fbpx
Wikipedia

Peyğəmbər

Peyğəmbərİslam dinin ənənəsinə görə Allahın elçisi, digər dinlərin ənənələrinə görə Allahın göstərişlərini, buyruqlarını, vəyhlərini insanlara çatdıran mömin şəxs, vaiz, gələcəyi öncədən xəbər verən şəxs.

Peyğəmbərlik

Qədim yəhudi dinində nəvi (ərəb dilində nəbi) adlandırmışlar. Qədim Fələstində ekstatik vəziyyətdə Allahın adından danışan vaizə, VIII əsrdən isə belə dini natiqlərə və vaizlərə Peyğəməbər deyilirdi. İsrail-Yəhudi cəmiyyətində sosial-siyasi ziddiyyətlərin kəskinləşməsi nəticəsində baş vermiş hərəkat Peyğəmbərlər hərəkatı adlandırılmışdır.

Peyğəmbərlər insanları aşağı sosial təbəqəyə edilən zülmə qarşı çağırır, müharibələrə son qoymağa, qılıncı döyüb kotan eləyib və bərabər yaşamağa çağırır. Onların dini-siyasi nitqləri, moizələri, vəhləri əvvəlcə şifahi yazılır sonralar məcmuə şəklində toplanır. Peyğəmbərlərin moizələri, kəlam və göstərişləri dinlərin ideologiyasında böyük təsir edib. Orta əsrlərdə baş vermiş xalq hərəkatlarında utopik sosialistlər peyğəmbərlərin ideyalarından istifadə etmişlər.

İslama görə Məhəmməd peyğəmbər Allahın göndərdiyi sonuncu peyğəmbər olub və peyğəmbərlərin möhürü sayılır.

İslam peyğəmbəri

İslam inanclarına görə, bəşər tarixində 124 min peyğəmbər olmuşdur. Amma vəhyalma xüsusiyyətlərinə görə onlar bir-birindən fərqlənmişlər. Məhz bu deyilən xüsusiyyətə görə biri digərindən üstün olmuşdur. Onların əksəriyyəti nəbidirlər. Yəni həm qeybdən gələn səslər vasitəsilə, həm də yuxuda vəhy almaqla vəhy mələyini gözləriylə görə biliblər.

Rəsul mübarək adını daşıyan peyğəmbərlər isə bu deyilən xüsusiyyətlərlə yanaşı, ayrılıqda mələklə görüşüb vəhylər almışlar. Mötəbər mənbələr bu sayı 313 göstərirlər ki, onların sırasından da 5 peyğəmbər ülul-əzm adlanır — yəni əzm və iradə sahibləri.

Ülul-əzm peyğəmbərlər:

Ülul-əzm peyğəmbərlər xalqı tamam yeni şəriətə dəvət etmələri və məhdud, konkret toplu üçün deyil, bütün dünya insanları üçün göndərilmələri ilə seçiliblər (Bax: Qurani-Kərimdə Məhəmmədə (s) ünvanlanmış Allah kəlamı: "Biz səni bütün dünya əhalisinə mərhəmət və rəhm nişanəsi kimi göndərdik". (Ənbiya, 107).

