fbpx
Wikipedia

Qasım bəy Zakir

Avqust 01, 2021

Qasım bəy Əli bəy oğlu Zakir (1784, Şuşa – 1857, Şuşa, Şamaxı quberniyası) — Azərbaycanlı şair.

Qasım bəy Zakir
Doğum tarixi 1784
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1857
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Mirzə Həsən qəbiristanlığı[d]
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti şair
Qasım bəy Zakir Vikimənbədə
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Qasım bəy Zakir 1784-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdur. Onun əsli Qarabağda məşhur olan Cavanşirlər nəslindəndir. Ulu babası Kazım ağa Şuşa şəhərinin əsasını qoyan Pənahəli xanın doğma qardaşıdır. Zakir ilk təhsilini Şuşada mollaxanada almış, ərəb, fars dillərini öyrənmişdir. Bu dilləri bilməsi ona Yaxın Şərqin Firdovsi, Nizami, Sədi, Hafiz kimi məşhur söz ustadlarinin əsərləri ilə tanış olmaq imkanı vermişdir. Zakir mollaxanada oxuduğu illərdə adları çəkilən sənətkarların bədii irsini oxuyub öyrənmişdir. Şairin yeniyetməliyi və gəncliyi Qarabağda baş vermiş siyasi-hərbi hadisələr dövrünə təsadüf edir. 1795-ci ildə Qacarın Qarabağa hücum edib Şuşanı mühasirədə saxlaması, əhalinin şəhəri mərdliklə müdafiə etməsi, bundan iki il sonra Qacarın Şuşada qətli, şair Molla Pənah Vaqifin öz oğlu ilə birlikdə Cıdır düzündə öldürülməsi, XIX əsrin əvvəllərində İbrahim xanın Qarabağda vəhşicəsinə güllələnməsi və s. onun yeniyetməlik və ilk gənclik illərində gördüyü hadisələr, eşitdiyi əhvalatlar idi. Bu hadisələr onun dünyagörüşünün formalaşmasına öz təsirini göstərmişdir. Qarabağ xanlığı Rusiyanın idarəçiliyinə keçdikdən sonra Zakir Çar ordusunun Qafqaz müsəlman könüllü atlı dəstəsinə qoşulmuş, 1806-1813, 1826-1828-ci illərin Rusiya-İran müharibələrində iştirak etmişdir. O, Abbas Mirzənin başçılıq etdiyi İran qoşununa qarşı vuruşan dəstənin tərkibində olmuş, döyüşlərdə fərqləndiyinə görə 1828-ci ildə gümüş medalla təltif edilmişdir.

Qasım bəyi görənlər, o cümlədən Əhməd bəy Köçərlinin rəvayətinə görə, o zati-şərif xoşsurət və xoşsima, ağ bədənli,qartal burunlu,uca qamətli,rəngli dişli,zəifülbünyə bir vücud imiş. Göyçək, ağıllı və göy rəngli gözləri var imiş. Simasından, hərəkət və süknasından asari-nəcabət və rəşadət görünərmiş. Danışığı fəsih və sövtü dilkəş olmağa görə, çoxlarını heyran edərmiş. O danışanda ona qulaq asmamaq olmazmış. Bir az tündməcazmış. İnsaf və mürüvvətdən xaric sözlər və işlər şairi təbii halından çıxarıb, onun qeyzü hiddətinə səbəb olarmış. Amma acığı tez sönüb tövbə və istiğfar edərmiş. Adəti halında ziyadə həlim, rəhimli və mürüvvətli bir adam imiş.

1829-cu ildə Zakirin oğlu xəstələnib vəfat edir. Bu hadisə şairi dərindən kədərləndirir. Bu münasibətlə yazdığı bir şerində Zakir oğlunun ölümündən doğan iztirablarını təsvir edir.

Zakir 1830-cu ildə könüllü polis dəstələrinin tərkibində Balakənə getmiş, Cardakı üsyanların yatırılmasında iştirak etmişdir. O, dostu Baba bəy Şakirə göndərdiyi "Car müqəddiməsi" adlı mənzum məktubunda Qarabağ atlılarının döyüşdə göstərdiyi igidlikləri tərifləmiş, özünün şücaəti haqqında yazmışdır.

