Mədəni dairələr nəzəriyyəsi XX əsrin əvvəllərində Avstriya antropologiya məktəbinin əsas nəzəri fikri olmuşdur. Bu məktəb insan təbiətindəki, cəmiyyətindəki nizam-intizamın yönləndirilməsi, bütün mədəniyyətlərin bir mərkəzdən yaranıb-yayılması fikrini müdafiə etmişdir. İki əsas məktəbi olmuşdur.
XX əsrin əvvəllərində Heliosentrik sistem fikrinin tərəfdarlarının diffuziya hadisəsini özündə əks etdirən modeli
1) Frits Qrebner yaxud Köln məktəbi
2) Vilhelm Şmidt və Vyana məktəbi
Frits Qrebner yaxud Köln məktəbi
Diffuzionizmin әsas istiqamәtlәrindәn biri "mәdәni dairәlәr" istiqamәtidir. "Mәdәni dairәlәr" istiqamәtinin banilәrindәn biri Frits Qrebnerdir. Qrebner antropologiyada Ratsel tәrәfindәn irәli sürülәn bir çox ideyaları özünәmәxsus şәkildә izah edәcәk yeni bir istiqamәtin әsasını qoymuşdur. Tәhsilinә görә tarixçi-mediyevis olan Qrebner Berlin vә Marburq univetsitetlәrindә tәhsil almışdır. 1904-cü ildә Berlin Antropologiya Cәmiyyәtindә "mәdәni dairәlәr" haqqında tәlim mәruzәsi ilә çıxış etmiş vә "Okeaniyada mәdәni dairәlәr vә tәbәqәlәr" әsәri ilә tәliminin әsas müddәalarını izah etmişdir. O, qeyd edirdi ki, mәdәniyyәtin elementlәri müәyyәn bir zaman kәsiyindә coğrafi mәkanda yaranır vә sonra diffuziya nәticәsindә digәr әrazilәrә yayılır. Bu sәbәbdәn o, mәdәniyyәtin elementlәrini kartoqrafiya etmәyә çalışırdı. Müәyyәn mәdәni elementlәrin mәcmusu mәdәni dairәni tәşkil edir. Bir çox hallarda mәdәni dairәlәr üst-üstә düşür vә onlar mәdәni tәbәqәlәri yaradırlar. Onun fikrinә görә mәdәni tәbәqәlәrdә mәrkәzdә yerlәşәn mәdәni dairәlәr daha sonra formalaşıb, kәnarda olanlar isә daha qәdimdә yarananlardır. Yәni, yeni gәlәn mәdәniyyәt köhnәsini sıxışdırır mәrkәzi tutur, köhnәsi isә mәcbur olur qırağa çәkilir. Qrebner diffuziyanın istiqamәtini müәyyәnlәşdirmәk üçün dә müәyyәn qayda fikirlәşmişdi. O, göstәrirdi ki, mәdәni dairәnin periferiyasında hәmin mәdәni dairә üçün sәciyyәvi olan elementlәrin әn sıx yerlәşdiyi bölgә diffuziyanın baş verdiyi istiqamәtdir. Avstraliya vә Okeaniyada o, 8 mәdәni dairә müәyyәnlәşdirir vә hәr bir mәdәni dairә üçün dә 8–10 elementin xarakterik olduğunu göstәrir. Mәsәlәn, totem mәdәni dairәsi üçün nizә, tәk ağac gövdәsindәn hazırlanmış qayıq, ekzoqamiya, torpaqüstü qәbirlәr, günәş mifologiyası, totem ayinlәri vә s. sәciyyәvi olduğunu göstәrir. Qrebnerin hәmfikri Ankerman Afrikada da bu cür mәdәni dairәlәr müәyyәnlәşdirir.
