fbpx
Wikipedia

Mureş Daşqını Milli Parkı

Fevral 06, 2023

Mureș Daşqını Təbiət Parkı ― Rumıniyanın qərbində, Arad şəhərinin kənarında yerləşən milli park. Rumıniya hökuməti tərəfindən 2005-ci ildə ayrılmışdır. Park 17,455 ha ərazini əhatə edir və Arad şəhərindən qərbə, Macarıstan sərhəddinə qədər Mureş çayını izləyir. Park, bataqlıq əraziləri üçün tipik bir ekosistemdir. Axar suları, gölləri, bataqlıqları və meşələri, quş növlərinin yaşaması və yuva qurması üçün mühüm yerdir və bu ərazilər hər üç ildə bir dəfə olmaqla dövri daşqınlara məruz qalır. Parkdakı meşələr (7500 ha) əsasən palıd, şişmeyvə göyrüş, qara və ağ qovaq, ağ söyüd və amerikan qara qozunun qarışığından ibarətdir. Bu sahə, əksəriyyəti beynəlxalq səviyyədə qorunan, təxminən 200 növ quş üçün yuva və köç üçün əhəmiyyətli bir yerdir.

Mureş Daşqını Milli Parkı
Sahəsi
  • 175 km²
  • 17.385,3842 ha
Yaradılma tarixi 2005
Yerləşməsi
46°09′29″ şm. e. 21°15′51″ ş. u.
Ölkə
luncamuresului.ro
Mureş Daşqını Milli Parkı
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mureș Daşqını Milli Parkının əsas məqsədi bölgədəki yaşayış yerlərini və landşaft müxtəlifliyini qorumaqdır. Parkın bir hissəsi RAMSAR konvensiyası ilə qorunur. Parkın daxilində 4 ciddi qorunan təbiət qoruğu var: Cenad Meşəsi (310.5 ha), Böyük Cenad Adası (2,1 ha), İqrian Adaları (7 ha) və Prundul Mare (717.9 ha).

Park Macarıstandakı Köröş-Maroş Milli Parkı ilə "bacı" parkdır. İki park bir-birləri ilə həmsərhəddir və gələcəkdə ümumi idarəetmə planı ilə sərhədyanı bir mühafizə zonası yaratmışlar.

Biologiya

Mureș Daşqını Təbiət Parkı, bataqlıq ərazilər üçün tipik olan, axan sular, böyük meşələr və dövri daşqınları ilə tipik bir ekosistemə malikdir.

Flora

Parkdakı bitki örtüyü kontinental iqlim şəraitində, isti yay və mülayim qışda böyüyür. Burada illik orta temperatur 10,5 dərəcə, orta illik yağıntı isə 550 mm-dir. Parkdakı bir çox bitki cücərmək və suda təzə həll olunan qidaları istehlak etmək üçün dövri daşqına ehtiyac duyur.

Parkdakı çox sayda bitki "Rumıniyadakı bitkilərin qırmızı siyahısı"-da daxildir. Yəni olduqca nadir və həssas növlərdir. Bunlardan bəziləri bunlardır: Adi boymadərən (Achillea thracica), Stratiotes aloides, Cirsium brachycephalum, Lindernia procumbens, Najas minor), Aptek dağçətiri (Peucedanum), daha az miqdarda Qoşayarpaq platantera (Platanthera bifolia), Rumex aquaticus və fransız lərgəsi (Vicia narbonensis L. ssp. serratifolia).

Bundan əlavə bunlar arasında Bern Konvensiyasına uyğun olaraq ciddi şəkildə qorunan üç növ də: Marsilea quadrifolia, Salvinia natans, Trapa natans da var.

Parkda palıd (Quercus robur), göyrüş (Fraxinus angustifolia) qara və ağ qovaq (Populus nigra və Populus alba) və ağ söyüd (Salix alba) birlikdə üstünlük təşkil edir. Bu növlər, əsasən Cenad bölgəsindəki kiçik meşədə və Mureș çayı boyunca 6000 ha ərazidə yayılmışdır.

Fauna

Parkdakı fauna iri məməlilərdən çay dibində yaşayan növlərə qədər çox sayda növü əhatə edir.

Parkda məməli növlərin böyük bir populyasiyası var. Bunlar arasında: Avropa dağsiçanı (lat. Ricetus cricetus), Avropa gəlinciyi (lat. Mustela putorius), qonur palazqulaq (lat. Plecotus auritus), həmçinin çay samuru (lat. Lutra lutra), meşə pişiyi (lat. Felis silvestris), adi tülkü (lat. Vulpes vulpes), nəcib maral (lat. Cervus elaphus), çöldonuzu (lat. Sus scrofa), lan (lat. Dama dama) və Avropa cüyürü (lat. Capreolus capreolus) də var.

