Vikipediya azad ensiklopediya Türklərin islamı qəbul etməsi türklərin tenqriçilik inanclarından dönüb islama kütləvi şək

Vikipediya azad ensiklopediya Turklerin islami qebul etmesi turklerin tenqricilik inanclarindan donub islama kutlevi sekilde inanmaga baslamasi Teqriben X esredek tenqricilik turk xalqlari arasinda en genis yayilan inanc olmusdur Turklerin islam ile ilk elaqesi sie ve elevilerin dorduncu imam kimi qebul etdikleri Zeynulabidinin turkler terefinden Xorasana aparilmasi olmusdu Islamaqederki dovrde turkler ile muselman ereblerin ilk qarsilasmasi VII esrdeki Xilafet Imamet toqqusmalariyla bas vermisdir Peygemberin vefatindan sonra meydana gelmis Siffeyn doyusunu muteaqiben Emevilerin dovrunde islam esasen etrafinda formalasan bir din idi Islam dovleti yeni fethlerle genislenmis torpaqlari eleviler ve sielerin desteyi ile Maveraunnehredek cata bilmisdir VIII esr span VIII esrin evvellerinde cihad elan ederek turklerin meskunlasdigi seherlere daxil olan ereb islam dovleti Emeviler xilafetinin komandirlerinden olan Quteybe ibn Muslum hucum elediyi yerlerde muselman olmayan turklere qarsi sert mucadileler gosterdi Cox sayda insani oldurub seherleri taladiedan sonra elde etdiyi qenimetlerle irelileyen Quteybe ibn Muslum baxmayaraq olumunedek fealiyyetlerini davam etdirmis ve Islami tanitmisdi onun eledikleri turklerin Islami qebulu ile sonuclanmamisdir Omer ibn Ebdulezizin her yerde karvansaralar xestexanalar tikmek ve edaletli bir idare qurma ideyasi tetbiq olunsa idi turkler islami daha onceden qebul edecekdi Talama ve qenimet verdisinden oyuru cihad anlayisinin ikinci plana atilmasi ve zulme ustunluk verilmesi ereb zulmunun Emeviler vasitesile davam etdiyinin delili olmus ancaq buna benzer hadiselere baxmayaraq turkler dolayi yolla islami qebul etmeye baslamislar Xezer turkleri span Islami qebul eden ilk turk dovleti kimi Xezer xaqanliginin da adimi cekmek olar 723 cu ilde Xezer turkleri muselman ereblere qarsi qelebe qazananda boyuk bir qosun ile Xezerlerin uzerine yuruse cixan Emeviler xelife Hisam ibn Ebdulmelikin dovrunde 724 743 Xezerleri Qafqazdan cixarmaga nail oldular Turgis boylari span Turgis boylarinin mubarizesi ise 745 ci ilde Goyturk xaqanliginin suqutunadek davam etdi Bu tarixden etibaren turk torpaqlari serqden Cin qerbden ise ereb isgalina meruz qaldi Ereblere qarsi mudafieni ise Turgislerden sonra qarluq turkleri oz ohdeliklerine goturdu Abbasiler dovru span 750 ci ilde suqut edib Abbasiler xelifete gelende ereb olmayan azliqlarin veziyyetinde yazsilasma musahide olundu Bu sebebden oturu turkler de Abbasilerle yaxin munasibet qurdular Evveller orduda yararlanilmaqla birge duzgun qiymetlendirilmeyen Iranlilar ve turkler Abbasi ordusunda ve idaresinde onemli movqelere gele bildiler Talas doyusu span Eyni zamanda qarluq turkleri serqden Cin isgali tehdidi altinda idiler Qarluqlar cinlilere qarsi Abbasilerden komek istediler Abbasi idaresi turklerin aradan cekilmesinin Cin tehdidini oz qapilarina getireceyini gorub bu teklifi qebul etdi Turkler ile muselman erebler tarixde birinci defe idi ki ittifaq yaradirdilar 751 ci ilde Talas cayi yaxinliginda bas veren doyusde ereb ve turk ordulari cin ordusunu agir meglubiyyete ugratdi Talas doyusu turk muselman munasibetlerinin yaxsilasmasinda ve turklerin muselmanlasmasinda ehemiyyetli rola malikdir Ilk muselman turk dovletleri span Turklerin kutleler halinda musleman olmalari prosesi elelxusus X esrde suretlendi Qarluqlardan sonra yagmalar ve cigiller daha sonra ise oguzlar arasinda islam dini yayilmaga basladi Qarluq yagma ve ciyil turkleri ilk muselman turk dovletlerinden olan Qaraxaniler dovletini 1037 qurdular Habele baxin span Qaynaqlar span Alevi Devletleri Muharrem Ucan Horasan dan Anadolu ya Horasanli 90 000 Alevi Turkmen Erenleri ve Tarihi Can Yayinlari 2 Baski Kerbela Vakasi ve Kerbela nin Intikami Ebu Muslim Horasani Zaarif Kutuphanesi 2 Cilt Emeviler devrinde Alevilerin Maveraunnehir ve Horasan a surgun edilmesi Turkler Cilt I Editorler Hasan Celal Guzel Prof Dr Kemal Cicek Prof Dr Salim Koca Yeni Turkiye Yayinlari s 67 Zekeriya Kitapci Turkistan in Musluman Araplar Tarafindan Fethi Yedikubbe Yayinlari s 185 186 Namik Kemal Zeybek Neden Islam dusmanligi Radikal 7 Mart 2009 17 iyun 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 Nisan 2016 Fuad Koprulu Turk Edebiyatinda Ilk Mutasavviflar 13 Istanbul first missing last Kateqoriyalar Turk tarixiIslam tarixi