Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vinnitsa qırğını (ukr. Вінницька трагедія) — 1937-1938-ci illərdə Böyük təmizləmə və ya Yejovşçina dövründə Sovet gizli polisi NKVD tərəfindən Ukraynanın Vinnitsa şəhərində 9000 ilə 11.000 nəfər arasında insanın kütləvi şəkildə edam edilməsi. Vinnitsadakı 1943-cü ildə Almaniyanın Ukraynanı işğalı zamanı aşkar edilmişdir. İlk dəfə beynəlxalq tərəfindən hadisə ilə bağlı aparılan araşdırma Katında Polşa oxşar kütləvi qətl yerinin tapılması ilə üst-üstə düşdü. Almanlar Sovet İttifaqını nüfuzdan salmaq üçün kommunist terrorunun bu sübutundan istifadə etdikləri üçün Ukraynadakı NKVD tərəfindən törədilən çoxu qırğın arsında daha yaxşı araşdırılan yerlərdən birinə çevrildi.
| Vinnitsa qırğını | |
|---|---|
| Əsas münaqişə: Böyük təmizləmə | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Yeri | Vinnitsa, Ukrayna Sovet Sosialist Respublikası |
| Hücumun hədəfi | etnik ukraynalılar və polyaklar, siyasi məhbuslar |
| Tarix |
|
| Hücum metodu | Kütləvi edamlar |
| Ölü sayı | 9 000 - 11 000 |
| Qatil(lər) | NKVD |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarix
Qırğın
Vinnitsada dəfn edilən qurbanların əksəriyyəti .22 kalibrli güllənin boynunun arxasına atılan atəş nəticəsində öldürülmüşdü. Güllə kiçik kalibrli olduğuna görə qurbanların əksəriyyəti iki dəfə, ən azı 78 nəfəri üç dəfə vurulmüşdu; Orada tapılan qurbanların 395-də silah zədələrinin izlərinə əlavə olaraq kəllə sümükləri də qırılmışdı. Qazıntılar nəticəsində kişilərin demək olar ki, hamısının əlləri bağlı şəkildə öldürüldüyü aşkarlanmışdı. Yaşlı qadınlar bir növ paltar geyinmişdilər, gənc qurbanlar isə çılpaq şəkildə basdırılmışdı.
Edamlar gizli həyata keçirilirdi; ailələrə qohumlarının taleyi barədə məlumat verilmirdi. Şəxsi əşyalar, sənədlər və məhkəmə sənədləri saxlanılmamış və əvəzinə kütləvi məzarlığa uzaq olmayan ayrı bir çuxura basdırılmışdı.
Daha sonraki araşdırmalardan sonra almanlar qırğın üçün Sovetlərin cavabdeh olduğunu təyin etdilər.
Araşdırma komissiyası
Məzarlıqdan çıxarılan meyitlərin ilk müayinələri alman, ukraynalı və rus həkimlər tərəfindən aparıldı, məsələn professoru Qerhard Şrader, Vinnitsanın dosenti Doroşenko və Krasnodarın professoru Malinin. Qazıntılara 1943-cü ilin may ayında üç fərqli yerdə başlandı: qərbdəki meyvə bağı, mərkəzi qəbiristanlıq və Xalq parkı. Cəsədlərin çoxu meyvə bağında (5.444 cəsəd) tapıldı. Ümumilikdə, üç fərqli yerdə 91 kütləvi məzar aşkar edildi və 9.432 cəsəd eksqumasiya edildi; Onlardan 149 nəfəri qadın idi. Xalq Parkındakı qazıntılar tamamlanmadı, baxmayaraq ki, daha çox cəsədin orada dəfn olunacağı düşünülürdü.
Professor Şrader komandasının apardığı ilkin araşdırmadan sonra tibbi müayinədən ibarət iki komanda - biri beynəlxalq, digəri Nazi Almaniyasının müxtəlif universitetlərindən olan 13 mütəxəssisdən ibarət heyətə dəvət edildi. Anatomiya və məhkəmə patologiyası üzrə beynəlxalq mütəxəssislər komissiyası Avropanın 11 ölkəsindən dəvət olunmuşdur. Mütəxəssislər aşağıdakılardı:
- Dr. Soynen, Gent Universiteti, Belçika.
- Dr. Mixaylov, Sofiya Universiteti, Bolqarıstan.
- Dr. Niilo Pesonen, Helsinki Universiteti, Finlandiya.
- Dr. Duvö, Paris Universiteti, Fransa.
- Dr. Kazzaniqa, Milan Universiteti, İtaliya.
- Dr. Lyudevit Jurak, Zaqreb Universiteti, Xorvatiya.
- Dr. ter Poorten, Amsterdam Universiteti, Hollandiya
- Dr. Birkıl, Buxarest, Rumıniya.
- Dr. Qyosta Haqvist, Karolinska İnstitutu, Stokholm, İsveç.
- Dr. Krsek, Komenski Universiteti, Slovakiya.
- Dr. Ferenk Orsos, Eötvöş Lorand Universiteti, Macarıstan.
Beynəlxalq komissiya 13 iyul və 15 iyul 1943-cü il tarixləri arasında kütləvi məzarları ziyarət etdi. Alman komissiyası hesabatını 29 iyul 1943-cü ildə tamamladı. Hər iki komissiya 1937–1938-ci il arasındakı qurbanların demək olar ki, hamısının başının arxasından iki zərbə ilə öldürüldüyünü müəyyən etdi.
468 cəsəd Vinnita və ətrafda yaşayan insanlar tərəfindən müəyyən edildi; digər 202 nəfəri qəbirlərdə tapılan sənədlər və sübutlar əsasında müəyyənləşdirilib. Ölənlərin əksəriyyəti ukraynalılar idi, ancaq 28 etnik polyak da var idi.
Sonrakı tarixi
Beynəlxalq ekspert komissiyasından başqa, 1943-cü ilin ortalarında bir neçə beynəlxalq nümayəndə heyəti ərazilərə baş çəkdi. Onların arasında Bolqarıstan, Danimarka, Yunanıstan, Finlandiya və İsveçdən olan siyasətçilər və digər rəsmi şəxslər var idi. Fotolar və araşdırmanın nəticələri Avropanın bir çox ölkələrində yayımlandı və Almaniya tərəfindən Sovet İttifaqına qarşı təbliğat müharibəsində istifadə edildi.
Cəsədlərin çoxu Odessanın paytaxtında, Vissarionun rəhbərlik etdiyi dəfn mərasimindən sonra dəfn edildi. Mərasimə başqa bir çox pravoslav yepiskopu və xarici kilsə rəsmiləri də qatıldı.
"Stalinist Terror Qurbanları"na abidə ucaldıldı. Sonralar sovet hakimiyyəti bu abidəni "Nasist terrorunun qurbanları" abidəsi kimi yenidən işlədi, nəhayət tamamilə bunu ərazidən çıxartdı və yerində əyləncə parkı yaratdı. Son on ildə parkdakı dəfn yerində yeni bir abidə inşa edildi; bu, yalnız "totalitarizmin qurbanlarına" aid idi. Sovet dövründə qırğın barədə məlumat Qərbdəki Ukrayna diasporu tərəfindən yayılmış və araşdırılmışdır. Vinnitsadakı kütləvi qətl 1988-ci ildə Ukraynada kritik bir mövzu olaraq geri döndü.
Həmçinin bax
Qeydlər
- Meyitin qəbirdən çıxarılma prosesidir.
İstinadlar
- Causarano, 2004. səh. 510
- The Ukrainian Review, 1959. səh. 93
- Valery Vasiliev, Yuriy Shapoval, "Stages of «Great Terror»: The Vinnytsia Tragedy", , № 31 (406), August 17–23, 2002, (in Russian 2007-11-28 at the Wayback Machine, in Ukrainian 2009-05-18 at the Wayback Machine)
- . Klucz do "Parku Kultury i Odpoczynku" [Keys to "Park of Culture and Leisure"] // Jacek Trznadel (redaktor). Katyń. Zbrodnia bez sądu i kary [Katyn, Crime without trial nor punishment] (pdf). Zeszyty Katyńskie (polyak). II (1). Warsaw: Antyk. 1997. 329–339. ISBN . ISSN 1426-4064. 2021-10-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-10-18.; fragment in question originally published in: Józef Mackiewicz. "Klucz do "Parku Kultury i Odpoczynku"". Wiadomości (48). 1951-12-02.
- Tottle, Douglas. Fraud, Famine, and Fascism: The Ukrainian Genocide Myth from Hitler to Harvard (PDF). Progress Publishers. ISBN . 2010-06-13 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-01-28.
