fbpx
Wikipedia

Yağmalar

September 16, 2021

Yağma (Çincə: 样磨/樣磨, pinyin: Yàngmó) — Orta çağdaki bir Türk boyudur, bu boy müasir Uyğurların və Özbəklərin əcdadlarıdır. Bu boy bir qolu olan ve Üç Oğuzlar deyilən birlik, Yağma, Qarluqlar və Çigillər boylarından yaranmışdır. VII yüzildən etibarən Qaraxanlılar dönəmi boyunca Yağma boyu müsəlman Ərəblər və Çinlilər tərəfindən qüvvətli və qüdrətli siyasi varlıqlar olaraq Tarım hövzəsi, Cungariya hövzəsi (Şimali-şərqi Çini və qərbi Monqolustanı içinə alan bir bölgə) və Yeddisu (Yedisu) bölgəsində gözə çarpmışdılar.

Yağma, Tuxsılər və Çigillərdən bir bölüyün İla (İli) çayı yaxasına enerdilər.

Anlamı

Qazax Çin tarixçisi Yury Zuev (Rusca: Юрий Алексеевич Зуев)ə görə, Yağma (yaγgma)nın qədim türkcədə, "saldır, yayıl, yağmala" deməkdir.".

نهبواَ Yağma: "Türklərdən bir bölüyün adı. Bunlara " كاَراَ نهبواَ Qara Yağma" da deyilir. نهبواَ Yağma Taraz yaxınında bir kəndin adı.". Tartuk, Yağma elində bir şehər.

Dokuzoğuz və Yağmalar (xargahda: "keçeden yapılma yurd, keçe alaçıq") qalırlar.

Mahmud Qaşqarlıdan türklərdən Yağma, Tuxsılər və Çigillərdən bir bölüyün İla(İli) çayına endiyini öyrənirik.. X yüzildə Yağma boyu, Qaşgarda və şimal-şərqində yaşayırdılar.

Əbu Səid Qardizi, ünlü əsəri Zayn al-akbər də belə bəhs edir, Yağma "zengin insanlar böyük at sürüləri ilə", "bir ay süren səyahət" bir ölkədə yaşayırlar. Yağma boyu, sürəkli Qarluqlar və Türklərdən bir bölük olan Yemek'lərlə Qərb Göytürk Xaqanlığının tənəzzülünə qədər savaşırlarmış.

Mahmud Qaşqarlı Yağma, Tuxsılər (Tukhs), Qıpçaqlar, Yabakular, Tatarlar, Kay (Qayılar), Çomul və Oğuzlar, biri-birlərinə uygun olaraq, (ذ Dhāl; dh) hərfini hər zaman (ى‎‎ Yā; y) yə çevirirlər və heç bir zaman (ذ‎) li söyləməzlər. "Qayınağacına bunlardan başqası "kadhıng", bunlar "kayınğ" deyirlər..

nahiyat-i Yaghmiya deyilən bölgədə Yağmalar, Qaşgarın ətrafında və şimalında Artuç isminde iki kənddə və Khırmkı(Khıraklı) deyilən böyük bir kənddən, ibarət bir bölgədə yaşardılar.

Mahmud Qaşqarlı Türk dilinin ən əski və dəyərli sözlüklərindən Divân-ı Lügati't-Türkdə;

"Rum ölkəsinə ən yaxın olan boy Beçənəkdir; sonra Qıpçaq, Oğuz, Yemək, Başgırt, Basmıl, Kay (Qayı), Yabaku, Tatar, Kırkız (Qırğız) gəlir. Qırğızlar Çin ölkəsinə yaxındırlar.". Ayrıca "Çomul boyunun özlərindən olduğu çöl xalqı ayrı bir dilə sahibdir, Türkceni yaxşı bilirlər. Kay, Yabaku, Tatar, Basmıl boyları da belədir. Hər boyun ayrı bir ağzı (ləhcəsi) vardır; bununla beraber Türkcəni də yaxşı danşlrlar. Qırğız, qıpçaq, Oğuz, Tuxsılər, Yağma, Çiğil, Oğrak, Çaruk boylarının öztürkçe olaraq yalnız bir dilləri vardır. Yeməklərlə Başgırtların dilləri bunlara yaxındır. .... Dillərin ən yeğnisi Oğuzların, ən doğrusu da Tuxsi ilə Yağmaların dilidir." şəklində bildirmişdir.

