Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Zurvanizm — Zurvana ibadətə əsaslanan qədim din. Zurvanizm əsasən Azərbaycan, İran, Mesopotamiya və qismən də Orta Asiyada yayılmışdır.
Zurvana sitayiş İranın qərb vilayətlərində artıq e.ə. VI əsrin başlanğıcından təsdiqlənir. Burada onu zamanın androgin (kişi-qadın təbiətli) tanrı kimi tanıyırdılar. Zurvan Elam dilində tərtib olunmuş sənədlərindən də məlumdur. Bu sənədlərdə Zurvan (Zervan, Zarvan, Zrvan) Turma adlandırılır. Lakin ehtimal etməyə bəzi əsaslar vardır ki, bu, əbədi zaman və tale allahına sitayiş e.ə. I minilliyin başlanğıcına aid olan Luristan tunclarında da təsdiqlənmişdir.
Zurvanizmin ali tanrısı olan Zurvan əbədi mövcud olan Sonsuz Zaman kimi düşünülürdü. Mifdə Zurvan androgin (kişi-qadın, iki-cinsli) şəkildə təsvir edilir. O, Əhriman və Ormaz adlanan əkizləri dünyaya gətirmişdir. Bundahişnə görə, Zurvan "hər iki yaranışdan - Xeyir və Şərdən qüdrətlidir". Zurvanizmin bəzi təsəvvürləri "Avesta"ya daxil olmuşdur. Ola bilər ki, hələ Sasanilər dövründə zərdüştiliyin bidətçi təriqətlərindən biri olan zurvanizmdə ən qədim, Avestayaqədərki dövrlərin ünsürləri mühafizə edilirdi. Hətta ehtimal etmək olar ki, zurvanizm monoteizmə meyilli və yaxud artıq hətta monoteist təlim idi.
Zurvanizm, ümumiyyətlə, Avesta təlimləri kimi iudaizmin, erkən xristianlığın və qnostisizmin inkişafına böyük təsir göstərmişdir.
İstinadlar
- Грантовский Э.А. Зерванизм. Философская энциклопедия, т. 2, М., 1962
 | Din ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zurvanizm Zurvana ibadete esaslanan qedim din Zurvanizm esasen Azerbaycan Iran Mesopotamiya ve qismen de Orta Asiyada yayilmisdir Zurvana sitayis Iranin qerb vilayetlerinde artiq e e VI esrin baslangicindan tesdiqlenir Burada onu zamanin androgin kisi qadin tebietli tanri kimi taniyirdilar Zurvan Elam dilinde tertib olunmus senedlerinden de melumdur Bu senedlerde Zurvan Zervan Zarvan Zrvan Turma adlandirilir Lakin ehtimal etmeye bezi esaslar vardir ki bu ebedi zaman ve tale allahina sitayis e e I minilliyin baslangicina aid olan Luristan tunclarinda da tesdiqlenmisdir Zurvanizmin ali tanrisi olan Zurvan ebedi movcud olan Sonsuz Zaman kimi dusunulurdu Mifde Zurvan androgin kisi qadin iki cinsli sekilde tesvir edilir O Ehriman ve Ormaz adlanan ekizleri dunyaya getirmisdir Bundahisne gore Zurvan her iki yaranisdan Xeyir ve Serden qudretlidir Zurvanizmin bezi tesevvurleri Avesta ya daxil olmusdur Ola biler ki hele Sasaniler dovrunde zerdustiliyin bidetci teriqetlerinden biri olan zurvanizmde en qedim Avestayaqederki dovrlerin unsurleri muhafize edilirdi Hetta ehtimal etmek olar ki zurvanizm monoteizme meyilli ve yaxud artiq hetta monoteist telim idi Zurvanizm umumiyyetle Avesta telimleri kimi iudaizmin erken xristianligin ve qnostisizmin inkisafina boyuk tesir gostermisdir IstinadlarGrantovskij E A Zervanizm Filosofskaya enciklopediya t 2 M 1962 Din ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin