fbpx
Wikipedia

Qızılsu-Qırğız Muxtar dairəsi

September 09, 2021

Qızılsu-Qırğız Muxtar dairəsi (qırğız.قىزىلسۇۇ قىرعىز اپتونوم وبلاسى Кызылсуу Кыргыз аптоном обласы; çin 克孜勒苏柯尔克孜自治州 pinyin. Kèzīlèsū Kē'ěrkèzī Zìzhìzhōu; uyğ. قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستى) — ÇXR-nın Sintszyan-Uyğur Muxtar Rayonunun qərbində muxtar bölgə. Qırğız dilindən tərcümədə Dairənin adı "qızıl (qırmızı) su" deməkdir, bu da bölgədə axan Qızılsu çayının adı ilə eyniyyət təşkil edir. Muxtar Dairənin səlahiyyətli idarəetmə orqanları Artuş şəhərində yerləşir.

Qızılsu-Qırğız Muxtar dairəsi
Qırğız: قىزىلسۇۇ قىرعىز اپتونوم وبلاسى Кызылсуу Кыргыз аптоном обласы;
çin 克孜勒苏柯尔克孜自治州;
uyğ. قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستى

39°42′47″ şm. e. 76°10′18″ ş. u.

Ölkə Çin
Daxildir Sintszyan-Uyğur Muxtar Rayonu
İnzibati mərkəz Artuş (şəhər)
Ən böyük şəhəri Artuş (şəhər)
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi 69 845,8 km² km²
Saat qurşağı UTC+8
Əhalisi
Əhalisi
  • ▲525.570 nəf. (2010)
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi 833400
Avtomobil nömrəsi 新P
Rəsmi sayt
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

 
Qutman-Karakul gölündən Tyan-Şan dağlarının görünüşü

Qədim dövrlərdə Akçi nahiyəsinin ərazisində Yuitou knyazlığı yerləşirdi. Han Tarixi Kitabı "Han Şu"da (尉 頭) belə təsvir edilir: "300 ailə, 2300 nəfər, 800 döyüşçü, 4 Çinli məmur. Əhali köçəridirlər, onlar Külçə tərəfdə məskunlaşan Usunlar kimi geyinirlər". Uluğçat nahiyəsinin ərazisində isə Juandu knyazlığı var idi. Burada isə "Han Şu"ya (捐 毒) görə: "380 ailə, 1100 nəfər, 500 döyüşçü məskunlaşıb. Sakinləri köçərilərdir, adətləri sakların törəmələri olan Usunlara bənzəyir.

Qızılsu-Qırğız Muxtar dairəsi 14 iyul 1954-cü il tarixində qurulmuşdur. Bu, tarixdə ilk dəfə bütün bu torpaqların vahid inzibati ərazi daxilində birləşdirilməsi idi.

Əhalisi

2010-cu il əhalinin siyahıya alınmasına görə, Qızılsu-Qırğız muxtar dairəsinin daimi əhalisi 525.570 nəfərdir. 2000-ci illə müqayisədə 10 ildə ümumi insan sayı 19,53% artaraq 85,882 nəfərə çatmışdır. Əhakinin ümumu artım tempi 1.80% -dir. Bunlardan kişi əhalisi 267 660 nəfərdir ki, bu da əhalinin 50.93%-ni, qadın əhalisi 257 910 nəfərdir ki, bu da 49.07%-ni təşkil edir. Ümumi cinslər arasında nisbət (qadın başına 100) 103.78-dir.

0-14 yaşlı əhali 146 343 nəfərdir ki, bu da 27,84%, 15-64 yaşlı əhali 354 774 nəfərdir ki, bu da 67,50%, 65 və yuxarı yaşda olanlar 24 453 nəfərdir ki, bu da 4,65 mindir.

Qızılsu-Qırğız Muxtar dairəsinin mahallarında yaşayan əhali haqda məlumat
Adı Daimi yaşayan əhali (2010-cu il noyabr)
Sayı Artım faizi (%) Əhali sıxlığı
Artuş (şəhər) 240 368 45,73 14,88
Akto nahiyəsi 199 065 37,88
 8,11
Akçi nahiyəsi 38 876 7,40 3,05
Uluğçat nahiyəsi 47 261
 8,99
 2,48
Ümumi 525 570 100 7,25

Milli tərkib

Xalqlar 2000 2010 2018
Say % Say % Say %
Uyğurlar 281 306 63.98 % 339 926 64.68 % 408 738 65,9%
Qırğızlar 124 533 28.32 % 143 582 27.32 % 162 774 26,2%
Hanlar 28 197 6.41 % 35 629 6.78 % 41 404 6,7%
Taciklər 4 662 1.06 % 5 547 1.06 %
Dunqanlar 432 0.10 % 447 0.09 %
Qazaxlar 88 0.02 %
Tibetlilər 51 0.01 %
Tucyalılar 49 0.01 %
Özbəklər 44 0.01 %
Monqollar 40 0.01 %
Başqaları 558 0.13 % 167 0.03 % 7 625 1,2%
Ümumi 439 688 100 % 525 570 100 % 620 591 100 %

İnzibati bölgü

Muxtar dairə 1 şəhər dairəsinə və 3 nahiyəyə bölünür.

