Xəzər hövzəsində bir növü və bir yarım növü mövcuddur. Tipik növ Şimali Xəzərdə, Volqa, Ural,Səfidruddan Terekin mənbəyinə qədər yaşayır. Cənubi-Xəzər porusu isə Xəzərin cənub hissəsində yaşayır.
Morfoloji əlamətləri
Anal üzgəcində 32-42,bel üzgəcində 7-8 şüa,yan xətt orqanında 42-55 pulcuq var.Gümüşü rəngə çalan iri gözləri vardır.Bədəni hündür,yanlardan basıqdır.Anal üzgəci uzundur.Ağzı yarımalt,burnu qalındır.Pulcuqları iridir.Uzunluğu 30 sm-ə,kütləsi 1 kq-a qədərdir.Cənubi Xəzər yarımnövü daha az hündür bədəni,daha uzun anal və bir qədər alçaq bel üzgəcləri ilə seçilir.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Keçici balıqdır. Xəzərdə yaşayır, çoxalmaq üçün regionun bütün iri çaylarına (Kür, Səfıdrud Lənkəran, Terek və b.) girir. Poru balığına Cənubi Xəzərin bütün qərb sahili boyu təsadüf olunur. Poru həm bitki və həm də heyvan mənşəli yemlə qidalanır. Heyvan mənşəli qidalar balığın yemində üstünlük təşkil edir.
Çoxalması
Porunun çoxalmaq üçün çaylara girməsi qış vaxtına təsadüf edir.Bu balıqların əksəriyyəti kürü tökmək üçün, adətən qış aylarında suyun temperaturu 9-10°C olduqda Kür çayına girir. Poru cinsi yetişkənliyə çox tez - erkəklər 2, dişilər isə 3 yaşında çatır.Cinsi yetişkənliyə çatmış poruların uzunluğu 17-41 sm, kütləsi 60-630 q olur. Erkəklər ölçülərinə görə dişilərdən xırda olur.Yapışqanlı kürülər substrata yapışır.Kürütökmə məhsuldarlığı 7,3-39,3 min arasında dəyişir.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
Qiymətli vətəgə balığı olan poru çoxalmaq üçün Kür çayına gedən zaman ovlanır. Onun əti yağlı və dadlıdır. Ətindən təzə, duzlanmış və hisə verilmiş halda istifadə olunur. Hazırda ehtiyatlan kəskin azaldığına görə təcili olaraq əməli tədbirlər görülməsi vacibdir.
Sayı
Əvvəlki illərdə Kür çayında Bankə balıq vətəgəsində il ərzində 2.0 – 6.2 min sentner poru ovlanırdı. Hazırda ehtiyatı demək olar ki, tükənmişdir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Kür və Araz çayları axınlarının tənzim olunması ilə əlaqədar çoxalma yerlərinin sıradan çıxması. Eləcə də porunun qidalandığı sahələr olan dənizin sahil zonasının sahəcə kiçilməsi, həmin ərazilərin mütəmadi olaraq çirkləndirilməsi.
Tətbiq olunmuş və lazımi mühafizə tədbirləri
Porunun zavod usulu ilə artırılmasının biotexniki normaları hazırlanmalı və süni artırılma tədbirləri həyata keçirilməlidir.
Ədəbiyyat
Azərbaycanın Qırmızı Kitabı,II Cild, 2013, Bakı.
Əbdurrəhmanov Y.Ə. Azərbaycan faunası. Balıqlar. Bakı, 1966, s.162 - 164.
Əbdurrəhmanov Y.Ə. Azərbaycan faunası. Balıqlar. Bakı, 1966, s.162 - 164.
Əsgerov F.S., Zaytsev Y.Y., Qasımov R.Y., Quliyev Z.«Biomüxtəliflik: Xəzərin əsrarəngiz balıqları» “Bəşər-XXI” nəşriyyatı, Bakı, 2003, səh65.
