Radiometeoroloji müşahidələr−Azərbaycan Respublikasında atmosferdə baş verən hidrometeoroloji proseslərin və onlarla əlaqədar olan təhlükəli hidrometeoroloji hadisələrin radiometeoroloji müşahidələri Ağstafa, Göygöl, Şamaxı və Şəki Radiometeoroloji Stansiyalarındakı avtomatlaşdırılmış idarəetmə sistemləri - “AİS-MRL”lər vasitəsilə 250 km radiusda aparılır.
Radar antenası
Radiometeoroloji müşahidələrin tarixi
Azərbaycanda radiometeoroloji müşahidələr 1967-ci ildən Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətində doluya qarşı mübarizə işlərinin aparılması üzrə Xankəndi Doluya Qarşı Mübarizə Dəstəsinin yaradılması ilə başlanılmışdır. 1968-ci ildə Şamaxı, 1972-ci ildə Göygöl, 1973-cü ildə Naxçıvan, 1974-cü ildə Füzuli, 1975-ci ildə Qazax-Tovuz, 1980-ci ildə Ağdərə, 1981-ci ildə İsmayıllı, 1982-ci ildə Zəngilan, 1984-cü ildə Tovuz, Şəki və Culfa-Ordubad, 1987-ci ildə Şaumyankənd Doluya Qarşı Mübarizə Dəstələri yaradılmış və radiometeoroloji müşahidələr bu dəstələrdəki radar qurğuları vasitələri ilə də aparılmışdır. İlk illərdə bu məqsədlə hərbi təyinatlı (“DON”, “SON”, “Qrom” və s.) radiolokatorlardan istifadə edilmişdir. 1970-ci ildən başlayaraq radiometeoroloji müşahidələrin aparılmasında sırf meteoroloji müşahidə təyinatlı bir dalğalı (3,2 sm) “MRL-1” və “MRL-2” tipli, 1977-ci ildən isə iki dalğalı (3,2 sm və 10 sm) “MRL-5” tipli meteoroloji radiolokatorlardan istifadə olunmağa başlanılmışdır. Azərbaycanda fəaliyyət göstərmiş 13 (on üç) Doluya Qarşı Mübarizə üzrə Hərbiləşdirilmiş Dəstələrin hamısı “MRL-5” tipli meteoroloji radiolokatorlarla təmin edilmiş və istehsalata tətbiq edilmişdi. Füzuli, Zəngilan, Ağdərə və Xankəndi Hərbiləşdirilmiş Dəstələrindəki meteoroloji radiolokatorlar Azərbaycanın Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş ərazilərində qalmışdır. Şaumyan Hərbiləşdirilmiş Dəstəsindəki “MRL-5” tipli meteoroloji radiolokator ermənilər tərəfindən bütünlüklə məhv edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 23 may 2001-ci il tarixli fərmanı ilə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi və onun tərkibində Milli Hidrometeorologiya Departamenti yaradıldıqdan sonra 2002-ci ildə Ağstafa və Şamaxı, 2011-ci ildə Göygöl, 2012-ci ildə Şəki Radiometeoroloji Stansiyalarındakı «MRL-5» tipli meteoroloji radiolokatorlar əsaslı təmir edilmiş, avtomatlaşdırılmış idarəetmə sistemləri (“AİS-MRL”) quraşdırılaraq istifadəyə verilmişdir.
Radiometeorologiyanın predmeti və metodu
Radiometeorologiyanın predmeti troposferdə baş verən hidrometeoroloji proseslərin və onlarla əlaqədar olan təhlükəli hava hadisələrinin öyrənilməsi, metodu - meteoroloji radiolokatorun köməyi ilə müxtəlif radiometeoroloji kəmiyyətlərin (istənilən hündürlükdə buludun və buludluğun üfüqi və şaquli kəsiklərinin, alt və üst sərhədlərinin, maksimal əksetdirmə qabiliyyətinin, hərəkət istiqamətinin və sürətinin, yağıntının intensivliyinin və miqdarının, dolunun ölçülərinin) ölçülməsi, həmçinin şimşək çaxan, yağış və dolu yağan ərazilərin və təhlükəli hava hadisələrinin (dolu, leysan, qar, şimşək, fırtına) müəyyən edilməsi və baş vermiş hidrometeoroloji proseslərin film şəklində (animasiya) göstərilməsidir.Fərdi kompüterdə yerüstü hədəflərin fonunda, fəzanın seçilmiş istənilən nöqtəsində buludluğun parametrləri ölçülür. Buludluğun (buludların) radioəkslərinin istənilən hündürlükdə üfüqi, istənilən istiqamətdə isə şaqüli kəsiklərinin, maksimal əksetmənin, buludluğun (buludların) radioəkslərinin aşağı və yuxarı sərhədlərinin, yağıntının intensivliyinin və miqdarının sahələrinin; təhlükəli hava hadisələrinin (dolu, şimşək, qasırğa, leysan, qar) xəritələri təsvir edilir; buludluğun (buludların) yerdəyişməsinin istiqaməti və sürəti, buludluğun (buludların) parametrlərinin zamana görə dəyişməsinin qrafiki təsvir edilir; yuxarıda sadalanan bütün xəritələrin zamana görə dəyişmələri videofilm şəklində göstərilir; radiometeoroloji müşahidə məlumatları sənədləşdirilir və arxivləşdirilir; radiometeoroloji müşahidə məlumatları, o cümlədən də dolu proseslərinə fəal təsir işləri aparıldıqda fəal təsir materialları rəngli (və ya ağ-qara) printer vasitəsilə çap edilir; buludlara fəal təsir işləri aparılarkən qorunan və ona yaxın ərazilərdə sistem avtomatik olaraq «Növbətçilik» rejimindən fasiləsiz müşahidə rejiminə keçir.
