1708-ci ildə doğuldu; atası, Qərbi Pakistanın Pişin bölgəsindəki Şurabəkdən Çeç Həzarəyə köç edən Əfqan Bəriç tayfasının rəisi Şah Aləm xandır. Şah Aləm xan, əski qulamlarından Davud xanın Hindistanın Kətir (indiki Rohilkənd) bölgəsində özlərinə xidmət etdiyi racə və zəmindarlar nəzdində nüfuz qazanıb yavaş yavaş yəni bir prənslik oluşturması üzərinə onun bu başarısına ortaq olmağı umarak Kətəhirə yönəldi; ancak Davud xanı qısqanması üzündən aralarında çıxan ixtilaf sonucu öldürüldü. Çox keçmədən Davud xanın da öldürülməsi üzərinə yərinə cəsur bir əsgər olan övladlığı Əli Məhəmməd xan keçdi və ona dəvrin Baburlu hökmdarı tərəfindən “nəvvab” ünvanı verildi. Əli Məhəmməd xandan cəsarət alan bölgədəki Əfqan əşirətləri (Rohillalar) Barəilly bölgəsində talana başladılar. Şikayətlər üzərinə Baburlu hökmdarı Nasırəddin Məhəmməd şah (1719-1748) onları cəzalandırmaq üçün hərəkətə keçdi. Ancaq Rohillalar Baburlulara qarşı umulmadıq bir zəfər qazandılar və daha fazla yer ələ keçirmək üçün cəsarətləndilər. Əskidən bəri yayılma siyasəti takib edən Əvəd nəvvabıSəfdər Cəng şiə olduğundan sünni Rohillalardan xoşlanmırdı. Bundan dolayı Baburlu hökmdarını Əli Məhəmmədə qarşı kışkırttı və düzənlənən səfər sonunda Əli Məhəmməd əsir alınıb Dehliyə götürüldü. Əli Məhəmməd xanın sərbəst buraxılan sağ qolu Hafiz Rəhmət xan, böyük bir qüvvə toplayaraq ağasını qurtarmaq üçün Baburlu paytaxtına yürüdü və onun sərbəst buraxılaraq Sihlərlə Catların təhdidi altında olan Sirhind valiliyinə təyin edilməsinə şərait yaratdı. Bu arada Rəhmət xan, itaətsiz zəmindarların gücünü qıran və çapavulçuları dağıdan kimsə olaraq təmayüz etdi. Əfqan hökmdarı Əhməd şah Dürraninin Hindistanı istila etməyə başlaması üzərinə (1748) Əli Muhamməd xan Rohillaların qarşı tərəfə keçmələrini önləmək amacıyla Sirhinddən alınıb Kətirdəki görəvinə yenidən təyin edildi.
Aynı yıl Babürlü Muhamməd Şah ilə vəziri Kamərüddinin ölümü üzərinə vəzirlik makamında gözü olan Safdər Cənk, Ali Muhamməd Hanın dəstəğini almayı başardı. Ali Muhamməd Han Safdərə yardım ətməsi için Rəhmət Hanı görəvləndirdi; Rəhmət Han da 1000 kişilik səçkin bir ordu ilə Dəlhiyə yürüyərək Babürlü Hükümdarı Əhməd Şahın vəzirlik görəvini Safdər Cənkə vərməsini sağladı. Ali Muhamməd Han 3 Şəvval 1162də (16 Əylül 1749) öldü. Ölümündən iki gün öncə Rəhmət Hanı haləfi olarak aday göstərmişti. Fakat Rəhmət Han, Ali Muhammədin hənüz rəşid olmayan oğlu Sadullah Hanın ləhinə adaylıktan çəkildi. Sadullah Hanın ağabəyləri Abdullah Han ilə Fəyzullah Han Əfqanistanda Əhməd Şah Dürraninin əlində əsirdilər. Rəhmət Han, Sadullah rəşid oluncaya kadar ona vəkalət ətti. Bu durumdan rahatsızlık duyan Safdər Cənk, Bəngaş Nəvvabı Kāim Hanı Rohillalara karşı kışkırttı. Ancak Bədaunun 3 mil kadar uzağında məydana gələn savaşta Kaim Han öldürüldü və 60.000 kişilik ordusu dağıldı. Bu zafərin bir sonucu olarak Rəhmət Han Bəngaşın birçok yərini kəndisinə bağladı. Safdər Cənkin Kāim Hana ait toprakları istilaya kalkışması üzərinə Kāim Hanın kardəşi Əhməd Han karşı harəkata gəçti. Əhməd Hanın istəği üzərinə Hafız Rəhmət Han savaşa katıldı və Əvəd ordusunun büyük bir yara almasına səbəp oldu. Bu savaştan canı yanan Safdər Cənk, Malhar Rao Holkar və Cay Appa Sindiya yönətimindəki Marataları yardıma çağırdı. Maratalarla baş ədəməyəcəğini anlayan Hafız Rəhmət Han, basirətsiz bir kararla bu sırada təkrar Hindistana yönələn Əfqan hükümdarı Əhməd Şah Dürraniyə yardımı rəddədincə həm maiyətindəki Əfqanlara səfalət gətirmiş həm də Kətəhirin bağımsız hükümdarı olma şansını azaltmıştır. Ayrıca Rəhmət Han, Maratalarla Fərruhabad hükümdarı arasındaki silahlı çatışmada da anlaşılmaz bir şəkildə tarafsız kaldı.
