Qanlıqala — Yuxarı Qarabağda Tərtərçay dərəsində qala adı. Başqa adı Lacınqaya.
Tərtərçay tarixi
Tərtərçay vadisi Kiçik Qafqazda yerləşir. Tərtərçay vadisinin ən mühüm abidələrindən biri Xotavəng məbədi kompleksidir. Tərtər çayının sol sahilində inşa edilmiş bu abidə əfsanəyə görə İsanın 12 şagirdindən biri olan apostol Faddeyin qəbri üzərində, I əsrdə tikilmişdir. Halhazırda mövcud olan məbəd kompleksi, əsasən, XIII əsrdə inşa edilmiş baş kilsədən, yardımçı binalardan, bir neçə sövmədən, Şərab istehsalı 38 Müqəddəs Yelisey məbədində daşda atlı təsviri, emalatxanasından, mehmanxana binasından, qurbangahdan və bütün bunları əhatə edən qala divarlarından ibarətdir. Məbədin yazılarından birində burada Qarabağın Xaçın hökmdarlarından bir çoxunun və hətta XIII əsrin görkəmli Alban hökmdarı Həsən Calalın arvadı Mina xatunun dəfn olunduğu göstərilir.Xotavəngdə XIII əsrin görkəmli Alban ziyalısı Mxitar Qoş da olmuş və orada xatirə üçün nişanda da qoymuşdur.Tərtər dərəsinin ən mühüm abidələrindən biri də məşhur alban tarixçisi Moiseyin doğulduğu Kalankat yaşayış yeridir. Murov dağının cənub ətəklərində, Tərtərçayın sağ sahilində, hər tərəfi meşə ilə əhatə olunmu bu şəhər təbii-coğrafi cəhətdən gözəl bir guşədə salınmış və kiçik dağ çayı ilə iki hissəyə bölünmüşdür. Əvvəlcədən qeyd edək ki, şəhər hərbi strateji baxımdan son dərəcə əlverişli bir yerdə olub, bütün keçidlərdə dairəvi bürclərdən ibarət xüsusi qaraulxanalarla əhatə olunmuşdur. Bürclərin içərisi, daha doğrusu birinci mərtəbəsi, silah saxlamaq üçün istifadə olunmuşsa, II mərtəbə ancaq əsgərlərin dayanması üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bürclərin demək olar ki, hamısı mazqallı idi. Kalankat şəhərində kəşfiyyat işləri zamanı, buranın ictimai və yaşayış binalarının qalıqları, mə'bəd kompleksləri və istehsalat ocaqları aşkar edilmiddir. ġəhərin ərazisində müxtəlif məzmunlu çoxlu epiqrafik abidələr (daş kitabələr) mövcuddur. Arxeoloji axtarışlar zamanı şəhərin ərazisində XII əsrə aid bitki yağı istehsal edən emalatxana aşkar edilmişdir. Bundan əlavə şəhərdə daşişləmə, dulusçuluq və dəri emalı kimi sahələr də geniş inkişaf etmişdir.
Qanlıqala(Laçınqaya)
Tərtər dərəsində diqqəti cəlb edən abidələrdən biri də yerli əhali arasında Qanlıqala adı ilə məşhur olan Laçınqala abidəsidir. Tərtərçayın sol sahilində, indiki Ağdərə—Kəlbəcər yolunun sağında, sıldırım bir qayalıqda salınmış bu qalaya yerli camaat "quşqonmaz" da deyir. Laçınqala haqqında ilk məlumata XIII əsr gəncəli tarixçi Kirakosun əsərində təsadüf olunur. Laçın qayasındakı Qanlıqala XII əsrdə Xaçın hökmdarlığının gücləndiyi bir vaxta, təkcə qonşu feodallardan deyil, həm də yadelli işğalçılardan mühafiə olunmaq üçün tikilmişdir. 39 Bura Qanlıqala deyilməsinin səbəbi isə o idi ki, XIII əsrin əvvəllərində monqoltatarlar Tərtər dərəsinə hücum edərkən, əhalinin böyük bir qismi özünün qırğından xilas etmək üçün məhz Laçınqaya qalasına pənah gətirmişdir. Qalanın müdafiəsi işini Xaçın hökmdarı Həsən Calalın anası, gürcü çarı Tamaranın yanında yüksək dövlət vəzifələrinə sahib olmuş Zəkəriyyə və İravanənin bacısı Arzu xatun öz öhdəsinə götürmüşdü. 1240-cı ilin sonunda monqol tatarlar qalanı mühasirəyə alıb əhalini elə vəziyyətə saldılar ki, onların bir çoxu özünü qayadan atdı, digərləri isə qılıncdan keçirildi. Tarixçinin yazdığına görə qırğın nəticəsində çay qan ilə dolmuşdu. Qayanın döşündən qan sel kimi axırdı. Yəqin ki, məhz buna görə də əhali bu qayanı Qanlıqala adlandırır. Halhazırda Laçınqaya qalasının xeyli yerüstü abidələri mövcuddur. Bunların içərisində qala bürcləri, yeraltı yolun qalıqları, su təchizatı sistemi, ictimai və yaşayış binalarının qalıqları xüsusi yer tutur. Hal-hazırda Qanlıqala yerli əhalinin ziyarətgahına çevrilmişdir. Sanki bu qala yadelli işğalçılara qarşı mübarizə rəmzi kimi əsrlərlə xalqımızın yaddaşında müqəddəsləşmişdir.