1988-ci ildə müasir Mureș Daşqını Milli Parkı olan ərazi çox sayda quş növünün mövcudluğu səbəbindən "Əhəmiyyətli quş sahəsi" olaraq təyin olundu. Bu növlərin arasında parkda sayı az olan, lakin milli parkın simvolu seçilən Kiçik xallı qartal (Aquila pomarina) da var.

Hər il təxminən 200 növ quş burada yaşayır və ya parkdan keçir. Bunlara böyük qarabatdaq (Phalacrocorax carbo), adi qarıldıq (Nycticorax nycticorax), boz vağ (Ardea cinerea), yaşılbaş ördək (Anas platyrhynchos), göl qağayısı (Larus ridibundus), adi qaşqaldaq (Fulica atra) danquşcuq (Ixobrychus minutus), maygülü (Tachybaptus ruficollis), sufərəsi (Rallus aquaticus), qızılı qızlarquşu (Merops apiaster) daxildir.

Parkda həmçinin çox sayda sahil qaranquşu (Riparia riparia) var. Mureș çayı üzərindəki sahil qaranquşlarının təxminən yarısına Mureș Daşqını Milli Parkında rast gəlmək olar.

Parkda müəyyən edilən sürünənlərin və altı növ amfibiya növlərinin hamısı Bern Konvensiyasının əlavələrində qeyd edilmişdir. Onların bu siyahılara daxil edilməsi, ekosistemin vəziyyəti üçün mühüm sayılan bu növlərin məhvi ilə əlaqədardır. Bu növlərə Avropa bataqlıq tısbağası (Emys orbicularis), damalı suilanı (Natrix tessellata), Avropa qızılca qurbağası (Bombina bombina) və böyük daraqlı triton (Triturus cristatus) daxildir.

Parkdakı balıq növləri üçün Mureș çayının dövri olaraq daşması bu müddətdə yeni qidalanma və qorunma yaratmaqla yanaşı, yeni yumurtlama sahələrini də təmin edir. Parkdakı su ekosistemi zəngin bir müxtəlifliyə və Mureș çayının digər hissələrindən daha çox balıq növünə malikdir. Mureș çayının bu hissəsindəki növlərə poru (Abramis sapa), qarasol (Vimba vimba), qızılı daban balığı (Carassius carassius), Ameiurus nebulosus, Gymnocephalus schraetser və Zingel zingel daxildir.

İstirahət və turizm

Parkın bir çox yaşayış məntəqəsinə yaxınlığı səbəbindən, indi Mureş Daşqını Milli Parkı olan bölgə əsrlər boyu istirahət üçün istifadə edilmişdir. Vaxt keçdikcə yerli vətəndaşlar həm istirahət etmək, həm də həyatlarını davam etdirmək üçün bu sahədən asılı idilər. 2005-ci ildə burada gələcək də də dəvam edəcək bir qoruma bölgəsi yaradılır. Parkın ən çox ziyarət edilən yerləri Keala Meşəsi (Arad şəhərinə yaxınlığı səbəbindən) və Bezdin ərazisidir (geniş şəkildə parkın ən təbii hissəsi kimi tanınır).

Keala Meşəsi İstirahət Mərkəzi

2001–2005 illəri arasında Rumıniyanın ən böyük təbiət dotasiyası olan (2.6 milyon avro qarşılığında maliyyələşdirilən) Mureș Daşqını Təbiət Parkı yaradıldı. Digər infrastruktur layihələrlə birlikdə burada parkın indiki istirahət mərkəzi də tikildi. 2007-ci ilin may ayında Arad şəhərinin kənarında yerləşən Keala Meşə İstirahət Mərkəzinin açılışı oldu. Binada 34 çarpayılıq otel, 70 nəfərlik qonaq otağı olan konfrans zalı, mətbəx və yemək sahəsi, laboratoriya və parkın inzibati ofisləri var.

Mədəniyyət

Park sərhədləri daxilində üç monastır var. Hər üç monastır müvafiq kilsələr tərəfindən idarə olunur, lakin Mureș çayı və onun vacib ekosisteminə yaxınlıqları səbəbindən bu torpaqlar Mureș Daşqını Milli Parkının nəzarəti və qorunması altındadır.

Çayın şimal tərəfində Müqəddəs Parasçiva monastırı var. Bu parkdakı ən yeni monastırdır.