 
# Nahiyələrin adı Heroqriflər Pinyin Uyğur dili (ərəb şrifti) Uyğur dili (latın şrifti) Qırğız dili (ərəb şrifti) Qırğız dili (kiril şrifti Qırğız dili (latın şrifti Əhali (2010) Sahəsi (km²) Əhali sıxlığı (/km²)
1 Artur (şəhər) 阿图什市 Ātúshí shì ئاتۇش شەھىرى Atush shehiri ارتىش شاارى Артыш шаары Artyş şaary 240,368 15,698 15.31
2 Akto nahiyəsi 阿克陶县 Ākètáo xiàn ئاقتو ناھىيىسى Aqto nahiyisi ﺍﻗﺘﻮﻭ وودانى Актоо ооданы Aqtoo oodany 199,065 24,555 8.10
3 Akçi nahiyəsi 阿合奇县 Āhéqí xiàn ئاقچى ناھىيىسى Aqchi nahiyisi اقچئي وودانى Акчий ооданы Aqçij oodany 38,876 11,545 3.36
4 Uluğçat nahiyəsi 乌恰县 Wūqià xiàn ئۇلۇغچات ناھىيىسى Ulughchat nahiyisi ۇلۇۇچات وودانى Улуучат ооданы Uluuçat oodany 47,261 19,118 2.47

Rəhbərləri

Birinci katib

  • Liu Huijun

Qubernatorlar

  • Yueerguli Jiapaer 约尔古丽 · 加帕尔
  • Dilşat Kıdırxan

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Sixth National Population Census of the People's Republic of China
  2. 2000年人口普查中国民族人口资料，民族出版社，2003/9 (ISBN 7-105-05425-5)
  3. ↑ Authorities Urge Kyrgyz Herdsmen to Spy on Uyghurs in China’s Xinjiang
  4. http://www.chinavitae.org/biography/Yueerguli_Jiapaer

