fbpx
Wikipedia

Qaradağ vilayəti

Avqust 05, 2021

Qaradağ və ya Qaracadağ vilayəti (fars. قراجه‌داغ; fars. قره‌داغ) — İranın Araz çayı və qismən də Urmiya gölü (Acıçay) hövzəsində yerləşən bölgəsi. Bölgənin mərkəzi Əhər şəhəri olub Əhər şəhristanını içinə alır. Meşkinşəhr və Muğan düzənliyinə qonşudur. Bölgə qərbdən şərqə doğru uzanır, şimal sərhədi Araz çayı, qərb sərhədi Culfa-Mərənd avtomobil yolu, cənub sərhəddi Əhər çayı, şərq sərhədi isə Qarasu çayı boyunca keçir. Şərqdən qərbə doğru Qaradağ silsiləsi artır və şimalda Kiçik Qafqaza qoşulur.

Qaradağ vilayəti

38°44′24″ şm. e. 46°42′00″ ş. u.

Ölkə
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

Qaradağ sözü böyük dağ və ya dağlıq yer mənasına gəlməkdədir. Yeni fars qaynaqlarında bu ad yerinə bölgə üçün Arasbaran da deyilir. Bölgə İranın Türkmən Yatağı olaraq da təbir edilər.

Piştəkinlilər və sonrası

1155-1231-ci illərdə Qaradağı gürcü mənşəli Piştəkinlilər sülaləsi idarə etmişdir. Xanədanın ilk hökmdarı olan Nüsrətəddin Piştəkin ibn Məhəmməd pul basdırmışdır. 1125-1131-ci illərdə bu xanədan Xarəzmşahların hakimiyyətində qalmışdır. Xanədanın ikinci və son hökmdarı Nüsrətəddin Məhəmməd ibn Nüsrətəddin Piştəkindir.

Səfəvilər dövrü

1567-ci ildə, Qaradağ Səfəvi dövləti suverenliyindəykən özü bir sufi olan Ənsar xəlifə Qaradağlı bura hökmdar olaraq təyin edilmişdir. 1583-cü ildə I Təhmasib əmri ilə Şirvana bəylərbəyi olaraq təyin edilməsiylə, Qaradağ hökmdarı Ənsar xəlifənin oğlu Şahverdi xan Qaradağlı olmuşdur. Şahverdi xan 1589-cu ildə öldürülmədən əvvəl, 1588-ci ildə Azərbaycan Türklərinin əlindəki torpaqlara hücum etmişdir. Şahverdi xanın ölümünün ardından eyni il 168-169 namizəd içindən yenə eyni ailədən olan Maksud Sultan, Qaradağ hökmdarı olmuşdur. Tarixçi İskəndər bəy Munşi, bu ailənin dövrün Qızılbaş qəbilələləri arasında edilən əsgəri olaraq əhəmiyyət sıralamasında səkkizinci olduğunu söyləmişdir. Maqsud sultanın hökmdarlığı isə 1606-cı ilə qədər sürmüşdür.

Qacarlar dövründə Qaracadağ vilayəti (Əhər, Kəleybər, Çələbiyan, Vərgəhan və Dizmar) bölünürdü.

Coğrafiyası və relyefi

Qaradağ bölgəsi dağlıq olub, düzənliklər, əsasən, Əhər çayı hövzəsində 1400 m yüksəklikdə Vərziqandan Nüdüzə qədər davam edir. Əhər düzünün qərbində vulkanik süxurlar 450 km² ərazidə yayılmışdır. Tektonik mənşəli çökəklikdə formalaşmış Əhər düzünün ərazisi təxminən 2566 km²-dir ki, bunun da 2/3-si əkin üçün yararlıdır. Orta illik temperatur 10.3 °C-dir, aerotermik qradiyenti isə hər 100 metrə 0.55 °C təşkil edir. İqlim şəraiti aridliyi ilə səciyyələnir. Plüvial dövrdə Əhər çökəkliyi tamamilə göl olmuş, dördüncü dövrdə baş verən vulkanizm nəticəsində burada vulkanik süxurlar geniş yayılmışdır.

