Nunivak adasında danışılan Nunivak çupikcəsi, ada da böyük təsirə məruz qalaraq formalaşan Alyaska yupikcəsinin ən fərqli dialekti olup ayrı bir dil kimi qəbul edilmişdir və Nunivakdəki məktəbdə təlim və tədris olunur.
İndiki zamanda Nunivak çupiklərinin sayı 215 dir və ana dilində yalnız Mekoryuk qəsəbəsində yaşayan yaşlı insanlar tərəfindən danışılır; uşaqlar danışa bilmədikləri dillərini məktəbdə öyrənirlər.
Unaliq-Pastuliq yupikcəsi : Norton Sound bölgəsində danışılır
Əsl Alyaska yupikcəsi : Yukon və Kuskokvim bölgələrində danışılır (öz dilində olan adı: Yugtun, Yugcetun)
Egegik yupikcəsi : Bristol Bay bölgəsində danışılır
Çupikcə : Hooper Bay və Chevak bölgələrində danışılır (öz dilində olan adı: Cugtun)
Nunivak Çupikcəsi (öz dilində olan adı: Cugtun)
Supik dili və ya Alyutik dili (öz dilində olan adı: Sugcestun, Sugtestun və ya Alutiitstun)
İnuit dilləri
İnyupik dili və ya Alyaska inuit dili (öz adı Iñupiatun)
Qərbi Kanada inuit dili (öz dilində olan adı: Inuvialuktun)
Şərqi Kanada inuit dili (öz dilində olan adı: Inuktitut)
Qrenlandiya inuit dili və ya Qrenlandiya dili (öz dilində olan adı: Kalaallisut
¹yeri qəti deyil
Təhsil
Dünyada yalnız bir məktəbdə, Aşağı Kuskokvim Məktəb Bölgəsinə (LKSD Lower Kuskokwim School District) bağlı olan Mekoryuktaki məktəbdə (Nuniwarmiut School PK-12) Nunivak çupikcəsi "xarici dil" kimi öyrədilmişdir. Uşaqlar ana dillərini bilmədikləri üçün evdə danışmırlar, məktəbdə sonradan öyrənirlər. Məktəbin 32 şagirdi var. Alyaska Yerli Dil Mərkəzi tərəfindən Alyaska yupikcəsindən (Yup'ik) ayrı olaraq Nunivak çupikcəsi (Cup'ig) ilə də dərs kitabı yayımlanmaktadır.
Nunivak çupik kişisi
Tükənmə təhlükəsi
Nunivak çupikcəsinin təhlükə altındakı dillərdən olduğu Alyaska Yerli Dil Mərkəzi (ANLC) tərəfindən də təsdiq edilmişdir. Dil hər an ölü dillər siyahısına salına bilər. Michael Krauss tərəfindən 1975-ci ildə aparılan tədqiqata əsasən "bəzi uşaqlar Çupikcə danışa bilir" deyilirdi, 1982-ci ildə isə "uşaqların heç biri çupikcə danışa bilmir" nəticəsi əldə edilmişdir.
Sözlər yalın halda çoğu zaman adlıq hal şəkilçisi qəbul edir: daha çok -r və ya -g
Sözlər (və ya cümlələr) 4 hissədən ibarət olur: kök (İng. stem), yapım şəkilçisi (İng. postbase), çəkim şəkilçisi (İng. ending), bağlaç (İng. enclitic)
Azərbaycan dilində yiyəlik forma (genitive + possessive) ilə ifadə edilən (mis: adamın evi) ifadəsi vardır, Eskimos-Aleut dillərində yiyəlik forma olmadığı üçün ona yaxın olan digər bir formadan istifadə edilir.relative + absolutive
Our ancestors made those before we were even born. There are many of those people-faced figures, the ones they made. Those are very ancient and were carved way before we were born and people in the time we were young could not talk about them because they did not know of them. But they were made and how old exactly they are is not known about. We never hear when they have made those or what year.
