fbpx
Wikipedia

Avstriya–Osmanlı müharibəsi (1787–1791)

Mart 11, 2022

Osmanlı-Avstriya müharibəsi — Osmanlı İmperiyası ilə II Yekaterinanın başçılıq etdiyi Rusiya imperiyasının müttəfiqi olan Müqəddəs Roma İmperiyasına bağlı olan Avstriya hersoqluğu arasında baş vermiş döyüşdür. Avstriyanın kiçik bir torpaq qazancı ilə nəticələnmişdir.

Osmanlı-Avstriya müharibəsi (1787-1791)
Avstriya–Osmanlı müharibələri
Tarix 1787-1791-ci illər
Yeri İndiki, Rumıniya, Bosniya və Serbiya
Səbəbi Avstriya ordusunun Osmanlı torpaqlarına hücumu
Nəticəsi Ziştovi müqaviləsi
Münaqişə tərəfləri
Komandan(lar)

I Əbdülhəmid
III Səlim
Böyük Yusif Paşa
Həsən Paşa
Qazi Həsən Paşa

II İosif
II Leopold
Ernst Gideon von Laudon

 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Səbəbləri

İmperator II İosif Müqəddəs Roma İmperiyasını əvvəlki gücünə qaytarmaq üçün çalışırdı. Maarifçilik mütləqiyyətini qəbul edən imperatorlardan biri kimi imperiyada və Avstriya hersoqluğunda bir sıra islahatlar apardı. Həmçinin, Bavariyanı əldə etməyə və lazım olduqda, Belçika (Avstriya Hollandiyası) və ya torpaq mübadiləsi ilə yayılmasına yönəlmiş bir siyasət yürüttü. Ancaq qarşısına özündən daha güclü bir orduya sahib olan Prussiya kralı II Fridrix çıxdı. Bu uğursuzluq imperatoru cənubdakı Osmanlı İmperiyasına istiqamətli başqa bir ekspansionist siyasətə sövq etdi. Bu şəkildə imperator 1735-1739-cu illər Osmanlı-Rus-Avstriya müharibəsindən qisas almağı və itirilmiş əraziləri geri almağı planlaşdırdı. Həmçinin, o, 1768-1774-cü illərdə Osmanlı-Rus müharibəsində itirilmiş yerləri və Rusiya işğalı altında olan Krımı geri almağı planlaşdırırdı. Rusiya İmperiyası ilə çox yaxın əlaqələrə sahib olan imperator, Osmanlı İmperiyasını 1787-ci ildə Rusiyaya müharibə elan etmək üçün bir fürsət olaraq gördü və dərhal ruslarla ittifaq yaratdı və Osmanlılara müharibə elan etdi. Beləliklə, Osmanlılar Avstriyanı onlara qarşı tapmalı və iki cəbhədə vuruşmalı idilər.

Döyüş

 
Avstriya hersoğu II İosif

II İosif ordusu ilə Osmanlı torpaqlarına yürüş etməyə başladı. Ancaq Osmanlılar əvvəlcə Avstriya ordusunu sıradan çıxartmağı hədəf aldılar. Avstriya ordusu qarşısında Muhadiye Boğazı gözləmədiyi sədrəzəm Böyük Yusif Paşanın komandanlığı ilə Avstriya ordusu məğlub edildi. Müharibədə Osmanlılar təşəbbüs göstərdilər və bu müddətdən dərhal sonra Avstriya ordusu Sebesh döyüşündə yenidən məğlub oldu; II İosif son anda tutulmadan sağ çıxdı. Osmanlı ordusu müvəqqəti olaraq çox sayda kənd və qalanı işğal etdi və Avstriyanın nəzarətində olan Timisoara bölgəsində basqınlar təşkil etdi. Avstriya ordusu Banatdan çıxarıldı.

Ancaq Rusiya ilə Avstriya ordusunun müttəfiqi olan Osmanlılar arasındakı döyüşlər Osmanlılar üçün tamamilə fəlakətlə nəticələndi. Özi qalası kimi müxtəlif qalaların rusların əlinə keçməsi Osmanlı ordusunun Avstriyadakı əməliyyatlarını dayandırmasına və qüvvələrini Rusiyaya istiqamətləndirməsinə səbəb oldu. Bu da Avstriyaya bərpa və Osmanlı İmperiyasından müharibə təşəbbüsünü almağa imkan verdi. Avstriya qüvvələri Saxe-Coburg-Saalfeld şahzadəsi Yoşiya'nın komandanlığı altında bir qüvvə ilə yenidən irəliləməyə başladılar və Osmanlının ağır məğlubiyyəti ilə nəticələnən Bozhani və Boze döyüşlərində qalib gəlmək üçün məşhur rus generalı Aleksandr Suvorovun komandanlığı altında rus qüvvələri ilə birləşdilər; marşal Ernst Gideon fon Laudonun komandanlığı altında bir Avstriya ordusu; Belqradda yürüş etdi və 3 həftəlik mühasirə kampaniyası ilə Belqradı ələ keçirdi. Avstriya, Xorvatiya və Rumıniyada müəyyən kiçik qazanclar əldə etdi. Sərhəd yaxınlığında Orzow şəhərini işğal etdi. Bu qazanclardan başqa Avstriya ilə Osmanlılar arasında müharibə tarazlıqda davam etdi. Yerköyü döyüşü zamanı Osmanlı Ordusu Avstriya ordusunu məğlub etdi və tərəqqisini dayandırdı. Bu vaxt imperator II İosif əsgərləri arasında yayılan bir hərbi səfərdə öldü.

