Mancuriya əriyi (lat. Prunus mandshurica) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.
Mancuriya əriyi | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Mancuriya əriyi | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
|
Arealı
Təbii halda şimal-cənubi Çində, Koreyanın şimal yarımadalarında, dəniz ətrafı ərazilərdə, Xanka gölündən Vladivastoka qədər təbii yayılmışdır.
Botaniki xarakteristikası
Hündürlüyü 15 m-ə, gövdəsinin diametri 45 sm-ə çatan ağacdır. Gövdəsinin qabığı tünd-boz, dərin çatlıdır. Cavan zoğları yaşıl və ya parlaq qırmızı-qonur rəngdədir. Yarpaqları yuxarıdan yaşıl, aşağıdan isə tünd yaşıldır. 5-12 sm uzunluqdadır, formaca neştərvari-oval, yumurtaşəkilli və ya enli-ovaldır. Çiçəkləri 2 sm diametrində sarı, çəhrayı rəngdə, iri, açıq-çəhrayı rəngdə olub, tək-tək və ya qısa çiçək saplaqlarında dəstələrlə yerləşmişdir. Çiçəkləmə müddəti 10-11 gündür. Meyvəsinin diametri 2,5 sm-ə çatan, sarı-narıncı rəngli çəyirdəkmeyvədir. Əsasən qələmlə çoxaldılır. Qələmlərin 75%-i kök atır. 100 ilə qədər yaşayır.
Ekologiyası
Quru, çılpaq qayalarda yaxşı bitir. Soyuğa, quraqlığa davamlı və işıqsevən bitkidir. İstənilən torpaq tiplərində bitir, lakin məhsuldar, drenaj üsulu ilə təmizlənmiş gillicə nəmişli torpaqlarda yaxşı inkişaf edir. Küləyə, çirklənməyə, xəstəlik və zərərvericilərə, qaza davamlıdır, 230C şaxtaya dözür.
İstifadəsi
Meyvəsi turş, iyli olub, yeyilir. Canlı çəpərlərin salınmasında, kompozisiyalarda gözəl görünür, dekorativ meyvəli bitki kimi istifadə edilir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Armeniaca mandshurica (Maxim.) Skvortsov
- Armeniaca mandshurica var. glabra (Nakai) T.T.Yu & L.T.Lu
- Prunus armeniaca var. mandshurica Maxim.
- Prunus mandshurica var. glabra Nakai
Heterotipik sinonimləri
- Armeniaca mandshurica var. domestica Skvortsov
- Armeniaca mandshurica f. major T.Z.Li
- Armeniaca mandshurica var. subcordata Skvortsov
- Prunus mandshurica f. barbinervis (Nakai) W.Lee
- Prunus mandshurica var. barbinervis Nakai
- Prunus mandshurica f. oblonga Skvortsov
- Prunus mandshurica var. pubescens Nakai ex T.Kawamoto
- Prunus mandshurica f. rotunda Skvortsov
İstinadlar
- The Plant List (ing.). 2010.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mancuriya eriyi lat Prunus mandshurica bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin gavali cinsine aid bitki novu Mancuriya eriyiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrozidlerKlad RozidlerKlad FabidlerDeste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile GavalikimilerTriba Cins GavaliNov Mancuriya eriyiBeynelxalq elmi adiPrunus mandshurica Koehne 1893Sekil axtarisiNCBI 122122EOL 628572ArealiTebii halda simal cenubi Cinde Koreyanin simal yarimadalarinda deniz etrafi erazilerde Xanka golunden Vladivastoka qeder tebii yayilmisdir Botaniki xarakteristikasiHundurluyu 15 m e govdesinin diametri 45 sm e catan agacdir Govdesinin qabigi tund boz derin catlidir Cavan zoglari yasil ve ya parlaq qirmizi qonur rengdedir Yarpaqlari yuxaridan yasil asagidan ise tund yasildir 5 12 sm uzunluqdadir formaca nestervari oval yumurtasekilli ve ya enli ovaldir Cicekleri 2 sm diametrinde sari cehrayi rengde iri aciq cehrayi rengde olub tek tek ve ya qisa cicek saplaqlarinda destelerle yerlesmisdir Cicekleme muddeti 10 11 gundur Meyvesinin diametri 2 5 sm e catan sari narinci rengli ceyirdekmeyvedir Esasen qelemle coxaldilir Qelemlerin 75 i kok atir 100 ile qeder yasayir EkologiyasiQuru cilpaq qayalarda yaxsi bitir Soyuga quraqliga davamli ve isiqseven bitkidir Istenilen torpaq tiplerinde bitir lakin mehsuldar drenaj usulu ile temizlenmis gillice nemisli torpaqlarda yaxsi inkisaf edir Kuleye cirklenmeye xestelik ve zerervericilere qaza davamlidir 230C saxtaya dozur IstifadesiMeyvesi turs iyli olub yeyilir Canli ceperlerin salinmasinda kompozisiyalarda gozel gorunur dekorativ meyveli bitki kimi istifade edilir SinonimleriHomotipik sinonimleri Armeniaca mandshurica Maxim Skvortsov Armeniaca mandshurica var glabra Nakai T T Yu amp L T Lu Prunus armeniaca var mandshurica Maxim Prunus mandshurica var glabra NakaiHeterotipik sinonimleri Armeniaca mandshurica var domestica Skvortsov Armeniaca mandshurica f major T Z Li Armeniaca mandshurica var subcordata Skvortsov Prunus mandshurica f barbinervis Nakai W Lee Prunus mandshurica var barbinervis Nakai Prunus mandshurica f oblonga Skvortsov Prunus mandshurica var pubescens Nakai ex T Kawamoto Prunus mandshurica f rotunda SkvortsovIstinadlarThe Plant List ing 2010 Hemcinin bax