qanlıqala, yuxarı, qarabağda, tərtərçay, dərəsində, qala, adı, başqa, adı, lacınqaya, mündəricat, tərtərçay, tarixi, laçınqaya, həmçinin, istinadlartərtərçay, tarixi, redaktətərtərçay, vadisi, kiçik, qafqazda, yerləşir, tərtərçay, vadisinin, mühüm, abidələrind. Qanliqala Yuxari Qarabagda Tertercay deresinde qala adi Basqa adi Lacinqaya 1 Mundericat 1 Tertercay tarixi 2 Qanliqala Lacinqaya 3 Hemcinin bax 4 IstinadlarTertercay tarixi RedakteTertercay vadisi Kicik Qafqazda yerlesir Tertercay vadisinin en muhum abidelerinden biri Xotaveng mebedi kompleksidir Terter cayinin sol sahilinde insa edilmis bu abide efsaneye gore Isanin 12 sagirdinden biri olan apostol Faddeyin qebri uzerinde I esrde tikilmisdir Halhazirda movcud olan mebed kompleksi esasen XIII esrde insa edilmis bas kilseden yardimci binalardan bir nece sovmeden Serab istehsali 38 Muqeddes Yelisey mebedinde dasda atli tesviri emalatxanasindan mehmanxana binasindan qurbangahdan ve butun bunlari ehate eden qala divarlarindan ibaretdir Mebedin yazilarindan birinde burada Qarabagin Xacin hokmdarlarindan bir coxunun ve hetta XIII esrin gorkemli Alban hokmdari Hesen Calalin arvadi Mina xatunun defn olundugu gosterilir Xotavengde XIII esrin gorkemli Alban ziyalisi Mxitar Qos da olmus ve orada xatire ucun nisanda da qoymusdur Terter deresinin en muhum abidelerinden biri de meshur alban tarixcisi Moiseyin doguldugu Kalankat yasayis yeridir Murov daginin cenub eteklerinde Tertercayin sag sahilinde her terefi mese ile ehate olunmu bu seher tebii cografi cehetden gozel bir gusede salinmis ve kicik dag cayi ile iki hisseye bolunmusdur Evvelceden qeyd edek ki seher herbi strateji baximdan son derece elverisli bir yerde olub butun kecidlerde dairevi burclerden ibaret xususi qaraulxanalarla ehate olunmusdur Burclerin icerisi daha dogrusu birinci mertebesi silah saxlamaq ucun istifade olunmussa II mertebe ancaq esgerlerin dayanmasi ucun nezerde tutulmusdur Burclerin demek olar ki hamisi mazqalli idi Kalankat seherinde kesfiyyat isleri zamani buranin ictimai ve yasayis binalarinin qaliqlari me bed kompleksleri ve istehsalat ocaqlari askar edilmiddir ġeherin erazisinde muxtelif mezmunlu coxlu epiqrafik abideler das kitabeler movcuddur Arxeoloji axtarislar zamani seherin erazisinde XII esre aid bitki yagi istehsal eden emalatxana askar edilmisdir Bundan elave seherde dasisleme dulusculuq ve deri emali kimi saheler de genis inkisaf etmisdir Qanliqala Lacinqaya RedakteTerter deresinde diqqeti celb eden abidelerden biri de yerli ehali arasinda Qanliqala adi ile meshur olan Lacinqala abidesidir Tertercayin sol sahilinde indiki Agdere Kelbecer yolunun saginda sildirim bir qayaliqda salinmis bu qalaya yerli camaat qusqonmaz da deyir Lacinqala haqqinda ilk melumata XIII esr genceli tarixci Kirakosun eserinde tesaduf olunur Lacin qayasindaki Qanliqala XII esrde Xacin hokmdarliginin guclendiyi bir vaxta tekce qonsu feodallardan deyil hem de yadelli isgalcilardan muhafie olunmaq ucun tikilmisdir 39 Bura Qanliqala deyilmesinin sebebi ise o idi ki XIII esrin evvellerinde monqoltatarlar Terter deresine hucum ederken ehalinin boyuk bir qismi ozunun qirgindan xilas etmek ucun mehz Lacinqaya qalasina penah getirmisdir Qalanin mudafiesi isini Xacin hokmdari Hesen Calalin anasi gurcu cari Tamaranin yaninda yuksek dovlet vezifelerine sahib olmus Zekeriyye ve Iravanenin bacisi Arzu xatun oz ohdesine goturmusdu 1240 ci ilin sonunda monqol tatarlar qalani muhasireye alib ehalini ele veziyyete saldilar ki onlarin bir coxu ozunu qayadan atdi digerleri ise qilincdan kecirildi Tarixcinin yazdigina gore qirgin neticesinde cay qan ile dolmusdu Qayanin dosunden qan sel kimi axirdi Yeqin ki mehz buna gore de ehali bu qayani Qanliqala adlandirir Halhazirda Lacinqaya qalasinin xeyli yerustu abideleri movcuddur Bunlarin icerisinde qala burcleri yeralti yolun qaliqlari su techizati sistemi ictimai ve yasayis binalarinin qaliqlari xususi yer tutur Hal hazirda Qanliqala yerli ehalinin ziyaretgahina cevrilmisdir Sanki bu qala yadelli isgalcilara qarsi mubarize remzi kimi esrlerle xalqimizin yaddasinda muqeddeslesmisdir 2 Hemcinin bax RedakteQarabag QazanliqIstinadlar Redakte Qanliqala Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti I cild Baki Serq Qerb 2007 seh 35 ISBN 978 9952 34 155 3 http elibrary bsu az yenii ebookspdf oLIJROSv pdf Arxivlesdirilib 2018 10 06 at the Wayback Machine Qarabagin kesmisine seyahetMenbe https az wikipedia org w index php title Qanliqala amp oldid 6029617, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
