Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Bu məqalə . |
 | Bu məqalə ünsiyyət vasitəsi olan dil haqqındadır. Digər mənalar üçün Dil (dəqiqləşdirmə) səhifəsinə baxın. |
Dil — ancaq insanlara aid olan, özündə məzmun və eyni tip səslənmə (yazılış) qaydaları daşıyan şərti sistem.
O, yalnız ünsiyyət vasitəsi deyil, dünya haqqında təsəvvür yaradan təbii intellektual sistemdir. Hər bir dil ayrılıqda dünya haqqında bilik, dünyanı görmək və anlamaq üçün vasitədir.
Dilləri linqvistika öyrənir. Dildə şərti işarələr semiotikanın predmetidir. Dilin insan təfəkkürünə və fəaliyyətinə təsirini psixolinqvistika tədqiq edir.
Tipologiya
- linqvistikanın predmeti olan insan dilləri :
- ,
- , məsələn, (esperanto),
- karlar üçün jest dili,
- formal dillər
- ,məsələn ,
- Heyvanların ünsiyyət dili.
Dillər haqqında ümumi məlumat
Hazırda Yer üzündə 7000-ə yaxın dil mövcuddur. Dünyanın yeddi dili dünya dilləri hesab olunur: ingilis dili, ispan dili, ərəb dili, rus dili, fransız dili, alman dili, portuqal dili
Alimlərin fikrinə görə, son 100 il ərzində 3000-dən 6000-ə qədər dili ölüm təhlükəsi gözləyir. Dilin saxlanması üçün həmin dildə ən azı 100 min insan danışmalıdır.
Yer üzündə əhalinin 80%-i 7000 dildən yalnız 80 dili bilir. Qalan dillərdə əhalinin 20%-i danışır. 3,5 min dil əhalinin 0,2%-nə aiddir
Altay dilləri
Ural dilləri
Hind-Avropa dilləri
Avrasiya Dil Ailəsi
Qafqaz dilləri
Paleoasiya Dil Ailəsi
Ölü dillər
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2022-04-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-10-09.
- . 2011-07-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-10-09.
Xarici keçidlər
- Rusiya tərəfdən qəribə təklif
- "Dil və təfəkkür fəlsəfi problem kimi" M. Mirzəliyeva 2016-03-05 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Şirəliyev M. Azərbaycan dialektologiyasının əsasları. B., 1962;
- Dəmirçizadə Ə. Azərbaycan dilinin üslubiyyatı. B., 1968;
- Axundov A. Azərbaycan dilinin tarixi fonetikası. B., 1973;
- Dəmirçizadə Ə. Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi. B., 1979, 1-ci hissə; Müasir Azərbaycan dili. 3 cilddə. B., 1978–1981, 1–3-cü c.;
- Qasımov M. Azərbaycan dili terminologiyasının əsasları. B., 1983;
- Əlizadə A. Azərbaycan ədəbi dilinin elmi üslubu (1901–1920-ci illər). B., 1997;
- Heydər Əliyev dil haqqında və Heydər Əliyevin dili. /Red. B . N ə b i y e v. B., 1998;
- Seyidov Y. Azərbaycan dilinin qrammatikası. B., 2000;
- Aslanov V. Azərbaycan ədəbi dilinin tarixinə dair. B., 2002;
- Qurbanov A. Müasir Azərbaycan ədəbi dili. 2 cilddə. B., 2003, c. 1; Axundov A. Dil və ədəbiyyat. 2 cilddə. B., 2003.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Bu meqale unsiyyet vasitesi olan dil haqqindadir Diger menalar ucun Dil deqiqlesdirme sehifesine baxin Dil ancaq insanlara aid olan ozunde mezmun ve eyni tip seslenme yazilis qaydalari dasiyan serti sistem Mixi yazi taninan en qedimi yazi novlerinden biridir Dilin yaziya gecmesinden evvel bu yazilarin tarixinden hetta minlerce il evvel de danisildigi qebul edilir O yalniz unsiyyet vasitesi deyil dunya haqqinda tesevvur yaradan tebii intellektual sistemdir Her bir dil ayriliqda dunya haqqinda bilik dunyani gormek ve anlamaq ucun vasitedir Dilleri linqvistika oyrenir Dilde serti isareler semiotikanin predmetidir Dilin insan tefekkurune ve fealiyyetine tesirini psixolinqvistika tedqiq edir Tipologiyalinqvistikanin predmeti olan insan dilleri meselen esperanto karlar ucun jest dili formal diller meselen Heyvanlarin unsiyyet dili Diller haqqinda umumi melumatHazirda Yer uzunde 7000 e yaxin dil movcuddur Dunyanin yeddi dili dunya dilleri hesab olunur ingilis dili ispan dili ereb dili rus dili fransiz dili alman dili portuqal dili Alimlerin fikrine gore son 100 il erzinde 3000 den 6000 e qeder dili olum tehlukesi gozleyir Dilin saxlanmasi ucun hemin dilde en azi 100 min insan danismalidir Yer uzunde ehalinin 80 i 7000 dilden yalniz 80 dili bilir Qalan dillerde ehalinin 20 i danisir 3 5 min dil ehalinin 0 2 ne aiddirAltay dilleriTurk dilleri Tunqus mancur dilleriUral dilleriHind Avropa dilleriGerman dilleri Roman dilleri Slavyan dilleri Iran dil qrupu Hind ari dilleri Kelt dilleri Italik dilleri Yunan dilleri Paleobalkan dilleriAvrasiya Dil AilesiQafqaz dilleriAbxaz adiq dilleriPaleoasiya Dil AilesiOlu dillerLatin dili Sanskrit dili Assuriya diliIstinadlar Arxivlenmis suret 2022 04 17 tarixinde Istifade tarixi 2008 10 09 2011 07 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 10 09 Xarici kecidlerVikianbarda Dil ile elaqeli mediafayllar var Rusiya terefden qeribe teklif Dil ve tefekkur felsefi problem kimi M Mirzeliyeva 2016 03 05 at the Wayback MachineHemcinin baxDil anatomiya EdebiyyatSireliyev M Azerbaycan dialektologiyasinin esaslari B 1962 Demircizade E Azerbaycan dilinin uslubiyyati B 1968 Axundov A Azerbaycan dilinin tarixi fonetikasi B 1973 Demircizade E Azerbaycan edebi dilinin tarixi B 1979 1 ci hisse Muasir Azerbaycan dili 3 cildde B 1978 1981 1 3 cu c Qasimov M Azerbaycan dili terminologiyasinin esaslari B 1983 Elizade A Azerbaycan edebi dilinin elmi uslubu 1901 1920 ci iller B 1997 Heyder Eliyev dil haqqinda ve Heyder Eliyevin dili Red B N e b i y e v B 1998 Seyidov Y Azerbaycan dilinin qrammatikasi B 2000 Aslanov V Azerbaycan edebi dilinin tarixine dair B 2002 Qurbanov A Muasir Azerbaycan edebi dili 2 cildde B 2003 c 1 Axundov A Dil ve edebiyyat 2 cildde B 2003