Gənclik illərini at belində, müxtəlif müharibələrdə və döyüşlərdə keçirən Qasım bəy Zakir 30-cu illərin sonlarında tamam təsərrüfatçılıqla məşğul olmağa başlayır. O, ilin yay fəslini Şuşada, qalan fəsillərini isə Xurşidbanu Natəvanın atası Mehdiqulu xanın ona bağışladığı Xındırıstan kəndində keçirirdi. Cəmisi 20 evdən ibarət olan bu kəndin illik gəliri 450 manata yaxın idi. O kənddə kəndlilərlə birlikdə işləyər, onlarla bir süfrəyə oturmaqdan çəkinməzmiş.

Zakir müasirləri arasında da dərin hörmət və böyük nüfuz qazanmışdır. Azərbaycanın Mirzə Fətəli Axundzadə, İsmayıl bəy Qurtqaşılı, Baba bəy Şakir, Xurşidbanu Natəvan kimi tanınmış ziyalıları, habelə gürcü knyazı İliko Orbeliani, Bakı general-qubernatoru Mixail Kolyubakin onun məktublaşdığı, əlaqə saxladığı məşhur şəxsiyyətlər idi. Lakin Zakiri sevməyənlər, onun paxıllığını çəkənlər də var idi. Qarabağda öz fitnə-fəsadları ilə ad çıxarmış Cəfərqulu xan Nəva (Raqub Kərimovun yeni çapdan çıxmış "Qasım bəy Zakir və müasirləri" adlı monoqrafiyasında Cəfərqulu xanın heç də sovet dönəmində təqdim olunduğu kimi qəddar biri olmadığı, onun mütərəqqi, maarifpərvər biri olması ilə yanaşı onunla Zakir arasında münasibətlərin çar məmurları tərəfindən bilərəkdən pozulması barədə yeni iddialar yer alıb), Şuşa qazisi Mirzə Əbülqasim, yerli çar hakimi Konstantin Tarxan-Mouravov onun qəddar düşmənləri idilər. Zakirin satirik tənqidinə hədəf olmuş bu adamlar şairi dövlət yanında etibardan salıb tutdurmaq üçün müəyyən bəhanə axtarır, uyğun məqam gözləyirdilər. Nəhayət belə bir bəhanə tapıldı: K. Tarxan-Mouravov Zakiri hökumətdən qaçaq düşmüş qardaşı oğlu Behbud bəy Cavanşiri evində saxladığına görə günahlandıraraq təqib etməyə başladı. Behbud bəyin qardaşı Rüstəm bəy gecə işdən qayıdarkən qaçaqçı adı ilə tutulur və həbsxanada edam edilir. Çar hakimiyyət orqanları qardaşının intiqamını alacağından qorxduqlarından onu da həbs etmək qərarına gəlirlər. Bəhanə kimi isə onun Orlov familyalı bir rus əsgərini qarət etməsi göstərilir. 1849-cu ilin oktyabr ayında o, böyük bir atlı-yaraqlı dəstə ilə Zakirin yaşadığı Xındırıstan kəndinə hücum etdi. Şair bu dəstənin Behbud bəyi axtarmaq üçün gəldiyini güman edirdi. Ona görə oğlu Nəcəfqulu bəylə qardaşı oğlu İskəndər bəyi həmin dəstəni qarşılamağa göndərdi. Lakin Tarxan-Mouravov onları öz düşüncəsi ilə qarşıladı: onları Behbud bəyə köməkçi olmaqla ittihamlandırıb hər ikisini həbs etdi və Şuşa qalasındakı həbsxanaya göndərdi. Həmin gün Zakirin özünü də ailə üzvləri və yaxın qohumları ilə birlikdə həbs edib Şuşa həbsxanasına gətirdilər. Bununla da ürəyi soyumayan Tarxan-Mouravov Xındırıstan kəndini öz atlılarına qarət etdirdi və kənd camaatını tamamilə yoxsul vəziyyətə saldı. Bu arada Behbud bəy həbsxanada güllələnir. Şairin qızı Nənəş xanım onun meyidini yaxın adamları vasitəsilə qaladan oğurlayaraq dəfn edir. Həbsxanada olarkən şair bir neçə dəfə yuxarı hökumət dairələrinə məktubla qanunsuz tutulduğunu yazıb bildirsə də onun şikayətlərinə ədalətli cavab verilmədi. Şair bir ilə qədər Şuşa həbsxanasında qaldıqdan sonra mühakimə olunmadan Bakıya sürgün edildi. Nəcəfqulu bəylə qardaşı oğlu İskəndər bəyi isə Tiflisə gətirib, oradan əvvəlcə Voronejə, Voronejdən isə Kaluqaya sürgün etdilər. Şairin ailəsi isə Şuşada qaldı. Bakıya gəldikdən sonra Zakir dövlət idarələrində çalışan dostlarına məktub yazıb qanunsuz həbs edildiyini bildirdi. O zaman Tiflisdə Canişinlik idarəsində işləyən Mirzə Fətəli Axundzadə, İsmayıl bəy Qurtqaşınlı (yazılanlara görə o İ.Qutqaşınlı ilə Car hərbi ekspediyasında olarkən tanış olmuşdular), Bakı qubernatoru Mixail Kolyubakin, Gürcü knyazı İliko Orbeliani Zakirin şikayətlərini dinləyib, sürgündən azad olmasına çalışdılar. Bundan başqa Zakir "Səndən" rədifli şeirində bir neçə şəxsin- "gürcü nücəba"larının adını xatırlayır:

 

Olan dəmdə mənə mənzil Şadno
Hər tərəfə eylər idim təkü do
İvano bəy, Kolyubakin, İliqo
Çalışırdı. əlhəq, bərabər səndən

 

İvano bəy deyə Zakirin müraciət etdiyi şəxs İvan Silvitiskidir (1820-1874). O, 1850-54-cü illərdə Tiflisdə nəşr edilən "Kavkaz" qəzetinin baş redoktoru olmuş, M.F.Axundovun pyeslərini tamaşaya qoymuşdur. Şeirdə "İliqo" deyə müraciət olunan şəxs knyaz Orbelianidir. Məhz onun sayəsində şairin övladları sürgündən azad olunmuş və şair "Knyaz" şeirində bunu vəsf etmişdir.

Şair bir neçə ay Bakıda sürgün həyatı keçirəndən sonra bu şəxslərin səyi nəticəsində Şuşaya qayıtdı. Lakin o, ömrünün axırınadək polis nəzarəti altında yaşadı. Oğlu və qardaşı oğlu isə 3 il Rusiyada sürgündə qaldılar.

Qasım bəy Zakir ömrünün sonlarını maddi ehtiyac və çətinliklər içərisində başa vurmuşdur. Qarabağa qayıdanda Rus çarizmi ona pensiya kəsdi, lakin o bu maaşı görmədi. Maaş Şuşaya çatanda artıq gec idi. Qasım bəy vəfat etmişdi O, 1857-ci ildə Şuşada vəfat etmiş və şəhərin Mirzə Həsən qəbirstanlığında dəfn edilmişdir.

== Yaradıcılliqlari

Zakirin satiraları əsas etibarı ilə çar hakimləri və çarizmin müstəmləkəçi qanun və qaydaları əleyhinə çevrilmişdir. Zakirin satirasında ən amansız tənqid olunanlar gücsüzlərin və acizlərin hüquqlarını tapdalayanlardır. İfşaçılıq, kəskin tənqid və kinayəli gülüş Zakir satiralarının əsas xüsusiyyətlərindəndir. O, ictimai nöqsanları sadəcə təsvir etməklə kifayətlənmir, eyni zamanda onlara qarşı özünün kəskin tənqidi münasibətini, nifrət və qəzəbini də bildirir.

