fbpx
Wikipedia

Mehmed Əmin Paşa

Mehmed Əmin Paşa (d. 1813 - ö. 9 sentyabr 1871) — Sultan ƏbdülməcidSultan Əbdüləziz səltənətlərində 3 dəfə - ümumilikdə 1 il 9 ay 9 gün sədrəzəm olmuş Osmanlı dövlət adamı.

Mehmed Əmin Paşa
Sələfi Mustafa Naili Paşa
Xələfi Mustafa Rəşid paşa
Sələfi Mehmed Əmin Əli Paşa
Xələfi Mehmed Rüşdü Paşa
Sələfi Mehmed Rüşdü Paşa
Xələfi Mehmed Əmin Əli Paşa
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Pafos, Kipr adası, Osmanlı imperiyası
Vəfat tarixi
Vəfat yeri
Dəfn yeri Sultan Mahmud türbəsi məzarlığı
Həyat yoldaşı Mələk xanım
Hərbi xidmət
Rütbəsi Admiral

Həyatı

1813-cü ildə Kipr adasına bağlı Pafos qəzasında dünyaya gəlmişdir. Atası xəzinədar kəndxudası Mehmed Əmin Əfəndinin qardaşı Hüseyn Əfəndidir. Əmisi vasitəsilə İstanbula gəldi və Əndərunda xəzinə bölümünə alındı. Burda saray tərbiyəsi aldıqdan sonra kapitan rütbəsiylə hərbi dərslər aldı. 1833-1834-cü illərdə LondonParisdə təhsilini davam etdirdi. Döndükdən sonra mayor rütbəsi aldı ancaq hərbi təlimini tamamlamaq üçün yenidən Parisə göndərildi. Sultan Əbdülməcidin cülusunda İstanbula gəldi. Hərbi sahədəki fəaliyyətləriylə gənc sultanın rəğbətini qazandı və Hərbi şura rəhbərliyinə gətirildi (1840). Bu vəzifədə ikən Sinop, Kastamonu, BoluAnkaraya göndərilərək bölgədəki hərbi birlikləri təftiş etdi. 1843-cü ildə aparılan hərbi islahatlar əsnasında bütün vəzifələrindən alınsa da, 6 ay sonra yenidən Əkka qalası mühafizi və bir il sonra da Qüds hakimi təyin edildi. 1846-cı ildə bəylərbəyi rütbəsinə bərabər olan mir-i miranlığa yüksəldi. Ancaq 1847-ci ildə vəzifədən alındı və 6 aylıq fasilədən sonra daha aşağı rütbəylə Tırnova hakimi təyin edildi. Bundan narazı olan Mehmed Əmin Paşa vəzifədən istehfa etdi.

Əhməd Fəthi Paşanın vasitəçiliyi ilə Belqrad mühafizi təyin edilsə də, bir ay keçmədən yenidən vəzifədən alındı (1848). 2 ay keçmədən Balkan yarımadasındakı Tırhala bölgəsinə hakim təyin edilsə də, vəzifə yerinə getmədən, yenə Əhməd Fəthi Paşanın yardımıyla vəzirlik rütbəsi alaraq London səfirliyinə gətirildi. Londonda olduğu müddət ərzində Osmanlı dövlətində baş qaldıran macar mühacirləri problemini həllində faydalı xidmətləri oldu. Ancaq o əsnada Hələbdə başlayan üsyanın yatırılması üçün Hələb hakimi olaraq bölgəyə göndərildi (1850). Hərbi sahədəki bacarığı ilə qısa zamanda üsyanı yatıraraq bölgədə əmin amanlığı təmin etdi. Gənc sultanın ətrafına toplanan rəqiblərinin fəaliyyətiylə onu mərkəzdən uzaq tutmaq məqsədilə Krit hakimliyinə gətirilsə də, bundan imtina edərək vəzifələrindən istehfa etdi. Ancaq ertəsi il Dəməşq yaxınlığında yeni bir üsyanın çıxmasıyla ona ehtiyac duyuldu və yenidən Ərəbistan marşalı təyin edildi (1851). Ancaq bu dəfə çıxan iğtişaşları yatıra bilmədi və vəzifədən alındı (1853), bir neçə ay sonra Ədirnə hakimliyinə gətirildi. 1854-cü ilin yanvarında Mahmud Paşanın yerinə kaptan-ı dəryalığa gətirilsə də, bu vəzifədə yalnız 4 ay qala bildi. Belə ki, 29 may 1854-cü ildə Mustafa Rəşid Paşanın təklifiylə sədarətə gətirildi. Ancaq davam edən Krım müharibəsinə qarşı çıxması və xarici işlər naziri Mustafa Rəşid Paşayla anlaşmazlığı səbəbilə 5 ay sonra vəzifədən alındı (23 noyabr 1854). 1855-ci ildə Tənzimat məclisinə rəis təyin edildi və ardından sədrəzəm Mehmed Əli Paşanın Paris konfransına qatılması səbəbilə sədarət naibi oldu (1856). Həmin il çar II Aleksandrın taxta çıxışını təbrik etmək və Krım müharibəsi səbəbilə pozulan münasibətləri yaxşılaşdırmaq üçün Tənzimat məclisi rəisi olaraq fövqəladə səfir ünvanıyla Rusiyaya göndərildi. Burada çar tərəfindən I dərəcəli Qara Qartal nişanı ilə təltif edildi. Sankt-Peterburqda Osmanlı dövlətinin daimi səfirliyini yenidən qurduqdan və müzakirələrin böyük bir qismini apardıqdan sonra İstanbula qayıtdı.

