara asagidaki vezifeler hevale olunurdu cagiriscilarin siyahisinin tertib edilmesi cagirisci siyahilarinin yoxlanilmasi cagiriscilarin qeydiyyati ve xidmete cagirilanlarin sayi barede Merkezi Exzi esger Idaresine melumat verilmesi cagiriscilarin herbi xidmete cagirilmasi cagiriscilarin tibbi muayinesinin aparilmasi cagiriscilarin herbi xidmete qebul edilmesi mesuliyyete celb edilmeli olan cagiriscilar haqqinda polis orqanlarina melumat verilmesi yerlerde atlarin ve qosqu vasitelerinin qeydiyyatinin aparilmasi ve onlarin xidmete celb edilmesi seferberlik planlarinin hazirlanmasi herbi xidmet zamani xesaret almis esgerlerin tibbi muayineden kecirilmesi Qeza daire ve seher exzi esger sobesinin reisi yerli qeza reisi ve ya daxili isler naziri terefinden teyin edilmis sexs ola bilerdi Herbi nazirlik terefinden ezam edilmis zabit ve kendlerden secilmis numayendeler qeza exzi esger sobelerinin uzvu olmali idiler Qanuna esasen butun qeza merkezlerinde qeza exzi esger sobeleri tesis edilmeli idi Bu sobeler herbi nazirlikle razilasdirildiqdan sonra daxili isler nazirliyinin qerari ile acilmali idi Qeza exzi esger sobeleri tedricle acila bilerdi Lakin qanuna esasen Gence Qazax Nuxa Terter Cebrayil Baki Goycay Salyan Samaxi Zaqatala ve Susa qezalarinda ise exzi esger sobeleri derhal acilmali idi Parlamentin Azerbaycan Respublikasinda herbi mukellefiyyetin icrasina rehberlik eden teskilatlarin yaradilmasi haqqinda qanun una 1919 26 may esasen Merkezi Exzi esger Idaresinin ve qeza exzi esger sobelerinin fealiyyeti ucun zeruri olan budce tesdiq edilmisdi Istinadlar span Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I cild Baki Lider 2004 seh 357 ISBN 9952 417 14 2 Hemcinin bax span Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Milli Ordusu Exzi Esger teskilatlarinin yaradilmasi haqqinda qanun Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Kateqoriyalar Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin ordusuAzerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin dovlet qurumlari
