Dövlət formaları — ərazi quruluşu, prinsipləri, dövlət orqanlarının formalaşması və qarşılıqlı fəaliyyət üsulları, habelə hakimiyyətin həyata keçirilməsi metodları, müəyyən bir dövlət siyasətinin həyata keçirilməsini təmin edən bir quruluş, dövlətin daxili quruluşunun müəyyən bir modelidir.
Xarici xüsusiyyətlərin bu dəsti bir vəziyyəti digərindən fərqləndirməyə imkan verir. Dövlətçiliyin müxtəlif formaları, siyasi, iqtisadi, tarixi daxil olmaqla müxtəlif amillərin vəziyyətinə təsirindən qaynaqlanır. Aralarında əsas olanlar bunlardır:
- milli dövlətlərin inkişafının tarixi ənənələri;
- milli dövlətçiliyin formalaşmasının tarixi xüsusiyyətləri;
- dövlətdəki sosial qüvvələrin real tarazlığı;
- dövlət əhalisinin milli tərkibi;
- Xarici təcrübə;
- yaşayış standartları;
- keçmiş metropolların əvvəllər onlardan asılı olan ərazilərdə dövlət forması seçiminə təsir dərəcəsi;
- dünya birliyinin rolu
Dövlətin forması bu və ya digər şəkildə dövlətin qarşısında duran vəzifələrdən və yerinə yetirdiyi funksiyaların xüsusiyyətindən asılıdır.
Dövlət formalarının elementləri
| ]Dövlətin formalarının elementləri:
- İdarəetmə forması — dövlət hakimiyyətinin ən yüksək orqanlarının təşkilat sistemi, onların formalaşma qaydası, səriştəsi, bir-biri ilə və əhali ilə əlaqəsi (ən qədim element: Qədim Yunanıstanda alimlər tərəfindən seçilməyə başlandı);
- Dövlət quruluşunun forması — dövlətin ərazi təşkili sistemidir (XVII–XVIII əsrlərdən bəri fəal şəkildə öyrənilmişdir);
- Dövlət (siyasi) rejim — dövlət hakimiyyətini həyata keçirmə metodları (elm yalnız XX əsrin əvvəllərində diqqət çəkməyə başladı).
Dövlət formalarının tipologiyası
| ]Dövlətin monokratik forması
| ]Dövlət hakimiyyətinin təşkili avtokratiya prinsipinə əsaslanır. Dövlət hakimiyyəti ya bir nəfərin (Oman Sultanlığındakı teokratik monarxın), ya da bir dövlət orqanının (BƏƏ federasiyasının yeddi hissəsinin Əmirlər Ali Şurası) ya da müəyyən bir növ dövlət orqanlarının əlində cəmləşir (Almaniyadakı nasist rejimi və İtaliyanın faşist rejimi, 1979-cu ilə qədər Uqandadakı İdi Amin rejimi). Belə bir dövlət gücü qapalı bir totalitar sistem ilə xarakterizə olunur, hakimiyyət maraqlı qrupların ona təzyiq göstərməsi üçün bağlıdır, xüsusən də bu cür cəhdlər ağır repressiyalarla qarşılaşa bilər. Dövlətdə ideoloji monizm, təkpartiyalı sistem mövcuddur və ya bir lider partiyanın əvəzolunmazlığı prinsipi qəbul edilmişdir.
Həmçinin bax
| ]İstinadlar
| ]- Теория государства и права / Под ред. Пиголкина А. С. — Изд-во: Городец, 2003. — С. 42.
- Мелехин А. В. Теория государства и права: учеб. / А. В. Мелехин. — М : Маркет ДС, 2007. — С. 154.
