Sirakların şərqi Sarmat toplulukları içərisində yer aldığı bilinir. Qafqazda olan bu Sarmat topluluğu, qaynaqlarda Sirakoi olarak keçməkdədir. Onlar Strabonda daima Aorslar ilə birlikdə anılmaqdadır. Hər iki topluluk cənubda Qafqaz dağlarına qədər olan sahəyə yayılmışdılar. Bunların bir qadı köçəri çoban, bir qadı isə çadırlarda oturan təkinçilər idi. Hərhalda Siraklar çox fazla dağlıq kəsimdə oturmamaqdaydılar. Özəlliklə düzlük yerlərdə olurdular. Yazılı qaynaqlarda da Sirak düzlüklərindən söz edilməktədir. Sirakların daha şimalda oturdukları, tayfalar köçüylə birlikdə şimala doğru endikləri və Qafqaza yayıldıqları qəbul edilməkdədir. Onların Qafqazdan aşağı doğru axan və Maiotisə tökülən Axardeus civarında oturduqları bilinir. Buna görə, Qafqaz bozqırlarının qərb yarısında otururdular və ya bura sahilə qədər çatmaqdaydı. Siraklar Yazamatların aşağısında oturmaktaydılar. Sirakların Orta Asiyadan İtil çayı sahillərinə və oradan Qafqaza qədər çox geniş bir coğrafiyaya yayılmış olduğu qəbul edilməkdədir. Sirak adı Dara zamanına qədər getməkdədir. Dara Sakalar üzərinə hərəkətində əsgərlərinə Saka əsgəri qiyafəti geydirərək hiylə ilə bacarıqlı olmuş və Saka birlikləri çöllərə çəkilmişdilər. Sirak adındə bir çoban Daranın ordusuna qəsdən yanlış yol göstərərək onu və əsgərlərini çöl ortasına soxub, məmləkətini qurtara bilmişdir. Buradan Sirakın Dara ilə çağdaş olduğu sonucunu çıxartmak mümkündür. Daraun M.Ö. 518-517 illərdə bozqır ölkəsinə bu harəkətini gərçəkləştirdiği gənəldə kabul görməktədir. Bisitun kitabəsindən anlaşıldığı üzərə Dara, sivri başlıklı, yani ok şəklində başlık giymiş olan Sakaların ülkəsinə yaptığı səfərdə onların bir kısmını yənərək, lidərlərindən Sakunkhayıda əsir almıştır. Onun sivri başlıklı Sakalar üzərinə harəkatı əsnasında Sirak adınin ortaya çıxması, oldukça önəmlidir.
Daraun ok şəklində sivri başlık taşıyan Sakalara karşı səfərində, onun ordusuna yanlış yol göstərən Sirak, yalnız tarihi şahsiyət olarak dəğil, bir topluluk olarak da ortaya çıkmıştır. Siraklar zaman zaman tarihin karanlıklarına çəkilmişlər, fakat yənidən tarih sahnəsinə çıkabilmişlərdir. Strabo Sirakların adına yər vərmiştir. Siraklar əsasən yərləşik bir hayat sürmüşlər və Uspa adlı bir ana şəhirə sahip olmuşlardır.
Sirakların yaşadıkları coğrafyada arxeoloji qazıntılar aparılmış və kurganlardan çəşitli buluntular çıkartılmıştır. Bunlardan ən əskisi M.Ö. II yüzyıla tarixlənməktədir. Qazıntılar sonucunda özəlliklə Önmaniç və Önkuban buluntuları Siraklarla bağlantılı görülməktədir. Önmaniç və Önkubandaki Sirak buluntularının arkəolojik kazılar sonucunda ortaya çıkartılması onların yayıldığı coğrafya, kültürləri və diğər kültürlərlə karşılıklı ilişki və ətkiləşimlərinin aydınlatılmasına yardım ətməktədir. Zamanla Sirak kültürü Önkuban-Mozdok çəvrəsində yaşayanlara ətki ətmiştir. Siraklar M.Ö. VII-IV. yüzyıllar arasında aşağı İtildə qəbilələr birliğinə dahil olarak yaşamaktaydılar. Bu qəbilə birləşmələri Sarmat adı ilə də tanınmışlardır. M.Ö. IV yüzyılda Kuban nəhrinin sol sahilində Siraklar kalabalıklaşmışlardır. M.Ö. IV-III. yüzyıllarda isə, bu topraklarda Siraklar daha da çoğalmışlardır. M.Ö. III əsrdə da Önqafqaztan onun ətəklərinə qədər yayılmışlardır. Bu durum arkəolojik kazılar sonucunda ələ gəçirilən buluntularla da açıklığa kavuşturulabilməktədir.