İstinadlar

  1. Yu. Zuev, "Early Türks: Essays on history and ideology", Almaty, Daik-Press, 2002, p. 227, ISBN 9985-441-52-9
  2. Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt III, sayfa 34
  3. Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 467
  4. ↑ Hudud ul-'alam min al-mashriq ila al-maghrib - Tr. and expl. by V. Minorsky
  5. Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 92
  6. Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 328, 30, 32, 61, 97, 94, 473.
  7. Hudud al-'Alam, The Regions of the World
  8. Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 32
  9. Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 28
  10. Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 30

Mənbə

  • Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2
  • Hudud ul-'alam min al-mashriq ila al-maghrib

Xarici keçidlər

  • Yağma tarihi ve Şehirleri  (rus.)
  • Kastamonu ve çevresinde meyve ile ilgili yer adları (13-15 yüzyıllar) — Cevdet Yakupoğlu[ölü keçid]
  Etnos ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

September 16, 2021
yağmalar, yağma, çincə, 样磨, 樣磨, pinyin, yàngmó, orta, çağdaki, türk, boyudur, müasir, uyğurların, özbəklərin, əcdadlarıdır, qolu, olan, üç, oğuzlar, deyilən, birlik, yağma, qarluqlar, çigillər, boylarından, yaranmışdır, yüzildən, etibarən, qaraxanlılar, dönəmi. Yagma Cince 样磨 樣磨 pinyin Yangmo Orta cagdaki bir Turk boyudur bu boy muasir Uygurlarin ve Ozbeklerin ecdadlaridir Bu boy bir qolu olan ve Uc Oguzlar deyilen birlik Yagma Qarluqlar ve Cigiller boylarindan yaranmisdir VII yuzilden etibaren Qaraxanlilar donemi boyunca Yagma boyu muselman Erebler ve Cinliler terefinden quvvetli ve qudretli siyasi varliqlar olaraq Tarim hovzesi Cungariya hovzesi Simali serqi Cini ve qerbi Monqolustani icine alan bir bolge ve Yeddisu Yedisu bolgesinde goze carpmisdilar Yagma Tuxsiler ve Cigillerden bir boluyun Ila Ili cayi yaxasina enerdiler Mundericat 1 Anlami 2 Istinadlar 3 Menbe 4 Xarici kecidlerAnlami RedakteQazax Cin tarixcisi Yury Zuev Rusca Yurij Alekseevich Zuev e gore Yagma yaggma nin qedim turkcede saldir yayil yagmala demekdir 1 نهبوا Yagma Turklerden bir boluyun adi Bunlara كا را نهبوا Qara Yagma da deyilir نهبوا Yagma Taraz yaxininda bir kendin adi 2 Tartuk Yagma elinde bir seher 3 Dokuzoguz ve Yagmalar xargahda keceden yapilma yurd kece alaciq qalirlar 4 Mahmud Qasqarlidan turklerden Yagma Tuxsiler ve Cigillerden bir boluyun Ila Ili cayina endiyini oyrenirik 5 X yuzilde Yagma boyu Qasgarda ve simal serqinde yasayirdilar Ebu Seid Qardizi unlu eseri Zayn al akber de bele behs edir Yagma zengin insanlar boyuk at suruleri ile bir ay suren seyahet bir olkede yasayirlar Yagma boyu surekli Qarluqlar ve Turklerden bir boluk olan Yemek 6 lerle Qerb Goyturk Xaqanliginin tenezzulune qeder savasirlarmis Mahmud Qasqarli Yagma Tuxsiler Tukhs 7 Qipcaqlar Yabakular Tatarlar Kay Qayilar Comul ve Oguzlar biri birlerine uygun olaraq ذ Dhal dh herfini her zaman ى Ya y ye cevirirler ve hec bir zaman ذ li soylemezler Qayinagacina bunlardan basqasi kadhing bunlar kaying deyirler 8 nahiyat i Yaghmiya deyilen bolgede Yagmalar Qasgarin etrafinda ve simalinda Artuc isminde iki kendde ve Khirmki Khirakli deyilen boyuk bir kendden ibaret bir bolgede yasardilar 4 Mahmud Qasqarli Turk dilinin en eski ve deyerli sozluklerinden Divan i Lugati t Turkde Rum olkesine en yaxin olan boy Becenekdir sonra Qipcaq Oguz Yemek Basgirt Basmil Kay Qayi Yabaku Tatar Kirkiz Qirgiz gelir Qirgizlar Cin olkesine yaxindirlar 9 Ayrica Comul boyunun ozlerinden oldugu col xalqi ayri bir dile sahibdir Turkceni yaxsi bilirler Kay Yabaku Tatar Basmil boylari da beledir Her boyun ayri bir agzi lehcesi vardir bununla beraber Turkceni de yaxsi danslrlar Qirgiz qipcaq Oguz Tuxsiler Yagma Cigil Ograk Caruk boylarinin ozturkce olaraq yalniz bir dilleri vardir Yemeklerle Basgirtlarin dilleri bunlara yaxindir Dillerin en yegnisi Oguzlarin en dogrusu da Tuxsi ile Yagmalarin dilidir 10 seklinde bildirmisdir Istinadlar Redakte Yu Zuev Early Turks Essays on history and ideology Almaty Daik Press 2002 p 227 ISBN 9985 441 52 9 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt III sayfa 34 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 467 1 2 Hudud ul alam min al mashriq ila al maghrib Tr and expl by V Minorsky Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 92 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 328 30 32 61 97 94 473 Hudud al Alam The Regions of the World Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 32 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 28 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 30Menbe RedakteAtalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Hudud ul alam min al mashriq ila al maghribXarici kecidler RedakteYagma tarihi ve Sehirleri rus Kastamonu ve cevresinde meyve ile ilgili yer adlari 13 15 yuzyillar Cevdet Yakupoglu olu kecid Etnos ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Yagmalar amp oldid 6106648, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.