 
Mehmed Əmin Paşanın 1840-cı ildə satın aldığı və ömrünün son illərini keçirdiyi Kıbrıslı Köşkü

Mehmed Əmin Paşa siyasi karyerası boyunca İngiltərə tərəfdarı olan Mustafa Rəşid Paşa ilə mübarizə apardı. 1857-ci ilin avqustundan etibarən 2 il boyunca vəzifələri durmadan dəyişdirildi və bununla da siyasi nüfuzu sarsıldı. Onu mərkəzdən uzaqlaşdırmaq istəyən rəqibləri onu bu dəfə də Paris səfirliyinə göndərmək istədi ancaq bu əsnada ikiinci dəfə sədarətə gətirildi (18 oktyabr 1859). Sultan Əbdülməcid bu dəfə sədrəzəmdən dövlətin içində olduğu maliyyə böhranından qurtulmasını istəyirdi. Bu məqsədlə dövlət məmurlarının maaşını azaltmaq və rüşvəti aradan qaldırmaqla bağlı bir çox tədbirlər aldı. Ancaq bu dəfə də müxaliflərinin sayı artmağa başladı. Buna baxmayaraq Mehmed Əmin Paşa planlaşdırdığı islahatları təkidlə müdafiə edir, hətta bu məsələdə sultanla belə mübahisələr edirdi. Belə ki, bu mübahisələrdən birində padşahın vəfat edən validəsi Bəzmialəm Sultanı da rüşvətxorluqla günahlandırması nəticəsində 66 günlük ikinci sədarət dönəmi də başa çatdı (23 dekabr 1859).

Ancaq davam edən xarixi borclanma və dərinləşən maliyyə böhranı onun çox keçmədən üçüncü dəfə sədarətə gəlişinə səbəb oldu (28 may 1860). Bu sədarəti dönəmində rusların Rumelidə xristianlara zülm edilməsi iddialarını araşdırmaq üçün qurulan komissiyaya rəhbərlik etdi. 1860-cı ilin sentyabrında bu təftişi başa çatdı və İstanbula qayıtdı. Ancaq sultanın səhhəti pisləşmiş, tutulduğu tüberküloz xəstəliyi səbəbilə çox keçmədən İhlamur köşkündə vəfat etmişdi. Yerinə taxta çıxan qardaşı Sultan Əbdüləziz (25 iyun 1861) Mehmed Əmin Paşanı sədarətdə saxladı. Sədrəzəm əvvəlcə maliyyə problemləri ilə məşğul olmaq istəsə də, yeni sultan ordu və donanmanın yenilənməsi arzusunda idi. Sultanla aralarında yaranan bu ziddiyyət səbəbilə 7 avqust 1861 tarixində vəzifədən alındı və ikinci dəfə Ədirnə hakimliyinə təyin olundu. 3 il bu vəzifədə xidmət etdikdən sonra yenidən İstanbula çağırıldı və müxtəlif dövlət vəzifələrinə gətirildi. 1867-ci ildə bütün vəzifələrindən ayrılaraq təqaüdə çıxarılan Mehmed Əmin Paşa 9 sentyabr 1871-ci ildə İstanbulda vəfat etdi. Cənazəsi Sultan Mahmud türbəsinin bağçasına dəfn edildi.

