Yusif Məhəmməd Təbib (XV əsrin sonu - XVI əsrin əvvəli) - mənşəcə Azərbaycan türklərindən olan məşhur alim, təbib.
YUSİF MƏHƏMMƏD TƏBİB
Yusifi Məhəmməd ibn Yusif Təbib
Haqqında
XV əsrin sonu - XVI əsrin əvvəlində yaşamış məşhur təbib Yusifi Məhəmməd ibn Yusif haqqında məlumatlara Azərbaycanda təbabət tarixinin ilk tədqiqatçısı İ. K. Əfəndiyevin araşdırmalarında rast gəlinir. Yusif Təbib haqqında bioqrafik məlumatlar olmadığından araşdırıcı onun əsərlərinin təhlili ilə kifayətlənmişdir.
Yusifi Məhəmməd ibn Yusif Təbibdən bizə onun təbabətə dair bir neçə əsəri gəlib çatmışdır. Bu əsərlərdən ən erkən yazılanı 1513-cü ildə bitirdiyi və Şah İsmayıl Xətaiyə həsr etdiyi "Came ül-Fəvaid"dir. Bu əsər görünür, yadda yaxşı qalmaqdan ötrü nəzmlə yazılmışdır. Buradan da belə bir ehtimal irəli sürülür ki, əsər o zaman mövcud olmuş çoxsaylı tibb təhsil mərkəzlərinin tələbələri üçün nəzərdə tutulub.
Kitab iki fəsildən ibarətdir. Birinci fəsildə xəstəliklərin simptomologiyası, bunların qarşısını almaq vasitələri və həmin vasitələrin hazırlanması metodları nəzərdən keçirilir. İkinci fəsil heyvani və bitki əsaslı qida maddələrinin insan orqanizmi üçün faydalılığı haqqındadır. Üçüncü fəsildə insan gigiyenasının əhəmiyyəti, rahatlığın və hərəkətin sağlamlıq üçün faydası məsələləri üzərində dayanılır. Dördüncü fəsildə insanın cəmiyyətdəki davranışından danışılır. Beşinci fəsildə məşhur fəlsəfi risalə olan "Töhfətül-Müluk" əsərindən bəhs edən müəllif altıncı fəsildə mafirfinin müalicəvi əhəmiyyətindən danışır. Yeddinci fəsildə reseptlərin yazılma qaydaları göstərilir. Səkkizinci fəsil bir sıra müalicə vasitələrinin təsir gücündən, doqquzuncu şəxsi gigiyena qaydalarından bəhs edir. Onuncu fəsil zərərli vərdişlər və onlardan can qurtarmaq haqqındadır. Sonuncu fəsildə insanın halının ulduzların yerdəyişməsindən asılılığı göstərilir.
Yusifi Məhəmməd öz təbiblik fəaliyyətinin əsasında əks təsir prinsipini qoyur: "Hər bir xəstəlik onun əksi olan halla aradan qaldırıla bilir." O habelə xəstəliklərin profilaktikası probleminə də toxunur: "Hər şeydən əvvəl hamıya başa salmaq lazımdır ki, sağlamlığın qorunması ən əsas məsələdir və buna necə çatmaq olar." Xəstəliklərin qarşısını almaqdan ötrü onun fikrincə, ətraf mühitdə havanın vəziyyətinə, qidalanmaya, hərəkətə və yuxuya, o cümlədən ciyərlərin hərəkətinə və rahatlığına, qusmalara, orqanizmin ekskretor qabiliyyətlərinə xüsusi diqqət yetirilməlidir. Yusifi Məhəmməd ibn Yusif Təbib tərəfindən tərtib olunmuş dərman vasitələri cədvəlləri geniş kütlələr arasında məşhur olmuşdur. Hər bir cədvəl beş bölümdən ibarətdir. Bölümlərdə dərman vəsaitinin adı, səciyyəsi, faydası, zərəri və həmin zərərin aradan qaldırılma üsulları verilir. Təbib yazırdı: "Faydalı o vasitələri hesab etmək olar ki, onların zərəri asanlıqla dəf edilə bilir. Hər şeydən yaxşı əlbət ki, heç zərəri olmayan vasitələr, maddələrdir. Ancaq axı hətta su, torpaq, günəş və hava kimi əvəzsiz şeylər də bəzən ziyan gətirə bilir." Göründüyü kimi, alim dərmanların əlavə təsirlərinə də ciddi diqqət yetirmişdir. Cədvəllər əyani və istifadə üçün əlverişlidir. Bunlar uzun müddət tədris prosesində əyani vəsait kimi istifadə olunmuşdur.