F. Qrebner "Cәnub dәnizindә sosial sistemlәr", "Melaneziyanın ox kaman mәdәniyyәti", "Etnologiya", "Etnologiya metodu" vә s. әsәrlәrindә irәli sürdüyü konsepsiyanı daha da tәkmillәşdirir. Qrebner qeyd edirdi ki, mәdәniyyәtin hәr bir elementi bәşәr tarixindә bir dәfә yaranır vә sonra diffuziya nәticәsindә bütün dünyaya yayılır. O, diffuziyanın iki formasını müәyyәnlәşdirir. Transmissiya vә miqrasiya. Transmissiya köçlәrin baş vermәmәsi nәticәsindә baş verәn diffuziyadır. Burada deyilir ki, mәdәniyyәt özü yayılır, onu yaradanlar yerlәrindә qalır. Miqrasiya isә mәdәniyyәtin yaradıcıları ilә birlikdә yerdәyişmәsidir. Qrebner göstәrirdi ki, faktiki olaraq bütün mәdәniyyәt elementlәri bir әrazidә yaranır vә sonra dünyaya sәpәlәnmәyә başlayır. Qrebner mәdәniyyәt elementlәrinin yayılmasının diffuziyasının müxtәlif amillәrini dә müәyyәnlәşdirmәyә sәy etmişdir. O göstәrirdi ki, funksiyaları, düzәltmә texnikaları, tәrkib hissәlәri vә s. fәrqli olan oxşar elementlәr yalnız tәsadüfәn yarana bilәr vә diffuziya nәticәsindә yayıla bilәr. Faktiki olaraq Qrebner tәdqiqatlarında mәdәniyyәtlәr arasında analogiyalardan daha çox homologiyaları (fәrqli oxşarlıq) tәdqiq etmәyә çalışırdı. Mәdәniyyәtin hansı elementinin nәzәrdәn keçirilmәsindәn asılı olmayaraq Qrebner iddia edir ki, onlar bәşәr tarixindә bir yerdә, bir mәkanda, bir zamanda yaranıblar. Qrebnerin ilk әvvәllәr kifayәt qәdәr tәrәfdarları var idi. Ankerman, Yulius Lips, Krauze vә başqaları. Lakin, hәyatının sonlarında Qrebner müәyyәn qәdәr tәkamülçülüyә meyl etmәyә başlayır. "İbtidai xalqların dünyagürüşü" әsәrindә o qeyd edir ki, ümumilikdә bәşәr mәdәniyyәtinin formalaşmasında mәdәni dairәlәrin vә onu tәşkil edәn elementlәrin bir dәfә yaranmasını qәbul etmәklә yanaşı mәdәni dairәlәrin tәrәqqi nәticәsindә bir-birini әvәz etmәsini dә biz inkar edә bilmәrik. Frits Qrebner 38 yaşında kәskin xәstәlәnir vә elmi fәaliyyәtlә mәşğul olmur, sonra da ölür. Qrebner Köln şәhәrindәki tәbiәt muzeyindә işlәdiyinә görә onun yaratdığı mәktәb "Köln mәktәbi" adlanır.
Vilhelm Şmidt və Vyana məktəbi
Mәdәni dairәlәr nәzәriyyәsinin digәr bir qolu isә Vyanada formalaşmışdır. Vyana tarixi mәdәni mәktәbinin banisi katolik keşişi Vilhelm Şmidtdir. O hәlә gәncliyindә katolik kilsәsi ilә maraqlanmış, 15 yaşında "Allahın sözü" cәmiyyәtinә daxil olmuş vә missionerlik fәaliyyәti ilә mәşğul olmuşdur. Şmidt Berlin universitetinә daxil olaraq şәrq dillәrini öyrәnmәyә başlamış vә fәaliyyәtinin ilk dövründә dilçiliklә mәşğul olmuşdur. Şmidtin Cәnub Şәrqi Asiya vә Melaneziya dillәri, xüsusәn mon-kxmer dillәri ilә bağlı olan tәdqiqatları müasir dövrdә dә әhәmiyyәtini itirmir vә bir dilçi kimi o, çox mәşhurlaşır vә bir çox kxmer dillәri üçün әlifba da tәrtib edir. Dilçilik sahәsindәki fәaliyyәtinә görә Avstriya Elmlәr Akademiyasının müxbir üzvü seçilir.