Radiometeoroloji müşahidə məlumatlarının tətbiq sahələri
Radiometeoroloji müşahidə məlumatlarından qısamüddətli hava proqnozlarının hazırlanmasında, hərbi və mülki aviasiyanın, kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələrinin, hidrometeorologiya üzrə Beynəlxalq Təşkilatların meteoroloji məlumatlarla təmin olunmasında, sel və daşqınların proqnozlaşdırılmasında, hava şəraitinə müdaxilə və doluya qarşı mübarizə, süni yağış yağdırəlması və yağıntının miqdarının artırılması işlərində istifadə edilir.
↑ Абшаев М.Т. Бурцев И.И. и др. «Руководство по применению радиолокаторов МРЛ-4, МРЛ-5, МРЛ-6 в системе градозащиты», Лениниград Гидрометеоиздат 1980, 230 стр.
↑ Абшаев М.Т. «Автоматизированная система получения, обработки и передачи радиолокационной информации АСУ-МРЛ. Руководства по эксплуатации АСУ-МРЛ» г.Нальчик, 2000 г., 47 стр.
↑ Qasımov R.Ə. «Radiometeoroloji təlimat», Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Milli Hidrometeorologiya Departamentinin Radiometeoroloji (MRL-5) və Aeroloji Rəsədxanası. Bakı şəhəri, 2007-ci il, 48 səh.
↑ RADİOMETEOROLOJİ MÜŞAHİDƏLƏR
September 12, 2021
radiometeoroloji, müşahidələr, azərbaycan, respublikasında, atmosferdə, baş, verən, hidrometeoroloji, proseslərin, onlarla, əlaqədar, olan, təhlükəli, hidrometeoroloji, hadisələrin, radiometeoroloji, müşahidələri, ağstafa, göygöl, şamaxı, şəki, radiometeoroloj. Radiometeoroloji musahideler Azerbaycan Respublikasinda atmosferde bas veren hidrometeoroloji proseslerin ve onlarla elaqedar olan tehlukeli hidrometeoroloji hadiselerin radiometeoroloji musahideleri Agstafa Goygol Samaxi ve Seki Radiometeoroloji Stansiyalarindaki avtomatlasdirilmis idareetme sistemleri AIS MRL ler vasitesile 250 km radiusda aparilir 1 2 3 4 5 Radar antenasi Mundericat 1 Radiometeoroloji musahidelerin tarixi 2 Radiometeorologiyanin predmeti ve metodu 3 Radiometeoroloji musahide melumatlarinin tetbiq saheleri 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidler 6 IstinadlarRadiometeoroloji musahidelerin tarixi RedakteAzerbaycanda radiometeoroloji musahideler 1967 ci ilden Azerbaycan Respublikasinin Dagliq Qarabag Muxtar Vilayetinde doluya qarsi mubarize islerinin aparilmasi uzre Xankendi Doluya Qarsi Mubarize Destesinin yaradilmasi ile baslanilmisdir 1968 ci ilde Samaxi 1972 ci ilde Goygol 1973 cu ilde Naxcivan 1974 cu ilde Fuzuli 1975 ci ilde Qazax Tovuz 1980 ci ilde Agdere 1981 ci ilde Ismayilli 1982 ci ilde Zengilan 1984 cu ilde Tovuz Seki ve Culfa Ordubad 1987 ci ilde Saumyankend Doluya Qarsi Mubarize Desteleri yaradilmis ve radiometeoroloji musahideler bu destelerdeki radar qurgulari vasiteleri ile de aparilmisdir Ilk illerde bu meqsedle herbi teyinatli DON SON Qrom ve s radiolokatorlardan istifade edilmisdir 1970 ci ilden baslayaraq radiometeoroloji musahidelerin aparilmasinda sirf meteoroloji musahide teyinatli bir dalgali 3 2 sm MRL 1 ve MRL 2 tipli 1977 ci ilden ise iki dalgali 3 2 sm ve 10 sm MRL 5 tipli meteoroloji radiolokatorlardan istifade olunmaga baslanilmisdir Azerbaycanda fealiyyet gostermis 13 on uc Doluya Qarsi Mubarize uzre Herbilesdirilmis Destelerin hamisi MRL 5 tipli meteoroloji radiolokatorlarla temin edilmis ve istehsalata tetbiq edilmisdi Fuzuli Zengilan Agdere ve Xankendi Herbilesdirilmis Destelerindeki meteoroloji radiolokatorlar Azerbaycanin Ermenistan terefinden isgal olunmus erazilerinde qalmisdir Saumyan Herbilesdirilmis Destesindeki MRL 5 tipli meteoroloji radiolokator ermeniler terefinden butunlukle mehv edilmisdir Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 23 may 2001 ci il tarixli fermani ile Ekologiya ve Tebii Servetler