Ədəbiyyat
| ]- Чиркин, В. Е. Государствоведение: Учебник / В. Е. Чиркин. — М : Юристъ, 2000. — 384 с. —
- Морозова, Л. А. Теория государства и права — М.: Изд. Эксмо, — 2009 г. —
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Dovlet formalari erazi qurulusu prinsipleri dovlet orqanlarinin formalasmasi ve qarsiliqli fealiyyet usullari habele hakimiyyetin heyata kecirilmesi metodlari mueyyen bir dovlet siyasetinin heyata kecirilmesini temin eden bir qurulus dovletin daxili qurulusunun mueyyen bir modelidir Xarici xususiyyetlerin bu desti bir veziyyeti digerinden ferqlendirmeye imkan verir Dovletciliyin muxtelif formalari siyasi iqtisadi tarixi daxil olmaqla muxtelif amillerin veziyyetine tesirinden qaynaqlanir Aralarinda esas olanlar bunlardir milli dovletlerin inkisafinin tarixi eneneleri milli dovletciliyin formalasmasinin tarixi xususiyyetleri dovletdeki sosial quvvelerin real tarazligi dovlet ehalisinin milli terkibi Xarici tecrube yasayis standartlari kecmis metropollarin evveller onlardan asili olan erazilerde dovlet formasi secimine tesir derecesi dunya birliyinin rolu Dovletin formasi bu ve ya diger sekilde dovletin qarsisinda duran vezifelerden ve yerine yetirdiyi funksiyalarin xususiyyetinden asilidir Dovlet formalarinin elementleri span Dovletin formalarinin elementleri Idareetme formasi dovlet hakimiyyetinin en yuksek orqanlarinin teskilat sistemi onlarin formalasma qaydasi seristesi bir biri ile ve ehali ile elaqesi en qedim element Qedim Yunanistanda alimler terefinden secilmeye baslandi Dovlet qurulusunun formasi dovletin erazi teskili sistemidir XVII XVIII esrlerden beri feal sekilde oyrenilmisdir Dovlet siyasi rejim dovlet hakimiyyetini heyata kecirme metodlari elm yalniz XX esrin evvellerinde diqqet cekmeye basladi Dovlet formalarinin tipologiyasi span Dovletin monokratik formasi span Dovlet hakimiyyetinin teskili avtokratiya prinsipine esaslanir Dovlet hakimiyyeti ya bir neferin Oman Sultanligindaki teokratik monarxin ya da bir dovlet orqaninin BEE federasiyasinin yeddi hissesinin Emirler Ali Surasi ya da mueyyen bir nov dovlet orqanlarinin elinde cemlesir Almaniyadaki nasist rejimi ve Italiyanin fasist rejimi 1979 cu ile qeder Uqandadaki Idi Amin rejimi Bele bir dovlet gucu qapali bir totalitar sistem ile xarakterize olunur hakimiyyet maraqli qruplarin ona tezyiq gostermesi ucun baglidir xususen de bu cur cehdler agir repressiyalarla qarsilasa biler Dovletde ideoloji monizm tekpartiyali sistem movcuddur ve ya bir lider partiyanin evezolunmazligi prinsipi qebul edilmisdir Hemcinin bax span Siyasi rejimIstinadlar span Teoriya gosudarstva i prava Pod red Pigolkina A S Izd vo Gorodec 2003 S 42 Melehin A V Teoriya gosudarstva i prava ucheb A V Melehin M Market DS 2007 S 154 Edebiyyat span Chirkin V E Gosudarstvovedenie Uchebnik V E Chirkin M Yurist 2000 384 s ISBN 5 7975 0321 2 Morozova L A Teoriya gosudarstva i prava M Izd Eksmo 2009 g ISBN 978 5 699 25310 4Dovlet ve huquq nezeriyyesiDovlet nezeriyyesiDovlet Siyasi hakimiyyet Qanunverici hakimiyyet Icraedici hakimiyyet Mehkeme hakimiyyeti Dovlet formalari Idareetme formalari Dovlet qurulusu Siyasi rejim Dovletin funksiyasi Dovlet mexanizmi Dovletin tipologiyasi Siyasi sistemHuquq nezeriyyesiIctimaiyyetle elaqelerin tenzimleyicileri Huquq Huququn mahiyyeti Huququn menbeyi Huquq normasi Qanunvericilik Normativ huquqi akt Normativ aktlarin sistemlesdirilmesi Huquqi sened Huquqi faktlar Huquqi munaqise Huquqi mesuliyyet Qanunauygunluq Huquqi nihilizm Huquqi sistemHuquqi institutlarInsan huquqlari Huquqi dovlet Hakimiyyet bolgusu Vetendas cemiyyetiMuselman Ivrit Kateqoriyalar Inzibati vahid novleriPolitologiya terminologiyasiSiyasi cografiyaGizli kateqoriya ISBN sehrli kecidlerinin istifade olundugu sehifeler