Rus Amerikası dövründə (1733 – 1867) 1821 ilində ilk dəfə Ruslarla və Ruscayla qarşılaşan Yupiklərin dillərində Rusca alıntılar indiki vaxtda da canlılığını davam etdirər:
caarralar (< Rus. сахар) 'şəkər'
caayu (< Rus. чай) 'çay'
cainig (< Rus. чайник) 'çaydan'
cap'akir ( < Rus. сапоги) 'bot, poti'
cass'ar (< Rus. часы) 'saat'
culunar (< Rus. солонина ?) 'duzlu balıq'
kelipar (< Rus. хлеб) 'çörək'
maslar (< Rus. масло) 'kərəyağı'
miss'ug (< Rus. мешок) 'bag; çuval'
mulut'ug (< Rus. молоток) 'çəkic'
paltug (< Rus. пальто) 'palto'
pelatekar (< Rus. палатка) 'çadır'
putuskar (< Rus. подушка) 'yastıq'
tiisiss'ar (< Rus. тысяча) 'min'
yaassig : (< Rus. ящик) 'qutu'
İstinadlar
Steven A. Jacobson (2006), The participial oblique, a verb mood found only in Nunivak Central Alaskan Yup'ik and in Siberian Yupik, ÉTUDES/INUIT/STUDIES, 2006, 30(1): 135-156 <(= Nunivak Island has the most divergent dialect of Central Alaskan Yup'ik Eskimo, the language of southwestern Alaska)
. 2011-03-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-05.
. 2011-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-05.
Mekoryuk Schools
. 2011-06-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-05.
Krauss, Michael E. (1975). Native peoples and languages of Alaska. [Map]. Fairbanks, AK: Alaska Native Language Center, University of Alaska.
Krauss, Michael E. (1982). Native peoples and languages of Alaska. [Map]. Fairbanks, AK: Alaska Native Language Center, University of Alaska.
. 2008-12-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-05.
. 2008-12-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-05.
. 2011-07-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-05.
How to count in Yup’ik
Yup’ik Eskimo Grammar, Irene Reed and all.(1977)
On the Facebook: Cup'ik Word Of The Day – Chevak by Rebecca Nayamin (Kashunamiut School Cup’ik Language Teacher)
. 2012-08-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-05.
Xarici keçidlər
Nuniwarmiut Piciryarata Tamaryalkuti : Nunivak Island Cup'ig Language Preliminary Dictionary 2012-08-05 at the Wayback Machine
Noyabr 20, 2021
nunivak, çupikcəsi, adı, cugtun, ingilis, dilində, nunivak, nunivak, alyaska, nunivak, adasında, nunivak, çupikləri, tərəfindən, danışılan, eskimos, aleut, ailəsinin, yupik, dilləri, qrupundan, eskimos, dili, olan, alyaska, yupikcəsinin, dialekti, ölkələr, ame. Nunivak cupikcesi oz adi Cugtun Ingilis dilinde Cup ig ve ya Nunivak Cup ig Nunivak Cux Alyaska da Nunivak adasinda Nunivak cupikleri terefinden danisilan Eskimos Aleut dil ailesinin Yupik dilleri qrupundan bir Eskimos dili olan Alyaska yupikcesinin dialekti Nunivak cupikcesiOlkeler Amerika Birlesmis Statlari Nunivak adasi Alyaska TesnifatiNunivak cupikcesiNunivak adasinda danisilan Nunivak cupikcesi ada da boyuk tesire meruz qalaraq formalasan Alyaska yupikcesinin en ferqli dialekti 1 olup ayri bir dil kimi qebul edilmisdir ve Nunivakdeki mektebde telim ve tedris olunur Indiki zamanda Nunivak cupiklerinin sayi 215 2 dir ve ana dilinde yalniz Mekoryuk qesebesinde yasayan yasli insanlar terefinden danisilir 3 usaqlar danisa bilmedikleri dillerini mektebde oyrenirler Mundericat 1 Tesnifati 2 Tehsil 3 Tukenme tehlukesi 4 Qrammatikasi 5 Numune cumleler 6 Ededler 7 Rus dilinden kecmis bezi sozler 8 Istinadlar 9 Xarici kecidlerTesnifati RedakteEskimos Aleut dil ailesi Aleut qolu Aleut dili Eskimos qolu Sirenik eskimos dili oz dilinde olan adi Uqeghllistun Yupik dilleri Sirenik yupik dili Esl Yupik dilleri Sibir yupik dili oz dilinde olan adi Yupigestun Naukan yupik dili oz dilinde olan adi nyvuӄaӷmit Alyaska yupik dili oz adlari Yugtun Yugcetun Cugtun Unaliq Pastuliq yupikcesi Norton Sound bolgesinde danisilir Esl Alyaska yupikcesi Yukon ve Kuskokvim bolgelerinde danisilir oz dilinde olan