Zakirin yaradıcılığında onun mənzum hekayə və təmsilləri də mühüm yer tutur. Nizami, Xaqani, Füzuli və başqa Azərbaycan klassikləri öz mənzum hekayələrinin çoxunu müasir həyatın tələblərinə uyğun olaraq yazmışlar. Klassiklərin mənzum hekayələrində müəyyən hadisələrin, real insan surətlərinin, qabaqcıl ideyaların təsvir və tərənnümü verilir. Eyni xüsusiyyətlər Zakirin mənzum hekayələrində də var. Onun müxtəlif mövzularda yazılan "Məlikzadə və Şahsənəm", "Əmirzadə, məşuq və cavan aşiq", "Aşiqin təam bişirməyi", "Aşiq və məşuq haqqında", "Zövci-axər", "Tərlan və elçi", "Dəvəsi itən kəs", "Dərviş ilə qız", "Həyasız dərviş", "Əxlaqsız qazı", "Xalqa vəz deyən, özü fisqü fücurdan çıxan biəməl alim" kimi mənzum hekayələri vardır.

Zakirin mənzum hekayələrində məhəbbət insanın ülvi və nəcib hissi kimi təsvir olunur. Məhəbbətdə sədaqət, mətanət və dözümlülük, vəfada möhkəmlik bu hekayələrin bir qismində əsas məzmunu təşkil edir.

Zakirin realist yaradıcılığında təmsillərinin əhəmiyyəti müstəsnadır. Onun nəşr olunmuş "Əsərləri"ndə: "Aslan, Qurd və Çaqqal", "Dəvə və Eşşək", "Tülkü və Qurd", "Xain yoldaşlar haqqında" ("İlan, Dəvə, Tısbağa"), "Tülkü və Şir", "Sədaqətli dostlar haqqında" ("Tısbağa, Qarğa, Kəsəyən, Ahu") adları ilə altı təmsili çap olunmuşdur.

Zakir təmsillərini yazarkən birinci növbədə şifahi xalq yaradıcılığında geniş yayılan təmsillərdən və məşhur hind abidəsi "Kəlilə və Dimnə" əsərindən, həmçinin klassik poeziyadakı təmsillərdən, Nizami, Cəlaləddin Rumi, Füzuli təmsillərindən də istifadə etmişdir.

Zakir təmsillərini yeni tarixi şəraitə, müasir həyatın tələblərinə uyğun olaraq yazmışdır. Bu əsərlərdə təbliğ olunan ideya şairin dövrü ilə həmahəng idi. O, bir tərəfdən dövrünün ictimai və siyasi hadisələrinə özünün eyhamları ilə işarələr edir, zülmün əleyhinə çıxır, o biri tərəfdən zəmanə gənclərinə vəfa, sədaqət, mərdlik və s. kimi nəcib tərbiyəvi məsləhətlər verirdi.

İrsi

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Qasım bəy Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısına daxil edilmişdir.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. ↑ Faceted Application of Subject Terminology
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3294867"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2163"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q846596"></a>
  2. """Əsərlərin dövlət varidatı elan edilməsi Qaydaları"nın və "Əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin və dövlət varidatı elan edilən filmlərin Siyahısı"nın təsdiq edilməsi haqqında" [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti]]nin [[7 may]] [[2019-cu il]] tarixli, 211 nömrəli Qərarı" (azərb.). nk.gov.az. 2019-05-11. İstifadə tarixi: 2019-05-13.

Mənbə

  • Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi. 3 cilddə. II cild. Bakı: 1960.
  • Feyzulla Qasımzadə. XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi. Bakı: 1974.
  • Kamran Məmmədov. Qasımbəy Zakir. Bakı: 1957.
  • Kamran Məmmədov. Qasım bəy Zakir. Bakı: 1984.
  • Kamran Məmmədov. XIX əsr Azərbaycan şeirində satira. Bakı: 1975.
  • Qasım bəy Zakir (məqalələr məcmuəsi). (tərtib, müqəddimə və izahlar filologiya elmləri namizədi Dilarə Məmmədovanındır). Bakı: 1985.
  • Süleyman Hüseynov. Qasım bəy Zakir. Bakı: 2010.
  • Raqub Kərimov. Qasım bəy Zakir və müasirləri. Bakı: 2013.

