Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Məhəmməd Şərif Mehdi əfəndi oğlu Əfəndizadə (mühacirətdə: Mehmet Şerif Bilgehan; 1887, Şamaxı – 1954, İstanbul) — Azərbaycan və türk müəllimi və publisist.
| Məhəmməd Şərif Əfəndizadə | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 1887 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1954 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | müəllim, publisist |
Həyatı
Məhəmməd Şərif (Məhəmmədşərif) Mehdi əfəndi oğlu Əfəndizadə (Türkiyədə Mehmet Şerif Bilgehan) 1887-ci ildə Şamaxıda doğulub və ata-baba evi Sabirin dükanının qonşuluğunda olub. Buradakı üsuli-cədid məktəbində oxuyub. Orta təhsilini Bakıda rus-türk məktəbində alıb, ardınca İstanbula yollanıb. 1910-cu ildə İstanbul Darülmüəlliminin rüşdiyyəsini əla dərəcədə bitirib. Həmin il Osmanlı vətəndaşlığını qəbul edən Məhəmmədşərif Ədirnə və Bursada müəllimlik edib, 1913-cü ildə Osmanlı Maarif Nəzarəti tərəfindən təhsilini artırmaq üçün Avropaya göndərilib. O, İsveçrədə Cenevrə Universitetinin pedaqogika şöbəsi olan Jan Jak Russo Tərbiyə İnstitutunda təhsil alıb.
1917-ci ildə təhsilini tamamlayan Əfəndizadə həmin il İzmir Müəllim Məktəbinə müdir təyin edilib. 1919-cu ildə Sivas liseyinə müdir göndərilib, daha sonra isə artıq müstəqil olan Azərbaycana qayıdıb. Hələ təhsil aldığı illərdə Təşkilati-Məxsusə kimi qurumlarda təmsil olunan Əfəndizadə "Müsavat" partiyası üzvləri ilə əlaqədə olub, onlara müəyyən işlərin görülməsini təklif edib. Azərbaycanda olduğu müddətdə Əfəndizadə Maarif nazirliyində çalışıb, daha sonra Azərbaycanın İsveçrədəki səfiri təyin edilib. Lakin ölkə işğal olunduğu üçün bu təyinat baş tutmayıb və Əfəndizadə Türkiyəyə qayıdıb. Bir müddət Samsunda işləyib, 1924-cü ildə İstanbul Üsküdar kişi liseyində fransız dili müəllimi kimi fəaliyyətə başlayıb. 1952-ci ildə təqaüdə çıxıb. Əfəndizadə 1954-cü ildə vəfat edib.
1921-ci ildə İstanbulda "Azərbaycan və inqilabı" əsərini yazan Əfəndizadə bu kitabında və bir çox məqalələrində Azərbaycan hökumət üzvləri əleyhində fikirlər də ifadə edib. Onun Azərbaycandakı əsas fəaliyyəti Türkiyədən gələn müəllimlərin cəlbi olub.
Sabir haqqında
Mirzə Ələkbər Sabirlə dostluq edən Məhəmməd Şərif sonralar Əli bəy Hüseynzadə və Məhəmməd Hadi ilə tanış olur, onlar haqqında xatirələrini yazır:
 | Həqiqəti qeyd etmək lazımdırsa, Sabir dostlarının dinsizliyinə baxmayaraq, ölənə qədər dindar qalmış və böyük əksəriyyətlə namazlarını qılmışdı. Onun dostları arasında dinə ən çox hörmətsizlik edən Məhəmməd Hadi idi. Hadi danışdığı zaman Sabir həmin otağı tərk edər, "qulaqlarım eşitməsin" deyərdi. |  |
İkinci xatirə Sabirin arvadı ilə aralarında olan münasibəti, daha doğrusu, arvadının Sabirə və onun yazı-pozusuna münasibəti haqqındadır:
| | Sabir əslində dindar olsa da, təəssübkeş deyildi, ancaq belə görünmək məcburiyyətindəydi. Onu belə görünməyə məcbur edən ailəsi, xüsusən də böyük qardaşları ilə arvadı idi. Sonralar özü danışardı... Bəzən gecələr bir şey yazmaq istəyəndə arvadı hirslənərək qışqırarmış. Ona görə də daim yanına açıq Quran qoyar və arvadı baxanda, gözünü Qurana dikərək yalandan dodaqlarını hərəkət etdirərmiş. | |
Əsərləri
- Məhəmməd Şərif. Azərbaycan və inqilabı. İstanbul: Şirkəti-Mürəttibiyyə Mətbəəsi, 1921.
İstinadlar
- Əhməd, Dilqəm. "Ağdaşlı Osmanlı yazıçısı – Bir xatirənin izi ilə". teleqraf.com. 2021-05-18. 2024-04-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-26.
- Tahirli, Abid. "Sabir fenomeni Azərbaycan mühacirət mətbuatında". 525-ci qəzet. 2022-06-17. 2024-04-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-26.
- "Azərbaycan və inqilabı". Prezident Kitabxanası. 2013. İstifadə tarixi: 2024-04-26.