yusif, məhəmməd, təbib, əsrin, sonu, əsrin, əvvəli, mənşəcə, azərbaycan, türklərindən, olan, məşhur, alim, təbib, yusif, məhəmməd, təbibyusifi, məhəmməd, yusif, təbibhaqqında, redaktəxv, əsrin, sonu, əsrin, əvvəlində, yaşamış, məşhur, təbib, yusifi, məhəmməd, . Yusif Mehemmed Tebib XV esrin sonu XVI esrin evveli mensece Azerbaycan turklerinden olan meshur alim tebib YUSIF MEHEMMED TEBIBYusifi Mehemmed ibn Yusif TebibHaqqinda RedakteXV esrin sonu XVI esrin evvelinde yasamis meshur tebib Yusifi Mehemmed ibn Yusif haqqinda melumatlara Azerbaycanda tebabet tarixinin ilk tedqiqatcisi I K Efendiyevin arasdirmalarinda rast gelinir Yusif Tebib haqqinda bioqrafik melumatlar olmadigindan arasdirici onun eserlerinin tehlili ile kifayetlenmisdir Yusifi Mehemmed ibn Yusif Tebibden bize onun tebabete dair bir nece eseri gelib catmisdir Bu eserlerden en erken yazilani 1513 cu ilde bitirdiyi ve Sah Ismayil Xetaiye hesr etdiyi Came ul Fevaid dir Bu eser gorunur yadda yaxsi qalmaqdan otru nezmle yazilmisdir Buradan da bele bir ehtimal ireli surulur ki eser o zaman movcud olmus coxsayli tibb tehsil merkezlerinin telebeleri ucun nezerde tutulub Kitab iki fesilden ibaretdir Birinci fesilde xesteliklerin simptomologiyasi bunlarin qarsisini almaq vasiteleri ve hemin vasitelerin hazirlanmasi metodlari nezerden kecirilir Ikinci fesil heyvani ve bitki esasli qida maddelerinin insan orqanizmi ucun faydaliligi haqqindadir Ucuncu fesilde insan gigiyenasinin ehemiyyeti rahatligin ve hereketin saglamliq ucun faydasi meseleleri uzerinde dayanilir Dorduncu fesilde insanin cemiyyetdeki davranisindan danisilir Besinci fesilde meshur felsefi risale olan Tohfetul Muluk eserinden behs eden muellif altinci fesilde mafirfinin mualicevi ehemiyyetinden danisir Yeddinci fesilde reseptlerin yazilma qaydalari gosterilir Sekkizinci fesil bir sira mualice vasitelerinin tesir gucunden doqquzuncu sexsi gigiyena qaydalarindan behs edir Onuncu fesil zererli verdisler ve onlardan can qurtarmaq haqqindadir Sonuncu fesilde insanin halinin ulduzlarin yerdeyismesinden asililigi gosterilir Yusifi Mehemmed oz tebiblik fealiyyetinin esasinda eks tesir prinsipini qoyur Her bir xestelik onun eksi olan halla aradan qaldirila bilir O habele xesteliklerin profilaktikasi problemine de toxunur Her seyden evvel hamiya basa salmaq lazimdir ki saglamligin qorunmasi en esas meseledir ve buna nece catmaq olar Xesteliklerin qarsisini almaqdan otru onun fikrince etraf muhitde havanin veziyyetine qidalanmaya herekete ve yuxuya o cumleden ciyerlerin hereketine ve rahatligina qusmalara orqanizmin ekskretor qabiliyyetlerine xususi diqqet yetirilmelidir Yusifi Mehemmed ibn Yusif Tebib terefinden tertib olunmus derman vasiteleri cedvelleri genis kutleler arasinda meshur olmusdur Her bir cedvel bes bolumden ibaretdir Bolumlerde derman vesaitinin adi seciyyesi faydasi zereri ve hemin zererin aradan qaldirilma usullari verilir Tebib yazirdi Faydali o vasiteleri hesab etmek olar ki onlarin zereri asanliqla def edile bilir Her seyden yaxsi elbet ki hec zereri olmayan vasiteler maddelerdir Ancaq axi hetta su torpaq gunes ve hava kimi evezsiz seyler de bezen ziyan getire bilir Gorunduyu kimi alim dermanlarin elave tesirlerine de ciddi diqqet yetirmisdir Cedveller eyani ve istifade ucun elverislidir Bunlar uzun muddet tedris prosesinde eyani vesait kimi istifade olunmusdur Hemcinin bax RedakteAzerbaycanda tebabetMenbe https az wikipedia org w index php title Yusif Mehemmed Tebib amp oldid 5505791, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