- . 2020-01-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-01-28.
- Amtliches Material zum Massenmord von Winniza, p.83–86, 117. Archiv-Edition 1999 (Faksimile der 1944 erschienenen Ausgabe).
- Amtliches Material zum Massenmord von Winniza, p.103. Archiv-Edition 1999 (Faksimile der 1944 erschienenen Ausgabe).
- Ukrainian society of the repressed. Peter Pavlovych
- Amtliches Material zum Massenmord von Winniza, p.124, 215–248. Archiv-Edition 1999 (Faksimile der 1944 erschienenen Ausgabe).
- Amtliches Material zum Massenmord von Winniza, p.6, 206–207. Archiv-Edition 1999 (Faksimile der 1944 erschienenen Ausgabe).
- Amtliches Material zum Massenmord von Winniza, p.124, 208–209. Archiv-Edition 1999 (Faksimile der 1944 erschienenen Ausgabe).
Ədəbiyyat
- Causarano, Pietro. Le XXe siècle des guerres. Editions de l'Atelier. 2004. səh. 510. ISBN .
- Ihor Kamenetsky. The Tragedy of Vinnytsia: Materials on Stalin's Policy of Extermination in Ukraine/1936-1938, Ukrainian Historical Assn (1991) ISBN ()
- Sandul, I. I., A. P. Stepovy, S. O. Pidhainy. The Black Deeds Of The Kremlin: A White Book. Ukrainian Association of Victims of Russian Communist Terror. Toronto. 1953
- Israel Charny, William S. Parsons, and Samuel Totten. Century of Genocide: Critical Essays and Eyewitness Accounts. Routledge. New York, London. ISBN
- Dragan, Anthony. Vinnytsia: A Forgotten Holocaust. Jersey City, NJ: Svoboda Press, Ukrainian National Association 1986, octavo, 52 pp. ()
- Crime of Moscow in Vynnytsia. Ukrainian Publication of the Ukrainian American Youth Association, Inc. New York. 1951
- Вінниця - Злочин Без Кари. Воскресіння. Київ. 1994
- Вінницький злочин // Енциклопедія українознавства.: [В 10 т.]. - Перевид. в Україні. - Київ., 1993. - Т.1. - С.282
- Weiner, Amir. Making sense of war: the Second World War and the fate of the Bolshevik Revolution. Princeton, N.J: Princeton University Press. 2001. ISBN .
- The Ukrainian Review. The Ukrainian Review. 7. Association of Ukrainians in Great Britain, Ltd. 1959. səh. 93.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vinnitsa qirgini ukr Vinnicka tragediya 1937 1938 ci illerde Boyuk temizleme ve ya Yejovscina dovrunde Sovet gizli polisi NKVD terefinden Ukraynanin Vinnitsa seherinde 9000 ile 11 000 nefer arasinda insanin kutlevi sekilde edam edilmesi Vinnitsadaki 1943 cu ilde Almaniyanin Ukraynani isgali zamani askar edilmisdir Ilk defe beynelxalq terefinden hadise ile bagli aparilan arasdirma Katinda Polsa oxsar kutlevi qetl yerinin tapilmasi ile ust uste dusdu Almanlar Sovet Ittifaqini nufuzdan salmaq ucun kommunist terrorunun bu subutundan istifade etdikleri ucun Ukraynadaki NKVD terefinden toredilen coxu qirgin arsinda daha yaxsi arasdirilan yerlerden birine cevrildi Vinnitsa qirginiEsas munaqise Boyuk temizlemeUmumi melumatlar49 08 sm e 28 17 s u Yeri Vinnitsa Ukrayna Sovet Sosialist RespublikasiHucumun hedefi etnik ukraynalilar ve polyaklar siyasi mehbuslarTarix 1937 1938Hucum metodu Kutlevi edamlarOlu sayi 9 000 11 000Qatil ler NKVD Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixQirgin Qebirden cixarilan cesedler arasindan oz qohumlarini axtaran vinnitsalilar Vinnitsada defn edilen qurbanlarin ekseriyyeti 22 kalibrli gullenin boynunun arxasina atilan ates neticesinde oldurulmusdu Gulle kicik kalibrli olduguna gore qurbanlarin ekseriyyeti iki defe en azi 78 neferi uc defe vurulmusdu Orada tapilan