Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sarkis Hatspaniyan (erm. Սարգիս Հացպանյան; 12 fevral 1962, İskəndərun, Hatay ili, Türkiyə – 20 yanvar 2018) — Türkiyə ermənilərindən olan jurnalist, hüquq müdafiəçisi və siyasi xadim. Sarkis Hatspaniyan Qarabağ müharibəsində və xüsusi ilə Kəlbəcər döyüşündəki fəallığı ilə tanınır.
| Sarkis Hatspaniyan | |
|---|---|
| erm. Սարգիս Հացպանյան | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | İskəndərun, Türkiyə |
| Vəfat tarixi | (55 yaşında) |
| Vəfat yeri | Lion, Fransa |
| Vətəndaşlığı |  Türkiyə  Fransa  Ermənistan |
| Milliyyəti | erməni |
| Təhsili | Sarbonna Universiteti |
| Fəaliyyəti | ictimai xadim, siyasətçi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Fransa ermənilərinin müxtəlif təyinatlı yardımlarını işğalı olunmuş Azərbaycan torpaqlarına çatdırılılmasına rəhbərlik etmişdir. 2008-ci ildə İrəvan şəhərində baş vermiş kütləvi iğtişaşlardakı iştirakına görə Ermənistan məhkəməsi tərəfindən 3 il 6 ay müddətinə azadlıqdan məhrum edilmişdir.
Həyatı
Sarkis Hatspaniyan 1962-ci ilin 12 fevral tarixində Türkiyənin Hatay bölgəsinə bağlı İskəndərun şəhərində anadan olmuşdur. Orta məktəbi Aqos qəzetinin 2007-ci ildə öldürülmüş baş redaktoru Hrant Dinklə birgə oxumuşdur. 1980-ci ildə Türkiyədə baş vermiş hərbi çevirilişdən sonra Fransaya mühacirət etmiş və Paris şəhərində yaşayaraq Fransa vətəndaşlığı almışdır. Sarbonna Universitetində idarəetmə faklütəsini bitirən Hatspaniyan 1990-cı ildən etibarən Ermənistana müntəzəm səfərlər etməyə başlamışdır.
Solçu olan Hatspaniyan bütün çıxışlarında Kürd Fəhlə Partiyasının (PKK) addımlarını dəstəkləyib. Sonrakı dövrlərdə isə Hatspaniyanın PKK çıxışlarının yerini rəhbərlik etdiyi Xalqların Demokratik Partiyası əvəz edib.
2008-ci ildə İrəvanda baş vermiş kütləvi iğtişaşların əsas təşkilatçılılarından biri olduğuna görə Ermənistan məhkəməsi tərəfindən 3 il, 6 ay müddətinə azadlıqdan məhrum edilmiş, ancaq cəzasını tam çəkmədən sərbəst buraxılmışdır.։
Uzun müddət ağır xəstəlikdən əziyyət çəkən jurnalist 2017-ci ildən etibarən Lyon şəhərində yerləşən xəstəxanaların birin də, müalicə olunmaqda idi. Sarkis Hatspaniyan 2018-ci ilin 20 yanvar tarixində, 56 yaşında olarkən yaşadığı Fransanın Lyon şəhərində vəfat etmişdir.
Qarabağ müharibəsində iştirakı
Qarabağ müharibəsinin şiddətlənməsindən sonra Erməni diasporasının bir çox nümayəndələri müharibədə iştirak etmək üçün əvvəlcə Ermənistana və oradanda da Dağlıq Qarabağ bölgəsinə keçmişdilər. Ermənilərin gəldiyi ölkələr arasında Livan və Fransa xüsusi yer tutmuşdur. Livan ermənilərinin döyüş bölgəsinə tranfer edilməsi və onların lazım olan döyüş təhcizatı ilə təmin olunması ilə Jirayr Səfilyan məşğul olmuşdur. 1990-cı illərdə, artıq Fransa vətəndaşı olan Sarkis Hatspaniyan varlı Fransa ermənilərinin maddi yardımlarını Dağlıq Qarabağdakı ermənilərə çatdırmışdır.