Qaradağ bölgəsinin hidroqrafik şəbəkəsinin əsasını, qərbdən şərqə doğru, İri, Məlik, Hacılar, Kəringan, İlginə, Sötən, Mərzərud, Kəleybər, Selin, Əhər və Qarasu çayları təşkil edir. Yalnız Əhər çayı qərbdən şərqə doğru axır, qalan çaylar, əsasən, cənub-şimal istiqamətlidir.

Qaradağın dağlarının hündürlüyü şərqdən qərbə doğru artır. Şərqdən qərbə doğru əsas zirvələri Qız qalası (2009 m), Səhsən baş (2845 m), Zinqanlu (2896 m), Qaramut (2827 m), Qızıl (2712 m), Zidir (3173 m) və Kiyaməki dağlarıdır (3414 m). Cənubda isə Şivər (2506 m), Qabaqtəpə (2802 m), Seyidlər (2661 m), Qəsəbə (2815 m), Dərbənd zirvələri (3182 m) yerləşir. Qaradağın ən mühüm yaşayış məntəqələri Mərənd (182 min nəfər), Əhər (96 min nəfər), Kəleybər (92 min nəfər) və Culfa (52 min nəfər) şəhərləridir. Bunlardan əlavə, bir sıra kiçik şəhərlər, o cümlədən, Vərziqan, Xarvana, Siəh Rud, Xudafərin, Hurand, Abış Əhməd inkişaf etmiş mərkəzlər sayılırlar.

Əhər düzündən başqa Qaradağda Xudafərin, Culfa və Aslandüz düzənlikləri də vardır. Şimal yamacların orta meylliliyi 36-38°-dir. Qaradağın ən hündür nöqtəsi Kiyaməki dağıdır (3414 m). Müasir dövrdə Qaradağ bölgəsi geoloji qalxmaya məruz qalır. Buna sübut kimi çay dərələrinin sürətli dib eroziyası nəticəsində dərinləşməsini göstərmək olar. Bu ərazidə sürüşmələr çox geniş yayılmışdır. Onların çoxu Leylabın şərqində və Rangölün cənub yamaclarının kənarlarında yayılmışlar.

Bölgə iqtisadiyyatının əsasını kənd təsərrüfatı təşkil edir. Burada əkinçilik, bağçılıq və heyvandarlıq inkişaf etmişdir. Bundan əlavə ərazidə geniş yayılmış faydalı qazıntılardan Kəleybər, Əhər və Süngündə nefelin, silikat, alüminium filizləri, qızıl və mis hasil olunur. Tədqiq olunan ərazinin təbii sərvətlərlə zənginliyi ilə əlaqədar olaraq burada müxtəlif vaxtlarda müəyyən tədqiqat işləri aparılmışdır. Əmir Kəbir dövründə hərbi məqsədlərlə mədən kəşfiyyatı tədqiqatları aparılmış, 1851-1860-cı illərdə doktor Pakub Edvard Polak, 1880-1910-cu illərdə rus Eştal Qaradağın geologiyası üzrə, 1937-ci ildə isə bir rus şirkəti tədqiqatlar aparmışdır. Eştal (1911), Bune (1929), Ontr-Holes (1934), Riben (1935), Ladam (1945) öz tədqiqatlarında Qaradağın geoloji xüsusiyyətlərini tədqiq etmişlər. Fransanın nüvə enerjisi komitəsinin üzvü Ziklor (1965) Qaradağda anormal radioaktivliyin ərazidə maqmatik və təmas metasomatik süxurların geniş yayılması ilə əlaqədar olduğunu müəyyən etmişdir. Bazin və Hobner (1969) Qaradağı metallogenik əyalət hesab edib və bu ərazilərdə, xüsusi ilə Qaradağın Şeyvər intruziv massivi regionunda faydalı qazıntıların axtarışı məqsədilə tədqiqatlar aparmışlar.

Siand (1971) Qaradağ yüksəkliklərinin yaranmasını qədim plutonizmlə, daha doğrusu perm dövrünün granodioritləri ilə əlaqədar olduğunu qeyd etmişdir.