Çayın cənub tərəfində daha iki monastır yerləşir. Hodoș-Bodroq monastrı 1177-ci ildən qalmış Rumıniya pravoslav kilsəsinin qədim monastır təşkilatlarından biridir. Monastır hal-hazırda aktivdir və orada yaşayan və işləyən bir çox rahib var.

1539-cu ildə qurulan Bezdin Manastırı, hələ də qorunan və Rumıniyadakı az sayda Serb Pravoslav monastırlarından biridir. Hodoș-Bodrog Manastırı ilə müqayisədə Bezdin çox təcrid olunmuşdur və Mureș Daşqını Təbiət Parkının ən təbii hissəsi hesab olunan yerdədir.

Vəhşi təbiətə baxış

Park içərisində zəngin quş həyatı yaşadığına görə park rəhbərliyi tərəfindən Bezdin monastırı ərazisində iki tikili inşa edilmişdir: 2004-cü ildə park, meşənin vəhşi həyat keçirmə potensialı olduğu bilinən bir ərazidə gözləm üçün "canlı qüllə" quruldu. 2005-ci ildə isə Bezdin bataqlığı yaxınlığında quşların seyri üçün qüllə tikildi. Bu qüllələrin hər ikisinə Bezdin Manastırı və Munar kommunasından çıxmaq mümkündür.

Ovçuluq və balıqçılıq

Parkda müəyyən fəsillərdə və müəyyən ərazilərdə ovlanmağa icazə verilir. Balıq ovuna da icazə verilir, lakin balıq ovu üçün xüsuai lisenziya tələb olunur.

Ekoloji təhsil

Böyük bir şəhərə yaxın olması və bunun parka səbəb ola biləcəyi böyük təsir səbəbi ilə ilk üç ildə parkın ekoloji təhsil proqramı sürətlə böyüdü: 100 şagirf (2006), 900 şagird (2007) və 2000-dən çox şagird (2008).

Park rəhbərliyi 2007-ci ilin yayında Rumıniya tərəfindən təyin olumuş təcrübi təhsil strategiyaları üzrə təlim keçməyə başlamışdır.

İstinadlar

  1. ↑ Nationally designated areas (CDDA) (ing.).
  2. . 2017-09-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-03.