Xarici keçidlər

 
   

Vikimənbədə Qasım bəy Zakir ilə əlaqəli məlumatlar var.

 
   

Vikisitatda Qasım bəy Zakir ilə əlaqəli məlumatlar var.

Avqust 01, 2021
qasım, bəy, zakir, qasım, bəy, əli, bəy, oğlu, zakir, 1784, şuşa, 1857, şuşa, şamaxı, quberniyası, azərbaycanlı, şair, doğum, tarixi, 1784, doğum, yeri, şuşa, qarabağ, xanlığıvəfat, tarixi, 1857, vəfat, yeri, şuşa, şuşa, qəzası, şamaxı, quberniyası, rusiya, im. Qasim bey Eli bey oglu Zakir 1784 1 Susa 1857 1 Susa Samaxi quberniyasi Azerbaycanli sair Qasim bey ZakirDogum tarixi 1784 1 Dogum yeri Susa Qarabag xanligiVefat tarixi 1857 1 Vefat yeri Susa Susa qezasi Samaxi quberniyasi Rusiya ImperiyasiDefn yeri Mirze Hesen qebiristanligi d Vetendasligi Qarabag xanligi Rusiya ImperiyasiFealiyyeti sairQasim bey Zakir Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Irsi 3 Hemcinin bax 4 Istinadlar 5 Menbe 6 Xarici kecidlerHeyati RedakteQasim bey Zakir 1784 cu ilde Susa seherinde anadan olmusdur Onun esli Qarabagda meshur olan Cavansirler neslindendir Ulu babasi Kazim aga Susa seherinin esasini qoyan Penaheli xanin dogma qardasidir Zakir ilk tehsilini Susada mollaxanada almis ereb fars dillerini oyrenmisdir Bu dilleri bilmesi ona Yaxin Serqin Firdovsi Nizami Sedi Hafiz kimi meshur soz ustadlarinin eserleri ile tanis olmaq imkani vermisdir Zakir mollaxanada oxudugu illerde adlari cekilen senetkarlarin bedii irsini oxuyub oyrenmisdir Sairin yeniyetmeliyi ve gencliyi Qarabagda bas vermis siyasi herbi hadiseler dovrune tesaduf edir 1795 ci ilde Qacarin Qarabaga hucum edib Susani muhasirede saxlamasi ehalinin seheri merdlikle mudafie etmesi bundan iki il sonra Qacarin Susada qetli sair Molla Penah Vaqifin oz oglu ile birlikde Cidir duzunde oldurulmesi XIX esrin evvellerinde Ibrahim xanin Qarabagda vehsicesine gullelenmesi ve s onun yeniyetmelik ve ilk genclik illerinde gorduyu hadiseler esitdiyi ehvalatlar idi Bu hadiseler onun dunyagorusunun formalasmasina oz tesirini gostermisdir Qarabag xanligi Rusiyanin idareciliyine kecdikden sonra Zakir Car ordusunun Qafqaz muselman konullu atli destesine qosulmus 1806 1813 1826 1828 ci illerin Rusiya Iran muharibelerinde istirak etmisdir O Abbas Mirzenin basciliq etdiyi Iran qosununa qarsi vurusan destenin terkibinde olmus doyuslerde ferqlendiyine gore 1828 ci ilde gumus medalla teltif edilmisdir Qasim beyi gorenler o cumleden Ehmed bey Kocerlinin revayetine gore o zati serif xossuret ve xossima ag bedenli qartal burunlu uca qametli rengli disli zeifulbunye bir vucud imis Goycek agilli ve goy rengli gozleri var imis Simasindan hereket ve suknasindan asari necabet ve resadet gorunermis Danisigi fesih ve sovtu dilkes olmaga gore coxlarini heyran edermis O danisanda ona qulaq asmamaq olmazmis Bir az tundmecazmis Insaf ve muruvvetden xaric sozler ve isler sairi tebii halindan cixarib onun qeyzu hiddetine sebeb olarmis Amma acigi tez sonub tovbe ve istigfar edermis Adeti halinda ziyade helim rehimli ve muruvvetli bir adam imis 1829 cu ilde Zakirin oglu xestelenib vefat edir Bu hadise sairi