Hatspaniyan 1993-cü ildə baş vermiş Kəlbəcər döyüşündə iştirakçısıdır və rayon mərkəzinin ələ keçirilməsində fəallıq göstərmişdir. 2010-cu ildə yayılmış video görüntülərdə, Hatspaniyanın Kəlbəcər rayonunun mərkəzi meydanında çıxış etdiyi və daha sonra əsir götürülmüş bir azərbaycanlı qadınla söhbətləşdiyi görüntüləri yayılmışdır. Daha sonra yaşlı azərbaycanlı qadınla çəkdirdiyi foto Frans Press agentliyi başda olmaqla bir sıra məşhur dünya KİV-lərinə ötürülür.
Sonradan Qarabağla bağlı ermənilərin çəkdiyi "Ana əlləri" filmində çıxış edən Hatspaniyan guya azərbaycanlılara yaxşı davrandıqlarını və bu əsirləri azərbaycanlıların özlərinin Kəlbəcərdə atıb getdiyini deyir. Lakin indiyə qədər həmin əsirlərin taleyindən heç bir xəbər yoxdur.
Eyni zamanda Türkiyə vətəndaşı olan Hastpaniyan Qarabağ müharibəsində törətmiş olduğu cinayətlərə görə heç bir zaman mühakimə olunmamışdır. Qarabağ müharibəsindən sonra Fransa, Türkiyə və Ermənistan arasında tez-tez səfərlər edən jurnalist 1915-ci il hadisələri ilə bağlı Türkiyədə fəaliyyət göstərmiş və əsasən Erməni soyqırımı iddialarının tanınması üçün çalışmışdır.
ASALA terror təşkilatının təbliğatını aparması
Sarkislə bağlı digər mühüm məqam onun erməni soyqırımı və erməni terror təşkilatları ilə bağlı səsləndirdiyi fikirlərdir. Hatspaniyan öz Facebook səhifəsindəki statuslarından birində ASALA terror təşkilatına haqq qazandırmağa çalışır. ASALA-nın 24 sentyabr 1981-ci ildə Türkiyənin Parisdəki Baş Konsulluğuna hücumunu xatırladan Hatspaniyan bu sözləri yazır:
 | 12 sentyabrdan sonra onlarla türk və kürd təşkilatının onminlərlə nümayəndəsi faşist T.C. (Türkiyə Cümhuriyyəti – red.) zindanlarında ağır işgəncələrə məruz qalarkən, öz təşkilatlarının hansısa birindən heç bir səs belə eşitmədilər. 24 sentyabr 1981-ci ildə Parisdəki T.C. Konsulluğunu ələ keçirən erməni inqilab təşkilatı ASALA-nın Van əməliyyatını həyata keçirən 4 igidi 5 türk, 5 kürd, 5 erməni siyasi məhbusun sərbəst buraxılmasını tələb etmişdilər. |  |
Məhz ASALA-nın bu hücumu nəticəsində Türkiyə Baş konsulu yaralanır və bir nəfər türk vətəndaşı həlak olur. Sonradan binanı tutan ASALA-nın 4 üzvü həbs edilir və yeddi il cəza alırlar.
1996-cı ildə Ermənistanın eks-prezidenti Levon Ter-Petrosyanın icazəsi ilə Hatspaniyana ölkədə qalmaq izni verilir. Lakin eks prezident Robert Köçəryan onun ölkəni tərk etməsi üçün beş gün vaxt verir. Hatspaniyan bunu yerinə yetirmir. 2008-ci il mitinqlərində Serj Sarkisyan rəhbərliyinin erməni xalqına qarşı sərt davranışını dilə gətirməsi Hatspaniyanın həbs olunması ilə nəticələnir. 2011-ci ildə azadlığa çıxdıqdan sonra 2013-cü ildə Ermənistan vətəndaşlığı verilir.
Sarkis həm də azərbaycanlılara qarşı törədilən Xocalı soyqırımının əsas inkarçılarından sayılır. Daha çox türk dilində yazılar yazan Sarkis Xocalı soyqırımının guya ermənilər tərəfindən törədilmədiyini və Azərbaycanla Türkiyənin təbliğatının bir hissəsi olduğunu vurğulamışdır.
İstinadlar
- . Ankakh.com. սեպտեմբերի 24, 2009 թ. 2010-02-09 tarixində orijinalından (#bad_url) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: սեպտեմբերի 18, 2015 թ..
- "Arxivlənmiş surət". 2022-04-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-03-08.