Xarici keçidlər

Fevral 06, 2023
mureş, daşqını, milli, parkı, mureș, daşqını, təbiət, parkı, rumıniyanın, qərbində, arad, şəhərinin, kənarında, yerləşən, milli, park, rumıniya, hökuməti, tərəfindən, 2005, ildə, ayrılmışdır, park, ərazini, əhatə, edir, arad, şəhərindən, qərbə, macarıstan, sər. Mureș Dasqini Tebiet Parki Ruminiyanin qerbinde Arad seherinin kenarinda yerlesen milli park Ruminiya hokumeti terefinden 2005 ci ilde ayrilmisdir Park 17 455 ha erazini ehate edir ve Arad seherinden qerbe Macaristan serheddine qeder Mures cayini izleyir Park bataqliq erazileri ucun tipik bir ekosistemdir Axar sulari golleri bataqliqlari ve meseleri qus novlerinin yasamasi ve yuva qurmasi ucun muhum yerdir ve bu eraziler her uc ilde bir defe olmaqla dovri dasqinlara meruz qalir Parkdaki meseler 7500 ha esasen palid sismeyve goyrus qara ve ag qovaq ag soyud ve amerikan qara qozunun qarisigindan ibaretdir Bu sahe ekseriyyeti beynelxalq seviyyede qorunan texminen 200 nov qus ucun yuva ve koc ucun ehemiyyetli bir yerdir Mures Dasqini Milli ParkiSahesi 175 km 17 385 3842 ha 1 Yaradilma tarixi 2005 1 Yerlesmesi46 09 29 sm e 21 15 51 s u Olke Ruminiya 1 luncamuresului roMures Dasqini Milli Parki Vikianbarda elaqeli mediafayllarMureș Dasqini Milli Parkinin esas meqsedi 2 bolgedeki yasayis yerlerini ve landsaft muxtelifliyini qorumaqdir Parkin bir hissesi RAMSAR konvensiyasi ile qorunur Parkin daxilinde 4 ciddi qorunan tebiet qorugu var Cenad Mesesi 310 5 ha Boyuk Cenad Adasi 2 1 ha Iqrian Adalari 7 ha ve Prundul Mare 717 9 ha Park Macaristandaki Koros Maros Milli Parki ile baci parkdir Iki park bir birleri ile hemserheddir ve gelecekde umumi idareetme plani ile serhedyani bir muhafize zonasi yaratmislar Mundericat 1 Biologiya 1 1 Flora 1 2 Fauna 2 Istirahet ve turizm 2 1 Keala Mesesi Istirahet Merkezi 2 2 Medeniyyet 2 3 Vehsi tebiete baxis 2 4 Ovculuq ve baliqciliq 3 Ekoloji tehsil 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerBiologiya RedakteMureș Dasqini Tebiet Parki bataqliq eraziler ucun tipik olan axan sular boyuk meseler ve dovri dasqinlari ile tipik bir ekosisteme malikdir Flora Redakte Parkdaki bitki ortuyu kontinental iqlim seraitinde isti yay ve mulayim qisda boyuyur Burada illik orta temperatur 10 5 derece orta illik yaginti ise 550 mm dir Parkdaki bir cox bitki cucermek ve suda teze hell olunan qidalari istehlak etmek ucun dovri dasqina ehtiyac duyur Parkdaki cox sayda bitki Ruminiyadaki bitkilerin qirmizi siyahisi da daxildir Yeni olduqca nadir ve hessas novlerdir Bunlardan bezileri bunlardir Adi boymaderen Achillea thracica Stratiotes aloides Cirsium brachycephalum Lindernia procumbens Najas minor Aptek dagcetiri Peucedanum daha az miqdarda Qosayarpaq platantera Platanthera bifolia Rumex aquaticus ve fransiz lergesi Vicia narbonensis L ssp serratifolia Bundan elave bunlar arasinda Bern Konvensiyasina uygun olaraq ciddi sekilde qorunan uc nov de Marsilea quadrifolia Salvinia natans Trapa natans da var Parkda palid Quercus robur goyrus Fraxinus angustifolia qara ve ag qovaq Populus nigra ve Populus alba ve ag soyud Salix alba birlikde ustunluk teskil edir Bu novler esasen Cenad bolgesindeki kicik mesede ve Mureș cayi boyunca 6000 ha erazide yayilmisdir Fauna Redakte Parkdaki fauna iri memelilerden cay dibinde yasayan novlere qeder cox sayda novu ehate edir Parkda memeli novlerin boyuk bir populyasiyasi var Bunlar arasinda Avropa dagsicani lat Ricetus cricetus Avropa gelinciyi lat Mustela putorius qonur palazqulaq lat Plecotus auritus hemcinin cay samuru lat Lutra lutra mese pisiyi lat Felis silvestris adi tulku lat Vulpes vulpes necib maral lat Cervus elaphus coldonuzu lat Sus scrofa lan lat Dama dama ve Avropa cuyuru lat Capreolus capreolus de var 1988 ci ilde muasir Mureș Dasqini Milli Parki olan erazi cox sayda qus novunun movcudlugu sebebinden Ehemiyyetli qus sahesi olaraq teyin olundu Bu novlerin arasinda parkda sayi az olan lakin milli parkin simvolu secilen Kicik xalli qartal Aquila pomarina da var Her il texminen 200 nov qus burada yasayir ve ya parkdan kecir Bunlara boyuk qarabatdaq Phalacrocorax carbo adi qarildiq Nycticorax nycticorax boz vag Ardea cinerea yasilbas ordek Anas platyrhynchos gol qagayisi Larus ridibundus adi qasqaldaq Fulica atra danquscuq Ixobrychus minutus maygulu Tachybaptus ruficollis suferesi Rallus aquaticus qizili qizlarqusu Merops