Siraklar Önqafqazyadaki topraklarında İberiyadanQafqaz Albaniyasına qədər olan coğrafyada yaşamlarını sürdürmüşlərdir. Hatta, Önqafqazda yaşadıkları coğrafya daha öncə bəlirtildiği gibi Sirak düzlüğü olarak bəlirtilmişti. Alban Qarabağ arasında torpaqlar çoktandır onların adı ilə anılmaya başlamıştır. Onlar Qafqaza, özəlliklə Zaqafqazyaya gələn bazı topluluklarla birləşmiş və kaynaşıp karışmışlardır. Siraklar bazı topluluklarla da mücadələ ətmək zorunda kalmışlardır. Siraklarla Aorslar arasında zaman zaman gərçəkləşən çatışmalar, hər iki güçlü topluluğun iktisadi hayatına olumsuz ətki yapmıştır. VIII Mitridat romalılara qarşı Siraklardan yardım istəmiştir. Sirak hökmdarı Zorsinəs Mitridatın yardımına qaçmağa hazırlanmışdır. Aors hökmdarı Eunones isə Roma Ordu sərkərdəsi C. Iulius Aquilaya yardım etmişdir. Birləşik qüvvətlər Siraklar üzərinə hücum etmiş və şəhərləri Uspanı mühasirə etmişdilər. Surlar və xəndəklərlə əmniyət altına alınmış Uspa şəhəri qısa sürədə düşmanın əlinə gəçərək alt üst ədilmiştir. Bu mücadələ sonucunda Siraklar oldukça güç kaybətmişlərdir. Sirakların əgəmənlikləri zayıfladıkça və bazı topluluklarla kaynaşıp karıştıkça onlar hakkında tarihi bilgi də azalmıştır. M.S. II əsrə gəlindiğində Sirak əgəmənliği gəçmiştəki şöhrətini yitirmiştir.
siraklar, sarmatların, qolu, mündəricat, tarixi, istinadlar, həmçinin, xarici, keçidlərtarixi, redaktəın, şərqi, sarmat, toplulukları, içərisində, aldığı, bilinir, qafqazda, olan, sarmat, topluluğu, qaynaqlarda, sirakoi, olarak, keçməkdədir, onlar, strabonda, . Siraklar Sarmatlarin qolu Mundericat 1 Tarixi 2 Istinadlar 3 Hemcinin bax 4 Xarici kecidlerTarixi RedakteSiraklarin serqi Sarmat topluluklari icerisinde yer aldigi bilinir Qafqazda olan bu Sarmat toplulugu qaynaqlarda Sirakoi olarak kecmekdedir Onlar Strabonda daima Aorslar ile birlikde anilmaqdadir Her iki topluluk cenubda Qafqaz daglarina qeder olan saheye yayilmisdilar Bunlarin bir qadi koceri coban bir qadi ise cadirlarda oturan tekinciler idi Herhalda Siraklar cox fazla dagliq kesimde oturmamaqdaydilar Ozellikle duzluk yerlerde olurdular Yazili qaynaqlarda da Sirak duzluklerinden soz edilmektedir Siraklarin daha simalda oturduklari tayfalar kocuyle birlikde simala dogru endikleri ve Qafqaza yayildiqlari qebul edilmekdedir Onlarin Qafqazdan asagi dogru axan ve Maiotise tokulen Axardeus civarinda oturduqlari bilinir Buna gore Qafqaz bozqirlarinin qerb yarisinda otururdular ve ya bura sahile qeder catmaqdaydi Siraklar Yazamatlarin asagisinda oturmaktaydilar Siraklarin Orta Asiyadan Itil cayi sahillerine ve oradan Qafqaza qeder cox genis bir cografiyaya yayilmis oldugu qebul edilmekdedir Sirak adi Dara zamanina qeder getmekdedir Dara Sakalar uzerine hereketinde esgerlerine Saka esgeri qiyafeti geydirerek hiyle ile bacariqli olmus ve Saka birlikleri collere cekilmisdiler Sirak adinde bir coban Daranin ordusuna qesden yanlis yol gostererek onu ve esgerlerini col ortasina soxub memleketini qurtara bilmisdir Buradan Sirakin Dara ile cagdas oldugu sonucunu cixartmak mumkundur Daraun M O 518 517 illerde bozqir olkesine bu hareketini gerceklestirdigi genelde kabul gormektedir Bisitun kitabesinden anlasildigi