derinden kederlendirir Bu munasibetle yazdigi bir serinde Zakir oglunun olumunden dogan iztirablarini tesvir edir Zakir 1830 cu ilde konullu polis destelerinin terkibinde Balakene getmis Cardaki usyanlarin yatirilmasinda istirak etmisdir O dostu Baba bey Sakire gonderdiyi Car muqeddimesi adli menzum mektubunda Qarabag atlilarinin doyusde gosterdiyi igidlikleri teriflemis ozunun sucaeti haqqinda yazmisdir Genclik illerini at belinde muxtelif muharibelerde ve doyuslerde keciren Qasim bey Zakir 30 cu illerin sonlarinda tamam teserrufatciliqla mesgul olmaga baslayir O ilin yay feslini Susada qalan fesillerini ise Xursidbanu Natevanin atasi Mehdiqulu xanin ona bagisladigi Xindiristan kendinde kecirirdi Cemisi 20 evden ibaret olan bu kendin illik geliri 450 manata yaxin idi O kendde kendlilerle birlikde isleyer onlarla bir sufreye oturmaqdan cekinmezmis Zakir muasirleri arasinda da derin hormet ve boyuk nufuz qazanmisdir Azerbaycanin Mirze Feteli Axundzade Ismayil bey Qurtqasili Baba bey Sakir Xursidbanu Natevan kimi taninmis ziyalilari habele gurcu knyazi Iliko Orbeliani Baki general qubernatoru Mixail Kolyubakin onun mektublasdigi elaqe saxladigi meshur sexsiyyetler idi Lakin Zakiri sevmeyenler onun paxilligini cekenler de var idi Qarabagda oz fitne fesadlari ile ad cixarmis Ceferqulu xan Neva Raqub Kerimovun yeni capdan cixmis Qasim bey Zakir ve muasirleri adli monoqrafiyasinda Ceferqulu xanin hec de sovet doneminde teqdim olundugu kimi qeddar biri olmadigi onun mutereqqi maarifperver biri olmasi ile yanasi onunla Zakir arasinda munasibetlerin car memurlari terefinden bilerekden pozulmasi barede yeni iddialar yer alib Susa qazisi Mirze Ebulqasim yerli car hakimi Konstantin Tarxan Mouravov onun qeddar dusmenleri idiler Zakirin satirik tenqidine hedef olmus bu adamlar sairi dovlet yaninda etibardan salib tutdurmaq ucun mueyyen behane axtarir uygun meqam gozleyirdiler Nehayet bele bir behane tapildi K Tarxan Mouravov Zakiri hokumetden qacaq dusmus qardasi oglu Behbud bey Cavansiri evinde saxladigina gore gunahlandiraraq teqib etmeye basladi Behbud beyin qardasi Rustem bey gece isden qayidarken qacaqci adi ile tutulur ve hebsxanada edam edilir Car hakimiyyet orqanlari qardasinin intiqamini alacagindan qorxduqlarindan onu da hebs etmek qerarina gelirler Behane kimi ise onun Orlov familyali bir rus esgerini qaret etmesi gosterilir 1849 cu ilin oktyabr ayinda o boyuk bir atli yaraqli deste ile Zakirin yasadigi Xindiristan kendine hucum etdi Sair bu destenin Behbud beyi axtarmaq ucun geldiyini guman edirdi Ona gore oglu Necefqulu beyle qardasi oglu Iskender beyi hemin desteni qarsilamaga gonderdi Lakin Tarxan Mouravov onlari oz dusuncesi ile qarsiladi onlari Behbud beye komekci olmaqla ittihamlandirib her ikisini hebs etdi ve Susa qalasindaki hebsxanaya gonderdi Hemin gun Zakirin ozunu de aile uzvleri ve yaxin qohumlari ile birlikde hebs edib Susa hebsxanasina getirdiler Bununla da ureyi soyumayan Tarxan Mouravov Xindiristan kendini oz atlilarina qaret etdirdi ve kend camaatini tamamile