qurbanlarin 395 de silah zedelerinin izlerine elave olaraq kelle sumukleri de qirilmisdi Qazintilar neticesinde kisilerin demek olar ki hamisinin elleri bagli sekilde oldurulduyu askarlanmisdi Yasli qadinlar bir nov paltar geyinmisdiler genc qurbanlar ise cilpaq sekilde basdirilmisdi Edamlar gizli heyata kecirilirdi ailelere qohumlarinin taleyi barede melumat verilmirdi Sexsi esyalar senedler ve mehkeme senedleri saxlanilmamis ve evezine kutlevi mezarliga uzaq olmayan ayri bir cuxura basdirilmisdi Daha sonraki arasdirmalardan sonra almanlar qirgin ucun Sovetlerin cavabdeh oldugunu teyin etdiler Arasdirma komissiyasi Vinnitsadaki kutlevi qetilleri arasdiran beynelxalq komissiya 1943 Mezarliqdan cixarilan meyitlerin ilk muayineleri alman ukraynali ve rus hekimler terefinden aparildi meselen professoru Qerhard Srader Vinnitsanin dosenti Dorosenko ve Krasnodarin professoru Malinin Qazintilara 1943 cu ilin may ayinda uc ferqli yerde baslandi qerbdeki meyve bagi merkezi qebiristanliq ve Xalq parki Cesedlerin coxu meyve baginda 5 444 cesed tapildi Umumilikde uc ferqli yerde 91 kutlevi mezar askar edildi ve 9 432 cesed eksqumasiya edildi Onlardan 149 neferi qadin idi Xalq Parkindaki qazintilar tamamlanmadi baxmayaraq ki daha cox cesedin orada defn olunacagi dusunulurdu Professor Srader komandasinin apardigi ilkin arasdirmadan sonra tibbi muayineden ibaret iki komanda biri beynelxalq digeri Nazi Almaniyasinin muxtelif universitetlerinden olan 13 mutexessisden ibaret heyete devet edildi Anatomiya ve mehkeme patologiyasi uzre beynelxalq mutexessisler komissiyasi Avropanin 11 olkesinden devet olunmusdur Mutexessisler asagidakilardi Dr Soynen Gent Universiteti Belcika Dr Mixaylov Sofiya Universiteti Bolqaristan Dr Niilo Pesonen Helsinki Universiteti Finlandiya Dr Duvo Paris Universiteti Fransa Dr Kazzaniqa Milan Universiteti Italiya Dr Lyudevit Jurak Zaqreb Universiteti Xorvatiya Dr ter Poorten Amsterdam Universiteti Hollandiya Dr Birkil Buxarest Ruminiya Dr Qyosta Haqvist Karolinska Institutu Stokholm Isvec Dr Krsek Komenski Universiteti Slovakiya Dr Ferenk Orsos Eotvos Lorand Universiteti Macaristan Qurbanlar ucun kutlevi mezarlar Beynelxalq komissiya 13 iyul ve 15 iyul 1943 cu il tarixleri arasinda kutlevi mezarlari ziyaret etdi Alman komissiyasi hesabatini 29 iyul 1943 cu ilde tamamladi Her iki komissiya 1937 1938 ci il arasindaki qurbanlarin demek olar ki hamisinin basinin arxasindan iki zerbe ile oldurulduyunu mueyyen etdi 468 cesed Vinnita ve etrafda yasayan insanlar terefinden mueyyen edildi diger 202 neferi qebirlerde tapilan senedler ve subutlar esasinda mueyyenlesdirilib Olenlerin ekseriyyeti ukraynalilar idi ancaq 28 etnik polyak da var idi Sonraki tarixi Beynelxalq ekspert komissiyasindan basqa 1943 cu ilin ortalarinda bir nece beynelxalq numayende heyeti erazilere bas cekdi Onlarin arasinda Bolqaristan Danimarka Yunanistan Finlandiya ve Isvecden olan siyasetciler ve diger resmi sexsler var idi Fotolar ve arasdirmanin neticeleri Avropanin bir cox olkelerinde yayimlandi ve Almaniya terefinden Sovet Ittifaqina qarsi tebligat muharibesinde istifade edildi Cesedlerin coxu Odessanin paytaxtinda Vissarionun rehberlik etdiyi defn merasiminden sonra defn edildi Merasime basqa bir cox pravoslav yepiskopu ve xarici kilse resmileri de qatildi Stalinist Terror Qurbanlari na abide ucaldildi Sonralar sovet hakimiyyeti bu abideni Nasist terrorunun