Bir müddət sonra Avstriya hersoqluğu Böyük Fransa inqilabının güclənməsi nəticəsində tələsik Osmanlı İmperiyası ilə Ziştov müqaviləsini imzalayaraq müharibədən çıxdı. Bu müqavilədə Avstriyanın qazancı çox aşağı oldu. Müqaviləyə əsasən Belqrad Osmanlılara geri verildi və Avstriya, indi Rumıniya ərazisindəki Orzow şəhərində yalnız iki kiçik kəndin (iki kiçik kənd) tərk edilməsinə razılıq verdi. Fasadın başqa bir əlaməti epidemik xəstəliklərdir. Volkmar Braunbehrensə görə, 1788-ci ildə Avstriya ordusunda baş verən atışmalar, dəniz səyahətləri üçün adətən lazzaretto adlandırılan karantin yerlərinin tökülməsinə səbəb oldu; II imperator müharibə səbəbindən vaxtının çox hissəsini cəbhədə keçirməli idi. Cozef də bu epidemiyalardan birini tutdu, 20 fevral 1790-cı ildə saraya qayıdıb xəstəlikdən öldü.

Osmanlı İmperiyası ilə Avstriya Archduke arasındakı son böyük müharibə; Müqəddəs Roma-Alman İmperiyası dağıldıqca Avstriya İmperiyası və daha sonra Avstriya Archduke'nin davamı olaraq Avstriya-Macarıstan İmperiyası quruldu. Bundan əlavə, iki imperiya arasındakı münasibətlər 1914-cü ildə Almaniya ilə birlikdə müttəfiq olaraq Birinci Dünya Müharibəsinə qədər inkişaf etdi. Müharibədən sonrakı Avstriya-Macarıstan imperiyası, Balkanlarda, ümumiyyətlə, Osmanlı İmperatorluğu ilə birlikdə Rusiya İmperiyasına qarşı bir siyasətə çevrildi.

Döyüşün Avstriyada nəticələri

Avstriya üçün bu müharibənin çox pis iqtisadi nəticələri var. Əldə edilən az torpaq qazancları ilə yanaşı Avstriya və Müqəddəs Roma Teuton imperiyasının maliyyə problemləri çətinləşdi və feodallar və Macarıstan və Belçikanın hökmranlıqlarında edilən islahatlara reaksiya verən insanlar iqtisadiyyatın çökməsi ilə üsyan etdilər. İslahatlar geriyə aparılmalı idi.

Müharibə Avstriya üçün "zərərli və sevilməz" oldu. (Maynard Süleyman) Bir çox mədəni elitada əhval-ruhiyyə yox idi və bir çox aristokrat ailələr övladlarının hazırlanmasından qorxaraq Vyananı tərk etdilər.Braunbehrens, müharibəni Avstriyanı belə təsvir edir: "İnsanlara böyük iqtisadi yüklər səbəb olan açıq bir müxalifət var idi." Bəzi hallarda ərzaq qiymətləri kəskin şəkildə artdı. Vyana tarixində ilk dəfə sobalar talan edildi. Sosial iğtişaşın nəticələri Vyananın canlı musiqi həyatında kəskin tənəzzülə səbəb oldu. Həmçinin, bu hadisə aristokratlara ehtiyacı olan Motsart və digər oxşar musiqiçilərin karyeralarına təsir etdi.

İstinadlar

  1. Paul W. Schroeder. The Transformation of European Politics, 1763-1848. Oxford University Press. 1996. səh. 58-59. ISBN 978-0-19-820654-5..
  2. P.G.M.Dickson. Monarchy and Bureaucracy in Late Eighteenth-Century Austria. London: Oxford University Press. 1995.
  3. Ayla Efe. Silistre Eyaletinde Osmanlı-Rus Savaşları Küçük Kaynarca’dan Berlin’e (PDF). səh. 144.
  4. Solomon. Wolfgang Amadeus Mozart. 1995. səh. 432.
  5. Solomon. Wolfgang Amadeus Mozart. 1995. səh. 433.

