Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İbalı Həsənxan Məmməd oğlu (Qaçaq Həsi) — qaçaq, mücahid
| Qaçaq Həsi | |
|---|---|
| Həsənxan Məmməd oğlu İbalı | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | , Füzuli |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Bakı |
Həyatı
Qaçaq Həsi 1861-ci ildə Şuşa qəzasının Vərəndə sahəsinin Yağləvənd obasında dünyaya gəlmişdi. Oba içində adına qısaca Həsi deyirdilər. Həsi qaçaq həyatı yaşamışdı. Onun qaçaqlığının səbəbi bir əhvalatla bağlıdır.
1883-cü ildə yağləvəndlilər hansı obadansa bir sürü qoyun oğurlayırlar. Heyvan yiyələri pristava şikayət edirlər. Pristav başının atlıları ilə Yağləvəndə gəlir. Sorub-soruşdurmadan bir neçə nəfəri tutub-çataqlayır. Tutulanların içində Düz Məmməd də vardı. Pristav üzünü tutuqlulara tutub deyir:
- - Qoyunları kim aparıb boynuna alsın, yoxsa obanı yandıracağam.
Düz Məmməd cavab verir:
- - Başına dönüm, mənim oğru-əyriliklə aram olmaz, burax, gedim işimin dalınca.
Pristav hirslənir:
- - Niyə oğru deyilsən, haca getmisən? Heç Yağləvəndin haca getmişinə də etibar etmək olmaz! Hamısı oğrudur!
- - Qadan alım, oba içində mənə Düz Məmməd deyirlər. Hələ dilimə haram tikə dəyməyib.
Pristav lap da qəzəblənir:
- - Vurun ə, bu kişini! Çox baş aparır.
Strajniklər kişini palçığa yıxıb döyürlər. Söz gedib Həsiyə çatır. Həsi bir çılpaq at minib olay yerinə çapır. Baxır ki, atası yaman haldadır. Qəzəblənib xəncərini çəkib, atasını döyən strajnikin qarnına sancıb burur...
Həsi o gündən qaçaq olur. Öncə Kərimbəyli Rzaqulu bəyin dəstəsində hərlənir. Sonra özünə dəstə düzəldir.
Bir gün oba içində Qaçaq Həsiylə Şirin oğlu Abbasın mübahisəsi düşür. Bu deyir mən qoçağam, o deyir mən. Bəhsə girib Arazı adlayırlar. Bir alaçığın yanından keçəndə eşidirlər ki, ana övladını sakitləşdirir: -Yat, a bala, yat, yoxsa Qarabağlı Həsi gəlib səni aparar! Şirin oğlu Abbas dillənir ki, xaloğlu, sən qoçaqsan, gəl qayıdaq…
Bir gün Qaçaq Həsi başının atlıları ilə Qaradağ vilayətində yürüşdə imiş. Gəzib-dolanıb acırlar. Həsi atlılarından bir nəfəri kəndin kənarındakı evə göndərir ki, çörək alıb gətirsin. Xeyli də pul verib möhkəm-möhkəm tapşırır ki, ev yiyəsini incitməsin. Atlı gedir. Evə çatıb çıxır bacaya. Baxır ki, ev yiyələri təzə evlənəndilər. Qol-boyun olub yatırlar. Enir aşağıya. Çörək, yağ-yavanlıq götürüb çıxmaq istəyəndə görür ki, gəlinin yanında bir "pullu bədənçə" var. Tamahını saxlamayıb bədənçəyə əl uzadır. Yır-yığış eləyib yoldaşlarının yanına qayıdır. Gətirdiklərini yoldaşlarına dağıdır. Həsi baxır ki, çörək dalınca göndərdiyi qaçağın üstündə bir bədənçə var. Hardan aldığını soruşanda qaçaq əhvalatı danışır. Həsi qaçağa tərs bir şillə vurub geri göndərir. Qaçaq bədənçəni götürdüyü evə dönür. Nə təhər tamah güc gəlirsə bədənçəni yerinə qoymur. Üstündə gizlədib dəstəyə qayıdır. Qaçaq Həsi inandığı yoldaşına, köməkçisi Qacar Vəliyə tapşırır ki, cavan qaçağın üst-başını yoxlasın. Vəli qaçağı yoxlayıb bədənçəni tapır. Qaçaq Həsi bir söz demədən həmin qaçağı güləylə vurub: -Sillə kar eləmiyənə, güllə kar edər,-deyir…
Qaçaq Həsi 1906-cı ildə erməni quldurlarına qarşı döyüşdə öldürülüb.