Türk ənənəsində peyğəmbər

Türklər peyğəmbərə yalvac deyərdilər. Türklər tarix boyunca müxtəlif dinlərə və bunların fərqli məzhəblərinə tabe olmuşlar. Amma əsas; Buddizm və onun Lamaizm məzhəbi, Maniheizm, Xristianlıq, Yəhudilik və İslam (Sünni və Şiə məzhəbləri) ən çox rəğbət görmüş dinlər olaraq sayıla bilər. Bunun nəticəsində hər birindən müxtəlif ünsürlər alınaraq Türk mədəniyyətinə qatılmış və hər dinin qurucusu / yalvacı müxtəlif anlatılarda iştirak etmişdir. Əlbəttə ki, mədəni mənada bənzər anlayışlar daha böyük bir sürətlə yerləşmiş və bütünleşmiştir. Məsələn Mani dinindəki İşıqlıq və Qaranlığın əzəli və əbədi döyüşü (Türkcədə Yaruk və Karanuk adlı iki güc olaraq yer tapmışdır), mədəniyyətimizin digər elementləriylə sürətlə uyğunlaşma təmin etmişdir. Türklər ən son olaraq İslam dinini qəbul etmişlər və bu din bütün türk dünyasının ortaq dəyərlərindən biri halına gəlmişdir. Əlbəttə ki, başqa dinlər də müxtəlif yoğunluklarda və fərqli Türk birlikləri içərisində varlığını davam etdirir. Ancaq bu an üçün ortaq mədəni məxrəc olaraq İslam dininin varlığı yadsınamaz bir gerçəkdir. İslama görə Allahın varlığına və birliyinə inanmaq ilk və ən əhəmiyyətli şərtdir. Bundan sonra da Məhəmmədin onun elçisi olduğuna, ardından da Tanrının göndərdiyi (Quran-ı Kərimdə adı istər sayılmış olsun istəsə olmasın) digər bütün elçilərə iman etmək lazımdır. Kəlmeyi-şəhadət "Şahidlik Sözü" bu şəkildədir:

"Şahidlik edərəm ki Allahdan başqa Tanrı yoxdur. Və yenə şahidlik edirəm ki, Məhəmməd onun qulu və yalvacıdır."

Yalvac sözü (Yal) kökündən yaranır. Yalvamaq felindən gəlir. Yalvarmaq, xəbər vermək mənalarını daşıyır. Yal monqolcada cəzalandırmaq deməkdir.

Mənbə

İstinadlar

  1. (PDF). 2011-12-13 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-12-03.

Həmçinin bax

Qurandakı peyğəmbərlər
Adəm  • Şeys  • İdris  • Nuh  • Hud  • Saleh  • İbrahim  • İsmail  • İshaq  • Lut  • Yaqub  • Yusif  • Əyyub  • Şüeyb  • Musa  • Harun  • Davud  • Süleyman  • Yunis  • Zəkəriyya  • Yəhya  • İsa  • Məhəmməd
Ayrıca bax: Allah , Din , İslam , Quran

