fbpx
Wikipedia

Qafur Quləhmədov

Qafur Yunis oğlu Quləhmədov (tatar. Гафур Коләхмәтов, rus. Гафу́р Юну́сович Кулахме́тов, həmçinin Quləhmədiyev, rus. Кулахме́тьев) və ya Əbdülqafur Quləhmədov (tatar. Габделгафур Коләхмәтов, rus. Габдулгафу́р Кулахме́тов; 22 aprel [4 may] 1881, Penza1 aprel 1918(1918-04-01), Yenə[d], Penza quberniyası[d]) — Tatarıstan yazıçısı, dramaturqu, tərcüməçisi, proletar inqilabçısı, ictimai xadimi.

Qafur Quləhmədov
İlk adı Əbdülqafur Yunis oğlu Quləhmədov
Doğum tarixi 22 aprel (4 may) 1881
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1 aprel 1918(1918-04-01) (36 yaşında)
Vəfat yeri
  • Yenə[d], Kranoslobodsk qəzası[d], Penza quberniyası[d], RSFSR[d]
Vətəndaşlığı
Milliyyəti tatar
Atası Yunis Quləhmədov
Anası Əzizə Quləhmədova
Təhsili Kazan Pedaqoji Məktəbi
İxtisası Pedaqogika
Fəaliyyəti Yazıçı, tərcüməçi, dramaturq, şair
Fəaliyyət illəri 1905–1918
Əsərlərinin dili tatar dili
Janr Pyes, şeir, hekayə
İlk əsəri «İke fiker»

Həyatı

Əbdülqafur Yunis oğlu Quləhmədov 4 may 1881-ci ildə Rusiya imperiyasının Penza şəhərində istehsalatçı bir ailədə anadan olmuşdur. 1902-ci ildə o, Kazan Pedaqoji Məktəbindən məzun olmuş, 1902–1912-ci illərdə Kazan şəhərində bir slobodada dərs keçmişdir.

1902-ci ildə Rusiya imperiyasındakı inqilabçı hərəkatın üzvü olmuşdur. Sosial-demokratların qeyri-qanuni əməllərində iştirak etmiş, Vladimir Leninin «İskra» qəzetini və Karl Marksın əsərlərini oxumuşdur. Fəhlə tətillərinə qoşulan Quləhmədov inqilabçı ədəbiyyatının nümunələrini tatar dilinə tərcümə etmişdir ki, ilk tərcüməsi 1903-cü ildə nəşr olunmuşdur. Quləhmədov 1905-ci ildə Rusiya imperiyasının hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən həbs edilmişdir.

1905–1906-cı illərdə o, azad mətbuatın bərpa olunması uğrunda mübarizə aparmışdır. Onun yaxın dostu və həmkarı Tatarıstan inqilabçısı bolşevik Hüseyn Yamaşev idi.

Əbdülqafur Yunis oğlu Quləhmədov 1 aprel 1918-ci ildə Rusiya imperiyasının Penza quberniyasının Kranoslobodsk mahalının ərazisinə daxil olan Yenə kəndində 36 yaşında vəfat etmişdir.

Yaradıcılığı

Onun ədəbi yaradıcılıq fəaliyyəti 1905-ci ildə gerçəkləşən inqilab zamanı başlamışdır.

Onu ilk pyesi – «İke fiker» (tatar. «Ике фикер», azərb. «İki fikir»‎; 1906, 1929-cu ildə çap edilmişdir) iki ideyanın – qırmızı və qaranın mübarizəsini yarım simvolik bir şəkildə təmsil edirdi ki, bu mübarizədən "qırmızı fikir", yəni proletar inqilab qalib çıxır. Onun bu əsəri Rusiya imperiyasının vəzifələrinin səyi nəticəsində qadağan edilmişdir. Bu əsər yalnız Oktyabr inqilabında sonra işıq üzünə çıxardılımışdı. Onun senzuraya məruz qalmış digər əsərləri «Kem qayepli» (tatar. «Кем гаепле», azərb. «Kim günahkar»‎) və «Abu-Cexl» (tatar. «Абу-Джехль», azərb. «Əbu-Cəhl»‎) idi. Məzmun baxımdan din əleyhinə olan «Abu-Cexl» nəşr prosesinin yarısı bitmişdən senzuraya məruz qalmışdır. 1906-cı ildə o, «Uçurdulmuş dalğaqıran» (rus. «Разрушенный мол») adlı şeirini nəşr etmişdir. Bu şeir xalqı Çarizmə qarşı mübarizəyə çağırırdı.