Vilhelm Şmidttin antropologiya ilә mәşğul olması isә iki amillә bağlıdır. Birincisi onun 1898-ci ildә İngiltәrәdә Enru Lengin nәşr etdirdiyi "Allahın yaradılması" әsәri ilә tanışlığı, ikincisi alman antropoloqu Kolmanın "Piqmey nәzәriyyәsi" ilә tanışlığı. Enru Lengin әsәrindә dini görüşlәrin tәhlili verilir vә burada bir çox ibtidai qәbilәlәrdә tәkallahlılıqla bağlı görüşlәrin olduğu irәli sürülür. Katolik keşişi kimi Şmidt E.Lenqin bu ideyasından yapışaraq ilkin monoteizmin (promonoteizm) olması ideyasını irәli sürür. O, dilçiliklә bağlı elmi fәaliyyәtini dayandırır vә bütün tәdqiqatlarını bu ideyanı әsaslandırmağa yönәldir. Şmidt tәkamülçü olan Lenqin ümumi şәkildә irәli sürdüyü müddәanı tarixi, etnoqrafik materiallar әsasında dәqiqlәşdirmәyi vә inkişaf etdirib yaymağı qarşısına mәqsәd qoyur. Vilhelm Şmidtin öz ideyalarını әsaslandırmaq üçün istifadә etdiyi digәr amil isә piqmey nәzәriyyәsidir. Etnoqrafik materiallarda piqmeylәrdә vahid Allahla bağlı tәsәvvürlәrin olması әks olunmuşdur. 1910-cu ildә Şmidt "Bәşәr tarixindә piqmey xalqlarının mövqeyi" әsәrini nәşr etdirir vә burada o, hәmin bu ideyalarını şәrh edir. 1906-cı ildә Şmidt "Anthropos" jurnalını yaradır vә bu jurnalda "Allah ideyasının mәnşәyi" әsәrini çap etdirmәyә başlayır. 1940-cı ilә qәdәr o, bu әsәrin 12 cildini buraxır. Öz ideyasını әsaslandırmaq üçün Şmidt Afrikada piqmeylәr vә buşmenlәr, Andoman adalarında andomanlılar, İndoneziyada semanqlar vә başqalarının mәdәniyyәtini tәdqiq etmәyә başlayır vә burada monoteizmin izlәrini müәyyәnlәşdirmәyә çalışır.
Bu tәdqiqatların әsasında o özünün mәdәni dairәlәrini yaradır. Hәmin mәdәni dairәlәrin müxtәlif sәviyyәlәrini müәyyәnlәşdirir. Әn aşağı sәviyyәni yığıcılığa әsaslanan ibtidai mәdәni dairәlәr tәşkil edir. Bura piqmeylәr, avstraliyalılar, tasmaniyalılar aid edilir. İkinci sәviyyәni istehsal tәsәrrüfatına әsaslanan ilkin mәdәni dairәlәr tәşkil edir. Bura isә köçәri maldarları, ilkin hind-avropalıları, semitlәri, hamitlәri, Ural-Altay xalqlarını vә s. aid edir. Üçüncü mәdәni dairәni isә üçüncü sәviyyәli ikinci mәdәni dairәlәr tәşkil edir. Bura Polineziya, Sudan, Melaneziya vә s. mәdәniyyәtlәri şamil edir. Müasir Asiya, Avropa, Amerikada olan yüksәk mәdәniyyәtlәri isә üçüncü mәdәni dairәlәrә vә dördüncü sәviyyәyә şamil edir. Belәliklә, mәdәni dairәlәr ideyasını Şmidt mәdәni tәrәqqinin ümumdünya tarixi konsepsiyasına çevirdi. Şmidt tәkamülü, tәrәqqini, hәtta insanın digәr bioloji növlәrdәn yaranmasını belә inkar etmirdi. Şmidt promonoteizm ideyasını irәli sürmәk üçün tәkamül vә diffuziya ideyalarının hәr ikisindәn istifadә edirdi. Tәkamülçülәr kimi o, müasir dövrdә mövcud olan ibtidai tayfaları, xalqları hal-hazırda inkişaf etmiş xalqların qәdim tarixinin canlı yaşayan tәmsilçilәri kimi götürürdü. Digәr tәrәfdәn mәdәni xüsusiyyәtlәrin, gerçәkliklәrin yayılmasında әsas amil kimi miqrasiya vә diffuziyanı götürürdü.