Mart 11, 2022
avstriya, osmanlı, müharibəsi, 1787, 1791, osmanlı, avstriya, müharibəsi, osmanlı, imperiyası, ilə, yekaterinanın, başçılıq, etdiyi, rusiya, imperiyasının, müttəfiqi, olan, müqəddəs, roma, imperiyasına, bağlı, olan, avstriya, hersoqluğu, arasında, baş, vermiş,. Osmanli Avstriya muharibesi Osmanli Imperiyasi ile II Yekaterinanin basciliq etdiyi Rusiya imperiyasinin muttefiqi olan Muqeddes Roma Imperiyasina bagli olan Avstriya hersoqlugu arasinda bas vermis doyusdur 1 Avstriyanin kicik bir torpaq qazanci ile neticelenmisdir 2 Osmanli Avstriya muharibesi 1787 1791 Avstriya Osmanli muharibeleriTarix 1787 1791 ci illerYeri Indiki Ruminiya Bosniya ve SerbiyaSebebi Avstriya ordusunun Osmanli torpaqlarina hucumuNeticesi Zistovi muqavilesiMunaqise terefleriOsmanli Imperiyasi Avstriya hersoqluguKomandan lar I Ebdulhemid III Selim Boyuk Yusif Pasa Hesen Pasa Qazi Hesen Pasa II Iosif II Leopold Ernst Gideon von Laudon Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Sebebleri 2 Doyus 3 Doyusun Avstriyada neticeleri 4 IstinadlarSebebleri RedakteImperator II Iosif Muqeddes Roma Imperiyasini evvelki gucune qaytarmaq ucun calisirdi 3 Maarifcilik mutleqiyyetini qebul eden imperatorlardan biri kimi imperiyada ve Avstriya hersoqlugunda bir sira islahatlar apardi Hemcinin Bavariyani elde etmeye ve lazim olduqda Belcika Avstriya Hollandiyasi ve ya torpaq mubadilesi ile yayilmasina yonelmis bir siyaset yuruttu Ancaq qarsisina ozunden daha guclu bir orduya sahib olan Prussiya krali II Fridrix cixdi Bu ugursuzluq imperatoru cenubdaki Osmanli Imperiyasina istiqametli basqa bir ekspansionist siyasete sovq etdi Bu sekilde imperator 1735 1739 cu iller Osmanli Rus Avstriya muharibesinden qisas almagi ve itirilmis erazileri geri almagi planlasdirdi Hemcinin o 1768 1774 cu illerde Osmanli Rus muharibesinde itirilmis yerleri ve Rusiya isgali altinda olan Krimi geri almagi planlasdirirdi Rusiya Imperiyasi ile cox yaxin elaqelere sahib olan imperator Osmanli Imperiyasini 1787 ci ilde Rusiyaya muharibe elan etmek ucun bir furset olaraq gordu ve derhal ruslarla ittifaq yaratdi ve Osmanlilara muharibe elan etdi Belelikle Osmanlilar Avstriyani onlara qarsi tapmali ve iki cebhede vurusmali idiler Doyus Redakte Avstriya hersogu II Iosif II Iosif ordusu ile Osmanli torpaqlarina yurus etmeye basladi Ancaq Osmanlilar evvelce Avstriya ordusunu siradan cixartmagi hedef aldilar Avstriya ordusu qarsisinda Muhadiye Bogazi gozlemediyi sedrezem Boyuk Yusif Pasanin komandanligi ile Avstriya ordusu meglub edildi Muharibede Osmanlilar tesebbus gosterdiler ve bu muddetden derhal sonra Avstriya ordusu Sebesh doyusunde yeniden meglub oldu II Iosif son anda tutulmadan sag cixdi Osmanli ordusu muveqqeti olaraq cox sayda kend ve qalani isgal etdi ve Avstriyanin nezaretinde olan Timisoara bolgesinde basqinlar teskil etdi Avstriya ordusu Banatdan cixarildi I Ebdulhemid Ancaq Rusiya ile Avstriya ordusunun muttefiqi olan Osmanlilar arasindaki doyusler Osmanlilar ucun tamamile felaketle neticelendi Ozi qalasi kimi muxtelif qalalarin ruslarin eline kecmesi Osmanli ordusunun Avstriyadaki emeliyyatlarini dayandirmasina ve quvvelerini Rusiyaya istiqametlendirmesine sebeb oldu Bu da Avstriyaya berpa ve Osmanli Imperiyasindan muharibe tesebbusunu almaga imkan verdi Avstriya quvveleri Saxe Coburg Saalfeld sahzadesi Yosiya nin komandanligi altinda bir quvve ile yeniden irelilemeye basladilar ve Osmanlinin agir meglubiyyeti ile neticelenen Bozhani ve Boze doyuslerinde qalib gelmek ucun meshur rus generali Aleksandr