Safdər Cənk və zafərləriylə sarhoş olan müttəfiki Maratalar Kətiri də topraklarına katmayı düşünüyorlardı. Onların bu niyətlərini səzən Rəhmət Han və Rohilla kumandanları Tərainin ulaşılamayan bölgələrinə kaçtılar. Safdər Cənk və Maratalar pəşlərinə düştülərsə də arazidəki əngəllər və Əhməd Şah Dürraninin təkrar Hindistanı işgal ədəcəği habərinin gəlməsi üzərinə gəri döndülər və Babürlü Hükümdarı Əhməd Şah Bahadırın istəği doğrultusunda Ləknəvdə Rohillalarla barış antlaşması imzaladılar (Şubat 1752). Antlaşmaya görə, Əvəd ilə Kətəhir arasındaki savaşa karıştıkları için Rohillalar Maratalara 5 milyon rupi savaş tazminatı ödəyəcəklərdi. Üstünlüğünü iyicə kabul əttirmək istəyən Safdər Cənk, Rəhmət Hanı Ləknəvdən 15 mil ötədəki Mohana varıncaya kadar yanında götürdü və ancak burada ülkəsinə dönməsinə izin vərdi. Bu sıralarda Əhməd Şah Dürrani tarafından Kandəharda əsir tutulan Ali Muhamməd Hanın diğər iki oğlu sərbəst bırakıldı (1752) və böyləcə Hafız Rəhmət Han ülkəyi Ali Muhammədin oğulları Abdullah Han, Fəyzullah Han və Sadullah Han arasında paylaştırmak zorunda kaldı. Rəhmət Hanın hükümdar vəkili olmasını istəməyən Abdullah Han onu zəhirləməyə təşəbbüs ətti; başarılı olamayınca da Kətirdən sürüldü. Ülkənin bölünməsiylə Rəhmət Hanın gəlir və prəstijinin azalması onu yəni yərlər əldə ətməyə zorladı. Pilibhiti hakimiyət sahasına dahil ədərək buraya Hafızabad adını vərdi və büyük bir saray yaptırarak şəhri idarə mərkəzi halinə gətirdi.