adi Yugtun Yugcetun Egegik yupikcesi Bristol Bay bolgesinde danisilir Cupikce Hooper Bay ve Chevak bolgelerinde danisilir oz dilinde olan adi Cugtun Nunivak Cupikcesi oz dilinde olan adi Cugtun Supik dili ve ya Alyutik dili oz dilinde olan adi Sugcestun Sugtestun ve ya Alutiitstun Inuit dilleri Inyupik dili ve ya Alyaska inuit dili oz adi Inupiatun Qerbi Kanada inuit dili oz dilinde olan adi Inuvialuktun Serqi Kanada inuit dili oz dilinde olan adi Inuktitut Qrenlandiya inuit dili ve ya Qrenlandiya dili oz dilinde olan adi Kalaallisut yeri qeti deyilTehsil RedakteDunyada yalniz bir mektebde Asagi Kuskokvim Mekteb Bolgesine LKSD Lower Kuskokwim School District bagli olan Mekoryuktaki mektebde Nuniwarmiut School PK 12 Nunivak cupikcesi xarici dil kimi oyredilmisdir Usaqlar ana dillerini bilmedikleri ucun evde danismirlar mektebde sonradan oyrenirler Mektebin 32 4 sagirdi var Alyaska Yerli Dil Merkezi terefinden Alyaska yupikcesinden Yup ik ayri olaraq Nunivak cupikcesi Cup ig ile de ders kitabi yayimlanmaktadir 5 Nunivak cupik kisisiTukenme tehlukesi RedakteNunivak cupikcesinin tehluke altindaki dillerden oldugu Alyaska Yerli Dil Merkezi ANLC terefinden de tesdiq edilmisdir Dil her an olu diller siyahisina salina biler Michael Krauss terefinden 1975 ci ilde aparilan tedqiqata esasen bezi usaqlar Cupikce danisa bilir 6 deyilirdi 1982 ci ilde ise usaqlarin hec biri cupikce danisa bilmir 7 neticesi elde edilmisdir 8 Qrammatikasi RedakteSozlerde uc say vardir tek iki cemtek iki cem menasiqusngir qusngig qusngit simal maraliiqalluyagar iqalluyagag iqalluyagat Salvelinus malmaqay ar qay ag qay at qass it kayaktuutangayag tuutangayiigeg tuutangayit Branta canadensisalpa alpag alpat Uriaqimugta qimugteg qimugtet kopekSozler yalin halda cogu zaman adliq hal sekilcisi qebul edir daha cok r ve ya g Sozler ve ya cumleler 4 hisseden ibaret olur kok Ing stem yapim sekilcisi Ing postbase cekim sekilcisi Ing ending baglac Ing enclitic Tamlama isim ve ya sifet bulunmaz Azerbaycan dilinde yiyelik forma genitive possessive ile ifade edilen mis adamin evi ifadesi vardir Eskimos Aleut dillerinde yiyelik forma olmadigi ucun ona yaxin olan diger bir formadan istifade edilir relative absolutiveNumune cumleler RedakteCangacit Necesen Yaxsisanmi Canritua Yaxsiyam Unuakukegci Sabahin xeyir Agayunerpakegcikici Yeni iliniz mubarek olsun Allrakularakegciluci llu Ve ya yeni iliniz mubarek olsun Quyana Tesekkurler Taqukat maklit neqkanka suitleri saqqalli suitleri menim yemeklerim Quyana niicugnillua Meni dinlediyiniz ucun tesekkur edirem Quyana naqluki allnganka Yazdigimi oxudugunuz ucun tesekkur ediremNumune metn 9 Nunivak cupikcesi Tamakut cuut pilliaraat ciuliaratuut nallumteni Cugtun ayuqellernek caumallret amllertut culliarit Aukwallaat kwa i curpailemta piqullrungataat apertusciigatki llu kwaten tauggaam tangrrumaaqluki kwangkuta pitungamta avani cuut cullret augkut Atamta llu piliqucullrulliningateki tamaakut ak allaulrit nalluaput qangvaq pillrit Tava tayim cami pillrit niicuitaput Orijinal metn ing Our ancestors made those before we were even born There are many of those people faced figures the ones they made Those are very ancient and were carved way before we were born and people in the time we were young could not talk about them because they did not know of them But they were made and how old exactly they are is not known about We never hear when they have made those or what year Ededler RedakteYukon Kuskokwim yupikcesi 10 11 12 Hooper Bay Chevak cupikcesi 13 Nunivak cupikcesi 14 menasiatauciq atauciq ataucir 1malruk malruk malzrug 2pingayun pingayun pingayun 3cetaman citaman cetaman 4talliman talliman talliman 5arvinglegen arvinelgen arvinelgen arwinleg 6malrunlegen malrunelgen malrunelgen malzrunleg 7pingayunlegen