Dəllaloğlu (1992) Qaradağın cənub ərazilərinin morfologiyasının paleoiqlim şəraiti ilə əlaqədar olduğunu qeyd etmişdir.

Əli Molayi (1993) Qaradağ regionunun geoloji quruluşunun tədqiqində mühüm nəticələr əldə etmişdir. Əhər mis mədənçiliyi və sonra Süngün mis şirkətlərinin 1991-ci ildə fəaliyyətə başlamış və bunun da nəticəsində regionun relyefində müəyyən dəyişikliklər əmələ gəlmişdir. Cəmşid Cidari (1998) 200 il ərzində bu regionda müxtəlif faydalı qazıntı (mis, alüminium filizləri və s.) yataqlarının axtarışı və kəşfiyyatı məqsədilə aparılmış tədqiqatlar haqqında ümumi və əsasən təsviri səciyyəli məlumat vermişdir. Tədqiqatçı müxtəlif mənşəli morfodinamiki proseslərin inkişafı və yayılmasında Əhər çayının aparıcı rol oynadığını qeyd etmişdir. O, ərazinin cənub sahələrində daha tez-tez baş verən sürüşmə proseslərinin (Əhər çökəkliyində) çay dərəsindəki böyük meyllilik və gilli süxurların geniş yayılması səbəbindən baş verdiyini göstərmişdir. İranın geoloji idarələri tərəfindən son 30 ildə Qaradağın geoloji xəritələri hazırlamış və Kansaran geoloji şirkəti 1989-1990 illərdə regionu ətraflı tədqiq etmişdir. Abbas Əmini (2001) Qaradağ batolitinin mənşəyini öyrənmişdir. Sərhəngzadə (2008) Qaradağ regionunun da daxil olduğu İran Azərbaycanının şimal hissəsində meteoroloji tədqiqatlar aparmışdır. Göründüyü kimi yalnız bir tədqiqat işi Qaradağın cənub hissəsinin relyefinə həsr olunmuşdur. Bu baxımdan dissertasiya işi Qaradağ regionun geomorfologiyasına həsr olunmuş ilk kompleks tədqiqat işidir.

Mahalları

  1. Əhər mahalı
  2. Üzümdil mahalı
  3. Həsənabad mahalı
  4. Meşəpara mahalı
  5. Keyvan mahalı
  6. Mincivan mahalı
  7. Kəleybər mahalı
  8. Kərmədüz mahalı
  9. Çardəngə mahalı
  10. Düdəngə mahalı
  11. Yaft mahalı
  12. Tiklə mahalı
  13. Vargəhan mahalı
  14. Horand mahalı
  15. Bədəvistan mahalı
  16. Şərqi Dizmar mahalı
  17. Qərbi Dizmar mahalı
  18. Məvazixan mahalı

Bəxşləri

Əhər

Əhər bəxşinin mərkəzi Əhər şəhəridir. Əhər bəxşinə Göyçəbel, Üçhaça, Bozquş, Azğan və Qışlaq kəndistanları tabedir.

Horand

Horand bəxşinin mərkəzi Horand qəsəbəsidir. Horand bəxşinə Çahardangə, Düdəngə, Tiklə, Yaft və Vərgəhan kəndistanları daxildir.

Vərziqan

Vərziqan bəxşinin mərkəzi Vərziqan kəndidir. Vərziqan bəxşi Şimalı Üzümdil, Cənubi Üzümdil, Sina və Bəkrabad kəndistanlarını birləşdirir.

Xərvənə

Xərvənə bəxşinin mərkəzi Xərvənə kəndidir. Xərvənə bəxşinin Mərkəzi Dizmar, Cuşin və Ərəzil kəndistanları var.

Kəleybər

Kəleybər bəxşinin mərkəzi Kəleybər şəhəridir. Kəleybər bəxşinə Meşəpara, Abışəhmədi, Mövlan və Peyğançayı kəndistanları bağlıdır.