Nazirliyi ve onun terkibinde Milli Hidrometeorologiya Departamenti yaradildiqdan sonra 2002 ci ilde Agstafa ve Samaxi 2011 ci ilde Goygol 2012 ci ilde Seki Radiometeoroloji Stansiyalarindaki MRL 5 tipli meteoroloji radiolokatorlar esasli temir edilmis avtomatlasdirilmis idareetme sistemleri AIS MRL qurasdirilaraq istifadeye verilmisdir 1 2 3 4 5 5 Radiometeorologiyanin predmeti ve metodu RedakteRadiometeorologiyanin predmeti troposferde bas veren hidrometeoroloji proseslerin ve onlarla elaqedar olan tehlukeli hava hadiselerinin oyrenilmesi metodu meteoroloji radiolokatorun komeyi ile muxtelif radiometeoroloji kemiyyetlerin istenilen hundurlukde buludun ve buludlugun ufuqi ve saquli kesiklerinin alt ve ust serhedlerinin maksimal eksetdirme qabiliyyetinin hereket istiqametinin ve suretinin yagintinin intensivliyinin ve miqdarinin dolunun olculerinin olculmesi hemcinin simsek caxan yagis ve dolu yagan erazilerin ve tehlukeli hava hadiselerinin dolu leysan qar simsek firtina mueyyen edilmesi ve bas vermis hidrometeoroloji proseslerin film seklinde animasiya gosterilmesidir Ferdi komputerde yerustu hedeflerin fonunda fezanin secilmis istenilen noqtesinde buludlugun parametrleri olculur Buludlugun buludlarin radioekslerinin istenilen hundurlukde ufuqi istenilen istiqametde ise saquli kesiklerinin maksimal eksetmenin buludlugun buludlarin radioekslerinin asagi ve yuxari serhedlerinin yagintinin intensivliyinin ve miqdarinin sahelerinin tehlukeli hava hadiselerinin dolu simsek qasirga leysan qar xeriteleri tesvir edilir buludlugun buludlarin yerdeyismesinin istiqameti ve sureti buludlugun buludlarin parametrlerinin zamana gore deyismesinin qrafiki tesvir edilir yuxarida sadalanan butun xeritelerin zamana gore deyismeleri videofilm seklinde gosterilir radiometeoroloji musahide melumatlari senedlesdirilir ve arxivlesdirilir radiometeoroloji musahide melumatlari o cumleden de dolu proseslerine feal tesir isleri aparildiqda feal tesir materiallari rengli ve ya ag qara printer vasitesile cap edilir buludlara feal tesir isleri aparilarken qorunan ve ona yaxin erazilerde sistem avtomatik olaraq Novbetcilik rejiminden fasilesiz musahide rejimine kecir 1 2 3 4 5 Radiometeoroloji musahide melumatlarinin tetbiq saheleri RedakteRadiometeoroloji musahide melumatlarindan qisamuddetli hava proqnozlarinin hazirlanmasinda herbi ve mulki aviasiyanin kend teserrufatinin muxtelif sahelerinin hidrometeorologiya uzre Beynelxalq Teskilatlarin meteoroloji melumatlarla temin olunmasinda sel ve dasqinlarin proqnozlasdirilmasinda hava seraitine mudaxile ve doluya qarsi mubarize suni yagis yagdirelmasi ve yagintinin miqdarinin artirilmasi islerinde istifade edilir 1 2 3 4 5 Hemcinin bax RedakteRadar Meteorologiya Azerbaycanda meteoroloji seraitXarici kecidler RedakteRadiometeoroloji stansiyalarin melumatlariIstinadlar Redakte 1 2 3 4 Radiometeoroloji Musahideler 1 2 3 4 Abshaev M T Burcev I I i dr Rukovodstvo po primeneniyu radiolokatorov MRL 4 MRL 5 MRL 6 v sisteme gradozashity Leninigrad Gidrometeoizdat 1980 230 str 1 2 3 4 Abshaev M T Avtomatizirovannaya sistema polucheniya obrabotki i peredachi radiolokacionnoj informacii ASU MRL Rukovodstva po ekspluatacii ASU MRL g Nalchik 2000 g 47 str 1 2 3 4 Qasimov R E Radiometeoroloji telimat Ekologiya ve Tebii Servetler Nazirliyinin Milli Hidrometeorologiya Departamentinin Radiometeoroloji MRL 5 ve Aeroloji Resedxanasi Baki seheri 2007 ci il 48 seh 1 2 3 4 5 RADIOMETEOROLOJI MUSAHIDELERMenbe https az wikipedia org w index php title Radiometeoroloji musahideler amp oldid 4508600, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