Hindistandaki Marata hükümranlığının sona ərməsini sağlayan Panipat Savaşında (1761) Rəhmət Han, oğlu İnayət Han və yəğəni Dundə Han (Nəcibüddəvlənin kayınpədəri) ordularıyla Əhməd Şah Dürraniyə yardım əttilər. Bu yardıma karşılık Hafız Rəhmət Hana Ətavə bölgəsi vərildi. Rəhmət Han orada bulunan Marataları sürdü. Kısa bir müddət sonra Əvəd Nəvvabı Şücaüddəvlə, Nəcibüddəvlə ilə birlik olarak Fərruhabadın Bəngaş hükümdarı ilə aralarındaki əskidən kalan bir məsələyi hallətmək üzərə Fərruhabada karşı bir opərasyon başlattı. Hafız Rəhmət Han zayıf tarafın yanında yər aldı və bu küçük Əfqan krallığının düşməsini önlədi. O yıllarda Hindistandaki İngiliz üstünlüğü gidərək təhlikəli bir hal alıyordu və bu durumu görən Rəhmət Han bir ara onların əlində bulunan Patnaya saldırmıştı (1763). Nəcibüddəvlənin 1770tə, Dundə xanın 1771də ölümü Hindistandaki Əfqan gücünü zayıflattı. Siyasi durumu iyi tahlil ədən Hafız Rəhmət Han, İngilizlərin kullandıkları Əvəd nəvvabı ilə ittifak yaptıysa da daha sonra araları açıldı və savaşma noktasına gəldilər. İçlərində Ali Muhamməd Hanın ikinci oğlu Fəyzullah Hanın və Dundə Hanın oğullarının da bulunduğu bazı Rohilla kumandanları İngilizlərin Əvəd kuvvətlərinə doğrudan yardım əttikləri savaştan uzak durdular. Nihayət iki ordu Katra Miranpurda karşılaştı (1774). Rohillaların sayısı daha azdı, ayrıca bazı kuvvətlərin kaçması onların Hindistandaki ihtişamlı fakat kısa sürən hükümranlıklarının sonunu gətirdi. Hafız Rəhmət Han öldürüldü və başı kəsilərək Şücaüddəvləyə götürüldü; cəsədi isə daha sonra savaş məydanından alınarak Barəillydə toprağa vərildi və məzarının üzərinə bir türbə yapıldı.
Halk arasında Kuta Baba lakabıyla tanınan və dindar, adil, insan səvgisiylə dolu cömərt bir insan olan Rəhmət Han köylüləri, əsnaf və zanaatkarları korumuş, ticarəti təşvik ətmiş və bazı vərgiləri kaldırmış, ilim və sanatı da koruması altına alarak 5000 alimə hazinədən maaş bağlamıştır. Əfqan şairlərinin antolojisində yər alan və yazmaları British Musəumda bulunan bazı Farsça şiirlər ona nisbət ədilmiştir; fakat bunların ona ait olup olmadığını təsbit ətmək zordur. Rəhmət xan, Əfqanların nəsəplərindən bahsədən və son bölümündə Şiiliğə rəddiyədə bulunan Xülaśatül-ənsab adlı əsərini 1184tə (1770) tamamlamıştır .
İstinadlar
Storey, I/1, s. 396-397
September 18, 2021
hafiz, rəhmət, bəriç, kuta, baba, hafız, rəhmət, şah, aləm, mahmud, bəriç, 1708, 1774, hindistanda, hökm, sürən, kiçik, rohilla, əfqan, dövlətinin, nəvvabı, şəxsi, məlumatlardoğum, tarixi, 1723vəfat, tarixi, aprel, 1774, 1774, hərbi, xidmətdöyüşlər, dekan, döy. Kuta Baba Hafiz Rehmet xan ibn Sah Alem bin Mahmud xan Beric d 1708 o 1774 Hindistanda hokm suren kicik Rohilla efqan dovletinin nevvabi Hafiz Rehmet xan BericSexsi melumatlarDogum tarixi 1723Vefat tarixi 23 aprel 1774 1774 04 23 Herbi xidmetDoyusler Dekan doyusleri d Heyati Redakte1708 ci ilde doguldu atasi Qerbi Pakistanin Pisin bolgesindeki Surabekden Cec Hezareye koc eden Efqan Beric tayfasinin reisi Sah Alem xandir Sah Alem xan eski qulamlarindan Davud xanin Hindistanin Ketir indiki Rohilkend bolgesinde ozlerine xidmet etdiyi race ve zemindarlar nezdinde nufuz qazanib yavas yavas yeni bir prenslik olusturmasi uzerine onun bu basarisina ortaq olmagi umarak Ketehire yoneldi ancak Davud xani qisqanmasi uzunden aralarinda cixan ixtilaf sonucu olduruldu Cox kecmeden Davud xanin da oldurulmesi uzerine yerine cesur bir esger olan ovladligi Eli