Qaçaq Həsi Allahverdi qızı Şanı, Nəcəfqulu qızı Gilə ilə ailə qurmuşdu. Sevindik adlı oğlu, Bayaz, Tamaşa və Zəhra adlı qızları vardı.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Külədərli tayfasının qollarından biri, "Soy" elmi-kütləvi dərgi, 2008, №10, səh.3-8
Həmçinin bax
Şəxs və ya bioqrafiya haqqında olan bu məqalə bu məqalə . Məqaləni Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ibali Hesenxan Memmed oglu Qacaq Hesi qacaq mucahidQacaq HesiHesenxan Memmed oglu Ibali Dogum tarixi 1861 Dogum yeri Yaglevend Fuzuli Vefat tarixi 1906 Vefat yeri BakiHeyatiredakteQacaq Hesi 1861 ci ilde Susa qezasinin Verende sahesinin Yaglevend obasinda dunyaya gelmisdi Oba icinde adina qisaca Hesi deyirdiler Hesi qacaq heyati yasamisdi Onun qacaqliginin sebebi bir ehvalatla baglidir 1883 cu ilde yaglevendliler hansi obadansa bir suru qoyun ogurlayirlar Heyvan yiyeleri pristava sikayet edirler Pristav basinin atlilari ile Yaglevende gelir Sorub sorusdurmadan bir nece neferi tutub cataqlayir Tutulanlarin icinde Duz Memmed de vardi Pristav uzunu tutuqlulara tutub deyir Qoyunlari kim aparib boynuna alsin yoxsa obani yandiracagam Duz Memmed cavab verir Basina donum menim ogru eyrilikle aram olmaz burax gedim isimin dalinca Pristav hirslenir Niye ogru deyilsen haca getmisen Hec Yaglevendin haca getmisine de etibar etmek olmaz Hamisi ogrudur Qadan alim oba icinde mene Duz Memmed deyirler Hele dilime haram tike deymeyib Pristav lap da qezeblenir Vurun e bu kisini Cox bas aparir Strajnikler kisini palciga yixib doyurler Soz gedib Hesiye catir Hesi bir cilpaq at minib olay yerine capir Baxir ki atasi yaman haldadir Qezeblenib xencerini cekib atasini doyen strajnikin qarnina sancib burur Hesi o gunden qacaq olur Once Kerimbeyli Rzaqulu beyin destesinde herlenir Sonra ozune deste duzeldir Bir gun oba icinde Qacaq Hesiyle Sirin oglu Abbasin mubahisesi dusur Bu deyir men qocagam o deyir men Behse girib Arazi adlayirlar Bir alacigin yanindan kecende esidirler ki ana ovladini sakitlesdirir Yat a bala yat yoxsa Qarabagli Hesi gelib seni aparar Sirin oglu Abbas dillenir ki xaloglu sen qocaqsan gel qayidaq Bir gun Qacaq Hesi basinin atlilari ile Qaradag vilayetinde yurusde imis Gezib dolanib acirlar Hesi atlilarindan bir neferi kendin kenarindaki eve gonderir ki corek alib getirsin Xeyli de pul verib mohkem mohkem tapsirir ki ev yiyesini incitmesin Atli gedir Eve catib cixir bacaya Baxir ki ev yiyeleri teze evlenendiler Qol boyun olub yatirlar Enir asagiya Corek yag yavanliq goturub cixmaq isteyende gorur ki gelinin yaninda bir pullu bedence var Tamahini saxlamayib bedenceye el uzadir Yir yigis eleyib yoldaslarinin yanina qayidir Getirdiklerini yoldaslarina dagidir Hesi baxir ki corek dalinca gonderdiyi qacagin ustunde bir bedence var Hardan aldigini sorusanda qacaq ehvalati danisir Hesi qacaga ters bir sille vurub geri gonderir Qacaq bedenceni goturduyu eve donur Ne teher tamah guc gelirse bedenceni yerine qoymur Ustunde gizledib desteye qayidir Qacaq Hesi inandigi yoldasina komekcisi Qacar Veliye tapsirir ki cavan qacagin ust basini yoxlasin Veli qacagi yoxlayib bedenceni tapir Qacaq Hesi bir soz demeden hemin qacagi guleyle vurub Sille kar elemiyene gulle kar eder deyir Qacaq Hesi 1906 ci ilde ermeni quldurlarina qarsi doyusde oldurulub Qacaq Hesi Allahverdi qizi Sani Necefqulu qizi Gile ile aile qurmusdu Sevindik adli oglu Bayaz Tamasa ve Zehra adli qizlari vardi MenberedakteEnver Cingizoglu Kulederli tayfasinin qollarindan biri Soy elmi kutlevi dergi 2008 10 seh 3 8Hemcinin baxredakteYaglevend obasi Sexs ve ya bioqrafiya haqqinda olan bu meqale bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Qacaq Hesi amp oldid 7957679