pingayunelgen pingayunelgen pingayunleg 8qulngunritaraan qulngunritaraq qulngunrita ar 9qula qulen qula qula 10qula atauciq qula atauciq qula ataucir 11qula malruk qula malruk qula malzrug 12qula pingayun qula pingayun qula pingayun 13akimiarunrita ar akimiarunritaraq akimiarunrita ar 14akimiaq akimiaq akimiar 15akimiaq atauciq akimiaq atauciq akimiar ataucir 16akimiaq malruk akimiaq malruk akimiar malzrug 17akimiaq pingayun akimiaq pingayun akimiar pingayun 18yuinaunrita ar cuinaunritaraq cuinaunrita ar 19yuinaq cuinaq cuinar 20yuinaq qula yuinaq qulen cuinaq qula cuinar qula 30yuinaak malruk malruk ipiaq Yukon malruk ipiaq malzrug ipiar 40yuinaak malruk qula malruk ipiaq qula 50yuinaat pingayun pingayun ipiaq pingayun ipiaq pingayun ipiar 60yuinaat pingayun qula pingayun ipiaq qula 70yuinaat cetaman citaman ipiaq cetaman ipiar 80yuinaat cetaman qula citaman ipiaq qula talliman ipiar qula 90yuinaat talliman talliman ipiaq talliman ipiar 100tiissitsaaq tiititsaaq tiissitsaaq tiisiss ar 1 000qulen tiissitsaat 10 000yuinaat talliman tiissitsaaq 100 000miilicaaq 1 000 000tiissitsaaq miilicaaq 1 000 000 000Rus dilinden kecmis bezi sozler RedakteRus Amerikasi dovrunde 1733 1867 1821 ilinde ilk defe Ruslarla ve Ruscayla qarsilasan Yupiklerin dillerinde Rusca alintilar indiki vaxtda da canliligini davam etdirer caarralar lt Rus sahar seker caayu lt Rus chaj cay cainig lt Rus chajnik caydan cap akir lt Rus sapogi bot poti cass ar lt Rus chasy saat culunar lt Rus solonina duzlu baliq kelipar lt Rus hleb corek maslar lt Rus maslo kereyagi miss ug lt Rus meshok bag cuval mulut ug lt Rus molotok cekic paltug lt Rus palto palto pelatekar lt Rus palatka cadir putuskar lt Rus podushka yastiq tiisiss ar lt Rus tysyacha min yaassig lt Rus yashik qutu Istinadlar Redakte Steven A Jacobson 2006 The participial oblique a verb mood found only in Nunivak Central Alaskan Yup ik and in Siberian Yupik ETUDES INUIT STUDIES 2006 30 1 135 156 lt Nunivak Island has the most divergent dialect of Central Alaskan Yup ik Eskimo the language of southwestern Alaska We are Cup it 2011 03 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 08 05 LKSD Department of Academic Programs and Support 2011 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 08 05 Mekoryuk Schools Central Alaskan Yup ik Collection Container List 2011 06 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 08 05 Krauss Michael E 1975 Native peoples and languages of Alaska Map Fairbanks AK Alaska Native Language Center University of Alaska Krauss Michael E 1982 Native peoples and languages of Alaska Map Fairbanks AK Alaska Native Language Center University of Alaska Nuniwarmiut Piciryarata Tamaryalkuti Current Status of Cup ig Language 2008 12 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 08 05 Nuniwarmiut Piciryarata Tamaryalkuti Stone Head Carvings told in Cup ig with English translation Narrated by Qungutur 2008 12 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 08 05 Jerry Lipka Culturally Negotiated Schooling Toward a Yup ik Mathematics 2011 07 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 08 05 How to count in Yup ik Yup ik Eskimo Grammar Irene Reed and all 1977 On the Facebook Cup ik Word Of The Day Chevak by Rebecca Nayamin Kashunamiut School Cup ik Language Teacher Nuniwarmiut Piciryarata Tamaryalkuti Nunivak Island Cup ig Language Preliminary Dictionary 2012 08 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 08 05 Xarici kecidler RedakteNuniwarmiut Piciryarata Tamaryalkuti Nunivak Island Cup ig Language Preliminary Dictionary Arxivlesdirilib 2012 08 05 at the Wayback Machine Menbe https az wikipedia org w index php title Nunivak cupikcesi amp oldid 6197707, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