Mehemmed xan kecdi ve ona devrin Baburlu hokmdari terefinden nevvab unvani verildi Eli Mehemmed xandan cesaret alan bolgedeki Efqan esiretleri Rohillalar Bareilly bolgesinde talana basladilar Sikayetler uzerine Baburlu hokmdari Nasireddin Mehemmed sah 1719 1748 onlari cezalandirmaq ucun herekete kecdi Ancaq Rohillalar Baburlulara qarsi umulmadiq bir zefer qazandilar ve daha fazla yer ele kecirmek ucun cesaretlendiler Eskiden beri yayilma siyaseti takib eden Eved nevvabi Sefder Ceng sie oldugundan sunni Rohillalardan xoslanmirdi Bundan dolayi Baburlu hokmdarini Eli Mehemmede qarsi kiskirtti ve duzenlenen sefer sonunda Eli Mehemmed esir alinib Dehliye goturuldu Eli Mehemmed xanin serbest buraxilan sag qolu Hafiz Rehmet xan boyuk bir quvve toplayaraq agasini qurtarmaq ucun Baburlu paytaxtina yurudu ve onun serbest buraxilaraq Sihlerle Catlarin tehdidi altinda olan Sirhind valiliyine teyin edilmesine serait yaratdi Bu arada Rehmet xan itaetsiz zemindarlarin gucunu qiran ve capavulculari dagidan kimse olaraq temayuz etdi Efqan hokmdari Ehmed sah Durraninin Hindistani istila etmeye baslamasi uzerine 1748 Eli Muhammed xan Rohillalarin qarsi terefe kecmelerini onlemek amaciyla Sirhindden alinib Ketirdeki gorevine yeniden teyin edildi Ayni yil Baburlu Muhammed Sah ile veziri Kameruddinin olumu uzerine vezirlik makaminda gozu olan Safder Cenk Ali Muhammed Hanin destegini almayi basardi Ali Muhammed Han Safdere yardim etmesi icin Rehmet Hani gorevlendirdi Rehmet Han da 1000 kisilik seckin bir ordu ile Delhiye yuruyerek Baburlu Hukumdari Ehmed Sahin vezirlik gorevini Safder Cenke vermesini sagladi Ali Muhammed Han 3 Sevval 1162de 16 Eylul 1749 oldu Olumunden iki gun once Rehmet Hani halefi olarak aday gostermisti Fakat Rehmet Han Ali Muhammedin henuz resid olmayan oglu Sadullah Hanin lehine adayliktan cekildi Sadullah Hanin agabeyleri Abdullah Han ile Feyzullah Han Efqanistanda Ehmed Sah Durraninin elinde esirdiler Rehmet Han Sadullah resid oluncaya kadar ona vekalet etti Bu durumdan rahatsizlik duyan Safder Cenk Bengas Nevvabi Kaim Hani Rohillalara karsi kiskirtti Ancak Bedaunun 3 mil kadar uzaginda meydana gelen savasta Kaim Han olduruldu ve 60 000 kisilik ordusu dagildi Bu zaferin bir sonucu olarak Rehmet Han Bengasin bircok yerini kendisine bagladi Safder Cenkin Kaim Hana ait topraklari istilaya kalkismasi uzerine Kaim Hanin kardesi Ehmed Han karsi harekata gecti Ehmed Hanin istegi uzerine Hafiz Rehmet Han savasa katildi ve Eved ordusunun buyuk bir yara almasina sebep oldu Bu savastan cani yanan Safder Cenk Malhar Rao Holkar ve Cay Appa Sindiya yonetimindeki Maratalari yardima cagirdi Maratalarla bas edemeyecegini anlayan Hafiz Rehmet Han basiretsiz bir kararla bu sirada tekrar Hindistana yonelen Efqan hukumdari Ehmed Sah Durraniye yardimi reddedince hem maiyetindeki Efqanlara sefalet getirmis hem de Ketehirin bagimsiz hukumdari olma sansini azaltmistir Ayrica Rehmet Han Maratalarla Ferruhabad hukumdari arasindaki silahli catismada da anlasilmaz bir sekilde tarafsiz kaldi Safder Cenk ve zaferleriyle sarhos olan muttefiki Maratalar Ketiri de topraklarina katmayi dusunuyorlardi Onlarin bu niyetlerini sezen Rehmet Han ve Rohilla kumandanlari Terainin ulasilamayan bolgelerine kactilar Safder Cenk ve Maratalar peslerine dustulerse de arazideki engeller ve Ehmed Sah Durraninin tekrar Hindistani isgal edecegi haberinin gelmesi uzerine geri donduler ve Baburlu Hukumdari Ehmed Sah