Katolik kilsәsi Şmidtin tәdqiqatları üçün böyük miqdarda maliyyә vәsaitlәri ayırdı vә o, Vatikanda Loferant etnoqrafik muzeyinin direktoru tәyin olundu. Şmidt indiyә qәdәr fәaliyyәt göstәrәn Anthropos Elmi Tәdqiqat İnstitunun әsasını qoydu.
Vilhelm Şmidtin tәdqiqatlarında ikinci әsas mәsәlә isә mülkiyyәt mәsәlәsi idi. "Bәşәriyyәtin ilkin mәrhәlәlәrindә mülkiyyәt" adlı әsәrindә o göstәrirdi ki, xüsusi mülkiyyәt insana xas olan әsas xüsusiyyәtdir. Mülkiyyәti mәhv etmәk üçün insanın Mәn'ini mәhv etmәk lazımdır. Bu sahәdә o marksistlәrin irәli sürdüyü ideyaları kәskin tәnqid edirdi. 1937-ci ildә Şmidt "Tarixi-mәdәni etnologiyanın metodu" haqqında dәrslik yazır. Almaniyada faşistlәr hakimiyyәtә gәldikdәn sonra Şmidt Vatikana köçmәli olur.
Köln vә Vyana tarixi mәktәblәrinin irәli sürdüklәri metodların içәrisindә әn mühümü әn dәyәrlisi olan mәdәni gerçәkliklәrin, mәdәniyyәt elementlәrinin dәqiqliklә kartoqrafiyasının hәyata keçirilmәsidir.
Avqust 09, 2021
mədəni, dairələr, nəzəriyyəsi, əsrin, əvvəllərində, avstriya, antropologiya, məktəbinin, əsas, nəzəri, fikri, olmuşdur, məktəb, insan, təbiətindəki, cəmiyyətindəki, nizam, intizamın, yönləndirilməsi, bütün, mədəniyyətlərin, mərkəzdən, yaranıb, yayılması, fikri. Medeni daireler nezeriyyesi XX esrin evvellerinde Avstriya antropologiya mektebinin esas nezeri fikri olmusdur Bu mekteb insan tebietindeki cemiyyetindeki nizam intizamin yonlendirilmesi butun medeniyyetlerin bir merkezden yaranib yayilmasi fikrini mudafie etmisdir Iki esas mektebi olmusdur XX esrin evvellerinde Heliosentrik sistem fikrinin terefdarlarinin diffuziya hadisesini ozunde eks etdiren modeli 1 Frits Qrebner yaxud Koln mektebi2 Vilhelm Smidt ve Vyana mektebiFrits Qrebner yaxud Koln mektebi RedakteDiffuzionizmin әsas istiqamәtlәrindәn biri mәdәni dairәlәr istiqamәtidir Mәdәni dairәlәr istiqamәtinin banilәrindәn biri Frits Qrebnerdir Qrebner antropologiyada Ratsel tәrәfindәn irәli surulәn bir cox ideyalari ozunәmәxsus sәkildә izah edәcәk yeni bir istiqamәtin әsasini qoymusdur Tәhsilinә gorә tarixci mediyevis olan Qrebner Berlin vә Marburq univetsitetlәrindә tәhsil almisdir 1904 cu ildә Berlin Antropologiya Cәmiyyәtindә mәdәni dairәlәr haqqinda tәlim mәruzәsi ilә cixis etmis vә Okeaniyada mәdәni dairәlәr vә tәbәqәlәr әsәri ilә tәliminin әsas muddәalarini izah etmisdir O qeyd edirdi ki mәdәniyyәtin elementlәri muәyyәn bir zaman kәsiyindә cografi mәkanda yaranir vә sonra diffuziya nәticәsindә digәr әrazilәrә yayilir Bu sәbәbdәn o mәdәniyyәtin elementlәrini kartoqrafiya etmәyә calisirdi Muәyyәn mәdәni