Vikipediya azad ensiklopediya 1807 ci ildə Yaponiyada nəşr olunmuş kitabında rus əlifbasının hərflərini göstərən səhifə

Vikipediya azad ensiklopediya 1807 ci ilde Yaponiyada nesr olunmus kitabinda rus elifbasinin herflerini gosteren sehife Yaponiyada rus dili rus russkij yazyk v Yaponii populyar xarici dillerden biridir Yaponlarin rus dili ile tanisligi ilk defe XVIII esrde bas verse de Meyci dovrune qeder rus dili tedrisi olmamisdir Meyci dovrunde Yaponiyali Nikolay ve Futabatey Simey kimi sexsler rus dilinin tebliginde vacib rol oynamisdirlar Muasir dovrde Yaponiyada bir cox universitet ve kollecde yapon telebeler ucun rus dili dersleri teskil olunur ve 1971 ci ilden etibaren rus dili uzre natiqlik musabiqesi kecirilir Hokkaydo prefekturasinin Hakodate ve Nemuro seherlerinde xeyli rus yasadigi ucun hemin seherlerde rus dilinde yol nisanlari ve lovheler qurasdirilmisdir Tarixi span Edo dovru span Ruslarla yaponlar arasinda ilk elaqelerin tarixi XVII esrin ikinci yarisina qeder uzanir Rusiya imperiyasinin serhedleri Uzaq Serq sahillerine qeder catsa da qapali olke siyaset yuruden Yaponiya ile diplomatik munasibetler qurmaq mumkun olmamisdir Yaponiya torpaqlarinda rus dilinin ilk defe 1770 ci illerin evvelinde istifade olundugu guman olunur Bele ki XVIII esrde qezaya ugramis bir cox yapon denizci ruslar terefinden xilas olunaraq Rusiyaya aparilmisdir Hemin yaponlarin coxu Rusiyada qalaraq rus dilini oyrenmis xristianligi qebul etmis ve ruslarla evlenmisdir Qonza adli bele denizcilerden biri dunyadaki ilk rusca yaponca lugetinin muellifi olmusdur Qonza lugeti tertib ederken doguldugu yerin dialektini esas goturmusdur Bu cur denizcilerden en meshuru hesab olunan 1782 1791 ci illerde Rusiyada yasamis ve rus dilini oyrenmisdir O Yaponiyaya qayidanda ozu ile kiril elifbasi ile yazilmis kitablar ve diger nesr materiallari getirmisdir 1804 cu ilde Yaponiyaya seyahet etmis rus zadegan Nikolay Rezanov rusca yaponca lugeti ve ifadeler kitabi yazmisdir Ranqaku alimi ve tercumeci Baba Sadayosi 1811 ci ilde Ezo adasina gederek Vasili Qolovninden rus dilini oyrenmisdir O Mixail Lomonosovun seirlerini rus dilinden yapon diline tercume etmisdir Sadayosi Qolovninin komeyi ile rusca yaponca luget tertib etmis elece de onun qeydleri esasinda 1813 cu ilde Roqo bunpo kihan azerb Rus qrammatikasinin qaydalari eserini yazmisdir Botanik ve hekim Udaqava Yoan ondan rus dilini oyrenmis ve onun tesiri altinda Rosioci on ko azerb Rus herfleri ve sesleri haqqinda traktat eserini yazmisdir Meyci dovru span 1905 1906 ci illerde rus muharibe esirleri ucun Kobe seherinde nesr olunmus Yaponiya i Rossiya qezeti Yaponiyada qapali dovlet siyasetinin basa catmasindan sonra 1855 ci ilde Rusiya ile Yaponiya arasinda diplomatik elaqeler qurulmus ruslarin Yaponiyaya gelmesi ucun serait yaranmisdir 1861 ci ilde Hakodate limaninda yerlesen rus konsullugu kilsesinin kesisi kimi Yaponiyaya gelmis Ivan Kasatkin olkede hem hem de rus dilinin tebligi ile mesgul olmusdur O rus dili mektebleri teskil etmis ve acdigi ilahiyyat seminariyasinda yaponlara rus dili oyretmisdir Yaponiyani Lev Tolstoyun yaradiciligi ile tanis etmis Konisi Masutaro Maksim Qorkinin yaradiciligini tedqiq