yoxsul veziyyete saldi Bu arada Behbud bey hebsxanada gullelenir Sairin qizi Nenes xanim onun meyidini yaxin adamlari vasitesile qaladan ogurlayaraq defn edir Hebsxanada olarken sair bir nece defe yuxari hokumet dairelerine mektubla qanunsuz tutuldugunu yazib bildirse de onun sikayetlerine edaletli cavab verilmedi Sair bir ile qeder Susa hebsxanasinda qaldiqdan sonra muhakime olunmadan Bakiya surgun edildi Necefqulu beyle qardasi oglu Iskender beyi ise Tiflise getirib oradan evvelce Voroneje Voronejden ise Kaluqaya surgun etdiler Sairin ailesi ise Susada qaldi Bakiya geldikden sonra Zakir dovlet idarelerinde calisan dostlarina mektub yazib qanunsuz hebs edildiyini bildirdi O zaman Tiflisde Canisinlik idaresinde isleyen Mirze Feteli Axundzade Ismayil bey Qurtqasinli yazilanlara gore o I Qutqasinli ile Car herbi ekspediyasinda olarken tanis olmusdular Baki qubernatoru Mixail Kolyubakin Gurcu knyazi Iliko Orbeliani Zakirin sikayetlerini dinleyib surgunden azad olmasina calisdilar Bundan basqa Zakir Senden redifli seirinde bir nece sexsin gurcu nuceba larinin adini xatirlayir Olan demde mene menzil Sadno Her terefe eyler idim teku do Ivano bey Kolyubakin Iliqo Calisirdi elheq beraber senden Ivano bey deye Zakirin muraciet etdiyi sexs Ivan Silvitiskidir 1820 1874 O 1850 54 cu illerde Tiflisde nesr edilen Kavkaz qezetinin bas redoktoru olmus M F Axundovun pyeslerini tamasaya qoymusdur Seirde Iliqo deye muraciet olunan sexs knyaz Orbelianidir Mehz onun sayesinde sairin ovladlari surgunden azad olunmus ve sair Knyaz seirinde bunu vesf etmisdir Sair bir nece ay Bakida surgun heyati kecirenden sonra bu sexslerin seyi neticesinde Susaya qayitdi Lakin o omrunun axirinadek polis nezareti altinda yasadi Oglu ve qardasi oglu ise 3 il Rusiyada surgunde qaldilar Qasim bey Zakir omrunun sonlarini maddi ehtiyac ve cetinlikler icerisinde basa vurmusdur Qarabaga qayidanda Rus carizmi ona pensiya kesdi lakin o bu maasi gormedi Maas Susaya catanda artiq gec idi Qasim bey vefat etmisdi O 1857 ci ilde Susada vefat etmis ve seherin Mirze Hesen qebirstanliginda defn edilmisdir YaradicilliqlariZakirin satiralari esas etibari ile car hakimleri ve carizmin mustemlekeci qanun ve qaydalari eleyhine cevrilmisdir Zakirin satirasinda en amansiz tenqid olunanlar gucsuzlerin ve acizlerin huquqlarini tapdalayanlardir Ifsaciliq keskin tenqid ve kinayeli gulus Zakir satiralarinin esas xususiyyetlerindendir O ictimai noqsanlari sadece tesvir etmekle kifayetlenmir eyni zamanda onlara qarsi ozunun keskin tenqidi munasibetini nifret ve qezebini de bildirir Zakirin yaradiciliginda onun menzum hekaye ve temsilleri de muhum yer tutur Nizami Xaqani Fuzuli ve basqa Azerbaycan klassikleri oz menzum hekayelerinin coxunu muasir heyatin teleblerine uygun olaraq yazmislar Klassiklerin menzum hekayelerinde mueyyen hadiselerin real insan suretlerinin qabaqcil ideyalarin tesvir ve terennumu verilir Eyni xususiyyetler Zakirin menzum hekayelerinde de var Onun muxtelif movzularda yazilan Melikzade ve Sahsenem Emirzade mesuq ve cavan asiq