Hərb və dövlət bürokratiyasında təcrübəli olan Mehmed Əmin Paşanın fransız, ingilisyunan dilləriylə yanaşı, ərəbcə də bildiyi məlumdur. Dövlət işlərində ehmalkarlığa və hədiyyə adı altında verilən rüşvətə qəti qarşıydı. Parisə ikinci gedişində tanış olduğu və sonradan İslamı qəbul edən Mələk xanımla qısa müddət evli qaldı və bu nigahdan bir qızı oldu.

Mənbə

  • Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.IV s.441
  • Yayın Kurulu, "Mehmed Emin Paşa (Kıbrıslı)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.136 ISBN 975-08-0072-9
  • Sakaoğlu, Necdet, (1999), Bu Mülkün Sultanları, İstanbul: Oğlak Yayıncılık ISBN 9751292956
  • Sicill-i Osmânî, IV, 300-301;
  • Cevdet, Ma‘rûzât, tür.yer.;
  • a.mlf., Tezâkir, I-III, tür.yer.;
  • Mir’ât-ı Hakîkat (Miroğlu), s. 36, 177;
  • Melek Hanım, Haremden Mahrem Hatıralar (trc. İsmail Yerguz), İstanbul 1996, tür.yer.;
  • İbnülemin, Son Sadrıazamlar, I, 83-100;
  • Enver Ziya Karal, Osmanlı Tarihi, Ankara 1947-54, V, 253;
  • Mufassal Osmanlı Tarihi, İstanbul 1963, VI, 3101-3102;
  • Danişmend, Kronoloji2, IV, tür.yer.; Reşat Kaynar, Mustafa Reşid Paşa ve Tanzimat, Ankara 1985, tür.yer.;
  • S. L. Poole, Lord Stratford Canning’in Türkiye Anıları (trc. Can Yücel), Ankara 1988, s. 136, 144, 148, 160, 164, 165;
  • R. H. Davison, Osmanlı İmparatorluğu’nda Reform: 1856-1876 (trc. Osman Akınhay), İstanbul 1997, I, 118-127;
  • Abdullah Saydam, “Osmanlıların Siyasi İlticalara Bakışı ya da 1849 Macar-Leh Mültecileri Meselesi”, TTK Belleten, LXI/231 (1997), s. 339-385;
  • “Mehmed Emin Paşa, Kıbrıslı”, TA, XXIII, 409.