etmis rus dili tediqatcisi ve tercumeci Somu Nobori Lev Tolstoyun eserlerini yapon diline tercume etmis ve bu seminariyada rus dili oyrenmisdirler Seminariyanin ilk mezunu olmus 1882 ci ilde Sankt Peterburq Ilahiyyat Akademiyasina daxil olmus bir cox yapon telebe onun yolu ile getmisdir Hemin telebelerden biri olan rus dilini yuksek seviyyede oyrenmisdir Rusiya alimi Lev Mecnikov 1874 1876 ci illerde Yaponiyada rus dili dersleri vermisdir 1880 ci illerden etibaren rus dili tedris olunmaga baslamisdir Bu mekteb uzun muddet Yaponiyada rus dilinin intensiv tedris olundugu yegane dovlet tehsil muessisesi olmusdur 1881 1885 ci illerde burada tehsil almis Futabatey Simey dovrunun en yaxsi rus dili bilicilerinden biri olmaqla yanasi Yaponiyada rus dilinin yayilmasinda boyuk rolu olmusdur Basda Ivan Turgenyev olmaqla bir cox rus edibinin eserlerini rus dilinden tercume etmisdir Sadatosi Yasuqi ve Ucida Roan kimi rus dili mutexessisleri ondan tesirlenmisdirler Rus yapon muharibesi ve Rusiyada bas veren inqilabi prosesler Yaponiyada rus diline olan maragin boyumesine sebeb olsa da hemin dovrde rus dili tedrisi sistematik deyil ve keyfiyyetli derslikler movcud deyildi 1917 ci ilde bas vermis sosialist inqilabindan sonra sosializm ve kommunizm prinsipleri ile maraqlanan bir cox yapon rus dilini oyrenmeye calismisdir SSRI span 1910 1940 ci illerde rus dili Vaseda Universiteti Tokio Universiteti Osaka Xarici Diller Mektebi Harbin Rusiya Institutu kimi yerlerde elece de herbi mekteblerde tedris olunmusdur Vaseda Universitetinin rus edebiyyati bolmesi 1920 ci ilde terefinden yaradilmisdir 1930 1937 ci illerde Tokioda Russian adli Ikinci Dunya muharibesi zamani ise Harbinde Practical Russian adli rus diline hesr olunmus jurnal nesr olunmusdur Bu dovrun taninmis rus dili mutexessisi Sadatosi Yasuqi olmusdur O Tokio Universitetinde 2 illik rus dili kurslari vermis 1935 ci ilde rusca yaponca luget nesr etdirmis rus dilinin qrammatikasini arasdirmisdir Ikinci Dunya muharibesinden evvel Yaponiyada rus dilini oyrenen telebelerin illik sayi texminen 100 nefer oldugu halda 1950 ci illerde bu say texminen 300 nefere qalxmisdir 1956 ci ilde SSRI ile Yaponiya arasinda diplomatik elaqeler qurulmus ve Yaponiyada rus dilinin yayilmasi ucun yeni yol acilmisdir Bir cox yapon rus dilini oyrenmek ucun Xalqlar Dostlugu Universitetine daxil olmusdur Hemin telebelerden bezileri Yaponiyaya qayidaraq rus dili muellimi olmusdurlar SSRI dovrunde rus dili iki defe Yaponiyada populyarliginin pik noqtesinde olmusdur Birinci defe Yuri Qaqarinin 1961 ci ilde kosmosa cixmasindan sonra ikinci defe ise 1985 1993 cu illerde Rusiya bazarinin yaponlar ucun celbedici oldugu dovrde bas vermisdir 1971 ci ilin noyabrinda ilk defe Tokio Rus Dili Institutu terefinden Illik Rus Dili Natiqliq Musabiqesi kecirilmisdir Muasir dovr span Hokkaydonun Nemuro seherinde rus dilinde olan yol nisani 1990 ci illerin ortalarinda rus dili Yaponiyanin qerb sahilinin bezi yerlerinde xususile ve Hokkaydoda linqva frankaya cevrilmisdir Bele ki SSRI nin dagilmasindan sonra sonra ticaret mehdudiyyetleri aradan qalxmis Primorsk diyarindan ve Saxalinden bir cox sexs ikinci el masin bazari ucun Hokkaydoya uz tutmaga