elementlәrin mәcmusu mәdәni dairәni tәskil edir Bir cox hallarda mәdәni dairәlәr ust ustә dusur vә onlar mәdәni tәbәqәlәri yaradirlar Onun fikrinә gorә mәdәni tәbәqәlәrdә mәrkәzdә yerlәsәn mәdәni dairәlәr daha sonra formalasib kәnarda olanlar isә daha qәdimdә yarananlardir Yәni yeni gәlәn mәdәniyyәt kohnәsini sixisdirir mәrkәzi tutur kohnәsi isә mәcbur olur qiraga cәkilir Qrebner diffuziyanin istiqamәtini muәyyәnlәsdirmәk ucun dә muәyyәn qayda fikirlәsmisdi O gostәrirdi ki mәdәni dairәnin periferiyasinda hәmin mәdәni dairә ucun sәciyyәvi olan elementlәrin әn six yerlәsdiyi bolgә diffuziyanin bas verdiyi istiqamәtdir Avstraliya vә Okeaniyada o 8 mәdәni dairә muәyyәnlәsdirir vә hәr bir mәdәni dairә ucun dә 8 10 elementin xarakterik oldugunu gostәrir Mәsәlәn totem mәdәni dairәsi ucun nizә tәk agac govdәsindәn hazirlanmis qayiq ekzoqamiya torpaqustu qәbirlәr gunәs mifologiyasi totem ayinlәri vә s sәciyyәvi oldugunu gostәrir Qrebnerin hәmfikri Ankerman Afrikada da bu cur mәdәni dairәlәr muәyyәnlәsdirir F Qrebner Cәnub dәnizindә sosial sistemlәr Melaneziyanin ox kaman mәdәniyyәti Etnologiya Etnologiya metodu vә s әsәrlәrindә irәli surduyu konsepsiyani daha da tәkmillәsdirir Qrebner qeyd edirdi ki mәdәniyyәtin hәr bir elementi bәsәr tarixindә bir dәfә yaranir vә sonra diffuziya nәticәsindә butun dunyaya yayilir O diffuziyanin iki formasini muәyyәnlәsdirir Transmissiya vә miqrasiya Transmissiya koclәrin bas vermәmәsi nәticәsindә bas verәn diffuziyadir Burada deyilir ki mәdәniyyәt ozu yayilir onu yaradanlar yerlәrindә qalir Miqrasiya isә mәdәniyyәtin yaradicilari ilә birlikdә yerdәyismәsidir Qrebner gostәrirdi ki faktiki olaraq butun mәdәniyyәt elementlәri bir әrazidә yaranir vә sonra dunyaya sәpәlәnmәyә baslayir Qrebner mәdәniyyәt elementlәrinin yayilmasinin diffuziyasinin muxtәlif amillәrini dә muәyyәnlәsdirmәyә sәy etmisdir O gostәrirdi ki funksiyalari duzәltmә texnikalari tәrkib hissәlәri vә s fәrqli olan oxsar elementlәr yalniz tәsadufәn yarana bilәr vә diffuziya nәticәsindә yayila bilәr Faktiki olaraq Qrebner tәdqiqatlarinda mәdәniyyәtlәr arasinda analogiyalardan daha cox homologiyalari fәrqli oxsarliq tәdqiq etmәyә calisirdi Mәdәniyyәtin hansi elementinin nәzәrdәn kecirilmәsindәn asili olmayaraq Qrebner iddia edir ki onlar bәsәr tarixindә bir yerdә bir mәkanda bir zamanda yaraniblar Qrebnerin ilk әvvәllәr kifayәt qәdәr tәrәfdarlari var idi Ankerman Yulius Lips Krauze vә basqalari Lakin hәyatinin sonlarinda Qrebner muәyyәn qәdәr tәkamulculuyә meyl etmәyә baslayir Ibtidai xalqlarin dunyagurusu әsәrindә o