- "Մահացած է Սարգիս Հացպանեանը". 2020-01-29 tarixində . İstifadə tarixi: հունվարի 20, 2018 թ..
Xarici keçidlər
![image]()
Video — Neo Dədə Qorqud səhifəsi tərəfindən tərcümə edilmiş Ana Əlləri (erm. մոր ձերքերը) sənədli filmi. Filmdə Sarkis Hatspaniyanın Qarabağ müharibəsindəki iştirakı əks olunmuşdur.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sarkis Hatspaniyan erm Սարգիս Հացպանյան 12 fevral 1962 Iskenderun Hatay ili Turkiye 20 yanvar 2018 Turkiye ermenilerinden olan jurnalist huquq mudafiecisi ve siyasi xadim Sarkis Hatspaniyan Qarabag muharibesinde ve xususi ile Kelbecer doyusundeki fealligi ile taninir Sarkis Hatspaniyanerm Սարգիս ՀացպանյանDogum tarixi 12 fevral 1962Dogum yeri Iskenderun TurkiyeVefat tarixi 20 yanvar 2018 55 yasinda Vefat yeri Lion FransaVetendasligi Turkiye Fransa ErmenistanMilliyyeti ermeniTehsili Sarbonna UniversitetiFealiyyeti ictimai xadim siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllar Fransa ermenilerinin muxtelif teyinatli yardimlarini isgali olunmus Azerbaycan torpaqlarina catdirililmasina rehberlik etmisdir 2008 ci ilde Irevan seherinde bas vermis kutlevi igtisaslardaki istirakina gore Ermenistan mehkemesi terefinden 3 il 6 ay muddetine azadliqdan mehrum edilmisdir HeyatiSarkis Hatspaniyan 1962 ci ilin 12 fevral tarixinde Turkiyenin Hatay bolgesine bagli Iskenderun seherinde anadan olmusdur Orta mektebi Aqos qezetinin 2007 ci ilde oldurulmus bas redaktoru Hrant Dinkle birge oxumusdur 1980 ci ilde Turkiyede bas vermis herbi cevirilisden sonra Fransaya muhaciret etmis ve Paris seherinde yasayaraq Fransa vetendasligi almisdir Sarbonna Universitetinde idareetme faklutesini bitiren Hatspaniyan 1990 ci ilden etibaren Ermenistana muntezem seferler etmeye baslamisdir Solcu olan Hatspaniyan butun cixislarinda Kurd Fehle Partiyasinin PKK addimlarini destekleyib Sonraki dovrlerde ise Hatspaniyanin PKK cixislarinin yerini rehberlik etdiyi Xalqlarin Demokratik Partiyasi evez edib 2008 ci ilde Irevanda bas vermis kutlevi igtisaslarin esas teskilatcililarindan biri olduguna gore Ermenistan mehkemesi terefinden 3 il 6 ay muddetine azadliqdan mehrum edilmis ancaq cezasini tam cekmeden serbest buraxilmisdir Uzun muddet agir xestelikden eziyyet ceken jurnalist 2017 ci ilden etibaren Lyon seherinde yerlesen xestexanalarin birin de mualice olunmaqda idi Sarkis Hatspaniyan 2018 ci ilin 20 yanvar tarixinde 56 yasinda olarken yasadigi Fransanin Lyon seherinde vefat etmisdir Qarabag muharibesinde istiraki Qarabag muharibesinin siddetlenmesinden sonra Ermeni diasporasinin bir cox numayendeleri muharibede istirak etmek ucun evvelce Ermenistana ve oradanda da Dagliq Qarabag bolgesine kecmisdiler Ermenilerin geldiyi olkeler arasinda Livan ve Fransa xususi yer tutmusdur Livan ermenilerinin doyus bolgesine tranfer edilmesi ve onlarin lazim olan doyus tehcizati ile temin olunmasi ile Jirayr Sefilyan mesgul olmusdur 1990 ci illerde artiq Fransa vetendasi olan Sarkis Hatspaniyan varli Fransa ermenilerinin maddi yardimlarini Dagliq Qarabagdaki ermenilere catdirmisdir Hatspaniyan 1993 cu ilde bas vermis Kelbecer doyusunde istirakcisidir ve rayon merkezinin ele kecirilmesinde fealliq gostermisdir 2010 cu ilde yayilmis