baslamisdir Muasir dovrde Yaponiyada rus dili esasen ruslar ve postsovet olkelerinden olan sexsler terefinden danisilir 2016 ci ilin statistikasina gore Yaponiyada 8306 Rusiya vetendasi yasayir Xususile Hokkaydo prefekturasinin Hakodate seheri elece de Vakkanay ve Nemuro seherlerinde en boyuk xarici diapora ruslara mexsusdur ve buraya tez tez rus turistler gelirler Bu sebebden bu seherlerin merkezi kucelerinde rus dilinde olan yol nisanlari ve lovheler qurasdirilmisdir Tedris span Rus dilinin tedris olundugu Yaponiya universitetlerinin sayi Il Dovlet Beled Ozel Cemi2002 54 22 113 1892005 53 21 110 1842007 50 19 100 1692009 46 22 97 1652012 44 17 88 1492014 44 19 84 147 Yaponiyada rus dili ixtisas dili ve ikinci xarici dil kimi tedris olunur Hokkaydo Universiteti Sapporo Universiteti Vaseda Universiteti Tokio Universiteti Osaka Universiteti ve kimi yerlerde rus dili ixtisasi kecirilir Bundan elave bir cox ozel ve ictimai universitetde rus dili ikinci xarici dil kimi teklif olunur 1949 cu ilde esasi qoyulmus rus dili ve medeniyyeti uzre dersler kecirilir Institut fealiyyetinin ilk 50 ilinde 30 minden cox telebeye rus dilini oyretmisdir Bu istitututun kitabxanasinda rus diline aid 150 minden cox material saxlanilir ve bu baximdan Yaponiyada yegane bele kitabxanadir Rus dilinin tedrisindeki cetinlikleri hell etmek ucun 2000 ci ilde Rus Dili Tedrisinde Cetinliklerin Helli uzre Yaponiya Cemiyyeti yaradilmisdir Yaponiyada yerlesen bezi rus pravoslav kilselerinde meselen rus dili kurslari teskil olunur Yaponiyada Rusiyanin nezaretinde olan iki rusdilli tehsil muessisesi movcuddur 1970 ci illerin ortalarinda acilmisdir ve evvelce sovet diplomatlarinin usaqlari ucun nezerde tutulmus ibtidai mekteb idi 1985 ci ilde mektebe Rixard Zorgenin adi verilmis hemin il orta mektebe 1992 ci ilde ise 11 illik liseye cevrilmisdir Mektebin sagirdi olmaq ucun Rusiya vetendasi olmaq rus valideyne malik olmaq ve ya rus dilini yaxsi basa dusmek lazimdir 2018 2019 tedris ilinde mektebin 331 sagirdi var idi Ikincisi ise 1994 cu ilde acilmis Hakodate filialidir Beynelxalq Dostluq Mubadile Merkezi Yaponiya Rusiya Cemiyyeti ve Yapon Rus Elaqeleri Cemiyyeti kimi diaspor teskilatlari da rus dili kurslari teskil edirler Yaponiyada rus dilinin seviyyesini yoxlamaq ucun vahid sistem movcud deyil Lakin xarici olke vetendaslarinin rus dilinden imtahan vermesi ucun Rusiya dovletinin sistemi olan 6 seviyyeden ibaret kecirilir Ilk defe 1999 cu ilde Uzaq Serq Federal Universitetinin Hakodate filiali terefinden kecirilmis bu imtahan hazirda Sankt Peterburq Dovlet Universitetinin Dil Sinaq Merkezinin rehberliyi altinda ve emekdasligi ile Yaponiya Medeniyyet Assosiasiyasi terefinden teskil olunur 2002 ci ilden 2010 cu ile qeder imtahandan kecen sexslerin sayi 11 den 66 ya qalxmisdir Bir basqa imtahan Tokio Rus Dili Institutu terefinden ilde iki defe kecirilir ve 4 seviyyeden ibaretdir Alinma sozler span Muasir yapon dilinin lugetinde rus dilinden kecmis bir sira alinma sozler movcuddur Rus dilinden alinma sozler esasen yemek ve ya rus esyalari ile bagli sozlerdir Katakana Romaci Goturulduyu rus sozu Yapon dilinde menasiアジト acito agitpunkt gizli bazaイクラ ikura ikraインテリ interi