fbpx
Wikipedia

Yusif ibn Əbu Sac

Yusif ibn Əbu Sac Divdad — bütün Azərbaycan torpaqlarını ilk dəfə vahid müstəqil dövlət çərçivəsində birləşdirən ilk hökmdar.

Əbül Qasim Yusif ibn Əbu Sac
Regent Subuk (919 — 922)
Sələfi Divdad ibn Məhəmməd
Xələfi Əbül-Müsafir Fəth
Şəxsi məlumatlar
Doğum yeri
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Kufə
Sülalə Sacilər
Atası Əbu Sac Divdad
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Əbu Sac Divdadın oğlu idi. Hakimiyyətə 901-ci ildə qardaşı oğlu Divdad ibn Məhəmmədi devirərək gəlmişdir. Marağanın divarlarını sökdürərək paytaxtı Ərdəbilə köçürən Yusif, I Smbatın xilafətin birbaşa vassalı olma təklifini eşitdi və onu hüzuruna çağırdı, lakin Smbat bundan imtina etdi. Bir neçə döyüşdən sonra 903-cü ildə Smbat onun vassalı olmağı qəbul etdi.

Ermənilərlə münasibətlər

908-ci ildə xilafətlə arası pozulan Yusif xəlifənin Smbatla aranı yaxşılaşdırmasına qəzəblənərək, digər erməni hakimi Vaspurakan hakimi I Gagiklə birlikdə NaxçıvanSüniki ələ keçirdi. 910-cu ildə Smbatın oğulları gələcək hökmdar II Aşot və qardaşı Muşel Baqratuninin komandanlıq etdiyi orduları ağır məğlubiyyətə uğradaraq hər iki oğlunu əsir aldı. Muşel zəhər içirilərək edam olundu. 913-cü ildə Yusif Smbatı qalalardan birində tələyə salaraq təslim olmağa məcbur etdi və 1 il həbsdə saxladı. Bu arada Smbatın oğlu Aşot Əlincə qalasını ələ keçirmiş və orda müdafiə olunmağa başlamışdı. Yusif Smbatı həbsdən çıxararaq Aşotun gözünün qabağında, qalanın ətəklərində onu edam etdi. Yusif Aşotla müharibəni davam etdirmək istəsə də xilafətlə yaranan yeni problemlər ucbatından 917-ci ildə onunla sülh bağladı və Aşot Yusifin vassalı olmağı qəbul etdi.

Gürcülərlə münasibətlər

914-cü ildə Yusif Gürcüstanı işğala başladı. Kaxetiya knyazı I Kvirike təslim oldu, oradan KaxetiyaSamtsxe-Cavaxeti bölgələrini işğal etdi, Kuvel qalasının komandanı Qobronu edam edərək Azərbaycana geri döndü.

Xilafətlə münasibətlər

917-ci ildə Samanilərə qarşı müharibəyə başlayan Yusif Zəncan, Əbhər, QəzvinRey şəhərlərini ələ keçirdi. Xəlifə buna qəzəbləndi və ona qarşı ordu göndərdi, ilk savaşı qələbə ilə bitirən Yusif, ikinci ordunun gəlişi ilə Ərdəbilə çəkildi. Həmin il Əbdülmalik ibn Haşim Dərbənddən onun yanına gələrək kömək istədi, bundan sonra 919-cu ilin iyul ayında Xilafət ordusuna məğlub olan Yusif qardaşı oğlu Əbül-Müsafir Fəthlə birlikdə 3 illiyinə həbs olundu. Bu illər ərzində Azərbaycanı onun qulamı Subuk idarə etdi. 922-ci ildə həbsdən çıxan Yusif ReyHəmədanı yenidən ələ keçirdi.

Ölümü

Bu dövrdə islamın müqəddəs şəhərlərinə qarşı böyük təhlükə yaranmışdı. Ərəbistanda, Bəhreyn ərazisində qərmətilər adı ilə tanınan təriqət meydana gəlmiş və qərmətilər islamın müqəddəs şəhərləri və ziyarətgahlarına hücum etməyə başlamışdılar. Onlar xəlifənin qoşunlarını məğlubiyyətə uğradırlar. Yusif bilirdi ki, bir zamanlar onun atası və böyük qardaşı Məkkə və Mədinə şəhərlərinin təhlükəsizliyini təmin etmişlər. Odur ki, qərməti hücumu təhlükəsi yarananda o öz qoşunlarının bir qismi ilə cənuba doğru yürüş edir.926-cı ildə Qərmətilərə döyüşə göndərilən Yusif 8 dekabr 927-ci ildə Kufə yaxınlığında məğlub edilərək həbs olundu. Abbasi ordusu onu azad etmək üçün hücum etsə də məğlub oldu və Yusif 928-ci ilin yanvarında edam olundu. 929-cu ildən başlayaraq Sacilər dövlətini qulamlar arasından çıxan sərkərdələr idarə etməyə başlayır