video goruntulerde Hatspaniyanin Kelbecer rayonunun merkezi meydaninda cixis etdiyi ve daha sonra esir goturulmus bir azerbaycanli qadinla sohbetlesdiyi goruntuleri yayilmisdir Daha sonra yasli azerbaycanli qadinla cekdirdiyi foto Frans Press agentliyi basda olmaqla bir sira meshur dunya KIV lerine oturulur Sonradan Qarabagla bagli ermenilerin cekdiyi Ana elleri filminde cixis eden Hatspaniyan guya azerbaycanlilara yaxsi davrandiqlarini ve bu esirleri azerbaycanlilarin ozlerinin Kelbecerde atib getdiyini deyir Lakin indiye qeder hemin esirlerin taleyinden hec bir xeber yoxdur Eyni zamanda Turkiye vetendasi olan Hastpaniyan Qarabag muharibesinde toretmis oldugu cinayetlere gore hec bir zaman muhakime olunmamisdir Qarabag muharibesinden sonra Fransa Turkiye ve Ermenistan arasinda tez tez seferler eden jurnalist 1915 ci il hadiseleri ile bagli Turkiyede fealiyyet gostermis ve esasen Ermeni soyqirimi iddialarinin taninmasi ucun calismisdir ASALA terror teskilatinin tebligatini aparmasi Sarkisle bagli diger muhum meqam onun ermeni soyqirimi ve ermeni terror teskilatlari ile bagli seslendirdiyi fikirlerdir Hatspaniyan oz Facebook sehifesindeki statuslarindan birinde ASALA terror teskilatina haqq qazandirmaga calisir ASALA nin 24 sentyabr 1981 ci ilde Turkiyenin Parisdeki Bas Konsulluguna hucumunu xatirladan Hatspaniyan bu sozleri yazir 12 sentyabrdan sonra onlarla turk ve kurd teskilatinin onminlerle numayendesi fasist T C Turkiye Cumhuriyyeti red zindanlarinda agir isgencelere meruz qalarken oz teskilatlarinin hansisa birinden hec bir ses bele esitmediler 24 sentyabr 1981 ci ilde Parisdeki T C Konsullugunu ele keciren ermeni inqilab teskilati ASALA nin Van emeliyyatini heyata keciren 4 igidi 5 turk 5 kurd 5 ermeni siyasi mehbusun serbest buraxilmasini teleb etmisdiler Mehz ASALA nin bu hucumu neticesinde Turkiye Bas konsulu yaralanir ve bir nefer turk vetendasi helak olur Sonradan binani tutan ASALA nin 4 uzvu hebs edilir ve yeddi il ceza alirlar 1996 ci ilde Ermenistanin eks prezidenti Levon Ter Petrosyanin icazesi ile Hatspaniyana olkede qalmaq izni verilir Lakin eks prezident Robert Koceryan onun olkeni terk etmesi ucun bes gun vaxt verir Hatspaniyan bunu yerine yetirmir 2008 ci il mitinqlerinde Serj Sarkisyan rehberliyinin ermeni xalqina qarsi sert davranisini dile getirmesi Hatspaniyanin hebs olunmasi ile neticelenir 2011 ci ilde azadliga cixdiqdan sonra 2013 cu ilde Ermenistan vetendasligi verilir Sarkis hem de azerbaycanlilara qarsi toredilen Xocali soyqiriminin esas inkarcilarindan sayilir Daha cox turk dilinde yazilar yazan Sarkis Xocali soyqiriminin guya ermeniler terefinden toredilmediyini ve Azerbaycanla Turkiyenin tebligatinin bir hissesi oldugunu vurgulamisdir Istinadlar Ankakh com սեպտեմբերի 24 2009 թ 2010 02 09 tarixinde orijinalindan bad url arxivlesdirilib Istifade tarixi սեպտեմբերի 18 2015 թ Arxivlenmis suret 2022 04 07 tarixinde Istifade tarixi 2020 03 08 Մահացած է Սարգիս Հացպանեանը 2020 01 29 tarixinde Istifade tarixi հունվարի 20 2018 թ Xarici kecidler Video Neo Dede Qorqud sehifesi terefinden tercume edilmis Ana Elleri erm մոր ձերքերը senedli filmi Filmde Sarkis Hatspaniyanin Qarabag muharibesindeki istiraki eks olunmusdur