- Cabbaroğlu, Cavid. "27 aprel işğalı: unudulmuş həqiqətlər, açılmamış sirlər". arqument.az. 2018-04-27. 2018-11-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-15.
- Zeynallı, Cavid. "Cümhuriyyəti yıxan yerlibazlıq". kulis.az. 2013-09-26. 2024-04-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-26.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehemmed Serif Mehdi efendi oglu Efendizade muhaciretde Mehmet Serif Bilgehan 1887 Samaxi 1954 Istanbul Azerbaycan ve turk muellimi ve publisist Mehemmed Serif EfendizadeDogum tarixi 1887Dogum yeri Samaxi Samaxi qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1954Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyeFealiyyeti muellim publisistHeyatiMehemmed Serif Mehemmedserif Mehdi efendi oglu Efendizade Turkiyede Mehmet Serif Bilgehan 1887 ci ilde Samaxida dogulub ve ata baba evi Sabirin dukaninin qonsulugunda olub Buradaki usuli cedid mektebinde oxuyub Orta tehsilini Bakida rus turk mektebinde alib ardinca Istanbula yollanib 1910 cu ilde Istanbul Darulmuelliminin rusdiyyesini ela derecede bitirib Hemin il Osmanli vetendasligini qebul eden Mehemmedserif Edirne ve Bursada muellimlik edib 1913 cu ilde Osmanli Maarif Nezareti terefinden tehsilini artirmaq ucun Avropaya gonderilib O Isvecrede Cenevre Universitetinin pedaqogika sobesi olan Jan Jak Russo Terbiye Institutunda tehsil alib 1917 ci ilde tehsilini tamamlayan Efendizade hemin il Izmir Muellim Mektebine mudir teyin edilib 1919 cu ilde Sivas liseyine mudir gonderilib daha sonra ise artiq musteqil olan Azerbaycana qayidib Hele tehsil aldigi illerde Teskilati Mexsuse kimi qurumlarda temsil olunan Efendizade Musavat partiyasi uzvleri ile elaqede olub onlara mueyyen islerin gorulmesini teklif edib Azerbaycanda oldugu muddetde Efendizade Maarif nazirliyinde calisib daha sonra Azerbaycanin Isvecredeki sefiri teyin edilib Lakin olke isgal olundugu ucun bu teyinat bas tutmayib ve Efendizade Turkiyeye qayidib Bir muddet Samsunda isleyib 1924 cu ilde Istanbul Uskudar kisi liseyinde fransiz dili muellimi kimi fealiyyete baslayib 1952 ci ilde teqaude cixib Efendizade 1954 cu ilde vefat edib 1921 ci ilde Istanbulda Azerbaycan ve inqilabi eserini yazan Efendizade bu kitabinda ve bir cox meqalelerinde Azerbaycan hokumet uzvleri eleyhinde fikirler de ifade edib Onun Azerbaycandaki esas fealiyyeti Turkiyeden gelen muellimlerin celbi olub Sabir haqqindaMirze Elekber Sabirle dostluq eden Mehemmed Serif sonralar Eli bey Huseynzade ve Mehemmed Hadi ile tanis olur onlar haqqinda xatirelerini yazir Heqiqeti qeyd etmek lazimdirsa Sabir dostlarinin dinsizliyine baxmayaraq olene qeder dindar qalmis ve boyuk ekseriyyetle namazlarini qilmisdi Onun dostlari arasinda dine en cox hormetsizlik eden Mehemmed Hadi idi Hadi danisdigi zaman Sabir hemin otagi terk eder qulaqlarim esitmesin deyerdi Ikinci xatire Sabirin arvadi ile aralarinda olan munasibeti daha dogrusu arvadinin Sabire ve onun yazi pozusuna munasibeti haqqindadir Sabir eslinde dindar olsa da teessubkes deyildi ancaq bele gorunmek mecburiyyetindeydi Onu bele gorunmeye mecbur eden ailesi xususen de boyuk qardaslari ile arvadi idi Sonralar ozu danisardi Bezen geceler bir sey yazmaq isteyende arvadi hirslenerek qisqirarmis Ona gore de daim yanina aciq Quran qoyar ve arvadi baxanda gozunu Qurana dikerek yalandan dodaqlarini hereket etdirermis EserleriMehemmed Serif Azerbaycan ve inqilabi Istanbul Sirketi Murettibiyye Metbeesi 1921 IstinadlarEhmed Dilqem Agdasli Osmanli yazicisi Bir xatirenin izi ile teleqraf com 2021 05 18 2024 04 26 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 26 Tahirli Abid Sabir fenomeni Azerbaycan muhaciret metbuatinda 525 ci qezet 2022 06 17 2024 04 26 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 26 Azerbaycan ve inqilabi Prezident Kitabxanasi 2013 Istifade tarixi 2024 04 26 Cabbaroglu Cavid 27 aprel isgali unudulmus heqiqetler acilmamis sirler arqument az 2018 04 27 2018 11 01 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 15 Zeynalli Cavid Cumhuriyyeti yixan yerlibazliq kulis az 2013 09 26 2024 04 26 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 26