intelligenciya intellektual sexsウォッカ okka vodka vodkaコンビナート kombinato kombinat senaye kompleksiタイガ tayqa tajga tayqaノルマ noruma norma normaセイウチ seyuci sivuch morjステップ suteppo step colピロシキ pirosiki pirozhki pirojokペチカ pecika pechkaトーチカ tocika tochka DOT Populyar medeniyyetde span 2024 cu ilde yayimlanmaga baslayan anime seriali oz hislerini rus dilinde ifade eden ruseilli yapon qiz haqqindadir Animede personajlarin rus dilinde danisdigi bir cox sehne var Istinadlar span Russkij yazyk v mire Doklad Ministerstva inostrannyh del Rossii rusca Olma Media Group 2003 seh 286 ISBN 978 5 224 04547 1 23 avqust 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 avqust 2023 Yamasita seh 93 Podalko seh 101 Yamasita seh 92 Podalko seh 102 Joby Christopher The Dutch Language in Japan 1600 1900 ingilisce Brill 2021 ISBN 978 90 04 43644 2 1 iyul 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 avqust 2023 Doke Tatsumasa Yoan Udagawa A Pioneer Scientist of Early 19th Century Feudalistic Japan PDF Japanese Studies in the History of Science ingilisce 12 1973 99 120 17 oktyabr 2021 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 23 avqust 2023 Kodansha Encyclopedia of Japan ingilisce III cild G I Tokio Kodansha 1983 seh 44 ISBN 0 87011 623 1 20 sentyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 avqust 2023 Kodansha Encyclopedia of Japan ingilisce VI cild Niju Saka Tokio Kodansha 1983 seh 116 ISBN 0 87011 626 6 20 sentyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 avqust 2023 Qorina Y N L I Mechnikov o roli geograficheskogo faktora v razvitii obshestva Izvestiya Saratovskogo universiteta Novaya seriya Seriya Sociologiya Politologiya rusca 8 2 2008 55 23 avqust 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 avqust 2023 Kimura seh 349 The Japan Biographical Encyclopedia amp Who s Who ingilisce II Tokio Rengo Press 1961 seh 1770 Istifade tarixi 23 avqust 2023 Kimura seh 350 Yamasita seh 94 Kimura seh 351 Kimura seh 352 Arsentyeva I I Qao Yui Russkij yazyk v Aziatsko Tihookeanskom regione Yuzhnaya Koreya Yaponiya Kitaj Vestnik Zabajkalskogo gosudarstvennogo universiteta rusca 41 4 2006 50 23 avqust 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 avqust 2023 Podalko seh 109 Podalko seh 103 Podalko seh 108 Podalko seh 105 Podalko seh 104 Podalko seh 107 Yamasita seh 96 Yamasita seh 95 Kodansha Encyclopedia of Japan V cild Tokio Kodansha 1983 seh 61 ISBN 0 87011 625 8 20 sentyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 avqust 2023 Alya Sometimes Hides Her Feelings in Russian Light Novels Get TV Anime Anime News Network ingilisce 17 mart 2025 17 mart 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 fevral 2025 Edebiyyat span Yamasita Mariko Russkij yazyk v Yaponii Mir russkogo slova rusca 4 2010 92 96 Istifade tarixi 23 avqust 2023 Podalko Petr E Russian Language in Japan PDF The Aoyama Journal of International Politics Economics and Communication ingilisce 103 noyabr 2019 109 111 Istifade tarixi 23 avqust 2023 Kimura Soici The Study of Russian in Japan WORD ingilisce 4 9 1953 349 353 doi 10 1080 00437956 1953 11659479 Istifade tarixi 23 avqust 2023 Kateqoriyalar Olkelerine gore rus diliYaponiya dilleri