mehmed, əmin, paşa, 1813, sentyabr, 1871, sultan, əbdülməcid, sultan, əbdüləziz, səltənətlərində, dəfə, ümumilikdə, gün, sədrəzəm, olmuş, osmanlı, dövlət, adamı, osmanlı, sədrəzəmi29, 1854, noyabr, 1854sələfi, mustafa, naili, paşaxələfi, mustafa, rəşid, paşaos. Mehmed Emin Pasa d 1813 o 9 sentyabr 1871 Sultan Ebdulmecid ve Sultan Ebduleziz seltenetlerinde 3 defe umumilikde 1 il 9 ay 9 gun sedrezem olmus Osmanli dovlet adami Mehmed Emin PasaOsmanli sedrezemi29 may 1854 23 noyabr 1854Selefi Mustafa Naili PasaXelefi Mustafa Resid pasaOsmanli sedrezemi18 oktyabr 1859 23 dekabr 1859Selefi Mehmed Emin Eli PasaXelefi Mehmed Rusdu PasaOsmanli sedrezemi28 may 1860 7 avqust 1861Selefi Mehmed Rusdu PasaXelefi Mehmed Emin Eli PasaSexsi melumatlarDogum tarixi 1813Dogum yeri Pafos Kipr adasi Osmanli imperiyasiVefat tarixi 9 sentyabr 1871Vefat yeri Istanbul Osmanli imperiyasiDefn yeri Sultan Mahmud turbesi mezarligiHeyat yoldasi Melek xanimHerbi xidmetRutbesi AdmiralHeyati Redakte1813 cu ilde Kipr adasina bagli Pafos qezasinda dunyaya gelmisdir Atasi xezinedar kendxudasi Mehmed Emin Efendinin qardasi Huseyn Efendidir Emisi vasitesile Istanbula geldi ve Enderunda xezine bolumune alindi Burda saray terbiyesi aldiqdan sonra kapitan rutbesiyle herbi dersler aldi 1833 1834 cu illerde London ve Parisde tehsilini davam etdirdi Dondukden sonra mayor rutbesi aldi ancaq herbi telimini tamamlamaq ucun yeniden Parise gonderildi Sultan Ebdulmecidin culusunda Istanbula geldi Herbi sahedeki fealiyyetleriyle genc sultanin regbetini qazandi ve Herbi sura rehberliyine getirildi 1840 Bu vezifede iken Sinop Kastamonu Bolu ve Ankaraya gonderilerek bolgedeki herbi birlikleri teftis etdi 1843 cu ilde aparilan herbi islahatlar esnasinda butun vezifelerinden alinsa da 6 ay sonra yeniden Ekka qalasi muhafizi ve bir il sonra da Quds hakimi teyin edildi 1846 ci ilde beylerbeyi rutbesine beraber olan mir i miranliga yukseldi Ancaq 1847 ci ilde vezifeden alindi ve 6 ayliq fasileden sonra daha asagi rutbeyle Tirnova hakimi teyin edildi Bundan narazi olan Mehmed Emin Pasa vezifeden istehfa etdi Ehmed Fethi Pasanin vasiteciliyi ile Belqrad muhafizi teyin edilse de bir ay kecmeden yeniden vezifeden alindi 1848 2 ay kecmeden Balkan yarimadasindaki Tirhala bolgesine hakim teyin edilse de vezife yerine getmeden yene Ehmed Fethi Pasanin yardimiyla vezirlik rutbesi alaraq London sefirliyine getirildi Londonda oldugu muddet erzinde Osmanli dovletinde bas qaldiran macar muhacirleri problemini hellinde faydali xidmetleri oldu Ancaq o esnada Helebde baslayan usyanin yatirilmasi ucun Heleb hakimi olaraq bolgeye gonderildi 1850 Herbi sahedeki bacarigi ile qisa zamanda usyani yatiraraq bolgede emin amanligi temin etdi Genc sultanin etrafina toplanan reqiblerinin fealiyyetiyle onu merkezden uzaq tutmaq meqsedile Krit hakimliyine getirilse de bundan imtina ederek vezifelerinden istehfa etdi Ancaq ertesi il Demesq yaxinliginda yeni bir usyanin cixmasiyla ona ehtiyac duyuldu ve yeniden Erebistan marsali teyin edildi 1851 Ancaq bu defe cixan igtisaslari yatira bilmedi ve vezifeden alindi 1853 bir nece ay sonra Edirne hakimliyine getirildi 1854 cu ilin yanvarinda Mahmud Pasanin yerine kaptan i deryaliga getirilse de bu vezifede yalniz 4 ay qala bildi Bele ki 29 may 1854 cu ilde Mustafa Resid Pasanin teklifiyle sedarete getirildi Ancaq davam eden Krim muharibesine qarsi cixmasi ve xarici isler naziri Mustafa Resid Pasayla anlasmazligi sebebile 5 ay sonra vezifeden alindi 23 noyabr 1854 1855 ci ilde Tenzimat meclisine reis teyin edildi ve ardindan sedrezem Mehmed Eli Pasanin Paris konfransina qatilmasi sebebile sedaret naibi oldu 1856 Hemin il car II Aleksandrin taxta cixisini tebrik etmek ve Krim muharibesi sebebile pozulan munasibetleri yaxsilasdirmaq ucun Tenzimat meclisi reisi olaraq fovqelade sefir unvaniyla Rusiyaya gonderildi Burada car terefinden I dereceli Qara Qartal