September 09, 2021
qızılsu, qırğız, muxtar, dairəsi, qırğız, قىزىلسۇۇ, قىرعىز, اپتونوم, وبلاسى, Кызылсуу, Кыргыз, аптоном, обласы, çin, 克孜勒苏柯尔克孜自治州, pinyin, kèzīlèsū, ěrkèzī, zìzhìzhōu, uyğ, قىزىلسۇ, قىرغىز, ئاپتونوم, ئوبلاستى, çxr, nın, sintszyan, uyğur, muxtar, rayonunun, qərb. Qizilsu Qirgiz Muxtar dairesi qirgiz قىزىلسۇۇ قىرعىز اپتونوم وبلاسى Kyzylsuu Kyrgyz aptonom oblasy cin 克孜勒苏柯尔克孜自治州 pinyin Kezilesu Ke erkezi Zizhizhōu uyg قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستى CXR nin Sintszyan Uygur Muxtar Rayonunun qerbinde muxtar bolge Qirgiz dilinden tercumede Dairenin adi qizil qirmizi su demekdir bu da bolgede axan Qizilsu cayinin adi ile eyniyyet teskil edir Muxtar Dairenin selahiyyetli idareetme orqanlari Artus seherinde yerlesir Qizilsu Qirgiz Muxtar dairesiQirgiz قىزىلسۇۇ قىرعىز اپتونوم وبلاسى Kyzylsuu Kyrgyz aptonom oblasy cin 克孜勒苏柯尔克孜自治州 uyg قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستى39 42 47 sm e 76 10 18 s u Olke CinDaxildir Sintszyan Uygur Muxtar RayonuInzibati merkez Artus seher En boyuk seheri Artus seher Tarixi ve cografiyasiSahesi 69 845 8 km km Saat qursagi UTC 8EhalisiEhalisi 525 570 nef 2010 1 Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi 833400Avtomobil nomresi 新PResmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Ehalisi 2 1 Milli terkib 3 Inzibati bolgu 4 Rehberleri 4 1 Birinci katib 4 2 Qubernatorlar 5 Hemcinin bax 6 IstinadlarTarixi Redakte Qutman Karakul golunden Tyan San daglarinin gorunusu Qedim dovrlerde Akci nahiyesinin erazisinde Yuitou knyazligi yerlesirdi Han Tarixi Kitabi Han Su da 尉 頭 bele tesvir edilir 300 aile 2300 nefer 800 doyuscu 4 Cinli memur Ehali koceridirler onlar Kulce terefde meskunlasan Usunlar kimi geyinirler Ulugcat nahiyesinin erazisinde ise Juandu knyazligi var idi Burada ise Han Su ya 捐 毒 gore 380 aile 1100 nefer 500 doyuscu meskunlasib Sakinleri kocerilerdir adetleri saklarin toremeleri olan Usunlara benzeyir Qizilsu Qirgiz Muxtar dairesi 14 iyul 1954 cu il tarixinde qurulmusdur Bu tarixde ilk defe butun bu torpaqlarin vahid inzibati erazi daxilinde birlesdirilmesi idi Ehalisi Redakte2010 cu il ehalinin siyahiya alinmasina gore Qizilsu Qirgiz muxtar dairesinin daimi ehalisi 525 570 neferdir 2000 ci ille muqayisede 10 ilde umumi insan sayi 19 53 artaraq 85 882 nefere catmisdir Ehakinin umumu artim tempi 1 80 dir Bunlardan kisi ehalisi 267 660 neferdir ki bu da ehalinin 50 93 ni qadin ehalisi 257 910 neferdir ki bu da 49 07 ni teskil edir Umumi cinsler arasinda nisbet qadin basina 100 103 78 dir 0 14 yasli ehali 146 343 neferdir ki bu da 27 84 15 64 yasli ehali 354 774 neferdir ki bu da 67 50 65 ve yuxari yasda olanlar 24 453 neferdir ki bu da 4 65 mindir Qizilsu Qirgiz Muxtar dairesinin mahallarinda yasayan ehali haqda melumat Adi Daimi yasayan ehali 2010 cu il noyabr Sayi Artim faizi Ehali sixligiArtus seher 240 368 45 73 14 88Akto nahiyesi 199 065 37 88 8 11Akci nahiyesi 38 876 7 40 3 05Ulugcat nahiyesi 47 261 8 99 2 48Umumi 525 570 100 7 25Milli terkib Redakte Xalqlar 2000 2 2010 2018Say Say Say Uygurlar 281 306 63 98 339 926 64 68 408 738 65 9 Qirgizlar 124 533 28 32 143 582 27 32 162 774 26 2 Hanlar 28 197 6 41 35 629 6 78 41 404 6 7 Tacikler 4 662 1 06 5 547 1 06 Dunqanlar 432 0 10 447 0 09 Qazaxlar 88 0 02 Tibetliler 51 0 01 Tucyalilar 49 0 01 Ozbekler 44 0 01 Monqollar 40 0 01 Basqalari 558 0 13 167 0 03 7 625 1 2 Umumi 439 688 100 525 570 100 620 591 100 Inzibati bolgu RedakteMuxtar daire 1 seher dairesine ve 3 nahiyeye bolunur Nahiyelerin adi Heroqrifler Pinyin Uygur dili ereb srifti Uygur dili latin srifti Qirgiz dili ereb srifti Qirgiz dili kiril srifti Qirgiz dili latin srifti Ehali 2010 Sahesi km Ehali sixligi km 1 Artur seher 阿图什市 Atushi shi ئاتۇش شەھىرى Atush shehiri ارتىش شاارى Artysh shaary Artys saary 240 368 15 698 15 312 Akto nahiyesi 阿克陶县 Aketao xian ئاقتو ناھىيىسى Aqto nahiyisi ﺍﻗﺘﻮﻭ وودانى Aktoo oodany Aqtoo oodany 199 065 24 555 8 103 Akci nahiyesi 阿合奇县 Aheqi xian ئاقچى ناھىيىسى Aqchi nahiyisi اقچئي وودانى Akchij oodany Aqcij oodany 38 876 11 545 3 364 Ulugcat nahiyesi 乌恰县 Wuqia xian ئۇلۇغچات ناھىيىسى Ulughchat nahiyisi ۇلۇۇچات وودانى Uluuchat oodany Uluucat oodany 47 261 19 118 2 47Rehberleri RedakteBirinci katib Redakte Liu Huijun 3 Qubernatorlar Redakte Yueerguli Jiapaer 约尔古丽 加帕尔 4 Dilsat Kidirxan 3 Hemcinin bax RedakteSintszyan Uygur Muxtar Rayonu Ili Qazax Muxtar dairesi QirgizistanIstinadlar Redakte Sixth National Population Census of the People s Republic of China 2000年人口普查中国民族人口资料 民族出版社 2003 9 ISBN 7 105 05425 5 1 2 Authorities Urge Kyrgyz Herdsmen to Spy on Uyghurs in China s Xinjiang http www chinavitae org biography Yueerguli JiapaerMenbe https az wikipedia org w index php title Qizilsu Qirgiz Muxtar dairesi amp oldid 6044089, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.