İstinadlar

  1. Tarix. — Azərbaycan 7–ci əsrin ortaları – 13–cü əsrin əvvəllərində, səhifə 200. // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. 25 cilddə. Məsul katib akademik T. M. Nağıyev. "Azərbaycan" cildi. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə. ISBN 9789952441017
  2. Minorsky, Vladimir, "Tiflis", in: M. Th. Houtsma, E. van Donzel (1993), E. J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936, p. 754. Brill, ISBN 90-04-08265-4.
  3. Iranica - Bənu Sac

yusif, əbu, divdad, bütün, azərbaycan, torpaqlarını, dəfə, vahid, müstəqil, dövlət, çərçivəsində, birləşdirən, hökmdar, əbül, qasim, sacilərin, afşinioktyabr, 928regent, subuk, sələfi, divdad, məhəmmədxələfi, əbül, müsafir, fəthşəxsi, məlumatlardoğum, yeri, ir. Yusif ibn Ebu Sac Divdad butun Azerbaycan torpaqlarini ilk defe vahid musteqil dovlet cercivesinde birlesdiren ilk hokmdar 1 Ebul Qasim Yusif ibn Ebu SacSacilerin III afsiniOktyabr 901 928Regent Subuk 919 922 Selefi Divdad ibn MehemmedXelefi Ebul Musafir FethSexsi melumatlarDogum yeri IranVefat tarixi 928Vefat yeri KufeSulale SacilerAtasi Ebu Sac Divdad Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Ermenilerle munasibetler 3 Gurculerle munasibetler 4 Xilafetle munasibetler 5 Olumu 6 IstinadlarHeyati RedakteEbu Sac Divdadin oglu idi Hakimiyyete 901 ci ilde qardasi oglu Divdad ibn Mehemmedi devirerek gelmisdir Maraganin divarlarini sokdurerek paytaxti Erdebile kocuren Yusif I Smbatin xilafetin birbasa vassali olma teklifini esitdi ve onu huzuruna cagirdi lakin Smbat bundan imtina etdi Bir nece doyusden sonra 903 cu ilde Smbat onun vassali olmagi qebul etdi Ermenilerle munasibetler Redakte908 ci ilde xilafetle arasi pozulan Yusif xelifenin Smbatla arani yaxsilasdirmasina qezeblenerek diger ermeni hakimi Vaspurakan hakimi I Gagikle birlikde Naxcivan ve Suniki ele kecirdi 910 cu ilde Smbatin ogullari gelecek hokmdar II Asot ve qardasi Musel Baqratuninin komandanliq etdiyi ordulari agir meglubiyyete ugradaraq her iki oglunu esir aldi Musel zeher icirilerek edam olundu 913 cu ilde Yusif Smbati qalalardan birinde teleye salaraq teslim olmaga mecbur etdi ve 1 il hebsde saxladi Bu arada Smbatin oglu Asot Elince qalasini ele kecirmis ve orda mudafie olunmaga baslamisdi Yusif Smbati hebsden cixararaq Asotun gozunun qabaginda qalanin eteklerinde onu edam etdi Yusif Asotla muharibeni davam etdirmek istese de xilafetle yaranan yeni problemler ucbatindan 917 ci ilde onunla sulh bagladi ve Asot Yusifin vassali olmagi qebul etdi Gurculerle munasibetler Redakte914 cu ilde Yusif Gurcustani isgala basladi Kaxetiya knyazi I Kvirike teslim oldu oradan Kaxetiya ve Samtsxe Cavaxeti bolgelerini isgal etdi Kuvel qalasinin komandani Qobronu edam ederek Azerbaycana geri dondu 2 Xilafetle munasibetler Redakte917 ci ilde Samanilere qarsi muharibeye baslayan Yusif Zencan Ebher Qezvin ve Rey seherlerini ele kecirdi Xelife buna qezeblendi ve ona qarsi ordu gonderdi ilk savasi qelebe ile bitiren Yusif ikinci ordunun gelisi ile Erdebile cekildi Hemin il Ebdulmalik ibn Hasim Derbendden onun yanina gelerek komek istedi bundan sonra 919 cu ilin iyul ayinda Xilafet ordusuna meglub olan Yusif qardasi oglu Ebul Musafir Fethle birlikde 3 illiyine hebs olundu Bu iller erzinde Azerbaycani onun qulami Subuk idare etdi 922 ci ilde hebsden cixan Yusif Rey ve Hemedani yeniden ele kecirdi Olumu RedakteBu dovrde islamin muqeddes seherlerine qarsi boyuk tehluke yaranmisdi Erebistanda Behreyn erazisinde qermetiler adi ile taninan teriqet meydana gelmis ve qermetiler islamin muqeddes seherleri ve ziyaretgahlarina hucum etmeye baslamisdilar Onlar xelifenin qosunlarini meglubiyyete ugradirlar Yusif bilirdi ki bir zamanlar onun atasi ve boyuk qardasi Mekke ve Medine seherlerinin tehlukesizliyini temin etmisler Odur ki qermeti hucumu tehlukesi yarananda o oz qosunlarinin bir qismi ile cenuba dogru yurus edir 926 ci ilde Qermetilere doyuse gonderilen Yusif 8 dekabr 927 ci ilde Kufe yaxinliginda meglub edilerek hebs olundu Abbasi ordusu onu azad etmek ucun hucum etse de meglub oldu ve Yusif 928 ci ilin yanvarinda edam olundu 929 cu ilden baslayaraq Saciler dovletini qulamlar arasindan cixan serkerdeler idare etmeye baslayir 3 Istinadlar Redakte Tarix Azerbaycan 7 ci esrin ortalari 13 cu esrin evvellerinde sehife 200 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde Mesul katib akademik T M Nagiyev Azerbaycan cildi Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2007 884 sehife ISBN 9789952441017Orijinal metn azerb Saciler sulalesinin en gorkemli numayendesi butun Azerbaycan torpaqlarini ilk defe vahid musteqil dovlet cercivesinde birlesdire bilmis Yusif ibn Ebu s Sac olmusdur Minorsky Vladimir Tiflis in M Th Houtsma E van Donzel 1993 E J Brill s First Encyclopaedia of Islam 1913 1936 p 754 Brill ISBN 90 04 08265 4 Iranica Benu SacMenbe https az wikipedia org w index php title Yusif ibn Ebu Sac amp oldid 5513316, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.