Xudafərin

Xudafərin bəxşinin mərkəzi mərkəzi Xumarlı kəndidir. Xudafərin bəxşi Keyvan, Şərqi Mincivan, Şərqi Dizmar və Bəstamlı kəndistanlarına bölünür.

Tarixi şəxsiyyətləri

Hakimləri

  1. Nüsrətəddin Piştəkin ibn Məhəmməd (1155-1210)
  2. Nüsrətəddin Məhəmməd ibn Nüsrətəddin Piştəkin (1210-1230)

Şairləri

  • Aşıq Qurbani
  • Sarı Aşıq
  • Nəbatı
  • Aşıq Əli Kəlibəri
  • Qəsr Ahəri
  • Sərşar
  • Nəriman
  • Qaradağı
  • Əndəlib Qaracadağı
  • Hicəri
  • Salk
  • Aşıq Hüseyn Cavan
  • Sərraf
  • Bərz
  • Hərisi
  • Aşıq Əziz Şahnazi
  • Xuş Xəbər
  • Xavr
  • Məmmədli
  • Səttar
  • Düzəgün

El-oymaqları

Tarixi abidələri

İstinadlar

  1. http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/environment/ecological-sciences/biosphere-reserves/asia-and-the-pacific/islamic-republic-of-iran/arasbaran/
  2. [1]
  3. . 2016-03-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-16.

Mənbə

  • Ənvər Çingizoğlu. Qarşı yatan Qaradağ. Bakı: "Ozan", 1998, 192 səh.
  • Ənvər Çingizoğlu. Qaradağlılar. Bakı: "Şuşa", 2008, 160 səh.
  • Ənvər Çingizoğlu. Qaradağ xanlığı. Bakı: "Mütərcim", 2011, 212 səh.