Asiqin team bisirmeyi Asiq ve mesuq haqqinda Zovci axer Terlan ve elci Devesi iten kes Dervis ile qiz Heyasiz dervis Exlaqsiz qazi Xalqa vez deyen ozu fisqu fucurdan cixan biemel alim kimi menzum hekayeleri vardir Zakirin menzum hekayelerinde mehebbet insanin ulvi ve necib hissi kimi tesvir olunur Mehebbetde sedaqet metanet ve dozumluluk vefada mohkemlik bu hekayelerin bir qisminde esas mezmunu teskil edir Zakirin realist yaradiciliginda temsillerinin ehemiyyeti mustesnadir Onun nesr olunmus Eserleri nde Aslan Qurd ve Caqqal Deve ve Essek Tulku ve Qurd Xain yoldaslar haqqinda Ilan Deve Tisbaga Tulku ve Sir Sedaqetli dostlar haqqinda Tisbaga Qarga Keseyen Ahu adlari ile alti temsili cap olunmusdur Zakir temsillerini yazarken birinci novbede sifahi xalq yaradiciliginda genis yayilan temsillerden ve meshur hind abidesi Kelile ve Dimne eserinden hemcinin klassik poeziyadaki temsillerden Nizami Celaleddin Rumi Fuzuli temsillerinden de istifade etmisdir Zakir temsillerini yeni tarixi seraite muasir heyatin teleblerine uygun olaraq yazmisdir Bu eserlerde teblig olunan ideya sairin dovru ile hemaheng idi O bir terefden dovrunun ictimai ve siyasi hadiselerine ozunun eyhamlari ile isareler edir zulmun eleyhine cixir o biri terefden zemane genclerine vefa sedaqet merdlik ve s kimi necib terbiyevi meslehetler verirdi Irsi RedakteAzerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 7 may 2019 cu il tarixli 211 nomreli Qerari ile Qasim bey Azerbaycan Respublikasinda eserleri dovlet varidati elan edilen muelliflerin siyahisina daxil edilmisdir 2 Hemcinin bax RedakteIbrahimxelil xan Cavansir Molla Penah Vaqif Penaheli xan CavansirIstinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 Faceted Application of Subject Terminology lt a href https wikidata org wiki Track Q3294867 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2163 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q846596 gt lt a gt Eserlerin dovlet varidati elan edilmesi Qaydalari nin ve Eserleri dovlet varidati elan edilen muelliflerin ve dovlet varidati elan edilen filmlerin Siyahisi nin tesdiq edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabineti nin 7 may 2019 cu il tarixli 211 nomreli Qerari azerb nk gov az 2019 05 11 Istifade tarixi 2019 05 13 Menbe RedakteAzerbaycan edebiyyati tarixi 3 cildde II cild Baki 1960 Feyzulla Qasimzade XIX esr Azerbaycan edebiyyati tarixi Baki 1974 Kamran Memmedov Qasimbey Zakir Baki 1957 Kamran Memmedov Qasim bey Zakir Baki 1984 Kamran Memmedov XIX esr Azerbaycan seirinde satira Baki 1975 Qasim bey Zakir meqaleler mecmuesi tertib muqeddime ve izahlar filologiya elmleri namizedi Dilare Memmedovanindir Baki 1985 Suleyman Huseynov Qasim bey Zakir Baki 2010 Raqub Kerimov Qasim bey Zakir ve muasirleri Baki 2013 Xarici kecidler Redakte Vikimenbede Qasim bey Zakir ile elaqeli melumatlar var Vikisitatda Qasim bey Zakir ile elaqeli melumatlar var Menbe https az wikipedia org w index php title Qasim bey Zakir amp oldid 5990009, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.