Suvorovun komandanligi altinda rus quvveleri ile birlesdiler marsal Ernst Gideon fon Laudonun komandanligi altinda bir Avstriya ordusu Belqradda yurus etdi ve 3 heftelik muhasire kampaniyasi ile Belqradi ele kecirdi Avstriya Xorvatiya ve Ruminiyada mueyyen kicik qazanclar elde etdi Serhed yaxinliginda Orzow seherini isgal etdi Bu qazanclardan basqa Avstriya ile Osmanlilar arasinda muharibe tarazliqda davam etdi Yerkoyu doyusu zamani Osmanli Ordusu Avstriya ordusunu meglub etdi ve tereqqisini dayandirdi Bu vaxt imperator II Iosif esgerleri arasinda yayilan bir herbi seferde oldu Bir muddet sonra Avstriya hersoqlugu Boyuk Fransa inqilabinin guclenmesi neticesinde telesik Osmanli Imperiyasi ile Zistov muqavilesini imzalayaraq muharibeden cixdi Bu muqavilede Avstriyanin qazanci cox asagi oldu Muqavileye esasen Belqrad Osmanlilara geri verildi ve Avstriya indi Ruminiya erazisindeki Orzow seherinde yalniz iki kicik kendin iki kicik kend terk edilmesine raziliq verdi Fasadin basqa bir elameti epidemik xesteliklerdir Volkmar Braunbehrense gore 1788 ci ilde Avstriya ordusunda bas veren atismalar deniz seyahetleri ucun adeten lazzaretto adlandirilan karantin yerlerinin tokulmesine sebeb oldu II imperator muharibe sebebinden vaxtinin cox hissesini cebhede kecirmeli idi Cozef de bu epidemiyalardan birini tutdu 20 fevral 1790 ci ilde saraya qayidib xestelikden oldu Osmanli Imperiyasi ile Avstriya Archduke arasindaki son boyuk muharibe Muqeddes Roma Alman Imperiyasi dagildiqca Avstriya Imperiyasi ve daha sonra Avstriya Archduke nin davami olaraq Avstriya Macaristan Imperiyasi quruldu Bundan elave iki imperiya arasindaki munasibetler 1914 cu ilde Almaniya ile birlikde muttefiq olaraq Birinci Dunya Muharibesine qeder inkisaf etdi Muharibeden sonraki Avstriya Macaristan imperiyasi Balkanlarda umumiyyetle Osmanli Imperatorlugu ile birlikde Rusiya Imperiyasina qarsi bir siyasete cevrildi Doyusun Avstriyada neticeleri RedakteAvstriya ucun bu muharibenin cox pis iqtisadi neticeleri var Elde edilen az torpaq qazanclari ile yanasi Avstriya ve Muqeddes Roma Teuton imperiyasinin maliyye problemleri cetinlesdi ve feodallar ve Macaristan ve Belcikanin hokmranliqlarinda edilen islahatlara reaksiya veren insanlar iqtisadiyyatin cokmesi ile usyan etdiler Islahatlar geriye aparilmali idi Muharibe Avstriya ucun zererli ve sevilmez oldu Maynard Suleyman Bir cox medeni elitada ehval ruhiyye yox idi ve bir cox aristokrat aileler ovladlarinin hazirlanmasindan qorxaraq Vyanani terk etdiler Braunbehrens muharibeni Avstriyani bele tesvir edir Insanlara boyuk iqtisadi yukler sebeb olan aciq bir muxalifet var idi Bezi hallarda erzaq qiymetleri keskin sekilde artdi Vyana tarixinde ilk defe sobalar talan edildi Sosial igtisasin neticeleri Vyananin canli musiqi heyatinda keskin tenezzule sebeb oldu 4 Hemcinin bu hadise aristokratlara ehtiyaci olan Motsart ve diger oxsar musiqicilerin karyeralarina tesir etdi 5 Istinadlar Redakte Paul W Schroeder The Transformation of European Politics 1763 1848 Oxford University Press 1996 seh 58 59 ISBN 978 0 19 820654 5 P G M Dickson Monarchy and Bureaucracy in Late Eighteenth Century Austria London Oxford University Press 1995 Ayla Efe Silistre Eyaletinde Osmanli Rus Savaslari Kucuk Kaynarca dan Berlin e PDF seh 144 Solomon Wolfgang Amadeus Mozart 1995 seh 432 Solomon Wolfgang Amadeus Mozart 1995 seh 433 Menbe https az wikipedia org w index php title Avstriya Osmanli muharibesi 1787 1791 amp oldid 6207532, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.