qurbanlari abidesi kimi yeniden isledi nehayet tamamile bunu eraziden cixartdi ve yerinde eylence parki yaratdi Son on ilde parkdaki defn yerinde yeni bir abide insa edildi bu yalniz totalitarizmin qurbanlarina aid idi Sovet dovrunde qirgin barede melumat Qerbdeki Ukrayna diasporu terefinden yayilmis ve arasdirilmisdir Vinnitsadaki kutlevi qetl 1988 ci ilde Ukraynada kritik bir movzu olaraq geri dondu Hemcinin baxKatin qirgini Novocerkassk qetliami Quba kutlevi mezarligiQeydlerMeyitin qebirden cixarilma prosesidir IstinadlarCausarano 2004 seh 510 The Ukrainian Review 1959 seh 93 Valery Vasiliev Yuriy Shapoval Stages of Great Terror The Vinnytsia Tragedy 31 406 August 17 23 2002 in Russian 2007 11 28 at the Wayback Machine in Ukrainian 2009 05 18 at the Wayback Machine Klucz do Parku Kultury i Odpoczynku Keys to Park of Culture and Leisure Jacek Trznadel redaktor Katyn Zbrodnia bez sadu i kary Katyn Crime without trial nor punishment pdf Zeszyty Katynskie polyak II 1 Warsaw Antyk 1997 329 339 ISBN 83 86482 32 X ISSN 1426 4064 2021 10 16 tarixinde Istifade tarixi 2011 10 18 fragment in question originally published in Jozef Mackiewicz Klucz do Parku Kultury i Odpoczynku Wiadomosci 48 1951 12 02 Tottle Douglas Fraud Famine and Fascism The Ukrainian Genocide Myth from Hitler to Harvard PDF Progress Publishers ISBN 0919396518 2010 06 13 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 01 28 2020 01 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 01 28 Amtliches Material zum Massenmord von Winniza p 83 86 117 Archiv Edition 1999 Faksimile der 1944 erschienenen Ausgabe Amtliches Material zum Massenmord von Winniza p 103 Archiv Edition 1999 Faksimile der 1944 erschienenen Ausgabe Ukrainian society of the repressed Peter Pavlovych Amtliches Material zum Massenmord von Winniza p 124 215 248 Archiv Edition 1999 Faksimile der 1944 erschienenen Ausgabe Amtliches Material zum Massenmord von Winniza p 6 206 207 Archiv Edition 1999 Faksimile der 1944 erschienenen Ausgabe Amtliches Material zum Massenmord von Winniza p 124 208 209 Archiv Edition 1999 Faksimile der 1944 erschienenen Ausgabe EdebiyyatVikianbarda Vinnitsa qirgini ile elaqeli mediafayllar var Causarano Pietro Le XXe siecle des guerres Editions de l Atelier 2004 seh 510 ISBN 2708237624 Ihor Kamenetsky The Tragedy of Vinnytsia Materials on Stalin s Policy of Extermination in Ukraine 1936 1938 Ukrainian Historical Assn 1991 ISBN 978 0 685 37560 0 Sandul I I A P Stepovy S O Pidhainy The Black Deeds Of The Kremlin A White Book Ukrainian Association of Victims of Russian Communist Terror Toronto 1953 Israel Charny William S Parsons and Samuel Totten Century of Genocide Critical Essays and Eyewitness Accounts Routledge New York London ISBN 0 415 94429 5 Dragan Anthony Vinnytsia A Forgotten Holocaust Jersey City NJ Svoboda Press Ukrainian National Association 1986 octavo 52 pp Crime of Moscow in Vynnytsia Ukrainian Publication of the Ukrainian American Youth Association Inc New York 1951 Vinnicya Zlochin Bez Kari Voskresinnya Kiyiv 1994 Vinnickij zlochin Enciklopediya ukrayinoznavstva V 10 t Perevid v Ukrayini Kiyiv 1993 T 1 S 282 Weiner Amir Making sense of war the Second World War and the fate of the Bolshevik Revolution Princeton N J Princeton University Press 2001 ISBN 0 691 05702 8 The Ukrainian Review The Ukrainian Review 7 Association of Ukrainians in Great Britain Ltd 1959 seh 93