Bahadirin istegi dogrultusunda Leknevde Rohillalarla baris antlasmasi imzaladilar Subat 1752 Antlasmaya gore Eved ile Ketehir arasindaki savasa karistiklari icin Rohillalar Maratalara 5 milyon rupi savas tazminati odeyeceklerdi Ustunlugunu iyice kabul ettirmek isteyen Safder Cenk Rehmet Hani Leknevden 15 mil otedeki Mohana varincaya kadar yaninda goturdu ve ancak burada ulkesine donmesine izin verdi Bu siralarda Ehmed Sah Durrani tarafindan Kandeharda esir tutulan Ali Muhammed Hanin diger iki oglu serbest birakildi 1752 ve boylece Hafiz Rehmet Han ulkeyi Ali Muhammedin ogullari Abdullah Han Feyzullah Han ve Sadullah Han arasinda paylastirmak zorunda kaldi Rehmet Hanin hukumdar vekili olmasini istemeyen Abdullah Han onu zehirlemeye tesebbus etti basarili olamayinca da Ketirden suruldu Ulkenin bolunmesiyle Rehmet Hanin gelir ve prestijinin azalmasi onu yeni yerler elde etmeye zorladi Pilibhiti hakimiyet sahasina dahil ederek buraya Hafizabad adini verdi ve buyuk bir saray yaptirarak sehri idare merkezi haline getirdi Hindistandaki Marata hukumranliginin sona ermesini saglayan Panipat Savasinda 1761 Rehmet Han oglu Inayet Han ve yegeni Dunde Han Necibuddevlenin kayinpederi ordulariyla Ehmed Sah Durraniye yardim ettiler Bu yardima karsilik Hafiz Rehmet Hana Etave bolgesi verildi Rehmet Han orada bulunan Maratalari surdu Kisa bir muddet sonra Eved Nevvabi Sucauddevle Necibuddevle ile birlik olarak Ferruhabadin Bengas hukumdari ile aralarindaki eskiden kalan bir meseleyi halletmek uzere Ferruhabada karsi bir operasyon baslatti Hafiz Rehmet Han zayif tarafin yaninda yer aldi ve bu kucuk Efqan kralliginin dusmesini onledi O yillarda Hindistandaki Ingiliz ustunlugu giderek tehlikeli bir hal aliyordu ve bu durumu goren Rehmet Han bir ara onlarin elinde bulunan Patnaya saldirmisti 1763 Necibuddevlenin 1770te Dunde xanin 1771de olumu Hindistandaki Efqan gucunu zayiflatti Siyasi durumu iyi tahlil eden Hafiz Rehmet Han Ingilizlerin kullandiklari Eved nevvabi ile ittifak yaptiysa da daha sonra aralari acildi ve savasma noktasina geldiler Iclerinde Ali Muhammed Hanin ikinci oglu Feyzullah Hanin ve Dunde Hanin ogullarinin da bulundugu bazi Rohilla kumandanlari Ingilizlerin Eved kuvvetlerine dogrudan yardim ettikleri savastan uzak durdular Nihayet iki ordu Katra Miranpurda karsilasti 1774 Rohillalarin sayisi daha azdi ayrica bazi kuvvetlerin kacmasi onlarin Hindistandaki ihtisamli fakat kisa suren hukumranliklarinin sonunu getirdi Hafiz Rehmet Han olduruldu ve basi kesilerek Sucauddevleye goturuldu cesedi ise daha sonra savas meydanindan alinarak Bareillyde topraga verildi ve mezarinin uzerine bir turbe yapildi Halk arasinda Kuta Baba lakabiyla taninan ve dindar adil insan sevgisiyle dolu comert bir insan olan Rehmet Han koyluleri esnaf ve zanaatkarlari korumus ticareti tesvik etmis ve bazi vergileri kaldirmis ilim ve sanati da korumasi altina alarak 5000 alime hazineden maas baglamistir Efqan sairlerinin antolojisinde yer alan ve yazmalari British Museumda bulunan bazi Farsca siirler ona nisbet edilmistir fakat bunlarin ona ait olup olmadigini tesbit etmek zordur Rehmet xan Efqanlarin neseplerinden bahseden ve son bolumunde Siilige reddiyede bulunan Xulasatul ensab adli eserini 1184te 1770 tamamlamistir 1 Istinadlar Redakte Storey I 1 s 396 397Menbe https az wikipedia org w index php title Hafiz Rehmet xan Beric amp oldid 5852571, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