Müəllifi olduğu və 1908-ci ildə nəşr edilmiş «Yaş qumer» (tatar. «Яшь гумер», azərb. «Gənc həyat»‎) pyesi inqilabçı gənclərin həyatını təsvir edir. Quləhmədov Tatarıstan ədəbiyyatına proletar əsərləri təqdim edən ilk yazıçı olmuşdur.

Əlavə olaraq, Əbdülqafur Quləhmədov bir neçə hekayə və qəzet məqalələri yazmışdır.

Mənbə

İstinadlar

  1. Кулахметов Гафур Юнусович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
  2. Tatarıstan Respublikası Arxiv Xidməti. — Fond 1477. — Op. 1. — Arx. 41. — Səh. 9.

Ədəbiyyat

  • Гафур Кулахметов: сборник статей, посвященный 100-летию со дня рождения писателя-революционера. Tatarıstan Kitab Nəşriyyatı. 1983.
  • Q. Quləhmədov, M. Qaynullin (1955). «Известия Казанского филиала АН СССР». Kazan.
  • Гиниятуллина А., Писатели Советского Татарстана. Kazan: Биобиблиографический справочник. 1970. (#first_missing_last)

Xarici keçidlər

  • Qafur Quləhmədovwww.kazan.ws saytında.

qafur, quləhmədov, qafur, yunis, oğlu, quləhmədov, tatar, Гафур, Коләхмәтов, Гафу, Юну, сович, Кулахме, тов, həmçinin, quləhmədiyev, Кулахме, тьев, əbdülqafur, quləhmədov, tatar, Габделгафур, Коләхмәтов, Габдулгафу, Кулахме, тов, aprel, 1881, penza, aprel, 191. Qafur Yunis oglu Qulehmedov tatar Gafur Kolәhmәtov rus Gafu r Yunu sovich Kulahme tov hemcinin Qulehmediyev rus Kulahme tev 2 ve ya Ebdulqafur Qulehmedov tatar Gabdelgafur Kolәhmәtov rus Gabdulgafu r Kulahme tov 22 aprel 4 may 1881 Penza 1 1 aprel 1918 1918 04 01 1 Yene d Penza quberniyasi d Tataristan yazicisi dramaturqu tercumecisi proletar inqilabcisi ictimai xadimi Qafur QulehmedovIlk adi Ebdulqafur Yunis oglu QulehmedovDogum tarixi 22 aprel 4 may 1881Dogum yeri Penza Penza quberniyasi d Rusiya Imperiyasi 1 Vefat tarixi 1 aprel 1918 1918 04 01 1 36 yasinda Vefat yeri Yene d Kranoslobodsk qezasi d Penza quberniyasi d RSFSR d Vetendasligi Rusiya ImperiyasiMilliyyeti tatarAtasi Yunis QulehmedovAnasi Ezize QulehmedovaTehsili Kazan Pedaqoji MektebiIxtisasi PedaqogikaFealiyyeti Yazici tercumeci dramaturq sairFealiyyet illeri 1905 1918Eserlerinin dili tatar diliJanr Pyes seir hekayeIlk eseri Ike fiker Mundericat 1 Heyati 2 Yaradiciligi 3 Menbe 3 1 Istinadlar 3 2 Edebiyyat 4 Xarici kecidlerHeyati RedakteEbdulqafur Yunis oglu Qulehmedov 4 may 1881 ci ilde Rusiya imperiyasinin Penza seherinde istehsalatci bir ailede anadan olmusdur 1902 ci ilde o Kazan Pedaqoji Mektebinden mezun olmus 1902 1912 ci illerde Kazan seherinde bir slobodada ders kecmisdir 1902 ci ilde Rusiya imperiyasindaki inqilabci herekatin uzvu olmusdur Sosial demokratlarin qeyri qanuni emellerinde istirak etmis Vladimir Leninin