qeyd edir ki umumilikdә bәsәr mәdәniyyәtinin formalasmasinda mәdәni dairәlәrin vә onu tәskil edәn elementlәrin bir dәfә yaranmasini qәbul etmәklә yanasi mәdәni dairәlәrin tәrәqqi nәticәsindә bir birini әvәz etmәsini dә biz inkar edә bilmәrik Frits Qrebner 38 yasinda kәskin xәstәlәnir vә elmi fәaliyyәtlә mәsgul olmur sonra da olur Qrebner Koln sәhәrindәki tәbiәt muzeyindә islәdiyinә gorә onun yaratdigi mәktәb Koln mәktәbi adlanir Vilhelm Smidt ve Vyana mektebi RedakteMәdәni dairәlәr nәzәriyyәsinin digәr bir qolu isә Vyanada formalasmisdir Vyana tarixi mәdәni mәktәbinin banisi katolik kesisi Vilhelm Smidtdir O hәlә gәncliyindә katolik kilsәsi ilә maraqlanmis 15 yasinda Allahin sozu cәmiyyәtinә daxil olmus vә missionerlik fәaliyyәti ilә mәsgul olmusdur Smidt Berlin universitetinә daxil olaraq sәrq dillәrini oyrәnmәyә baslamis vә fәaliyyәtinin ilk dovrundә dilciliklә mәsgul olmusdur Smidtin Cәnub Sәrqi Asiya vә Melaneziya dillәri xususәn mon kxmer dillәri ilә bagli olan tәdqiqatlari muasir dovrdә dә әhәmiyyәtini itirmir vә bir dilci kimi o cox mәshurlasir vә bir cox kxmer dillәri ucun әlifba da tәrtib edir Dilcilik sahәsindәki fәaliyyәtinә gorә Avstriya Elmlәr Akademiyasinin muxbir uzvu secilir Vilhelm Smidttin antropologiya ilә mәsgul olmasi isә iki amillә baglidir Birincisi onun 1898 ci ildә Ingiltәrәdә Enru Lengin nәsr etdirdiyi Allahin yaradilmasi әsәri ilә tanisligi ikincisi alman antropoloqu Kolmanin Piqmey nәzәriyyәsi ilә tanisligi Enru Lengin әsәrindә dini goruslәrin tәhlili verilir vә burada bir cox ibtidai qәbilәlәrdә tәkallahliliqla bagli goruslәrin oldugu irәli surulur Katolik kesisi kimi Smidt E Lenqin bu ideyasindan yapisaraq ilkin monoteizmin promonoteizm olmasi ideyasini irәli surur O dilciliklә bagli elmi fәaliyyәtini dayandirir vә butun tәdqiqatlarini bu ideyani әsaslandirmaga yonәldir Smidt tәkamulcu olan Lenqin umumi sәkildә irәli surduyu muddәani tarixi etnoqrafik materiallar әsasinda dәqiqlәsdirmәyi vә inkisaf etdirib yaymagi qarsisina mәqsәd qoyur Vilhelm Smidtin oz ideyalarini әsaslandirmaq ucun istifadә etdiyi digәr amil isә piqmey nәzәriyyәsidir Etnoqrafik materiallarda piqmeylәrdә vahid Allahla bagli tәsәvvurlәrin olmasi әks olunmusdur 1910 cu ildә Smidt Bәsәr tarixindә piqmey xalqlarinin movqeyi әsәrini nәsr etdirir vә burada o hәmin bu ideyalarini sәrh edir 1906 ci ildә Smidt Anthropos jurnalini yaradir vә bu jurnalda Allah ideyasinin mәnsәyi әsәrini cap etdirmәyә baslayir 1940 ci ilә qәdәr o bu әsәrin 12 cildini buraxir Oz ideyasini әsaslandirmaq ucun Smidt Afrikada piqmeylәr vә