apiaster daxildir Parkda hemcinin cox sayda sahil qaranqusu Riparia riparia var Mureș cayi uzerindeki sahil qaranquslarinin texminen yarisina Mureș Dasqini Milli Parkinda rast gelmek olar Parkda mueyyen edilen surunenlerin ve alti nov amfibiya novlerinin hamisi Bern Konvensiyasinin elavelerinde qeyd edilmisdir Onlarin bu siyahilara daxil edilmesi ekosistemin veziyyeti ucun muhum sayilan bu novlerin mehvi ile elaqedardir Bu novlere Avropa bataqliq tisbagasi Emys orbicularis damali suilani Natrix tessellata Avropa qizilca qurbagasi Bombina bombina ve boyuk daraqli triton Triturus cristatus daxildir Parkdaki baliq novleri ucun Mureș cayinin dovri olaraq dasmasi bu muddetde yeni qidalanma ve qorunma yaratmaqla yanasi yeni yumurtlama sahelerini de temin edir Parkdaki su ekosistemi zengin bir muxtelifliye ve Mureș cayinin diger hisselerinden daha cox baliq novune malikdir Mureș cayinin bu hissesindeki novlere poru Abramis sapa qarasol Vimba vimba qizili daban baligi Carassius carassius Ameiurus nebulosus Gymnocephalus schraetser ve Zingel zingel daxildir Istirahet ve turizm RedakteParkin bir cox yasayis menteqesine yaxinligi sebebinden indi Mures Dasqini Milli Parki olan bolge esrler boyu istirahet ucun istifade edilmisdir Vaxt kecdikce yerli vetendaslar hem istirahet etmek hem de heyatlarini davam etdirmek ucun bu saheden asili idiler 2005 ci ilde burada gelecek de de devam edecek bir qoruma bolgesi yaradilir Parkin en cox ziyaret edilen yerleri Keala Mesesi Arad seherine yaxinligi sebebinden ve Bezdin erazisidir genis sekilde parkin en tebii hissesi kimi taninir Keala Mesesi Istirahet Merkezi Redakte 2001 2005 illeri arasinda Ruminiyanin en boyuk tebiet dotasiyasi olan 2 6 milyon avro qarsiliginda maliyyelesdirilen Mureș Dasqini Tebiet Parki yaradildi Diger infrastruktur layihelerle birlikde burada parkin indiki istirahet merkezi de tikildi 2007 ci ilin may ayinda Arad seherinin kenarinda yerlesen Keala Mese Istirahet Merkezinin acilisi oldu Binada 34 carpayiliq otel 70 neferlik qonaq otagi olan konfrans zali metbex ve yemek sahesi laboratoriya ve parkin inzibati ofisleri var Medeniyyet Redakte Park serhedleri daxilinde uc monastir var Her uc monastir muvafiq kilseler terefinden idare olunur lakin Mureș cayi ve onun vacib ekosistemine yaxinliqlari sebebinden bu torpaqlar Mureș Dasqini Milli Parkinin nezareti ve qorunmasi altindadir Cayin simal terefinde Muqeddes Parasciva monastiri var Bu parkdaki en yeni monastirdir Cayin cenub terefinde daha iki monastir yerlesir Hodoș Bodroq monastri 1177 ci ilden qalmis Ruminiya pravoslav kilsesinin qedim monastir teskilatlarindan biridir Monastir hal hazirda aktivdir ve orada yasayan ve isleyen bir cox rahib var 1539 cu ilde qurulan Bezdin Manastiri hele de qorunan ve Ruminiyadaki az sayda Serb Pravoslav monastirlarindan biridir Hodoș Bodrog Manastiri ile muqayisede Bezdin cox tecrid olunmusdur ve Mureș Dasqini Tebiet Parkinin en tebii hissesi hesab olunan yerdedir Vehsi tebiete baxis Redakte Park icerisinde zengin qus heyati yasadigina gore park rehberliyi terefinden Bezdin monastiri erazisinde iki tikili insa edilmisdir 2004 cu ilde park mesenin vehsi heyat kecirme potensiali oldugu bilinen bir erazide gozlem ucun canli qulle quruldu 2005 ci ilde ise Bezdin bataqligi yaxinliginda quslarin seyri ucun qulle tikildi Bu qullelerin her ikisine Bezdin Manastiri ve Munar kommunasindan cixmaq mumkundur Ovculuq ve baliqciliq Redakte Parkda mueyyen fesillerde ve mueyyen erazilerde ovlanmaga icaze verilir Baliq ovuna da icaze verilir lakin baliq ovu ucun xusuai lisenziya teleb olunur Ekoloji tehsil RedakteBoyuk bir sehere yaxin olmasi ve bunun parka sebeb ola bileceyi boyuk tesir sebebi ile ilk uc ilde parkin ekoloji tehsil proqrami suretle boyudu 100 sagirf 2006 900 sagird 2007 ve 2000 den cox sagird 2008 Park rehberliyi 2007 ci ilin yayinda Ruminiya terefinden teyin olumus tecrubi tehsil strategiyalari uzre telim kecmeye baslamisdir Istinadlar Redakte 1 2 3 4 Nationally designated areas CDDA ing Parcul Natural Lunca Muresului 2017 09 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 05 03 Xarici kecidler RedakteResmi sayt Arxivlesdirilib 2017 09 24 at the Wayback Machine Rosilvanin veb sayti Menbe https az wikipedia org w index php title Mures Dasqini Milli Parki amp oldid 6813496, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.