Iskra qezetini ve Karl Marksin eserlerini oxumusdur Fehle tetillerine qosulan Qulehmedov inqilabci edebiyyatinin numunelerini tatar diline tercume etmisdir ki ilk tercumesi 1903 cu ilde nesr olunmusdur Qulehmedov 1905 ci ilde Rusiya imperiyasinin huquq muhafize orqanlari terefinden hebs edilmisdir 1905 1906 ci illerde o azad metbuatin berpa olunmasi ugrunda mubarize aparmisdir Onun yaxin dostu ve hemkari Tataristan inqilabcisi bolsevik Huseyn Yamasev idi Ebdulqafur Yunis oglu Qulehmedov 1 aprel 1918 ci ilde Rusiya imperiyasinin Penza quberniyasinin Kranoslobodsk mahalinin erazisine daxil olan Yene kendinde 36 yasinda vefat etmisdir Yaradiciligi RedakteOnun edebi yaradiciliq fealiyyeti 1905 ci ilde gerceklesen inqilab zamani baslamisdir Onu ilk pyesi Ike fiker tatar Ike fiker azerb Iki fikir 1906 1929 cu ilde cap edilmisdir iki ideyanin qirmizi ve qaranin mubarizesini yarim simvolik bir sekilde temsil edirdi ki bu mubarizeden qirmizi fikir yeni proletar inqilab qalib cixir Onun bu eseri Rusiya imperiyasinin vezifelerinin seyi neticesinde qadagan edilmisdir Bu eser yalniz Oktyabr inqilabinda sonra isiq uzune cixardilimisdi Onun senzuraya meruz qalmis diger eserleri Kem qayepli tatar Kem gaeple azerb Kim gunahkar ve Abu Cexl tatar Abu Dzhehl azerb Ebu Cehl idi Mezmun baximdan din eleyhine olan Abu Cexl nesr prosesinin yarisi bitmisden senzuraya meruz qalmisdir 1906 ci ilde o Ucurdulmus dalgaqiran rus Razrushennyj mol adli seirini nesr etmisdir Bu seir xalqi Carizme qarsi mubarizeye cagirirdi Muellifi oldugu ve 1908 ci ilde nesr edilmis Yas qumer tatar Yash gumer azerb Genc heyat pyesi inqilabci genclerin heyatini tesvir edir Qulehmedov Tataristan edebiyyatina proletar eserleri teqdim eden ilk yazici olmusdur Elave olaraq Ebdulqafur Qulehmedov bir nece hekaye ve qezet meqaleleri yazmisdir Menbe RedakteIstinadlar Redakte 1 2 3 4 5 Kulahmetov Gafur Yunusovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 lt a href https wikidata org wiki Track Q17378135 gt lt a gt Tataristan Respublikasi Arxiv Xidmeti Fond 1477 Op 1 Arx 41 Seh 9 Edebiyyat Redakte Gafur Kulahmetov sbornik statej posvyashennyj 100 letiyu so dnya rozhdeniya pisatelya revolyucionera Tataristan Kitab Nesriyyati 1983 Q Qulehmedov M Qaynullin 1955 Izvestiya Kazanskogo filiala AN SSSR Kazan Giniyatullina A Pisateli Sovetskogo Tatarstana Kazan Biobibliograficheskij spravochnik 1970 first missing last Xarici kecidler RedakteQafur Qulehmedov www kazan ws saytinda Menbe https az wikipedia org w index php title Qafur Qulehmedov amp oldid 5531883, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.