busmenlәr Andoman adalarinda andomanlilar Indoneziyada semanqlar vә basqalarinin mәdәniyyәtini tәdqiq etmәyә baslayir vә burada monoteizmin izlәrini muәyyәnlәsdirmәyә calisir Bu tәdqiqatlarin әsasinda o ozunun mәdәni dairәlәrini yaradir Hәmin mәdәni dairәlәrin muxtәlif sәviyyәlәrini muәyyәnlәsdirir Әn asagi sәviyyәni yigiciliga әsaslanan ibtidai mәdәni dairәlәr tәskil edir Bura piqmeylәr avstraliyalilar tasmaniyalilar aid edilir Ikinci sәviyyәni istehsal tәsәrrufatina әsaslanan ilkin mәdәni dairәlәr tәskil edir Bura isә kocәri maldarlari ilkin hind avropalilari semitlәri hamitlәri Ural Altay xalqlarini vә s aid edir Ucuncu mәdәni dairәni isә ucuncu sәviyyәli ikinci mәdәni dairәlәr tәskil edir Bura Polineziya Sudan Melaneziya vә s mәdәniyyәtlәri samil edir Muasir Asiya Avropa Amerikada olan yuksәk mәdәniyyәtlәri isә ucuncu mәdәni dairәlәrә vә dorduncu sәviyyәyә samil edir Belәliklә mәdәni dairәlәr ideyasini Smidt mәdәni tәrәqqinin umumdunya tarixi konsepsiyasina cevirdi Smidt tәkamulu tәrәqqini hәtta insanin digәr bioloji novlәrdәn yaranmasini belә inkar etmirdi Smidt promonoteizm ideyasini irәli surmәk ucun tәkamul vә diffuziya ideyalarinin hәr ikisindәn istifadә edirdi Tәkamulculәr kimi o muasir dovrdә movcud olan ibtidai tayfalari xalqlari hal hazirda inkisaf etmis xalqlarin qәdim tarixinin canli yasayan tәmsilcilәri kimi gotururdu Digәr tәrәfdәn mәdәni xususiyyәtlәrin gercәkliklәrin yayilmasinda әsas amil kimi miqrasiya vә diffuziyani gotururdu Katolik kilsәsi Smidtin tәdqiqatlari ucun boyuk miqdarda maliyyә vәsaitlәri ayirdi vә o Vatikanda Loferant etnoqrafik muzeyinin direktoru tәyin olundu Smidt indiyә qәdәr fәaliyyәt gostәrәn Anthropos Elmi Tәdqiqat Institunun әsasini qoydu Vilhelm Smidtin tәdqiqatlarinda ikinci әsas mәsәlә isә mulkiyyәt mәsәlәsi idi Bәsәriyyәtin ilkin mәrhәlәlәrindә mulkiyyәt adli әsәrindә o gostәrirdi ki xususi mulkiyyәt insana xas olan әsas xususiyyәtdir Mulkiyyәti mәhv etmәk ucun insanin Mәn ini mәhv etmәk lazimdir Bu sahәdә o marksistlәrin irәli surduyu ideyalari kәskin tәnqid edirdi 1937 ci ildә Smidt Tarixi mәdәni etnologiyanin metodu haqqinda dәrslik yazir Almaniyada fasistlәr hakimiyyәtә gәldikdәn sonra Smidt Vatikana kocmәli olur Koln vә Vyana tarixi mәktәblәrinin irәli surduklәri metodlarin icәrisindә әn muhumu әn dәyәrlisi olan mәdәni gercәkliklәrin mәdәniyyәt elementlәrinin dәqiqliklә kartoqrafiyasinin hәyata kecirilmәsidir Menbe https az wikipedia org w index php title Medeni daireler nezeriyyesi amp oldid 6056717, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