Avqust 12, 2021
poru, elmi, təsnifataləmi, heyvanlartip, xordalılarsinif, sümüklü, balıqlardəstə, çəkikimilərfəsilə, çəkilərcins, bellarusnöv, elmi, adıballerus, sapa, kessleryarımnövləricənub, xəzər, porusu, bergi, mühafizə, statusuhəssas, növlərvulnerable, iucn, vulnerable,. PoruElmi tesnifatAlemi HeyvanlarTip XordalilarSinif Sumuklu baliqlarDeste CekikimilerFesile CekilerCins BellarusNov PoruElmi adiBallerus sapa KesslerYarimnovleriCenub Xezer porusu A s Bergi Muhafize statusuHessas novlerVulnerable IUCN 3 1 Vulnerable ArealVikinnovlerdetesnifatVikianbardasekilUTMS 163666MBMM 38527 Poru lat Ballerus sapa cekiler fesilesinin capaqlar cinsine aid novdur Mundericat 1 Yayilmasi 2 Morfoloji elametleri 3 Yasayis yeri ve heyat terzi 4 Coxalmasi 5 Teserrufat ehemiyyeti 6 Sayi 7 Mehdudlasdirici amiller 8 Tetbiq olunmus ve lazimi muhafize tedbirleri 9 Edebiyyat 10 IstinadlarYayilmasi RedakteXezer hovzesinde bir novu ve bir yarim novu movcuddur Tipik nov Simali Xezerde Volqa Ural Sefidruddan Terekin menbeyine qeder yasayir Cenubi Xezer porusu ise Xezerin cenub hissesinde yasayir Morfoloji elametleri RedakteAnal uzgecinde 32 42 bel uzgecinde 7 8 sua yan xett orqaninda 42 55 pulcuq var Gumusu renge calan iri gozleri vardir Bedeni hundur yanlardan basiqdir Anal uzgeci uzundur Agzi yarimalt burnu qalindir Pulcuqlari iridir Uzunlugu 30 sm e kutlesi 1 kq a qederdir Cenubi Xezer yarimnovu daha az hundur bedeni daha uzun anal ve bir qeder alcaq bel uzgecleri ile secilir 1 Yasayis yeri ve heyat terzi RedakteKecici baliqdir Xezerde yasayir coxalmaq ucun regionun butun iri caylarina Kur Sefidrud Lenkeran Terek ve b girir Poru baligina Cenubi Xezerin butun qerb sahili boyu tesaduf olunur Poru hem bitki ve hem de heyvan menseli yemle qidalanir Heyvan menseli qidalar baligin yeminde ustunluk teskil edir 2 Coxalmasi RedaktePorunun coxalmaq ucun caylara girmesi qis vaxtina tesaduf edir Bu baliqlarin ekseriyyeti kuru tokmek ucun adeten qis aylarinda suyun temperaturu 9 10 C olduqda Kur cayina girir Poru cinsi yetiskenliye cox tez erkekler 2 disiler ise 3 yasinda catir Cinsi yetiskenliye catmis porularin uzunlugu 17 41 sm kutlesi 60 630 q olur Erkekler olculerine gore disilerden xirda olur Yapisqanli kuruler substrata yapisir Kurutokme mehsuldarligi 7 3 39 3 min arasinda deyisir 3 Teserrufat ehemiyyeti RedakteQiymetli vetege baligi olan poru coxalmaq ucun Kur cayina geden zaman ovlanir Onun eti yagli ve dadlidir Etinden teze duzlanmis ve hise verilmis halda istifade olunur Hazirda ehtiyatlan keskin azaldigina gore tecili olaraq emeli tedbirler gorulmesi vacibdir 4 Sayi RedakteEvvelki illerde Kur cayinda Banke baliq vetegesinde il erzinde 2 0 6 2 min sentner poru ovlanirdi Hazirda ehtiyati demek olar ki tukenmisdir Mehdudlasdirici amiller RedakteKur ve Araz caylari axinlarinin tenzim olunmasi ile elaqedar coxalma yerlerinin siradan cixmasi Elece de porunun qidalandigi saheler olan denizin sahil zonasinin sahece kicilmesi hemin erazilerin mutemadi olaraq cirklendirilmesi Tetbiq olunmus ve lazimi muhafize tedbirleri RedaktePorunun zavod usulu ile artirilmasinin biotexniki normalari hazirlanmali ve suni artirilma tedbirleri heyata kecirilmelidir Edebiyyat RedakteAzerbaycanin Qirmizi Kitabi II Cild 2013 Baki Ebdurrehmanov Y E Azerbaycan faunasi Baliqlar Baki 1966 s 162 164 H S Abbasov R V Haciyev Ixtiologiya Baki 2007 s 238 Abdurahmanov Yu A Ryby presnyh vod Azerbajdzhana Baku Elm 1962 s 248 255 Ebdurrehmanov Y E Azerbaycan faunasi Baliqlar Baki 1966 s 162 164 Istinadlar Redakte Ebdurrehmanov Y E Azerbaycan faunasi Baliqlar Baki 1966 s 162 164 H S Abbasov R V Haciyev Ixtiologiya Baki 2007 s 238 Ebdurrehmanov Y E Azerbaycan faunasi Baliqlar Baki 1966 s 162 164 Esgerov F S Zaytsev Y Y Qasimov R Y Quliyev Z Biomuxteliflik Xezerin esrarengiz baliqlari Beser XXI nesriyyati Baki 2003 seh65 Menbe https az wikipedia org w index php title Poru amp oldid 5330771, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