Həmçinin bax

Avqust 05, 2021
qaradağ, vilayəti, qaradağ, qaracadağ, vilayəti, fars, قراجه, داغ, fars, قره, داغ, iranın, araz, çayı, qismən, urmiya, gölü, acıçay, hövzəsində, yerləşən, bölgəsi, bölgənin, mərkəzi, əhər, şəhəri, olub, əhər, şəhristanını, içinə, alır, meşkinşəhr, muğan, düzən. Qaradag ve ya Qaracadag vilayeti fars قراجه داغ fars قره داغ Iranin Araz cayi ve qismen de Urmiya golu Acicay hovzesinde yerlesen bolgesi Bolgenin merkezi Eher seheri olub Eher sehristanini icine alir Meskinsehr ve Mugan duzenliyine qonsudur Bolge qerbden serqe dogru uzanir simal serhedi Araz cayi qerb serhedi Culfa Merend avtomobil yolu cenub serheddi Eher cayi serq serhedi ise Qarasu cayi boyunca kecir Serqden qerbe dogru Qaradag silsilesi artir ve simalda Kicik Qafqaza qosulur Qaradag vilayeti38 44 24 sm e 46 42 00 s u Olke Iran 1 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 1 1 Pistekinliler ve sonrasi 1 2 Sefeviler dovru 2 Cografiyasi ve relyefi 3 Mahallari 4 Bexsleri 4 1 Eher 4 2 Horand 4 3 Verziqan 4 4 Xervene 4 5 Keleyber 4 6 Xudaferin 5 Tarixi sexsiyyetleri 5 1 Hakimleri 6 Sairleri 7 El oymaqlari 8 Tarixi abideleri 9 Istinadlar 10 Menbe 11 Hemcinin baxTarixi RedakteQaradag sozu boyuk dag ve ya dagliq yer menasina gelmekdedir Yeni fars qaynaqlarinda bu ad yerine bolge ucun Arasbaran da deyilir Bolge Iranin Turkmen Yatagi olaraq da tebir ediler Pistekinliler ve sonrasi Redakte 1155 1231 ci illerde Qaradagi gurcu menseli Pistekinliler sulalesi idare etmisdir Xanedanin ilk hokmdari olan Nusreteddin Pistekin ibn Mehemmed pul basdirmisdir 1125 1131 ci illerde bu xanedan Xarezmsahlarin hakimiyyetinde qalmisdir Xanedanin ikinci ve son hokmdari Nusreteddin Mehemmed ibn Nusreteddin Pistekindir Sefeviler dovru Redakte 1567 ci ilde Qaradag Sefevi dovleti suverenliyindeyken ozu bir sufi olan Ensar xelife Qaradagli bura hokmdar olaraq teyin edilmisdir 1583 cu ilde I Tehmasib emri ile Sirvana beylerbeyi olaraq teyin edilmesiyle Qaradag hokmdari Ensar xelifenin oglu Sahverdi xan Qaradagli olmusdur Sahverdi xan 1589 cu ilde oldurulmeden evvel 1588 ci ilde Azerbaycan Turklerinin elindeki torpaqlara hucum etmisdir Sahverdi xanin olumunun ardindan eyni il 168 169 namized icinden yene eyni aileden olan Maksud Sultan Qaradag hokmdari olmusdur Tarixci Iskender bey Munsi bu ailenin dovrun Qizilbas qebileleleri arasinda edilen esgeri olaraq ehemiyyet siralamasinda sekkizinci oldugunu soylemisdir Maqsud sultanin hokmdarligi ise 1606 ci ile qeder surmusdur Qacarlar dovrunde Qaracadag vilayeti Eher Keleyber Celebiyan Vergehan ve Dizmar bolunurdu 2 Cografiyasi ve relyefi RedakteQaradag bolgesi dagliq olub duzenlikler esasen Eher cayi hovzesinde 1400 m yukseklikde Verziqandan Nuduze qeder davam edir Eher duzunun qerbinde vulkanik suxurlar 450 km erazide yayilmisdir Tektonik menseli cokeklikde formalasmis Eher duzunun erazisi texminen 2566 km dir ki bunun da 2 3 si ekin ucun yararlidir Orta illik temperatur 10 3 C dir aerotermik qradiyenti ise her 100 metre 0 55 C teskil edir Iqlim seraiti aridliyi ile seciyyelenir Pluvial dovrde Eher cokekliyi tamamile gol olmus dorduncu dovrde bas veren vulkanizm neticesinde burada vulkanik suxurlar genis yayilmisdir Qaradag bolgesinin hidroqrafik sebekesinin esasini qerbden serqe dogru Iri Melik Hacilar Keringan Ilgine Soten Merzerud Keleyber Selin Eher ve Qarasu caylari teskil edir Yalniz Eher cayi qerbden serqe dogru axir qalan caylar esasen cenub simal istiqametlidir Qaradagin daglarinin hundurluyu serqden qerbe dogru artir Serqden qerbe dogru