nisani ile teltif edildi Sankt Peterburqda Osmanli dovletinin daimi sefirliyini yeniden qurduqdan ve muzakirelerin boyuk bir qismini apardiqdan sonra Istanbula qayitdi Mehmed Emin Pasanin 1840 ci ilde satin aldigi ve omrunun son illerini kecirdiyi Kibrisli Kosku Mehmed Emin Pasa siyasi karyerasi boyunca Ingiltere terefdari olan Mustafa Resid Pasa ile mubarize apardi 1857 ci ilin avqustundan etibaren 2 il boyunca vezifeleri durmadan deyisdirildi ve bununla da siyasi nufuzu sarsildi Onu merkezden uzaqlasdirmaq isteyen reqibleri onu bu defe de Paris sefirliyine gondermek istedi ancaq bu esnada ikiinci defe sedarete getirildi 18 oktyabr 1859 Sultan Ebdulmecid bu defe sedrezemden dovletin icinde oldugu maliyye bohranindan qurtulmasini isteyirdi Bu meqsedle dovlet memurlarinin maasini azaltmaq ve rusveti aradan qaldirmaqla bagli bir cox tedbirler aldi Ancaq bu defe de muxaliflerinin sayi artmaga basladi Buna baxmayaraq Mehmed Emin Pasa planlasdirdigi islahatlari tekidle mudafie edir hetta bu meselede sultanla bele mubahiseler edirdi Bele ki bu mubahiselerden birinde padsahin vefat eden validesi Bezmialem Sultani da rusvetxorluqla gunahlandirmasi neticesinde 66 gunluk ikinci sedaret donemi de basa catdi 23 dekabr 1859 Ancaq davam eden xarixi borclanma ve derinlesen maliyye bohrani onun cox kecmeden ucuncu defe sedarete gelisine sebeb oldu 28 may 1860 Bu sedareti doneminde ruslarin Rumelide xristianlara zulm edilmesi iddialarini arasdirmaq ucun qurulan komissiyaya rehberlik etdi 1860 ci ilin sentyabrinda bu teftisi basa catdi ve Istanbula qayitdi Ancaq sultanin sehheti pislesmis tutuldugu tuberkuloz xesteliyi sebebile cox kecmeden Ihlamur koskunde vefat etmisdi Yerine taxta cixan qardasi Sultan Ebduleziz 25 iyun 1861 Mehmed Emin Pasani sedaretde saxladi Sedrezem evvelce maliyye problemleri ile mesgul olmaq istese de yeni sultan ordu ve donanmanin yenilenmesi arzusunda idi Sultanla aralarinda yaranan bu ziddiyyet sebebile 7 avqust 1861 tarixinde vezifeden alindi ve ikinci defe Edirne hakimliyine teyin olundu 3 il bu vezifede xidmet etdikden sonra yeniden Istanbula cagirildi ve muxtelif dovlet vezifelerine getirildi 1867 ci ilde butun vezifelerinden ayrilaraq teqaude cixarilan Mehmed Emin Pasa 9 sentyabr 1871 ci ilde Istanbulda vefat etdi Cenazesi Sultan Mahmud turbesinin bagcasina defn edildi Herb ve dovlet burokratiyasinda tecrubeli olan Mehmed Emin Pasanin fransiz ingilis ve yunan dilleriyle yanasi erebce de bildiyi melumdur Dovlet islerinde ehmalkarliga ve hediyye adi altinda verilen rusvete qeti qarsiydi Parise ikinci gedisinde tanis oldugu ve sonradan Islami qebul eden Melek xanimla qisa muddet evli qaldi ve bu nigahdan bir qizi oldu Menbe RedakteMehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C IV s 441 Yayin Kurulu Mehmed Emin Pasa Kibrisli 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 136 ISBN 975 08 0072 9 Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayincilik ISBN 9751292956 Sicill i Osmani IV 300 301 Cevdet Ma ruzat tur yer a mlf Tezakir I III tur yer Mir at i Hakikat Miroglu s 36 177 Melek Hanim Haremden Mahrem Hatiralar trc Ismail Yerguz Istanbul 1996 tur yer Ibnulemin Son Sadriazamlar I 83 100 Enver Ziya Karal Osmanli Tarihi Ankara 1947 54 V 253 Mufassal Osmanli Tarihi Istanbul 1963 VI 3101 3102 Danismend Kronoloji2 IV tur yer Resat Kaynar Mustafa Resid Pasa ve Tanzimat Ankara 1985 tur yer S L Poole Lord Stratford Canning in Turkiye Anilari trc Can Yucel Ankara 1988 s 136 144 148 160 164 165 R H Davison Osmanli Imparatorlugu nda Reform 1856 1876 trc Osman Akinhay Istanbul 1997 I 118 127 Abdullah Saydam Osmanlilarin Siyasi Ilticalara Bakisi ya da 1849 Macar Leh Multecileri Meselesi TTK Belleten LXI 231 1997 s 339 385 Mehmed Emin Pasa Kibrisli TA XXIII 409 Menbe https az wikipedia org w index php title Mehmed Emin Pasa amp oldid 6012550, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.