Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Materiallar müqaviməti — maşın və cihazların hissələrinin möhkəmliyi, bərkliyi və etibarlığı haqqında elmdir. Materiallar müqaviməti mühəndislik hazırlğının ümumi fənnlər qrupuna aid olub ali təhsildə tədris edilir.
Bu fənn ilk dəfə olaraq nəzəri elmlər (fizika, ali riyaziyyat və nəzəri mexanika) və tətbiqi məsələlərin həlli üçün məlum üsulların maşın hissələrinin layihələndirilməsi arasında əlaqə yaratmışdır. Bütün sahələr üzrə təhsil verən mühəndislik ixtisaslarında materiallar müqaviməti fənni öyrədilir. Çünki, bu fənnin tətbiqi olmadan yeni texnikanın analizi və qiymətləndirilməsi mümkün deyil. Materiallar müqaviməti maşın hissələrinin xarici və istiliyin təsirindən deformasiya olunması və gərginliyi kimi məsələləri araşdırır. Fizikanın nəzəri sahələrindən fərqli olaraq burada praktikada asan tətbiq oluna biləcək düsturlardan istifadə edilir. Nəticədə hesablamlar tam dəqiq alınmasa da, böyük ehtimalla maşınların layihələndirilməsini aparmaq olur. Hesabat zamanı təhlükəsizlik baxımından maşın hissələrinin möhkəmliyi böyük ehtiyat əmsalı ilə hesablanır.
Tətbiq olunan qüvvədən asılı olaraq maşın hissələrində
- statik və dinamik möhkəmlik,
- istiqamətinə görə, dartma və sıxılmada möhkəmlik,
- həmçinin əyilmə, burulma və kəsilmədə möhkəmlik
fərqləndirilirlər.
Dartmada yaranan gərginlik: ilə işarə edilir. Əlavə olaraq metallar üçün də əsas götürülür . Bu metalların xarakterizə edir.Tsiklik yükün təsiri altında işləyən hissələrin möhkəmliyini təyin etmək üçün hissələr sınaq zamanı periodik yüklənir və bu zaman materialdan asılı olaraq möhkəmlik həddi tapılır. Bu möhkəmliyə daimi yırğalanma möhkəmliyi deyilir və praktikada maşınların etibarlığının hesablanmasında əsas götürülür.
Hazırda hissələrin möhkəmlik hesabatları sınaqlara əsaslanan riyazi üsulların köməyi ilə kompyüterdə aparılır. Kömyüterin köməyi ilə kompleks maşınların analizi mümkündür.Burada iki əsas riyazi üsul:
geniş tətbiq olunurlar.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Materiallar muqavimeti masin ve cihazlarin hisselerinin mohkemliyi berkliyi ve etibarligi haqqinda elmdir Materiallar muqavimeti muhendislik hazirlginin umumi fennler qrupuna aid olub ali tehsilde tedris edilir Bu fenn ilk defe olaraq nezeri elmler fizika ali riyaziyyat ve nezeri mexanika ve tetbiqi meselelerin helli ucun melum usullarin masin hisselerinin layihelendirilmesi arasinda elaqe yaratmisdir Butun saheler uzre tehsil veren muhendislik ixtisaslarinda materiallar muqavimeti fenni oyredilir Cunki bu fennin tetbiqi olmadan yeni texnikanin analizi ve qiymetlendirilmesi mumkun deyil Materiallar muqavimeti masin hisselerinin xarici ve istiliyin tesirinden deformasiya olunmasi ve gerginliyi kimi meseleleri arasdirir Fizikanin nezeri sahelerinden ferqli olaraq burada praktikada asan tetbiq oluna bilecek dusturlardan istifade edilir Neticede hesablamlar tam deqiq alinmasa da boyuk ehtimalla masinlarin layihelendirilmesini aparmaq olur Hesabat zamani tehlukesizlik baximindan masin hisselerinin mohkemliyi boyuk ehtiyat emsali ile hesablanir Yuk altinda cism a sixilma b dartilma c kesilme Tetbiq olunan quvveden asili olaraq masin hisselerinde statik ve dinamik mohkemlik istiqametine gore dartma ve sixilmada mohkemlik hemcinin eyilme burulma ve kesilmede mohkemlik ferqlendirilirler Dartmada yaranan gerginlik Rm displaystyle R m ile isare edilir Elave olaraq metallar ucun de esas goturulur Re displaystyle R e Bu metallarin xarakterize edir Tsiklik yukun tesiri altinda isleyen hisselerin mohkemliyini teyin etmek ucun hisseler sinaq zamani periodik yuklenir ve bu zaman materialdan asili olaraq mohkemlik heddi tapilir Bu mohkemliye daimi yirgalanma mohkemliyi deyilir ve praktikada masinlarin etibarliginin hesablanmasinda esas goturulur Hazirda hisselerin mohkemlik hesabatlari sinaqlara esaslanan riyazi usullarin komeyi ile kompyuterde aparilir Komyuterin komeyi ile kompleks masinlarin analizi mumkundur Burada iki esas riyazi usul sonlu elementler usulu genis tetbiq olunurlar Istinadlar