esas zirveleri Qiz qalasi 2009 m Sehsen bas 2845 m Zinqanlu 2896 m Qaramut 2827 m Qizil 2712 m Zidir 3173 m ve Kiyameki daglaridir 3414 m Cenubda ise Siver 2506 m Qabaqtepe 2802 m Seyidler 2661 m Qesebe 2815 m Derbend zirveleri 3182 m yerlesir Qaradagin en muhum yasayis menteqeleri Merend 182 min nefer Eher 96 min nefer Keleyber 92 min nefer ve Culfa 52 min nefer seherleridir Bunlardan elave bir sira kicik seherler o cumleden Verziqan Xarvana Sieh Rud Xudaferin Hurand Abis Ehmed inkisaf etmis merkezler sayilirlar Eher duzunden basqa Qaradagda Xudaferin Culfa ve Aslanduz duzenlikleri de vardir Simal yamaclarin orta meylliliyi 36 38 dir Qaradagin en hundur noqtesi Kiyameki dagidir 3414 m Muasir dovrde Qaradag bolgesi geoloji qalxmaya meruz qalir Buna subut kimi cay derelerinin suretli dib eroziyasi neticesinde derinlesmesini gostermek olar Bu erazide surusmeler cox genis yayilmisdir Onlarin coxu Leylabin serqinde ve Rangolun cenub yamaclarinin kenarlarinda yayilmislar Bolge iqtisadiyyatinin esasini kend teserrufati teskil edir Burada ekincilik bagciliq ve heyvandarliq inkisaf etmisdir Bundan elave erazide genis yayilmis faydali qazintilardan Keleyber Eher ve Sungunde nefelin silikat aluminium filizleri qizil ve mis hasil olunur Tedqiq olunan erazinin tebii servetlerle zenginliyi ile elaqedar olaraq burada muxtelif vaxtlarda mueyyen tedqiqat isleri aparilmisdir Emir Kebir dovrunde herbi meqsedlerle meden kesfiyyati tedqiqatlari aparilmis 1851 1860 ci illerde doktor Pakub Edvard Polak 1880 1910 cu illerde rus Estal Qaradagin geologiyasi uzre 1937 ci ilde ise bir rus sirketi tedqiqatlar aparmisdir Estal 1911 Bune 1929 Ontr Holes 1934 Riben 1935 Ladam 1945 oz tedqiqatlarinda Qaradagin geoloji xususiyyetlerini tedqiq etmisler Fransanin nuve enerjisi komitesinin uzvu Ziklor 1965 Qaradagda anormal radioaktivliyin erazide maqmatik ve temas metasomatik suxurlarin genis yayilmasi ile elaqedar oldugunu mueyyen etmisdir Bazin ve Hobner 1969 Qaradagi metallogenik eyalet hesab edib ve bu erazilerde xususi ile Qaradagin Seyver intruziv massivi regionunda faydali qazintilarin axtarisi meqsedile tedqiqatlar aparmislar Siand 1971 Qaradag yuksekliklerinin yaranmasini qedim plutonizmle daha dogrusu perm dovrunun granodioritleri ile elaqedar oldugunu qeyd etmisdir Dellaloglu 1992 Qaradagin cenub erazilerinin morfologiyasinin paleoiqlim seraiti ile elaqedar oldugunu qeyd etmisdir Eli Molayi 1993 Qaradag regionunun geoloji qurulusunun tedqiqinde muhum neticeler elde etmisdir Eher mis medenciliyi ve sonra Sungun mis sirketlerinin 1991 ci ilde fealiyyete baslamis ve bunun da neticesinde regionun relyefinde mueyyen deyisiklikler emele gelmisdir Cemsid Cidari 1998 200 il erzinde bu regionda muxtelif faydali qazinti mis aluminium filizleri ve s yataqlarinin axtarisi ve kesfiyyati meqsedile aparilmis tedqiqatlar haqqinda umumi ve esasen tesviri seciyyeli melumat vermisdir Tedqiqatci muxtelif menseli morfodinamiki proseslerin inkisafi ve yayilmasinda Eher cayinin aparici rol oynadigini qeyd etmisdir O erazinin cenub sahelerinde daha tez tez bas veren surusme proseslerinin Eher cokekliyinde cay deresindeki boyuk meyllilik ve gilli suxurlarin genis yayilmasi sebebinden bas verdiyini gostermisdir Iranin geoloji idareleri terefinden son 30 ilde Qaradagin geoloji xeriteleri hazirlamis ve Kansaran geoloji sirketi 1989 1990 illerde regionu etrafli tedqiq etmisdir Abbas Emini 2001 Qaradag batolitinin menseyini oyrenmisdir Serhengzade 2008 Qaradag regionunun da daxil oldugu Iran Azerbaycaninin simal