peyğəmbər, islam, dinin, ənənəsinə, görə, allahın, elçisi, digər, dinlərin, ənənələrinə, görə, allahın, göstərişlərini, buyruqlarını, vəyhlərini, insanlara, çatdıran, mömin, şəxs, vaiz, gələcəyi, öncədən, xəbər, verən, şəxs, mündəricat, islam, peyğəmbəri, türk. Peygember Islam dinin enenesine gore Allahin elcisi diger dinlerin enenelerine gore Allahin gosterislerini buyruqlarini veyhlerini insanlara catdiran momin sexs vaiz geleceyi onceden xeber veren sexs Mundericat 1 Peygemberlik 2 Islam peygemberi 3 Turk enenesinde peygember 4 Menbe 5 Istinadlar 6 Hemcinin baxPeygemberlik RedakteQedim yehudi dininde nevi ereb dilinde nebi adlandirmislar Qedim Felestinde ekstatik veziyyetde Allahin adindan danisan vaize VIII esrden ise bele dini natiqlere ve vaizlere Peygemeber deyilirdi Israil Yehudi cemiyyetinde sosial siyasi ziddiyyetlerin keskinlesmesi neticesinde bas vermis herekat Peygemberler herekati adlandirilmisdir Peygemberler insanlari asagi sosial tebeqeye edilen zulme qarsi cagirir muharibelere son qoymaga qilinci doyub kotan eleyib ve beraber yasamaga cagirir Onlarin dini siyasi nitqleri moizeleri vehleri evvelce sifahi yazilir sonralar mecmue seklinde toplanir Peygemberlerin moizeleri kelam ve gosterisleri dinlerin ideologiyasinda boyuk tesir edib Orta esrlerde bas vermis xalq herekatlarinda utopik sosialistler peygemberlerin ideyalarindan istifade etmisler Islama gore Mehemmed peygember Allahin gonderdiyi sonuncu peygember olub ve peygemberlerin mohuru sayilir Islam peygemberi RedakteIslam inanclarina gore beser tarixinde 124 min peygember olmusdur Amma vehyalma xususiyyetlerine gore onlar bir birinden ferqlenmisler Mehz bu deyilen xususiyyete gore biri digerinden ustun olmusdur Onlarin ekseriyyeti nebidirler Yeni hem qeybden gelen sesler vasitesile hem de yuxuda vehy almaqla vehy meleyini gozleriyle gore bilibler Resul mubarek adini dasiyan peygemberler ise bu deyilen xususiyyetlerle yanasi ayriliqda melekle gorusub vehyler almislar Moteber menbeler bu sayi 313 gosterirler ki onlarin sirasindan da 5 peygember ulul ezm adlanir yeni ezm ve irade sahibleri Ulul ezm peygemberler Hezret Nuh Nuh peygember Hezreti Ibrahim Ibrahim peygember Hezreti Musa Musa peygember Hezreti Isa Mesih Isa peygember Hezreti Mehemmed Mehemmed peygember Ulul ezm peygemberler xalqi tamam yeni seriete devet etmeleri ve mehdud konkret toplu ucun deyil butun dunya insanlari ucun gonderilmeleri ile secilibler Bax Qurani Kerimde Mehemmede s unvanlanmis Allah kelami Biz seni butun dunya ehalisine merhemet ve rehm nisanesi kimi gonderdik Enbiya 107 Turk enenesinde peygember RedakteTurkler peygembere yalvac deyerdiler Turkler tarix boyunca muxtelif dinlere ve bunlarin ferqli mezheblerine tabe olmuslar Amma esas Buddizm ve onun Lamaizm mezhebi Maniheizm Xristianliq Yehudilik ve Islam Sunni ve Sie mezhebleri en cox regbet gormus dinler olaraq sayila biler Bunun neticesinde her birinden muxtelif unsurler alinaraq Turk medeniyyetine qatilmis ve her dinin qurucusu yalvaci muxtelif anlatilarda istirak etmisdir Elbette ki medeni menada benzer anlayislar daha boyuk bir suretle yerlesmis ve butunlesmistir Meselen Mani dinindeki Isiqliq ve Qaranligin ezeli ve ebedi doyusu Turkcede Yaruk ve Karanuk adli iki guc olaraq yer tapmisdir medeniyyetimizin diger elementleriyle suretle uygunlasma temin etmisdir Turkler en son olaraq Islam dinini qebul etmisler ve bu din butun turk dunyasinin ortaq deyerlerinden biri halina gelmisdir Elbette ki basqa dinler de muxtelif yogunluklarda ve ferqli Turk birlikleri icerisinde varligini davam etdirir Ancaq bu an ucun ortaq medeni mexrec olaraq Islam dininin varligi yadsinamaz bir gercekdir Islama gore Allahin varligina ve birliyine inanmaq ilk ve en ehemiyyetli sertdir Bundan sonra da Mehemmedin onun elcisi olduguna ardindan da Tanrinin gonderdiyi Quran i Kerimde adi ister sayilmis olsun istese olmasin diger butun elcilere iman etmek lazimdir Kelmeyi sehadet Sahidlik Sozu bu sekildedir Sahidlik ederem ki Allahdan basqa Tanri yoxdur Ve yene sahidlik edirem ki Mehemmed onun qulu ve yalvacidir Yalvac sozu Yal kokunden yaranir Yalvamaq felinden gelir Yalvarmaq xeber vermek menalarini dasiyir Yal monqolcada cezalandirmaq demekdir 1 Menbe Redaktehttp www irs az com archive gen n3 n3 18 htm Arxivlesdirilib 2017 03 17 at the Wayback MachineIstinadlar Redakte Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt PDF 2011 12 13 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 12 03 Hemcinin bax RedakteIslam Quran Mehemmed Peygember Din ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Qurandaki peygemberlerAdem Seys Idris Nuh Hud Saleh Ibrahim Ismail Ishaq Lut Yaqub Yusif Eyyub Sueyb Musa Harun Davud Suleyman Yunis Zekeriyya Yehya Isa MehemmedAyrica bax Allah Din Islam QuranMenbe https az wikipedia org w index php title Peygember amp oldid 5738457, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.