uzere Dara sivri baslikli yani ok seklinde baslik giymis olan Sakalarin ulkesine yaptigi seferde onlarin bir kismini yenerek liderlerinden Sakunkhayida esir almistir Onun sivri baslikli Sakalar uzerine harekati esnasinda Sirak adinin ortaya cixmasi oldukca onemlidir Daraun ok seklinde sivri baslik tasiyan Sakalara karsi seferinde onun ordusuna yanlis yol gosteren Sirak yalniz tarihi sahsiyet olarak degil bir topluluk olarak da ortaya cikmistir Siraklar zaman zaman tarihin karanliklarina cekilmisler fakat yeniden tarih sahnesine cikabilmislerdir Strabo Siraklarin adina yer vermistir Siraklar esasen yerlesik bir hayat surmusler ve Uspa adli bir ana sehire sahip olmuslardir Siraklarin yasadiklari cografyada arxeoloji qazintilar aparilmis ve kurganlardan cesitli buluntular cikartilmistir Bunlardan en eskisi M O II yuzyila tarixlenmektedir Qazintilar sonucunda ozellikle Onmanic ve Onkuban buluntulari Siraklarla baglantili gorulmektedir Onmanic ve Onkubandaki Sirak buluntularinin arkeolojik kazilar sonucunda ortaya cikartilmasi onlarin yayildigi cografya kulturleri ve diger kulturlerle karsilikli iliski ve etkilesimlerinin aydinlatilmasina yardim etmektedir Zamanla Sirak kulturu Onkuban Mozdok cevresinde yasayanlara etki etmistir Siraklar M O VII IV yuzyillar arasinda asagi Itilde qebileler birligine dahil olarak yasamaktaydilar Bu qebile birlesmeleri Sarmat adi ile de taninmislardir M O IV yuzyilda Kuban nehrinin sol sahilinde Siraklar kalabaliklasmislardir M O IV III yuzyillarda ise bu topraklarda Siraklar daha da cogalmislardir M O III esrde da Onqafqaztan onun eteklerine qeder yayilmislardir Bu durum arkeolojik kazilar sonucunda ele gecirilen buluntularla da acikliga kavusturulabilmektedir Siraklar Onqafqazyadaki topraklarinda Iberiyadan Qafqaz Albaniyasina qeder olan cografyada yasamlarini surdurmuslerdir Hatta Onqafqazda yasadiklari cografya daha once belirtildigi gibi Sirak duzlugu olarak belirtilmisti Alban Qarabag arasinda torpaqlar coktandir onlarin adi ile anilmaya baslamistir Onlar Qafqaza ozellikle Zaqafqazyaya gelen bazi topluluklarla birlesmis ve kaynasip karismislardir Siraklar bazi topluluklarla da mucadele etmek zorunda kalmislardir Siraklarla Aorslar arasinda zaman zaman gerceklesen catismalar her iki guclu toplulugun iktisadi hayatina olumsuz etki yapmistir VIII Mitridat romalilara qarsi Siraklardan yardim istemistir Sirak hokmdari Zorsines Mitridatin yardimina qacmaga hazirlanmisdir Aors hokmdari Eunones ise Roma Ordu serkerdesi C Iulius Aquilaya yardim etmisdir Birlesik quvvetler Siraklar uzerine hucum etmis ve seherleri Uspani muhasire etmisdiler Surlar ve xendeklerle emniyet altina alinmis Uspa seheri qisa surede dusmanin eline gecerek alt ust edilmistir Bu mucadele sonucunda Siraklar oldukca guc kaybetmislerdir Siraklarin egemenlikleri zayifladikca ve bazi topluluklarla kaynasip karistikca onlar hakkinda tarihi bilgi de azalmistir M S II esre gelindiginde Sirak egemenligi gecmisteki sohretini yitirmistir Istinadlar RedakteHemcinin bax RedakteSiraklarXarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Siraklar amp oldid 2647073, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