hissesinde meteoroloji tedqiqatlar aparmisdir Gorunduyu kimi yalniz bir tedqiqat isi Qaradagin cenub hissesinin relyefine hesr olunmusdur Bu baximdan dissertasiya isi Qaradag regionun geomorfologiyasina hesr olunmus ilk kompleks tedqiqat isidir 3 Mahallari RedakteEher mahali Uzumdil mahali Hesenabad mahali Mesepara mahali Keyvan mahali Mincivan mahali Keleyber mahali Kermeduz mahali Cardenge mahali Dudenge mahali Yaft mahali Tikle mahali Vargehan mahali Horand mahali Bedevistan mahali Serqi Dizmar mahali Qerbi Dizmar mahali Mevazixan mahaliBexsleri RedakteEher Redakte Eher bexsinin merkezi Eher seheridir Eher bexsine Goycebel Uchaca Bozqus Azgan ve Qislaq kendistanlari tabedir Horand Redakte Horand bexsinin merkezi Horand qesebesidir Horand bexsine Cahardange Dudenge Tikle Yaft ve Vergehan kendistanlari daxildir Verziqan Redakte Verziqan bexsinin merkezi Verziqan kendidir Verziqan bexsi Simali Uzumdil Cenubi Uzumdil Sina ve Bekrabad kendistanlarini birlesdirir Xervene Redakte Xervene bexsinin merkezi Xervene kendidir Xervene bexsinin Merkezi Dizmar Cusin ve Erezil kendistanlari var Keleyber Redakte Keleyber bexsinin merkezi Keleyber seheridir Keleyber bexsine Mesepara Abisehmedi Movlan ve Peygancayi kendistanlari baglidir Xudaferin Redakte Xudaferin bexsinin merkezi merkezi Xumarli kendidir Xudaferin bexsi Keyvan Serqi Mincivan Serqi Dizmar ve Bestamli kendistanlarina bolunur Tarixi sexsiyyetleri RedakteBabek Seyx Sehabeddin Mahmud Eheri Mirze Xurrem Mirze Eli Xaver Necefqulu xan Qaradagli Sersar Ebulqasim Nebati Huseyn sultan Celebiyanli Mehemmedveli sultan Celebiyanli Emir Ersad Settar xan Emir Bahaduri Ceng Haci Rehim xan CelebiyanliHakimleri Redakte Pistekinliler sulalesiNusreteddin Pistekin ibn Mehemmed 1155 1210 Nusreteddin Mehemmed ibn Nusreteddin Pistekin 1210 1230 Agqoyunlular donemi Hesen bey Sekeroglu Pornek Sefeviler donemi Ensar xelife Qaradagli 1567 1583 Sahverdi xan Qaradagli 1583 1589 Maqsud sultan Kengerli 1589 1606 Xanliq donemi Kazim xan Mehemmedkazim xan 1747 1763 Mustafaqulu xan 1763 1782 1786 1791 Ismayil xan 1782 1783 1791 1797 Necefqulu xan 1783 1786 Abbasqulu xan 1797 1813 Mehemmedqulu xan 1813 1828 Qacarlar donemi Ceferqulu xan Neva Saricali Cavansir Haci Mehemmed xan Qaragozlu Seyfulmulk mirze Qovanli Qacar Mehemmed mirze Qovanli Qacar Sultan Murad mirze Qovanli Qacar 1837 ci il Menucohr mirze Qovanli Qacar Muqtedireddovle Emiraslan xan Dunbili Ekber mirze Qovanli Qacar 1870 ci ilSairleri RedakteAsiq Qurbani Sari Asiq Nebati Asiq Eli Keliberi Qesr Aheri Sersar Neriman Qaradagi Endelib Qaracadagi Hiceri Salk Asiq Huseyn Cavan Serraf Berz Herisi Asiq Eziz Sahnazi Xus Xeber Xavr Memmedli Settar DuzegunEl oymaqlari RedakteQaradagli eli Toxmaqli oymagi Bayburdlu Hacielili eli Celebiyanli eli Mehemmedxanli eli Maqsudlular Huseynekli Hesenbeyli IlyasxanliTarixi abideleri RedakteBezz qalasi Qehqehe qalasi Kurdest qalasiIstinadlar Redakte http www unesco org new en natural sciences environment ecological sciences biosphere reserves asia and the pacific islamic republic of iran arasbaran 1 Arxivlenmis suret 2016 03 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 01 16 Menbe RedakteEnver Cingizoglu Qarsi yatan Qaradag Baki Ozan 1998 192 seh Enver Cingizoglu Qaradaglilar Baki Susa 2008 160 seh Enver Cingizoglu Qaradag xanligi Baki Mutercim 2011 212 seh Hemcinin bax RedakteQaradag xanligi Qaradagli eliMenbe https az wikipedia org w index php title Qaradag vilayeti amp oldid 6038961, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.